|  | 

Көз қарас

Шабдарбаевтың ҰҚК-ні мен басқарғанда бәрі тамаша болса әлгі жиһадшылар мен дағуатшылардың бәрі аспаннан түсті ме?

Әріптесім Манас Қайыртайұлына Амангелді Шабдарбаев қысқа сұқбат беріпті. Көп нәрсе айтыпты,
Көңіліме дық еткен тұсын жазайын.
Ұлттық қауіпсіздік комитетін мен басқарғанда (2005-2010 ж) көшеде сақалдылар, анау-мынау исламистер ашық жүрген жоқ, бәрін қадағалап отырдық депті.
2013 жылдың күзі еді. Таңертең жұмысқа келсек, шамамен онның кезінде, қару асынған 30-ға жуық сақалды жігіттің Сириядан Қазақстанға үндеу жолдап тұрғанын көрдік. Қырамыз-жоямыз деген әңгіме.
Бұлар кім деп дереу әлеужеліден іздеп, Жезқазған мен Сәтбаевтан Сирияға “жиһадшылап” кеткендер екенін жобаладық.
- Барасың ба,- деді редакция. Өмірі көрмеген, ешкімді танымайтын жерім.
-Барамын,-дедім. Сол күні түстен кейін Жезқазғанға ұшып кеттім. Ертеңіне Жезқазған базарына барып, біреуді көке, бәреуді жәке деп жүріп, жіптің ұшығын таптым. Біраз тарқаттым.
Сонда байқағаным, Жезқазғанда жалғыз мешіт бар екен. Жұма күні қаладағы “салафиті” бар, басқасы бар, сонда жиналады.
Қалада апта жүріп кәдімгідей көзге түсіп қалдым. Әкімдік “келгеніңізді біліп отырмыз” деді. Үш әріпті айтқаны. Сақалдылардың реакциясы байқала бастады.
Жұма күні мешітке бардым. Қолымда шолақ камера. Мешіт алдынан сақалы беліне түскен еңгезердей 7-8 жігіт шығып, ортаға алды. Түрлері сұсты. Сақалдың да сес беретіні бар дегендей. Біраз тергеп, доқ көрсетуге айналғанда бір жас жігіт ортаға кіріп келді де:
- Бұл кісіде шаруаларың болмасын, өздерің адасып жүре беріңдер,-деп ұрсып тастады. Әлгілер сәл тартынып қалды.
Былай шыққан соң, бұларың кім дедім.
- Әкем ғой,-деп маңдайын тыржитты.
Бұл жас жігітпен алдында танысқанмын. Мешітке жаңадан келіп жатқан имамның айналасында жүреді екен. Өзі құралпы тағы бес-алты бала бар. Жаңа имамды мүфтият жіберді, салафиттермен күреседі, біз соны қолдаймыз дейді. Әкесі “салафит”, өзі дәстүрлі жолдағы мүмін.
-Аға, Қазақстанда Жезқазған деген жер бар екенін, онда да мешіт бар екенін, оған да жөні түзу имам керек екенін өкімет ұмытқалы он шақты жыл болды. Жалғыз мешітіміз “салафиттердің” орталығына айналып кеткен,-деді.
Сонда бір апта жүріп, көп “салафит” көрдім. Кәдімгі жүйелі жолға түскен жәмиғатқа айналыпты. Бірнеше күн қиылып жүріп, басшысымен кездестім. Ақыры түн ішінде, қай жерде екенімді түсінбейтіндей жағдайда ресторанның подвалында, оңаша жерде жолықтырды. Тарихты, мәдениетті жақсы білетін, кезінде тәуір қызметте істеген орта жастағы адам екен. Онша жақтырмады, сіздердің де сөздеріңізді жазамын деген соң ептеп ашылды.
- Жастарды Сирияға жіберіп жатқандарыңыз қалай?
- Барамын дегендерге көмектесеміз, бірақ зорлық жоқ.
- Сіздерге не керек?
- Өкімет бізге жеке мүфтият ашып берсін, тиіспесін, бар болғаны сол,- деді. Біраз уәждестік.
Бұл кезде “салафизмді” Қазақстаннан шыққан танымал дағуатшылар күндіз-түні насихаттап, аттары жер жарып тұрған еді. Кімдер екенін көпшілік өзі де білсе керек.
Сол кеткен жастардың дені өліп қалды. Жүздеген шиеттей бала-шағасы сонда тентіреп кетті. Қалған-құтқанын АҚШ-тың айтуымен өкіметіміз “Жусан” деген операция жасап әкелген болды.
Сыдыртып айта салған оңай, басыңнан өткізбеген соң сезбейсің. Жүздеген үйелмен ойран болып, шаңырағы ортасына түсті.
Сирияға кеткен жалғыз ұлын кімнен сұрарын білмей, Жезқазған мешітіне апта сайын келіп, садақа беріп, дұға оқытатын әйелдің жалғыз аяқ жолмен жалғыз өзі ботадай боздап, жаулығы сүйретіліп, еңіреп бара жатқаны есімнен кетпейді.
Оны ешкім жұбата алмайтын, жұбатуға тырыспайтын да. “Әр келген сайын еңіреп кетеді, баласы өліп қалған, сенбей жүр” дейтін имам.
Амангелді Шабдарбаевтың ҰҚК-ні мен басқарғанда бәрі тамаша болды деген сөзінен кейін есіме түскені. Тамаша болса әлгі жиһадшылар мен дағуатшылардың бәрі аспаннан түсті ме?

Related Articles

  • ЖАРАЙСЫҢДАР, ӘЗЕРБАЙЖАН

    ЖАРАЙСЫҢДАР, ӘЗЕРБАЙЖАН

    Олар ҚР Ұлттық қорғаныс университетінде орыс тілінде оқудан бас тартқан. Неге солай ? Өйткені олар қазақ тілін таңдаған! Қазір университетте қазақ тілі курстары ашылып жатыр. Айтқандай, Әзербайжандарға тілімізді қолдағаны үшін құрмет пен құрмет. Олар нағыз бауырлас халық екенін көрсетті. Бірақ қазір біздің қорғаныс министрлігіне сұрақтар туындайды. Бұған дейін барлық шетелдіктерді орысша үйретіп пе еді? Біреу не сұрайды? Әйтеуір, білім – қазақ тілін насихаттаудың ең жақсы тәсілі. Ал неге орыс тілінде оқытады? Ал кім үшін? Ең қызығы, осының бәрін тек Әзербайжандардың арқасында ғана білетін боламыз. Ал неге бұрын қазақша оқытпаған, ең болмаса кейбір елдерде. Неге сол қытай тілін орысша үйретеді? Руслан Тусупбеков

  • Украина(СБУ) «Паутина» стратегиялық операциясы

    Украина(СБУ) «Паутина» стратегиялық операциясы

    Бүгін Украина қауіпсіздік қызметі (СБУ) «Паутина» деп аталатын стратегиялық операциясын жүзеге асырып, Ресейдің әскери авиациясын нысанаға алды. Украиана тарабы операция барысында Ресейдің 41 соғыс ұшағы жойылған алға тартты. Олар Ресейдің А-50, Ту-95МС және Ту-22М3 сынды стратегиялық бомбалаушы ұшақтарын істен шығарып, 2 миллиард доллар шығынға батырған. Украинаның арнайы қызметі операцияны жүзеге асыруға бір жарым жыл бойы дайындалыпты. Операция барысын Украина президенті Владимир Зеленскийдің өзі бақылаған, ал оның орындалуын СБУ басшысы Василий Малюк пен арнайы жасақтардың үйлестірілген ұжымы атқарған. Украина тарабы алдымен FPV-дрондарды Ресейге контрабандалық жолмен жеткізеді. Артынша – ағаштан жасалған шағын үйлер жібереді. Дрондар сол үйлердің шатырының астына тығылған. Кейін бұл үйлер жүк көліктерге тиеліп, Ресейдің ішкі аумақтарына жеткізіледі. Дәл сәт

  • Тіл жөнінде талай жазылды ғой…

    Тіл жөнінде талай жазылды ғой…

    Бірақ бұрыннан айтылатын екі принцип сол баяғы өзгермейді. Себебі оны уақыт және өзге елдердің тәжірибесі дәлелдеді: 1. Заң, жарлық, ереже, шешімдермен тілге сұраныс туғызу. Онсыз тіл ешкімге керек емес. Тіл ақша табуға, білім алуға, өзгемен байланысқа түсуге қажет болғанда ғана сұранысқа ие болады, сонда ғана адамдар мәжбүрлі түрде үйренеді. Шетелде оқығың келе ме, IELTS, TOEFL тапсыр. Ол үшін ағылшын оқы. Халықаралық компанияда істеп, көп жалақы алғың келе ме, алдыңғы сөйлемде жазылған шарттарды орында. Сұраныс туғызу механизмі осылай жұмыс істейді. 2. Тіл иесі саналатын ұлт өкілдерінің принципшілдік танытуы. Яғни, тілің кең тарасын десең, оны кең қолдан. Үйде, түзде, басқа жақта. Англияда түріктің кафесіне кірсең, өзара түрікше сөйлесетін. Астанада үй жөндейміз деп

  • Karin Erlan мырза, қазақ тілі жойылып кетеді деп отырған ешкім жоқ.

    Karin Erlan мырза, қазақ тілі жойылып кетеді деп отырған ешкім жоқ.

    Karin Erlan мырза, қазақ тілі жойылып кетеді деп отырған ешкім жоқ. Сөйлеушілер саны 15 млнға жететін тіл алдағы кемі 1-2 ғасырда жойылмайтыны анық. Қоғамның талабы – қазақ тілі толыққанды мемлекеттік тіл функциясын атқара бастауы. Және ол бастаманың көш басында президенттің өзі мен мемлекеттік аппарат тұрғанын талап етеміз. Қазіргі ситуацияны қалкй бағалауға болады? Қазір қазақ тілі яғни мемлекеттік тіл шын мәнінде қосымша тіл, жанама тіл, аударма тілі ғана болып тұр. Оны неден байқаймыз? Ерлан мырза, қол астыңыздағы аппараттың құжат айналымына назар салып көріңіз. Тіпті күзетшілер мен тазалықшы санитарларға тарататын құжаттың өзі тек орысша жасалады. Оған толық сенімдімін. Бухгалтерияңызға назар салыңыз, барлық құжат тек орысша жүреді. Мемлекеттің кез келген бастамасына назар салыңыз,

  • “Алаш“ сыйлығы – өте қауіпті сыйлық.

    “Алаш“ сыйлығы – өте қауіпті сыйлық.

    “Алаш“ сыйлығы – өте қауіпті сыйлық. Алаш” сыйлығын алған соң Алаш үшін отқа да, суға да түсуге тура келеді. “Алаш” сыйлығын таланты мен күрескерлігі қатар тұрған ақын, жазушы алады. “Алаш” сыйлығының лауреаты Алаш көсемдері – Әлихан, Ахметтер сықылды Алашты алаңдатқан кез келген мәселеге ой-пікірін ашық айтады және ақ айтады. Жусан түбіне бұқпайды. Керек болса абақтыға да қамалады. “Алаш“ сыйлығының лауреаты “мен лирик едім”, “махаббатты ғана жырлайтын едім”, “тұмса табиғатты ғана сүйетін едім”, “тендерім бар еді, қызметте едім, қоғамда, саясатта шаруам жоқ” деп, биллиард ойнап, мерейтойдан мерейтойға шапқылап жүре алмайды. Өйтетін болса, өте зор қателікпен берілген “Алаш” сыйлығын Тұманбай атындағы, Мырзатай атындағы сыйлықтарға, тағы да басқа өзіне сай аға буын атындағы

Пікір қалдыру

Электорнды поштаңыз сыртқа жарияланбайды. Белгі қойылған өрісті толтыру міндетті *

Аты-жөні *

Email *

Сайты

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: