kerey.kz

Köz qaras

Nesie qayda jwmsalıp jatır?

kerey.kz
| Feb 20, 2019 | 72 views

2018 jıldıñ 11 ayında bankterdiñ halıqqa bergen nesieleriniñ 52 payızı importtıq tauarlardı aluğa jwmsalğan eken. Mwnı «Halıqtıq kommunister» partiyasınıñ sarapşıları anıqtap otır. Osı partiyanıñ Mäjilistegi frakciyasınıñ jetekşisi A.Qoñırov mwnı alañdatarlıq jağday dep sanap, Wlttıq Bank törağası D.Aqışevke saual joldadı. Öytkeni, barlıq damığan jäne dwrıs jolmen damıp kele jatqan memleketterde nesieniñ ülken böligi öndiris pen auıl şaruaşılığına beriledi. Al sauda salasına, atap aytqanda alıpsatarlıq jwmıstar üşin beriletin nesie kölemi tömen. Bizde bäri kerisinşe bolıp otır. Deputattıñ aytuına qarağanda bizde öñdeu önerkäsibine beriletin nesie älemdik täjiribeniñ talabına da, Qazaqstandı industriyalandırudıñ mañızdı mindetterine de jauap bere almaytın mardımsız halde. Onıñ da jalpı köleminiñ törtten bir böligi ğana wzaqmerzimdi qarız sanaladı. Sonıñ işinde, wzaqmerzimge
9
Jahan jañalıqtarı

Kaşmirde ne bolıp jatır?

kerey.kz
| Feb 20, 2019 | 52 views

Azat Europa / Azattıq radiosı Ruslan MEDELBEK Kaşmirdiñ Ündistanğa tiesili aymağındağı narazılıq. 15 aqpan 2019 jıl. Ündistan men Päkistan arasında Kaşmir dauı qayta uşıqtı. Eki el diplomattarın keri şaqırıp aldı. JANJAL QALAY BASTALDI? Aqpannıñ 14-i Kaşmirdiñ Ündistanğa tiesili aymağındağı Pulvama qalasında jarılğış zat salınğan köliktegi jankeşti 70-ten astam ündistandıq äsker mingen avtobusqa barıp soğılğan. Jarılıstan 45 ündistandıq äskeri qızmetker mert boldı. Şabuıldı Päkistanda ornalasqan “Jaiş-e-Mwhammed” (“Mwhammed payğambardıñ äskeri”) islamşıl tobı moynına aldı. Şabuılğa wşırağan avtobustıñ mañında jürgen ündistandıq äskeriler. 14 aqpan 2019 jıl. Ündistan tarabı jarılıstı 20 jastağı Kaşmir twrğını jasağanın habarladı. Al öz-özin jarğan jigittiñ ata-anasınıñ aytuınşa, balaları üş jıl bwrın ündistandıq äskerilerden tayaq jep, keyin dini toptarğa qosılğan.
10
Köz qaras

Qıtaydı qorşağan AQŞ äskeri bazaları: AQŞ-tıñ Qıtaydı bölşekteu josparı bolğan ba?

kerey.kz
| Feb 20, 2019 | 74 views

Soñğı jıldarı AQŞ pen Qıtay ekonomika, qorğanıs sındı eñ negizgi salalarda bäsekelese bastadı. Qwrama Ştat tarabı strategiyalıq bäsekelesi retinde Resey men Qıtaydı qatar qoydı. Sonımen birge Ündi-Tınıq mwhitındağı äskeri äreketteri AQŞ pen Qıtay arasında tuıluı mümkin soğıs qaupin elestetti. Osığan baylanıstı AQŞ-tıñ äskeri bazaları qanday röl atqarıp twr? Qıtaydıñ bastı qauipteri nede? AQŞ-tıñ äskeri bazaları qayda, qalay ornalasqan degen swraqtarğa jauap izdep kördik. «2030 jılı AQŞ Qıtaydı bölşekteui mümkin» 2009 jılı 20 qaraşada Qıtaydıñ Halıqtıq azattıq armiya äskeri-äue küşteri universiteti professorı Däy Şüy (Dai Xu) atalğan joğarı oqu ornında «Qıtaydı bölşekteu 2030 – AQŞ-tıñ ğalamdıq strategiyası jäne Qıtay dağdarısı» attı atışulı lekciyasın söylegen. Onıñ lekciyası Qıtaydıñ özge äskeri mamandarı aytqanday
22
Jahan jañalıqtarı

Vengriya köp bala tuğan äyelderge jeñildik jasamaq

kerey.kz
| Feb 11, 2019 | 93 views

Azattıq radiolı Vengriya prem'er-ministri Viktor Orban joldauı ayaqtalğan soñ jüzdegen adam narazılıqqa şıqtı. Budapeşt, 11 aqpan 2019 jıl. Vengriya ükimeti halıq sanın köbeytu maqsatında bala tuudı qarjılay ıntalandırudı qolğa almaqşı. Aqpannıñ 10-ı küni Vengriya prem'er-ministri Viktor Orban halıqqa joldauı kezinde ükimet eki balası bar otbasılarğa “salıqtı azaytıp, tömengi payızben ipoteka wsınudı, avtokölik aluğa subsidiya berudi josparlap otırğanın” ayttı. Orbannıñ sözinşe, ükimet tört jäne odan köp bala tuğan äyelderdi jeke tabıs salığınan bosatadı. “40 jasqa tolmağan äyel birinşi ret twrmısqa şıqsa 10 million forint (36 mıñ dollar) subsidiyalıq nesie beremiz. Nesie alğan otbasınıñ ekinşi balası tuğanda qarızdıñ üşten bir böligi keşiriledi. Al eger üşinşi bala düniege kelse, nesie tolığımen keşiriledi” dedi
29
Ädebi älem

«Öş alu» fenomeni

kerey.kz
| Feb 7, 2019 | 356 views

Bwl şağın ğana jazbam jası barşın tartqan qariyanıñ avtobustıñ orındığında otırıp qalğıp ketken jas jigitke «nege ğana orın bermeysiñ, qazirgi jastardıñ eş wyatı joq» dep qwlaq twndıra ayqaylağan oqiğasınıñ negizinde jazıldı. Sol kezde meniñ sanama basqa bir sebeptiñ säulesi jarq etip, «ŞINTUAYTINA KELGENDE KİMDERDİÑ ÖZİ WYATI JOQ» degen saual töñireginde oyğa qaldım (Bwl äleumettik swraqtıñ jauabı mağan älde qayda äride jatqanday seziledi). Äygili danışpan Seneka «…Bolıp jatqan oqiğanıñ barlığı sözsiz, boluı tiis närseniñ belgisi» deydi. Ras, sebepsiz eş närse joq. Mwnı därmensiz jastardıñ älde bir ädiletsizdikke iştey qarsılığı men bwlqınısı, dälirek aytsaq «öş alu» äreketi desek te bolatınday. Äleumenttanu ğılımı qoğamda ädiletsizdik beleñ alğanda qorğansız toptıñ qolınan keleri tek kijinu
89
Tarih

Köşpendilerdiñ soñğı imperiyası Joñğarlar qalay joyıldı?

kerey.kz
| Jan 29, 2019 | 566 views

Alğaşqı Oyrat imperiyah Adamzat tarihındağı köşpendilerdiñ eñ soñğı imperiyasın oyrattar qwrdı. Şıñğıs qağannıñ alğaşqı örleu däuirinde oyrattar Bayqal köliniñ soltüstik batısındağı orman taypaları bolatın. Oyrat, buriyat, qırı tümet, bwlağaçin, keremuçin, arasut, küştemi qatarlı qidan tildes( büginşe aytqanda moñğol tildes) orman taypaları Sibir ormandarında añşılıqpen şwğıldanğan. Olar bwl mekenge 840 jıldarı, yağni, Wyğwr qağanatın qwlatqan Qarhastar bastağan Sibir türkileri wyğwrlardan qalğan ien saharağa qonıs audarğanda, oyrattar Sibir türkilerinen qalğan ien dalalarğa qonıs audardı dep twspaldauğa boladı. 1209 oyrat Qwdwqa bek Joşınıñ äskerlerine bağınadı. Derekterde tümen tütin degenine qarağanda sanı 50 mıñ aynalasında bolsa kerek. YUan' imperiyasındağı halıqtar işinde de Oyrattar ataladı. Moğwl (Moñğol) imperiyası öz işinen bölşektene bastağan kezde oyrattar küşeye
138
Tarih

Twrsın Jarqınbaev kim edi?

kerey.kz
| Jan 28, 2019 | 1,201 views

Twrsın Jarqınbaev Keñestik sayasattıñ payımınşa –wltşıl, ataman Annenkovtıñ äskeri qwramındağı «Alaş polkiniñ» sardarı, bay twqımınıñ ökili. Al, kommunistik qıtay ükimetiniñ payımınşa, «japon tıñşısı», «töñkeriske qarsı element». «Ertis öñiri» gazetiniñ 2009jılğı, 5-tamızdağı, №31 sanında R.Nüsipovtıñ «Alaş polkiniñ aqiqatı» attı maqalasın oqıp otırıp, atalmış maqalada aytılğan T.Jarqınbaevtay abzal jan turalı oqırmanmen oy bölissem dep edim. «…Söytip, üzilip qalğan arman jibi qayta jalğandı. Keşigip kelgen meni qala mektebine eş qağidasız-aq qabıldap, bilimniñ wzaq saparına öz qolımen qosqan – belgili ağartuşı, Alaştıñ asıl azamatı Twrsın Mwstafin edi».(Q.Jwmädilov. Tañğajayıp dünie. 82-bet, Almatı, «Tamır», 1999j.)Bwl zamanımızdıñ zañğar jazuşısı Q.Jwmädilovtıñ jürekjardı lebizi. Älde, Twrsın ağamız bala Qabdeştiñ kelbetinen bolaşaq qazaq ziyalısınıñ beynesin tanığan şığar-au? Bwdan äri,
426
Ädebi älem

ŞOLPIDAY KÜMİS BİR SIÑĞIR

kerey.kz
| Jan 28, 2019 | 530 views

Bügin QR Jurnalister odağınıñ müşesi, Älem halıqtarı Jazuşılar odağınıñ müşesi Jwmat ÄNESWLI 72 jasqa tolıp otır. Jwmat Äneswlı tarihi zerdeleu maqalalarımen, äzil qaljıñdarımen oqırmandarğa esimi keñinen tanıs.J. Äneswlınıñ öleñ jırları «Jwmattıñ ğazelderi men äzilderi», «Ğazelderim men äzilderim» attı kitaptarınan mälim. Avtordı tuğan künimen qwttıqtap, şığarmaşılığına dañğıl jol tileymiz! Jwmat ÄNESWLI, jazuşı, aqın ŞOLPIDAY KÜMİS BİR SIÑĞIR Aydın köl jatır jarqırap, Kökte twr ay sığalap. Aynala köktem jañarğan, Tobılğı tolğan say alap. Köl jağası tirşilik, aynala qonğan kigiz üy. Janıp jatır köp oşaq, maujırağan köñil küy. Tobılğı arası bir sıbdır, Ekeuden ğana bir qıbdır, Sönbedi anau bir oşaq, Estiledi kömeski, şolpıday kümis bir sıñğır. ÖNER men SAUDA Öner men sauda Bir
85
Mädeniet

Itelmender ata-baba qonısında özderin ögey sezinedi

kerey.kz
| Jan 14, 2019 | 1,487 views

Azattıq radiosı Körneki suret. Kamçatkada şeneunikter jergilikti itelmender qauımınan aymaqtıñ eñ bastı körnekti ornı – aşıq aspan astında ornalasqan “Pimçah” muzeyi twrğan jer telimin bosatudı talap etti. Mwnday şeşimge jerdi jalğa alu merziminiñ ayaqtaluı sebep bolğan. Qauım ökilderi atamekeninde jerdi tegin paydalana almaytındarına qapalı. “QATTI QINALIP, QAPALANIP JÜRMİZ” Sosnovka auılı Kamçatka tübeginiñ oñtüstik-şığısındağı Elizovskiy audanında ornalasqan. Sosnovkadan altı şaqırım jerde, aşıq aspan astında “Pimçah” muzeyi bar. Tübektiñ bayırğı halqı – itelmender Ostraya tauı mañın kieli jer sanaydı. Itelmender qauımınıñ basşısı Vera Koveynik (ortada söylep twr). – Biliktiñ qarım-qatınası tañ qaldıradı. Mwnday dünieni alğaş biz jasağanbız. Muzeydi 1998 jılı sala bastadıq, 2000 jıldardıñ basında aşıldı. Bärin özimiz istedik, eşkim kömektesken
148
Köz qaras

Giper jobalardıñ jolı bola ma?

kerey.kz
| Jan 14, 2019 | 1,088 views

Keñes odağı jıldarında memlekettiñ ekonomikası gigantomaniyağa qwştar boldı. Bir ortalıqtan basqarılğan josparlı ekonomikada olar azdı-köpti tiimdilik körsetti, biraq narıqtıq ekonomikağa köşkende solardıñ bäri adıra qaldı. Öytkeni, narıq gigantomaniyanı süymeydi, ol naqtılıqqa ikemdilikti wnatadı. Sol siyaqtı Qazaqstan da osı uaqıtqa deyin qazaqtıñ «körpeñe qaray kösil» degen naqılın wmıtıp, giper jobalarğa, mega jobalarğa qwmarlıq tanıtıp keledi. Mäselen, «Qazaqstan-Türkimenstan-Iran» halıqaralıq temirjol marşrutı jobasına bastamaşı bolıp, aqırı onı 2014 jılı iske qostı. Äriptesterimiz bolıp otırğan eki eldiñ tauarları da narıqtı jarıp, ağılıp jatatındar emes. Oğan Qazaqstan arqılı Resey qosılğanda da tauarları birtekti, bäriniñ de qauzaytını negizinen tabiği resurstar. Osı jolmen Qazaqstan tauarları Parsı şığanağına tikeley şığatın boladı dep jalaulatqan edik. Sol dämemiz aqtaldı ma?
85