kerey.kz

كوز قاراس

زايىرلى قوعامداعى ءدىندار ايەلدىڭ ورىنى

kerey.kz
| Sep 24, 2018 | 35 views

قمدب-نىڭ وسكەمەن ايماقتىق وكىلدىگى «حاليفا -التاي» مەشىتىنىڭ ۇستازى، تەولوگ، شق وبلىستىق «ايەل -قىزدار» سەكتورىنىڭ جەتەكشىسى تالشىن قوجاحمەتوۆانىڭ قاتىسۋىمەن كۇرشىم اۋداندىق ورتالىق مەشىتتە «زايىرلى قوعامداعى ءدىندار ايەل تۇلعاسى» اتتى اۋداندىق سەمينار ءوتتى. اتالمىش شاراعا، كۇرشىم اۋداندىق ىشكى ساياسات ءبولىمىنىڭ باستىعى اراي قاسىمباەۆا، كۇرشىم اۋداندىق جاستار رەسرۋستىق ورتالىعىنىڭ جەتەكشىسى شىراق دابىرباەۆا، مەشىت ۇستازى ايگۇل قانسەيىتوۆا قاتىستى. ەستەرىڭىزگە سالاتىن بولساق، سەميناردىڭ وتۋىنە ورتالىق مەشىتتىڭ باس يمامى تىلەيبەك قاجى سويانۇلىنىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس نايب يمامدارى اجى شامەرحان جانە جانىبەك ايدارحان ۇيتقى بولىپ وتىر. وكىلدىكتەن ارنايى كەلگەن تەولوگ مامان، ءدىندار ايەلدىڭ زايىرلى قوعامداعى ورىنى مەن وتباسىنداعى اتقاراتىن مىندەتى، تۋىسقاندارىمەن قارىم-قاتىناسى، اتا-ەنەسىن سىيلاۋى قاتارلى تاقىرىپتارعا توقتالىپ، اسىل ءدىنىمىزدىڭ قۇندىلىعى، حانافي مازحابىنىڭ ارتىقشىلىعى، پايعامبارىمىزدىڭ (وعان اللانىڭ يگىلىگى مەن
5
تاريح

تىككەن تۋى جىعىلماعان ەر جاباي

kerey.kz
| Sep 18, 2018 | 327 views

اعاشتا، بيىكتى ايتساڭ، قاراعايدى ايت،جىگىتتىك، ەرلىكتى ايتساڭ، بوگەمبايدى ايت!نايزاسىنىڭ ۇشىنا جاۋ مىنگىزگەن -ەمەنالى كەرەيدە ەر جابايدى ايت! ەر جاباي باتىردىڭ 340 جىلدىق مەرەي تويى قارساڭىندا، الماتى قالاسىندا قىركۇيەكتىڭ 15 كۇنى “تىككەن تۋى جىعىلماعان ەر جاباي” اتتى عىلىمي كونفەرەنتسيا بولدى. تاريحشىلار مەن جازۋشىلار باتىردىڭ تاريحي ەرلىكتەرى مەن اۋىز ادەبيەتىندەگى تاريحي بەينەسى تۋرالى باياندامالار جاسادى. ماقسۇت تەمىرباەۆ، اسقار ءسابيت، زيابەك قابۋكي-شوقان، ءنابيجان مۇقامەتxانۇلى، ءجادي شاكەنۇلى، ۋاتقان ءسايپىل، ءابدىلدا سالىقباي، ابۋباكىر قايران، اسقار سابيت، ايبىن اۋباكىر- قاتارلى بەلگىلى جازۋشىلار مەن تاريحشىلار، جاباي باتىر ۇرپاقتارى قاتىستى. ەر جاباي باتىردىڭ 340 جىلدىعىنا( ەكى جىلدان سوڭ) وراي ءمۇشايرا (كوركەم شىعارما، عىلىمي ماقالا، جىر، ولەڭ ت.ب) جاريالاناتىن بولدى. ەر جاباي باتىردىڭ اتىنا قور قۇرۋ، قالماقتاردىڭ قاس جاۋى بولعان (باتىردىڭ باسىن
92
ادەبي الەم

گەننا باتىر

kerey.kz
| Sep 17, 2018 | 232 views

ش.بوكەەۆ (باتىر ۇلىمىز گەننادي گولوۆكينگە )جۇگەرى بيداي بولماس اقتاعانمەن،جابىدان جۇيىرىك شىقپاس باپتاعانمەن.ءبىزدىڭ گەنا جەڭىمپاز ارقاشاندا،جۇرىت جابىلىپ كانەلونى ماقتاعانمەن.كىم ايتات باتىر ۇلدى جەڭىلدى دەپ،(تۇسىرمەن وعان بولا كوڭىلدى كوپ).جەڭۋ مەن جەڭىلىس ەگىز ۇعىم،تۇسىنبەيىك جەڭىس دەپ ءومىردى تەك.سۇرىنەدى تۇلپار دا تۇياعىنان،قىرقىلادى قىران دا قياعىنان.ءومىر جولى تۇرمايىت تەك سىي الۋدان،عالىمدار دا جاڭىلات قيالىنان.بارىن سالدى ايانىپ قالمادى ول،اقىيقتاي الىستى شارلادى ول.تورەشىلەر قايىردى قاناتتارىن،پارامەنەن جابىلىپ الداعى جول.دەمەيمىن باتىر ۇلعا سورىڭ قالىڭ،(كەدەرگىلەر بولىپ جۇر جولىڭدا مىڭ).اققا قۇداي جاق بولار قاشانداعى،تۇبىنداعى جەڭەسىڭ سونىڭ ءبارىن.جاسادىڭ ۇلكەن ايقاس بىلەك سىنار،(ادىلەتسىزدىككە قايتىپ بۇل جۇرەك شىدار).ءبىر ساتسىزدىك ءبىر ساباق،جەڭىس الدا،قولدايتىن قالىڭ ەلىڭ ،تىلەكشىڭ بار.ءبىز ماقتان تۇتاتۇعىن گەننا باتىر ،(قاسقايىپ ،قايىراتتانىپ كەلە جاتىر ).بۇيرسا اللا 3-جەكپە-جەكتە،كانەلوعا ورناتارسىڭ زامان اقىر.16.09.2018 Kerey.kz
33
ساياسات

كرەملدىڭ «جانسىزى» باعلان مايلىباەۆتىڭ قۇپيالارى

kerey.kz
| Sep 17, 2018 | 178 views

مەملەكەتتىك قۇپيانى جاريالاعانى ءۇشىن سوتتالعان قر پرەزيدەنتى اكىمشىلىگى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى باعلان مايلىباەۆ شەت مەملەكەتتىڭ وكىلدەرىمەن تىعىز قارىم-قاتىناستا بولعانى بارشاعا ءمالىم. الايدا وسى ىنتىماقتاستىقتىڭ ەگجەي-تەگجەيىن كوپشىلىك بىلە بەرمەيدى. ال ءدال وسى اقپارات سوڭعى جىلداردا ورىن العان كوپتەگەن وقيعالاردى ايقىنداي تۇسەر ەدى. قر قك 361-بابىنىڭ 4-بولىگىمەن جانە 185-بابىنىڭ 3-بولىگىمەن كوزدەلگەن قىلمىستاردى جاساعانى ءۇشىن 2017 جىلدىڭ ماۋسىم ايىندا بەس جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرۋعا سوتتالعاننان كەيىن قر پرەزيدەنتى اكىمشىلىگى باسشىسىنىڭ بۇرىنعى ورىنباسارى باعلان مايلىباەۆ ءباسپاسوز نازارىنان تىس قالدى. دەگەنمەن، ونىڭ رەزونانستى ءىسى ءالى دە كوڭىل بولۋگە تۇرارلىق، ويتكەنى، بىرىنشىدەن، كرەملدىڭ تەرىس رەاكتسياسىنا قاراماستان، ءتىپتى وتە جوعارى دەڭگەيدەگى قازاقستاندىق مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەردىڭ رەسەيلىك ارىپتەستەرىمەن قاجەتسىز بايلانىستارىن توقتاتۋعا اقوردانىڭ قابىلەتىن كورسەتەدى، جانە، ەكىنشىدەن، قازاقستاندا بيلىك باسىنداعىلارمەن جانجالداسۋدىڭ
29
تاريح

شەجىرە – اباق كەرەي

kerey.kz
| Sep 16, 2018 | 413 views

اباق كەرەي 12 اتاعا بولىنەدى. بۇل ءبولىنىس قىتاي قاراماعىنا وتكەن كەزدەن باستالادى. اباق كەرەيدىڭ قايدان، قالاي تاراتىلاتىنى تۋرالى شەجىرەلەر كوپ جانە ولاردا بىرىزدىلىك جوق، ياعني «اركىمدىكى وزىنە ءجون» دەگەنگە سايادى. ويعىرلىق ءماسالي، دويتەن، ساحاريا قاريالاردىڭ ماقۇلداۋى نەگىزىندەگى اتام جاناتتىڭ (ا.ج) جازىپ قالدىرعان شەجىرەسىندە اباقتان يزەن، جۋسان. يزەننەن ماعىنالى، سيدالى، جابايدى تاراتادى. ماعانالىدان قويلاۋ، بايلاۋ دەلىنەدى. قويلاۋدان-يتەلى. اباق كەرەيدىڭ ىشىندە يتەلى رۋى «نوقتا اعا» اتالادى. “الاش ايناسى” ينتەرنەت-گازەتى حالقىمىزدىڭ شىعۋ تەگىن، تارالۋىن باياندايتىن تارماعى – قازاق شەجىرەسى تۋرالى اقپاراتتاردى كەزەڭ-كەزەڭىمەن جاريالاماق. وسى ارقىلى ءۇش ءجۇزدىڭ ءار رۋى تۋرالى مالىمەتتەردى توپتاستىرىپ، قازاقتىڭ ورتاق شەجىرە قورىن جاساپ شىعارماق. ەگەر ءسىزدىڭ قولىڭىزدا ءوز رۋىڭىز جايىندا مالىمەتتەر بولسا، ءبىزدىڭ مىنا: info@alashainasy.kz ەلەكتروندى پوشتامىزعا جىبەرۋىڭىزگە بولادى. نوقتا
44
كوز قاراس

سوعىس كەزىندەگى وكىلەتتىكتى “انىقتايتىن” تۇجىرىمداما

kerey.kz
| Sep 6, 2018 | 528 views

قازيس توعىزباەۆ ۇجىمدىق قاۋىپسىزدىك شارتى ۇيىمى ەلدەرىنىڭ بىرلەسكەن اسكەري جاتتىعۋى. الماتى وبلىسى، 22 مامىر 2018 جىل. ەكى اپتا بۇرىن قوعامدىق تالقىلاۋعا ۇسىنىلعان “سوعىس جاعدايى ماسەلەلەرى جونىندەگى” زاڭناماعا تۇزەتۋ ەنگىزۋ تۋرالى جوبا تۇجىرىمداماسىنا (وندا قازاقستاندا تۇراقسىزدىق بولسا، ونىمەن كۇرەسۋ ءۇشىن “گيبريدتىك” ءادىس قولدانۋ مۇمكىندىگى تۋرالى جازىلعان) ەشبىر پىكىر ايتىلمادى. كەي ساراپشىلار پرەزيدەنتكە قوسىمشا وكىلەتتىك بەرۋ قاراستىرىلعان قۇجاتتا ساياسي كونتەكست بار دەيدى. وكىلەتتىكتى “انىقتاۋ” “قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ سوعىس جاعدايى ماسەلەلەرى جونىندەگى كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى” زاڭ جوباسىنىڭ تۇجىرىمداماسى سوعىس بولا قالعان جاعدايدا پرەزيدەنتتىڭ، ۇكىمەت پەن بيلىك ورگاندارىنىڭ وكىلەتتىگىن “ناقتىلاۋدى” ۇسىنادى. قۇجات تامىزدىڭ 22-ءسى كۇنى نورماتيۆتىك-قۇقىقتىق اكتىلەر سايتىنا شىقتى – قوعامدىق تالقىلاۋعا بولىنگەن ەكى اپتادا (قىركۇيەكتىڭ 5-ىندە اياقتالعان) ول بويىنشا
40
الەۋمەت

«ادال جول – چەستنىي پۋت» مارافونى قازىنالى قاراقيا اۋدانىنان

kerey.kz
| Sep 6, 2018 | 401 views

جاڭاوزەن قالاسىنا تابىستالدى ايتا كەتۋ كەرەك، «ادال جول» مارافونى ءساۋىر ايىندا اقتاۋ قالاسىنان باستاۋ العان بولاتىن. سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى شارا وسىعان دەيىن تۇپقاراعان، ماڭعىستاۋ، بەينەۋ، قاراقيا اۋداندارىندا بولىپ، ەندى مىنە جاڭاوزەن شاھارىنا تابىستالدى. قاراقيا اۋدانىنىڭ ورتالىعى قۇرىق اۋىلىندا وتكەن شارا كەزىندە قر مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى جانە سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىس-قيمىل اگەنتتىگىنىڭ ماڭعىستاۋ وبلىسى بويىنشا دەپارتامەنتى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى قايرات بايگەباەۆ جانە قاراقيا اۋدانى اكىمىنىڭ ورىنباسارى ەرجان كۇمىسقالي ءسوز سويلەپ،ءىس-شارانىڭ ماڭىزدىلىعىنا توقتالىپ ءوتتى. «سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى تۇرۋ بارشامىزعا ورتاق پارىز. مارافون جوعارى دەڭگەيدە وتكىزىلىپ كەلەدى. بارلىق اۋداندار بارىن سالۋدا. ەندى الدا مۇنايلى اۋدانى كۇتىپ تۇر. «ادال جول» كىتابىنا وزدەرىڭىزدىڭ ۇسىنىستارىڭىز نەمەسە تىلەكتەرىڭىزدى قالدىرا الاسىزدار. مۇنىڭ تاربيەلىك ءمانى زور، اسىرەسە جاستار ءۇشىن.
37
تاريح

شەكارا ماسەلەسى شەشىلگەن كۇن

kerey.kz
| Aug 27, 2018 | 862 views

الاشوردا: سۋرەت سىرتىنداعى تاريح الماسبەك ابسادىق سولدان وڭعا قاراي: ءبىرىنشى قاتاردا- ح.عابباسۇلى، م.دۋلاتۇلى، ا.بايتۇرسىنۇلى، م.اۋەزوۆ; ەكىنشى قاتاردا- ج.ايماۋىتۇلى، ءا.مارعۇلان، ا.بايتاسۇلى. 1917 جىلى 13 جەلتوقساندا قۇرىلعان الاشوردا اۆتونوميالىق رەسپۋبليكاسى 1920 جىلى 26 تامىزدا كەڭەس ۇكىمەتىنىڭ پارمەنىمەن جاساقتالعان كەڭەستىك قازاق اۆتونومياسىنىڭ قۇرىلۋىنا نەگىز بولعان ەدى. 1936 جىلى ول اۆتونوميا كەڭەس قۇرامىنداعى جەكە رەسپۋبليكاعا اينالدى. كەڭەستىك رەسپۋبليكالاردى قۇرۋ كەزىندە شەكارا بەلگىلەۋ ماسەلەسى، نەگىزىنەن، قازاق اۆتونومياسى قۇرىلعان كەزدەگى مەجەمەن بەلگىلەندى. ولاي بولسا، قازىرگى تاڭداعى تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ ۇلان-عايىر جەرگە يە بولىپ قالۋ مارتەبەسى الاش زيالىلارىنىڭ جانىن شۇبەرەكە ءتۇيىپ (سوڭىندا جانى قۇربان بولعان) ءجۇرىپ اتقارعان جانقيارلىق ەرلىك ىستەرى مەن ەرەن ەڭبەكتەرى ارقاسىندا جۇزەگە استى. الاش زيالىلارى بەينەلەنگەن فوتوسۋرەتتەر ءبىزدىڭ رۋحاني مۇرامىزدىڭ قۇندى بولشەگى ەكەندىگى ءسوزسىز. سەبەبى
74
جاڭالىقتار

نازارباەۆ: سيريادان ورالعانداردى ۇدايى باقىلاۋ كەرەك

kerey.kz
| Aug 27, 2018 | 747 views

قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆ سىرتقى بارلاۋ قىزمەتىنىڭ ديرەكتورى عابيت بايجانوۆپەن كەزدەسىپ وتىر. استانا، 27 تامىز 2018 جىل (سۋرەت رەسمي akorda.kz سايتىنان الىندى). قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆ سىرتقى بارلاۋ قىزمەتىنىڭ (سىربار) ديرەكتورى عابيت بايجانوۆپەن كەزدەسىپ، تەررورلىق يدەيالاردى ۇستانۋشىلاردى، ونىڭ ىشىندە سيريادان ورالعانداردى ۇدايى باقىلاۋدا ۇستاۋدى تاپسىردى. بۇل تۋرالى اقوردانىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى حابارلادى. كەزدەسۋ بارىسىندا بايجانوۆ نازارباەۆقا سىرتقى بارلاۋ قىزمەتىنىڭ بيىلعى جىلدىڭ العاشقى جارتى جىلىندا اتقارعان نەگىزگى قىزمەتى تۋرالى ەسەپ بەردى. نازارباەۆ وعان قازاقستاننىڭ كورشى ەلدەرمەن دوستىق قارىم-قاتىناسىن ساقتاپ قالۋدىڭ ماڭىزدى ەكەنىن ايتىپ، شەتەلدەردىڭ ارنايى ورگاندارىمەن تىعىز قارىم-قاتىناستا بولۋ كەرەگىن ەسكە سالدى. پرەزيدەنت تەررورلىق يدەيالاردى ۇستانۋشىلاردى ۇنەمى قاداعالاپ وتىرۋ – سىرتقى بارلاۋ قىزمەتىنىڭ نەگىزگى باعىتى سانالاتىنىن ايتىپ، بايجانوۆقا بىرقاتار تاپسىرما بەردى. بۇعان
39
كوز قاراس

قىتايدان 500 مىڭدايى عانا قازاق ەلىنە ورالادى.

kerey.kz
| Aug 24, 2018 | 1,104 views

قازىر قىتايدا 1.5 ميلليون دا 2 ميلليون اينالاسىندا قازاق بار دەسەك، الداعى ۋاقىتتا سونىڭ ۇزاسا شامامەن 500 مىڭدايى عانا قازاق ەلىنە ورالادى. جانە مەن بۇل 500 مىڭدايى دەپ ۇيالعانىمنان، مەملەكەتشىل جانداردىڭ كوڭىلىنە سۋ سەپپەيىن دەپ ويلاعانىمنان كوبەيتىپ ايتىپ وتىرمىن. ال، قالعان 1 ميلليون نەمەسە ودان دا كوپ قازاق ءالى دە بولسا قىتايدا تۇرمىس-تىرشىلىگىن جالعاستىرا بەرەدى. 1991-جىلدان سوڭ قازاقستانعا ورالعان قىتاي قازاقتارىنىڭ ۇزىن سانى ۇزاسا 200 مىڭنىڭ اينالاسى عانا ەكەن. ولار كىمدەر: * ۇلتشىل جاستار; * ۇلتشىل زيالىلار; * تۋىسشىلدار (1955-1962جج سابەتكە قاشقانداردىڭ تۋىستارى); * ستۋدەنتتەر (وقۋعا تۇسكەندەر); *قاراپايىم جاندار (مالشى، ەگىنشى); تب قىتايدان وسىنداي ءبىر بۋىن ۇرپاق ىرىكتەلىپ كەتىپ قالعاندىقتان ولاردىڭ قىتايداعى ورنىن قىتاي مەن ۇيعىر جاستارى، زيالىلارى باسىپ كەتتى.
204