|  | 

تۇلعالار

حان كەنەنىڭ قوشتاسۋى

kenesari qan

ءاي، قىرعىزدار، قىرعىزدار،
جينالىپ ءبارىڭ تۇرسىڭدار،
«نوقتالى باسقا ءبىر ءولىم»،
قازاقتىڭ حانىن جەڭدىك دەپ،
ولگەنىمدى ەستىرتىپ،
الاتاۋ شىعىپ ىرلاڭدار،

«بولساداعى باس كەسپەك،
ءتىل كەسپەك جوق» دەپ ازىراق،
قوشتاسايىن ەل جۇرتپەن،
داۋىسىمدى قۇداي جەتكىزەر،
ۇشقان قۇس، اقشا بۇلتپەنەن.
قوش بولىڭدار كيەلى،
سايالى باق تاۋ تاسىم،
ءوزىم جۇرگەن جەرلەرىم.

مەن ولگەن سوڭ توي تويلاپ،
ماناپتارىڭ ماسايرار.
جانتاي مەنەن ورمانبەت،
سارناتار قوبىز، سىرنايىن،
باستى كەسىپ الساڭدار.
كەۋدەمدە قالار قىل مويىن،
گورشاكوۆ تالاپ ەتكەندەي،
قيقالانباسىن سۇيەگى،
ورىندالسىن تىلەگى.
ءوز قىلىشىممەن شاپقايسىڭ،
شىداسا ەگەر قايمىقپاي،
جان العىشتىڭ جۇرەگى.

قاندارىڭ كوپ توگىلدى،
قىزدارىڭ وكسىپ بۇرىمدى.
سوعىستىڭ اتى سوعىس قوي،
ءسابي دە ءولدى تۇلىمدى.
ازاتتىققا شاقىرعان،
ەستىمەدىڭدەر ءۇنىمدى.

ەل بولسىن دەپ كەلىپ ەم،
قازاق قىرعىز بىرىگىپ.
قارسى شىعىپ جاۋ بولدىڭ،
اق پاتشاعا تىعىلىپ.
مۇسىلماندىقتان بەزىنىپ،
مىلتىعىنىڭ داۋسىنان،
اياعىنا جىعىلىپ.
قايتا اينالىپ قان ساسىپ،
كورىسەرسىڭدەر قازاقپەن،
بۇگىن اداسىپ كەتكەنمەن،
ورىستان كورگەن زورلىقتان،
باستارىڭا تۇسكەن ازاپپەن.

قازاقتىڭ جاۋى قازاقتا،
سىپاتاي باستاپ قاشقان توپ.
باسىن الار اعىباي،
مىنا جارىق دۇنيەدە،
ساتقىندارعا ورىن جوق.
قوش بولىڭدار، قازاقتار،
ەل ەدىڭدەر قاھارلى،
باستارىڭدى قوسا الماي،
ىشىمدە كەتتى قان قاتىپ.
تىستەۋدە كەتتى بارماعىم،
ورىندالماي ارمانىم.

سىپاتايدىڭ قىلعانى،
ۇمىتىلماس كەك بولدى.
باتىرلارىمنىڭ باسىنا،
اجال ءتونىپ، بۇلت قوندى.
«مەن سەندىكپىن، حان يەم،»
دەگەنىنە يلانىپ،
سەنىپ قالدىم قايتەيىن.
كۋاگە تارتىپ بايزاقتى،
باس يگەنىن قيمادىم.
ۇيسىندەگى باۋىرلاس،
بولەم ەدى، سىيلاسىم.

نىسانبايداي جىراۋدىڭ،
جازىعى جوق قىرعىزعا،
ولەردەگى تىلەگىم،
بوساتىڭدار ەكەۋىن،
مەنەن قايتسىن كەكتەرىڭ.
حاننىڭ باسىن الساڭدار،
ماقساتتارىڭا جەتكەنىڭ.

اعىباي تۇسسە ەسىمە،
سارىارقا كىرەر تۇسىمە.
جاۋىنىڭ اپاي توسىنە،
نايزاسىن قارىس قاداعان.
اعىبايداي ەر قايدا؟
سارى قىمىز ىشكىزىپ،
مىڭداپ جىلقى ورگىزگەن،
سارىارقاداي جەر قايدا؟
كوزىمە ىستىق جاس كەلەر،
سارى بەلدەر تۇسسە ويعا.
قورعاي الماي مەن سەنى،
تۇتقىن بوپ ءتۇستىم قىرعىزعا.

اجالدان استە قاشپايمىن،
ولەمىن دەپ ساسپايمىن.
ماعان دا كەلدى ءبىر ناۋبەت،
تالايدىڭ الدىم باستارىن،
كوزىنىڭ توگىپ جاستارىن.
كۇلىپ قارسى الار ءولىمدى،
تۇك باسقان مەنىڭ جۇرەگىم
باسىم شارلاپ كەتسە دە،
پەتەربور، ومبى جەرلەرىن.
دەنەم قالار قارا جەر،
قويىنىندا كومىلىپ.
يت جەسە دە ريزامىن،
سۇيەگىمدى كەمىرىپ.
جەتى قازنانىڭ ءبىرى عوي،
جولداس بولعان ومىرلىك.
رۋحىم جەتەر ەلىمە،
سارىارقا، كوكشە تورىنە.
امان بولسا ۇرپاعىم،
تارتپاي قويماس تەگىنە.
ازتتىق ءۇشىن الىسىپ،
جەتپەي قويماس سەرتىنە.
قول باستار ۇل تابىلار،
دۇنيە جيناپ باس ۇرماس،
التىن مەنەن كۇمىسكە.

قوش بول، مەنىڭ، سارىارقام،
كۇرەس جولىن باستاعان.
ابىلايلاپ ۇران ساپ،
ەلىن، جەرىن قورعاعان.
قول باستاتىپ بوگەنبايعا،
داڭق پەن ەرلىك جايلاعان.
جالعاستىرا الماي ءىسىڭدى،
يگەرە الماي كۇشىمدى،
ءوز كىنامدى ءتۇسىنىپ،
ولىمگە باستى بايلادىم،
اق ادال ءىسىم مورت كەتىپ،
سۇيەگىم قالدى دالادا.
ءتىلىن شايناپ ءجۇر ەدى،
ساتقىندىق جاساپ ۇستاتتى،
سىپاتايداي جيەنىڭ.
جابىلىپ قىرعىز قارعاداي،
ارقامنان تاسپا تىلەرسىڭ،
ويىڭا كەلگەندى ىستەرسىڭ.

قوش بول، جازيرا تۋعان جەر،
كوك وراي شالعىن جاسىل بەل.
ورىندالماعان ارمانىم،
امانات بولسىن سەندەرگە.
قوشتاسپايمىن ارمانمەن،
سەندەر تەڭدىككە جەتكەنشە
رۋحىم مەنىڭ وياتار،
قارا جەر-بەسىك، تەربەتسە.
سەندەرمەن بىرگە جۇرەگىم،
ازاتتىق ءۇشىن الىسىپ،
باتىرلىق بولسىن تىرەگىڭ.
قوش بولىڭدار، قازاعىم،
حان كوتەرىپ ابىلايلاپ،
قياعا مەنى سالىپ ەڭ،
قايىرىلدى قاناتىم،
شىقسامداعى ۇرانداپ.
مەنىڭ ارمان مۇڭىمدى،
جەتكىزەر جىراۋ نىسانباي.
سۇراپ الدىم باس تىگىپ،
بايزاق داتقا ەكەۋىن.

جەكپە جەكتە ولمەدىم،
الماس قىلىش مايىرلىپ،
الىسىپ ءجۇرىپ ولمەدىم،
قيقالانىپ شابىلىپ.
نىسانباي، بايزاق سەرىگىم،
قوش، ەسەن ساۋ بولىڭدار،
جولىڭدى اللا وڭعارسىن،
ەلگە سالەم ايتا بار،
تاپتىشتەپ جىرلاپ بەرەرسىڭ،
حانىڭنىڭ قالاي ولگەنىن.
نامازىن وقىپ بەسىننىڭ،
تاقتاعا باستى قويايىن،
باتىرماي كۇنىن جۇمانىڭ،
قىرعىزدار شىقسىن قۇماردان.
اق پاتشادان الاتىن،
السىن 3000 سىيلىعىن.
رەنىشسىز كۇتىپ الايىن،
قۇدايدىڭ جازعان بۇيرىعىن.

ەن جايلاتسام دەپ ەدىم،
قازاق پەنەن قىرعىزعا،
الاتاۋ، ىستىق كولدەردى.
ەدىل مەنەن جايىقتىڭ،
التاي، ەرتىس، شۋ بويى،
اراسىنداعى جەرلەردى.
تۇركىستان بولىپ باس قالاڭ،
سالتاناتتى سارايعا،
ورناتىپ حاننىڭ ورداسىن.
باقىتىن تاپقان ماڭگىلىك،
قازاق قىرعىز قوسىلعان،
حاندىق بولسىن دەپ ەدىم.

قايتا ورالىپ ناۋانىم،
اعىباي ءتىلىن المادى-اۋ.
ناۋان سىرتتا جۇرگەندە،
تيىسە الماس ەدى ماعان جاۋ.
بۇعىباي، يمان، جولامان،
جانايدار، جاۋكە، تولىباي،
بۇقارباي، دۋلات، ناۋرىزباي،
بۇيىرماس جەردەن بۇيىردى،
توپىراعى قىرعىزدىڭ.
امال بار ما، قۇدايعا،
اعىپ ءتۇستى جۇلدىزىڭ.
تاۋسىلعان جەرى وسى ەكەن،
قىرىق بەس جاستا ءدام تۇزىم.
قوسا الماي كەتتىم قايتەيىن،
ءۇش ءجۇزدىڭ باسىن ارداقتاپ،
شاپاعاتى شالقار، مەيىرلى،
امان بولسىن، قازاعىم،
تۇزەلەر ءالى-اق زامانىڭ.
ءامين، اللاھۋ اكبار!

حان كەنە

جولىمبەت ماكىشتىڭ facebook پاراقشاسىنان الىندى

Related Articles

  • تۇرسىن جۇمانباي ء«ۇيسىنباي كىتابى»

    تۇرسىن جۇمانباي «ءۇيسىنباي كىتابى»

    بۇل داعاندەل، باقاناس ولكەسىنەن شىققان بي ءۇيسىنباي جانۇزاقۇلى حاقىندا قۇراستىرىلىپ جازىلعان كىتاپ. تىڭ تولىقتىرىلعان ەڭبەكتە بولىس الدەكە كۇسەنۇلى، داعاندەلى بولىسىنىڭ باسشىلارى مەن بيلەرىمەن قاتار ءابدىراحمان ءالىمحانۇلى ءجۇنىسوۆ سىندى ايتۋلى تۇلعالار جايلى اڭگىمە قوزعالعان. ولاردىڭ ەل الدىنداعى ەڭبەكتەرى، بيلىك، كەسىم – شەشىمدەرى، حالىق اۋزىندا قالعان قاناتتى سوزدەرى مەن ءومىر جولدارى، اتا – تەك شەجىرەسى قامتىلعان. سونىمەن قاتار مۇراعات دەرەكتەرىندەگى مالىمەتتەر كەلتىرىلگەن. كىتاپقا ەسىمى ەنگەن ەرلەردىڭ زامانى، ۇزەڭگىلەس سەرىكتەرى تۋرالى جازىلعان كەي ماقالالار، جىر –داستاندار، ۇزىندىلەر ەنگەن. كىتاپ قالىڭ وقىرمان قاۋىمعا ارنالعان. تۇرسىن جۇمانباي «ءۇيسىنباي كىتابى»، - جەبە باسپاسى، شىمكەنت قالاسى.134 بەت تولىق نۇسقاسىن تومەندەگى سىلتەمە ارقىلى وقي الاسىز. ءۇيسىنباي كىتاپ kerey.kz

  • زەلەنسكيدىڭ “جالعىز سەنەرى ءارى وڭ قولى”. اندرەي ەرماك كىم؟

    زەلەنسكيدىڭ “جالعىز سەنەرى ءارى وڭ قولى”. اندرەي ەرماك كىم؟

    رەي فەرلونگ اندرەي ەرماك (سول جاقتا) پەن ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكي (وڭ جاقتا). 2019 جىل. اندرەي ەرماك ۇشاقتان تۇسە سالا ءوزىنىڭ باستىعىن قۇشاقتادى. 2019 جىلى قىركۇيەكتە پرەزيدەنت زەلەنسكيمەن جىلى جۇزدەسۋ جاڭادان باستالىپ كەلە جاتقان ساياسي سەرىكتەستىكتىڭ باسى ەدى. بۇل – ەرماكتىڭ رەسەي تۇرمەسىندە وتىرعان 35 ۋكراينالىقتى ماسكەۋدەن الىپ كەلگەن ءساتى. ال 2020 جىلى ەرماك زەلەنسكي اكىمشىلىگىنىڭ باسشىسى بولدى. بىراق ۋكرايناداعى جەمقورلىق شۋىنان كەيىن ونىڭ قىزمەتىنە جۇرتتىڭ نازارى اۋدى. سەبەبى ەرماك ۋكراينا ەنەرگەتيكالىق ينفراقۇرىلىمىنا بولىنگەن قارجى جىمقىرىلعان كوررۋپتسيا سحەماسىندا نەگىزگى رولدە بولعان دەگەن اقپارات تاراعان. بىراق تەرگەۋشىلەر بۇل جايتتىڭ جاي-جاپسارىن تولىق اشقان جوق. ەرماكتىڭ ءوزى ازاتتىقتىڭ ۋكراينا قىزمەتىنىڭ رەسمي ساۋالدارىنا جاۋاپ بەرگەن جوق. سونىمەن زەلەنسكيدىڭ كەڭسەسىن باسقارىپ وتىرعان ەرماك كىم؟ تەلەۆيدەنيەدەن

  • «العاشقى كىتاپ» دەرەكتى بەينەفيلمى

    «العاشقى كىتاپ» دەرەكتى بەينەفيلمى

    قازاقستان رەسپۋبليكاسى مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگىنىڭ مادەنيەت كوميتەتىنە قاراستى ۇلتتىق كينونى قولداۋ مەملەكەتتىك ورتالىعىنىڭ تاپسىرىسىمەن «JBF company» كومپانياسى سەمەي قالاسىندا، شىڭعىستاۋ وڭىرىندە، الماتى وبلىسىنىڭ جامبىل اۋدانىندا  «العاشقى كىتاپ» اتتى دەرەكتى بەينەفيلم تۇسىرۋدە. دەرەكتى فيلم ابايدىڭ 1909 جىلى سانكت پەتەربۋرگتەگى يليا بوراگانسكي باسپاسىندا باسىلعان العاشقى شىعارمالار جيناعىنىڭ جارىق كورۋىنە ارنالادى. ۇلى اباي مۇراسىنىڭ قاعاز بەتىنە تاڭبالانۋ تاريحىن باياندايدى. قازىرگى ادامدار بۇرىنعى ۋاقىتتىڭ، اباي زامانىنىڭ ناقتى، دەرەكتى بەينەسىن، سول كەزدەگى ادامداردىڭ الپەتىن، كيىم ۇلگىسىن كوز الدارىنا ەلەستەتۋى قيىن. كوپشىلىكتىڭ ول ۋاقىت تۋرالى تۇسىنىگى تەاتر مەن كينوفيلمدەردەگى بۋتافورلىق كيىمدەر مەن زاتتار ارقىلى قالىپتاسقان. الايدا اباي ۋاقىتىنداعى قازاق تىرشىلىگى، قازاقتاردىڭ بەت-الپەتى، كيىم كيىسى، ءۇي – جايى، بۇيىمدارى تاڭبالانعان مىڭداعان فوتوسۋرەتتەر ساقتالعان. بۇلار رەسەي، تۇركيا، ۇلىبريتانيا

  • ميللياردەر بيلل گەيتس بار بايلىعىن افريكا ەلدەرىنە اۋدارماق

    ميللياردەر بيلل گەيتس بار بايلىعىن افريكا ەلدەرىنە اۋدارماق

    Microsoft كومپانياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى جانە الەمدەگى ەڭ باي ادامداردىڭ ءبىرى سانالاتىن بيلل گەيتس ءوزىنىڭ بايلىعىن قايدا جۇمسايتىنىن رەسمي مالىمدەدى. كاسىپكەر افريكا ەلدەرىندەگى دەنساۋلىق ساقتاۋ، ءبىلىم بەرۋ جانە كەدەيلىكپەن كۇرەس سالالارىنا شامامەن 200 ميلليارد دوللار ينۆەستيتسيا سالۋدى جوسپارلاپ وتىر. «جۋىردا مەن ءوز بايلىعىمدى 20 جىلدىڭ ىشىندە تولىقتاي تاراتۋ جونىندە شەشىم قابىلدادىم. قاراجاتتىڭ باسىم بولىگى وسى جەردە، افريكادا، ءتۇرلى ماسەلەلەردى شەشۋگە كومەكتەسۋگە باعىتتالادى»، – دەدى بيلل گەيتس ءوزىنىڭ قورىمەن بىرلەسكەن ءباسپاسوز ءماسليحاتىندا. باستى باسىمدىقتار: – ينفەكتسيالىق اۋرۋلارمەن كۇرەس (سونىڭ ىشىندە بەزگەك، تۋبەركۋلەز، ۆيچ); – انا مەن بالا دەنساۋلىعىن جاقسارتۋ; – اۋىلدىق اۋداندارداعى ءبىلىم بەرۋ ساپاسىن ارتتىرۋ; – تازا اۋىزسۋ مەن سانيتاريا ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ; بيلل گەيتس: «بۇل – قايىرىمدىلىق ەمەس، بۇل – ينۆەستيتسيا.

  • شوقان ۋاليحانۇلى دەگەن ەكەن..

    شوقان ۋاليحانۇلى دەگەن ەكەن..

    ەل اۋزىندا قازاق وقىمىستىلارى ايتتى دەگەن سوزدەر از ەمەس. بەلگىلى عالىم، ەتنوگراف ا. سەيدىمبەك قۇراستىرعان تاريحي تۇلعا، اسقان وقىمىستى شوقان بابامىزدىڭ تاپقىر سوزدەرىن نازارلارىڭىزعا ۇسىنامىز. * * * ومبىعا وقۋعا جۇرەر الدىندا بالا شوقان اكەسىنىڭ ەل ءىشى ماسەلەسىن شەشۋدەگى كەيبىر وكتەم، وجار قىلىقتارىنا كوڭىلى تولماي، «وقۋعا بارمايمىن» دەپ قيعىلىق سالسا كەرەك. تىپتەن كونبەي بارا جاتقان بالاسىن قاتال شىڭعىس جاردەمشى جىگىتتەرىنە بايلاتىپ الماققا ىڭعايلانىپ: «شىقپاسا كوتەرىپ اكەلىڭدەر، ارباعا تاڭىپ الامىز!» − دەيدى. سوندا دارمەنى تاۋسىلعان شوقان اكەسىنە: «بايلاتپا! ابىلاي تۇقىمىنان بايلانعاندار مەن ايدالعاندار جەتەرلىك بولعان!» − دەپ ءتىل قاتادى. بالا دا بولسا اقيقات ءسوزدى ايتىپ تۇرعان بالاسىنان توسىلعان اكە دەرەۋ شوقاندى بوساتتىرىپ جىبەرەدى. * * * پەتەربۋرگتە سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ ءبىر

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: