| Posts created by kerey.kz
  • قازىرگى زاڭناما اياسىندا مەملەكەتتىك ءتىلدى قالاي دامىتۋعا بولادى؟
    كوز قاراس

    قازىرگى زاڭناما اياسىندا مەملەكەتتىك ءتىلدى قالاي دامىتۋعا بولادى؟

    Zhalgas Yertay         قازاقستان بيلىگى مەملەكەتتىك ءتىلدى دامىتۋ ءۇشىن قاتاڭ شەشىمدەرگە بارعىسى كەلمەيدى دەيىك. بىراق قازىرگى زاڭناما اياسىندا مەملەكەتتىك ءتىلدى قالاي دامىتۋعا بولادى؟ سونى ويلانىپ كورەيىك. قازاق ءتىلىن دامىتۋ جايىن ايتقان كەزدە قازاقستان بيلىگى قوعامدى ەكىگە بولەدى. ءبىرى – ءتىلدى دامىتۋدىڭ راديكال شەشىمدەرىن ۇستانادى، ەكىنشى جاعى – قازىرگى ستاتۋس-كۆونى ساقتاعىسى كەلەدى، ياعني ەشتەڭە وزگەرتپەي-اق قويايىق دەيدى. بىراق ەكى جولدى دا تاڭداماي، ورتاسىمەن ءجۇرۋدى ۇسىنىپ كورسەك قايتەدى!؟ باتىل قادامدارعا بارايىق، بىراق ول راديكال جول بولماسىن. قازاق ءتىلىن كۇشپەن ەمەس، ورتانى دامىتۋ ارقىلى كۇشەيتسەك بولادى. ياعني ادامدار ءتىلدى ۇيرەنىپ اۋرە بولماي-اق، حالىق جاي عانا قازاق ءتىلى اياسىندا ءومىر ءسۇرۋدى ۇيرەنسىن. نەگىزگى وي وسى. ءبىز وسى ۋاقىتقا دەيىن ادامدار ورتانى

    7
  • ەلدەس وردا، تاريحشى: «تۇركىستان» اتاۋىن قولدانۋ – ايماقتاعى جۇمساق كۇش پوزيتسياسىن نىعايتۋ ءتاسىلى
    كوز قاراس

    ەلدەس وردا، تاريحشى: «تۇركىستان» اتاۋىن قولدانۋ – ايماقتاعى جۇمساق كۇش پوزيتسياسىن نىعايتۋ ءتاسىلى

    فوتو اشىق دەرەككوزدەردەن الىندا وتكەن اپتادا تۇركيانىڭ ۇلتتىق ءبىلىم مينيسترلىگى مەكتەپ باعدارلاماسىنا «تۇركىستان» دەگەن تەرميندى ەنگىزگەن ەدى. شەتەل باسىلىمدارىنىڭ جازۋىنشا، بۇل اتاۋ ەندى «ورتالىق ازيا» ۇعىمىنىڭ ورنىنا قولدانىلماق. ءبىلىم ءمينيسترى يۋسۋف تەكين جاڭا اتاۋ تۇركى الەمىنىڭ بىرلىگىن قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعانىن ايتادى. ونىڭ سوزىنشە، ۇكىمەت وقۋ باعدارلاماسىنان يمپەريالىق ماعىناسى بار گەوگرافيالىق اتاۋلاردى الىپ تاستاماقشى. ەڭ قىزىعى، «تۇركىستان» اۋماعىنا قازاقستاننان بولەك، قىرعىزستان، وزبەكستان، تۇركىمەنستان مەن تاجىكستان جاتادى ەكەن. سونداي-اق كەيبىر باسىلىمدار بۇل تەرميننىڭ قىتايدىڭ باتىسىندا ورنالاسقان شىڭجان ولكەسىنە قاتىسى بارىن دا اتاپ ءوتتى.  كەيبىر عالىمدار «ورتالىق ازيا» تەرمينى كولونياليزمنەن قالعانىن ءجيى اتاپ ءجۇر. حح عاسىرداعى الەمدىك اكادەميالىق عىلىمدى سول كەزدەگى ءىرى يمپەريالار قالىپتاستىرعاندىقتان، بۇگىندە مۇنداي تەرميندەر مەن اتاۋلار حالىق ساناسىنا ابدەن ءسىڭىپ

    14
  • اباق انا جانە تاسبيكە انا
    كوز قاراس

    اباق انا جانە تاسبيكە انا

    ءمامي بي جۇرتبايۇلىنىڭ شەجىرەسىندە ايتىلۋىنشا كەرەي ۇلىسىنىڭ ارعى تەگى – شەپ، سەپ، بايلاۋ، قويلاۋ، ەلدەي، كولدەي، يزەن، جۋسان سەكىلدى تايپالاردان تارالادى ەكەن. اتالعان تايپالاردىڭ ءبىرازى ەسكى تاريح بەتتەرىنەن كەزدەسسە، ەندى ءبىر ءبولىمى قازىرگە دەيىن كەرەي رۋىنداعى اتالاردىڭ ەسىمى رەتىندە اتالىپ كەلەدى. مۇنىڭ ءبىر سەبەبىن ارعى تاريحتاعى اتالاردىڭ اتى وشپەسىن دەپ كەيىنگى ۇرپاقتارىنىڭ اتالار اتىن قايتا جاڭعىرتىپ قويعان داستۇرىنەن قاراۋ كەرەك. اباق اتاۋىنا كەلسەك، ارىدا كەرەي حانزادالارى مەن حانىشالارىنىڭ اراسىندا اباق، اباقبەردى، اباحان، اباقتاي، اباقاي، اباق بيكە سىندى ەسىمدەر بولعان. سول اتا-اپالارىنىڭ جولىن جالعاعان، توزىپ كەتكەن كەرەي ەلىنىڭ باسىن قوسىپ، وعان ءاز انا بولعان اباق ەسىمدى قاسيەتتى انا ومىردە بولعان ادام. قازاق تاريحىندا رۋ اتىنا اينالعان ءاز انالار از بولماعان. كورنەكتى جازۋشى،

    24
  • زەلەنسكي ۋيتكوفف جانە كۋشنەرمەن “مازمۇندى اڭگىمە” بولعانىن ايتتى
    جاھان جاڭالىقتارى

    زەلەنسكي ۋيتكوفف جانە كۋشنەرمەن “مازمۇندى اڭگىمە” بولعانىن ايتتى

    ۆلاديمير زەلەنسكي  ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكي اقش پرەزيدەنتىنىڭ ارنايى ۋاكىلى ستيۆ ۋيتكوفف جانە ترامپتىڭ كۇيەۋبالاسى دجارەد كۋشنەرمەن تەلەفونمەن ء“ماندى ءارى كونسترۋكتيۆتى” اڭگىمەلەسكەنىن حابارلادى. ۋيتكوفف پەن كۋشنەر 2 جەلتوقساندا ماسكەۋدە رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتينمەن كەزدەسكەن. ء“بىز كوپتەگەن اسپەكتىگە نازار اۋداردىق جانە قانتوگىستى توقتاتىپ، رەسەيدىڭ ءۇشىنشى رەت باسىپ كىرۋ قاۋپىن جويۋعا كەپىلدىك بەرەتىن ماڭىزدى جايتتاردى، سونىمەن بىرگە رەسەيدىڭ وتكەن جولعىداي ۋادەسىن ورىنداماۋ قاۋپى سياقتى نارسەلەردى تالقىلادىق” دەدى زەلەنسكي. اڭگىمەگە سونىمەن بىرگە قازىر اقش-تا جۇرگەن ۋكراينا ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك جانە قورعانىس كەڭەسىنىڭ حاتشىسى رۋستەم ۋمەروۆ، قارۋلى شتابتىڭ باستىعى اندرەي گناتوۆ قاتىسقان. Axios دەرەگىنشە، اڭگىمە ەكى ساعاتقا سوزىلعان. كەلىسسوزدەردەن حابارى بار دەرەككوزدىڭ ايتۋىنشا، ۋيتكوفف پەن كۋشنەر ەكى جاقتىڭ دا تالاپتارىن جيناپ جاتىر جانە ءپۋتيندى دە، زەلەنسكيدى دە

    6
  • تۇرسىن جۇمانباي ء«ۇيسىنباي كىتابى»
    جاڭالىقتار

    تۇرسىن جۇمانباي «ءۇيسىنباي كىتابى»

    بۇل داعاندەل، باقاناس ولكەسىنەن شىققان بي ءۇيسىنباي جانۇزاقۇلى حاقىندا قۇراستىرىلىپ جازىلعان كىتاپ. تىڭ تولىقتىرىلعان ەڭبەكتە بولىس الدەكە كۇسەنۇلى، داعاندەلى بولىسىنىڭ باسشىلارى مەن بيلەرىمەن قاتار ءابدىراحمان ءالىمحانۇلى ءجۇنىسوۆ سىندى ايتۋلى تۇلعالار جايلى اڭگىمە قوزعالعان. ولاردىڭ ەل الدىنداعى ەڭبەكتەرى، بيلىك، كەسىم – شەشىمدەرى، حالىق اۋزىندا قالعان قاناتتى سوزدەرى مەن ءومىر جولدارى، اتا – تەك شەجىرەسى قامتىلعان. سونىمەن قاتار مۇراعات دەرەكتەرىندەگى مالىمەتتەر كەلتىرىلگەن. كىتاپقا ەسىمى ەنگەن ەرلەردىڭ زامانى، ۇزەڭگىلەس سەرىكتەرى تۋرالى جازىلعان كەي ماقالالار، جىر –داستاندار، ۇزىندىلەر ەنگەن. كىتاپ قالىڭ وقىرمان قاۋىمعا ارنالعان. تۇرسىن جۇمانباي «ءۇيسىنباي كىتابى»، - جەبە باسپاسى، شىمكەنت قالاسى.134 بەت تولىق نۇسقاسىن تومەندەگى سىلتەمە ارقىلى وقي الاسىز. ءۇيسىنباي كىتاپ kerey.kz

    27
  • زەلەنسكيدىڭ “جالعىز سەنەرى ءارى وڭ قولى”. اندرەي ەرماك كىم؟
    جاھان جاڭالىقتارى

    زەلەنسكيدىڭ “جالعىز سەنەرى ءارى وڭ قولى”. اندرەي ەرماك كىم؟

    رەي فەرلونگ اندرەي ەرماك (سول جاقتا) پەن ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكي (وڭ جاقتا). 2019 جىل. اندرەي ەرماك ۇشاقتان تۇسە سالا ءوزىنىڭ باستىعىن قۇشاقتادى. 2019 جىلى قىركۇيەكتە پرەزيدەنت زەلەنسكيمەن جىلى جۇزدەسۋ جاڭادان باستالىپ كەلە جاتقان ساياسي سەرىكتەستىكتىڭ باسى ەدى. بۇل – ەرماكتىڭ رەسەي تۇرمەسىندە وتىرعان 35 ۋكراينالىقتى ماسكەۋدەن الىپ كەلگەن ءساتى. ال 2020 جىلى ەرماك زەلەنسكي اكىمشىلىگىنىڭ باسشىسى بولدى. بىراق ۋكرايناداعى جەمقورلىق شۋىنان كەيىن ونىڭ قىزمەتىنە جۇرتتىڭ نازارى اۋدى. سەبەبى ەرماك ۋكراينا ەنەرگەتيكالىق ينفراقۇرىلىمىنا بولىنگەن قارجى جىمقىرىلعان كوررۋپتسيا سحەماسىندا نەگىزگى رولدە بولعان دەگەن اقپارات تاراعان. بىراق تەرگەۋشىلەر بۇل جايتتىڭ جاي-جاپسارىن تولىق اشقان جوق. ەرماكتىڭ ءوزى ازاتتىقتىڭ ۋكراينا قىزمەتىنىڭ رەسمي ساۋالدارىنا جاۋاپ بەرگەن جوق. سونىمەن زەلەنسكيدىڭ كەڭسەسىن باسقارىپ وتىرعان ەرماك كىم؟ تەلەۆيدەنيەدەن

    12
  • تاريح عىلىمى قازىر ەزوتەريكالىق توپتاردىڭ  مەنشىگىندە
    كوز قاراس

    تاريح عىلىمى قازىر ەزوتەريكالىق توپتاردىڭ  مەنشىگىندە

         شىعىستانۋشى-تاريحشى ءومىر تۇياقبايدىڭ بۇرىندا دا «قازاققا قانداي تاريح كەرەك؟ تاۋەلسىزدىك كەزەڭىندە جاسالعان تاريحي ميستيفيكاتسيالار حرونيكاسى» دەپ اتالاتىن ماقالاسىن  (22.05. 2025. Zhasalash.kz) وقىپ ەم. ريزا بولعام. جاقىندا ءو. تۇياقبايدىڭ «قازاقستاندا تاريحي بۇرمالاۋلار مەن ميفتەرگە توسقاۋىل قويۋدىڭ جولدارى» (02.10. 2025. Zhasalash.kz) اتتى تاعى ءبىر ماقالاسىمەن جانە تانىستىق. وتە وزەكتى ماسەلەنى كوتەرىپتى. تاريحتا ورىن الىپ جۇرگەن جاعىمسىز جايتتار تۋراسىندا وي تولعاپتى. جۋرناليستەردى، بلوگەرلەردى ايىپتاپتى. تاريحتان ارنايى كاسىبي دايىندىعى جوق، ءبارىن ءبۇلدىرىپ بولدى دەپ.  كەلەڭسىزدىكتى توقتاتۋدىڭ ناقتى جولدارىن ۇسىنىپتى. بۇعان دا كوڭىلىمىز بەك تولدى. ايتسە دە تاريحتى بۇرمالاۋعا، ءوز وتىرىكتەرىن ناسيحاتتاۋعا تەك جۋرناليستەر مەن بلوگەرلەر عانا ەمەس، «ارنايى كاسىبي دايىندىعى بار» «تاريحشىلاردىڭ» دا «زور ۇلەس» قوسىپ جاتقانىن بايانداپ، ايتىلعان پىكىردى ودان ءارى ءوربىتىپ، جالعاستىرايىق.

    159
  • «العاشقى كىتاپ» دەرەكتى بەينەفيلمى
    مادەنيەت

    «العاشقى كىتاپ» دەرەكتى بەينەفيلمى

    قازاقستان رەسپۋبليكاسى مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگىنىڭ مادەنيەت كوميتەتىنە قاراستى ۇلتتىق كينونى قولداۋ مەملەكەتتىك ورتالىعىنىڭ تاپسىرىسىمەن «JBF company» كومپانياسى سەمەي قالاسىندا، شىڭعىستاۋ وڭىرىندە، الماتى وبلىسىنىڭ جامبىل اۋدانىندا  «العاشقى كىتاپ» اتتى دەرەكتى بەينەفيلم تۇسىرۋدە. دەرەكتى فيلم ابايدىڭ 1909 جىلى سانكت پەتەربۋرگتەگى يليا بوراگانسكي باسپاسىندا باسىلعان العاشقى شىعارمالار جيناعىنىڭ جارىق كورۋىنە ارنالادى. ۇلى اباي مۇراسىنىڭ قاعاز بەتىنە تاڭبالانۋ تاريحىن باياندايدى. قازىرگى ادامدار بۇرىنعى ۋاقىتتىڭ، اباي زامانىنىڭ ناقتى، دەرەكتى بەينەسىن، سول كەزدەگى ادامداردىڭ الپەتىن، كيىم ۇلگىسىن كوز الدارىنا ەلەستەتۋى قيىن. كوپشىلىكتىڭ ول ۋاقىت تۋرالى تۇسىنىگى تەاتر مەن كينوفيلمدەردەگى بۋتافورلىق كيىمدەر مەن زاتتار ارقىلى قالىپتاسقان. الايدا اباي ۋاقىتىنداعى قازاق تىرشىلىگى، قازاقتاردىڭ بەت-الپەتى، كيىم كيىسى، ءۇي – جايى، بۇيىمدارى تاڭبالانعان مىڭداعان فوتوسۋرەتتەر ساقتالعان. بۇلار رەسەي، تۇركيا، ۇلىبريتانيا

    56
  • توقاەۆ نيۋ-يوركتە زەلەنسكيمەن كەزدەستى
    جاھان جاڭالىقتارى

    توقاەۆ نيۋ-يوركتە زەلەنسكيمەن كەزدەستى

    قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ نيۋ-يوركتە ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكيمەن كەزدەستى. 22 قىركۇيەك 2025 جىل. توقاەۆ پەن زەلەنسكي. سۋرەت: اقوردا 21 قىركۇيەك كۇنى قازاقستان پرەزيدەنتى بۇۇ باس اسسامبلەياسىنا بارعان ساپارىندا نيۋ-يوركتە ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكيمەن كەزدەستى. اقوردا ءباسپاسوز قىزمەتىنىڭ حابارلاۋىنشا، پرەزيدەنتتەر ەكىجاقتى ەكونوميكالىق جانە گۋمانيتارلىق ىنتىماقتاستىق ماسەلەلەرىن تالقىلاعان. سونداي-اق، زەلەنسكي “ۋكرايناداعى جاعدايعا بايلانىستى كوزقاراسىن” بىلدىرگەن، ال قازاقستان باسشىسى “قاقتىعىستى توقتاتۋ ماقساتىندا ديپلوماتيالىق جۇمىستاردى جالعاستىرۋ قاجەت” دەگەن. زەلەنسكي وسى كەزدەسۋ تۋرالى مالىمدەمەسىندە ۋكراينا، اقش، ەۋروپا جانە وزگە ەلدەردىڭ سوعىستى توقتاتۋ جونىندەگى تالپىنىسىن تالقىلاعانىن ايتتى. ونىڭ سوزىنشە، قوس باسشى سونداي-اق ەكىجاقتى ساۋدا-ەكونوميكالىق ارىپتەستىكتى، قازاقستاندىق كومپانيالاردىڭ ۋكراينانى قالپىنا كەلتىرۋ ىسىنە قاتىسۋعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ءسوز ەتكەن. 2022 جىلعى اقپاندا ۋكرايناعا باسىپ كىرگەن رەسەي قازاقستاننىڭ ەڭ

    27
  • Thai AirAsia X الماتى – بانگكوك تىكەلەي رەيستەرىن ىسكە قوسادى: ۆيزاسىز*
    جاڭالىقتار

    Thai AirAsia X الماتى – بانگكوك تىكەلەي رەيستەرىن ىسكە قوسادى: ۆيزاسىز*

     تايلاندتىڭ سان قىرلى دامدەرىمەن، بوياۋلارىمەن جانە مادەنيەتىمەن تانىسىڭىز — ءبىر باعىتقا 199 USD-دەن باستالادى الماتى، 2025 جىلعى 8 قىركۇيەك – Thai AirAsia X الماتى (قازاقستان) مەن بانگكوكتى (تايلاند، دون مۋانگ اۋەجايى) بايلانىستىراتىن جاڭا اۋە باعىتىنىڭ ىسكە قوسىلۋىن قۋانا حابارلايدى. ەندى قازاقستاندىق ساياحاتشىلار قىسقى ماۋسىمدا جايلى ءارى قولجەتىمدى باعامەن جىلى سامالعا بولەنگەن، كۇن شۋاعىمەن نۇرلانعان ءارى جارقىن ومىرىمەن تانىمال بانگكوكقا ۇشا الادى. جاڭا رەيس 2025 جىلعى 1 جەلتوقساننان باستاپ اپتاسىنا ءتورت رەت – دۇيسەنبى، سارسەنبى، جۇما جانە جەكسەنبى كۇندەرى ورىندالادى. ۇشۋلار سىيىمدىلىعى 367 جولاۋشىعا ارنالعان كەڭفيۋزەلياجدى Airbus A330 ۇشاعىمەن جۇزەگە اسىرىلادى. ىسكە قوسىلۋىنا وراي Thai AirAsia X ءبىر باعىتقا 199 اقش دوللارىنان باستالاتىن ارنايى پرومو-ءتاريفتى ۇسىنۋدا. بيلەتتەردى 2025 جىلعى 8–21 قىركۇيەك ارالىعىندا،

    34
load more

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: