Саясат | Kerey.kz/Керей.кз

جاڭالىقتار

قازاقستاننىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى مەملەكەتتىك حاتشى مايكل پومپەونى قازاقستانعا شاقىردى.

kerey.kz
| Jun 29, 2018 | 624 views

قايرات ءابدىراحمانوۆ جانە مايكل پومپەو قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ ۆاشينگتونعا جاساعان ساپارىنىڭ ناتيجەلەرىن جۇزەگە اسىرۋدى تالقىلادى-دەپ حابارلايدى ءسىم باسپا ءسوز قىزمەتى. 2018 جىلعى 28 ماۋسىمدا سىرتقى ىستەر ءمينيسترى قايرات ءابدىراحمانوۆ امەريكا قۇراما شتاتتارىنىڭ مەملەكەتتىك حاتشىسى مايكل پومپەومەن تەلەفون ارقىلى سويلەستى. ەكى ەلدىڭ سىرتقى ىستەر ۆەدومستۆولارىنىڭ باسشىلارى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ 2018 جىلدىڭ قاڭتارىندا اقش-قا رەسمي ساپارى بارىسىندا قول جەتكىزىلگەن ۋاعدالاستىقتاردىڭ دايەكتى تۇردە جۇزەگە اسىرىلۋىن قاناعاتتانۋشىلىقپەن اتاپ ءوتتى. مايكل پومپەو قازاقستان كوشباسشىسى ساپارىنىڭ ماڭىزدىلىعىن ايرىقشا اتاپ ءوتىپ، اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ ۆاشينگتوندا قول جەتكىزىلگەن ۋاعدالاستىقتاردى جانە قازاقستانمەن ەكىجاقتى ارىپتەستىكتى دامىتۋدى جوعارى باعالايتىنىن اتاپ ءوتتى. سۇحباتتاستار قازاقستان مەن اقش اراسىنداعى كەڭەيتىلگەن ستراتەگيالىق ارىپتەستىكتى دامىتۋ ماسەلەلەرىنىڭ كەڭ اۋقىمىن، اتاپ ايتقاندا، ساۋدا-ەكونوميكالىق جانە ينۆەستيتسيالىق، ەنەرگەتيكا،
29
ساياسات

توقاەۆتىڭ “ساياسي بومباسىنىڭ” استارىندا نە جاتىر؟

kerey.kz
| Jun 24, 2018 | 364 views

اننا كلەۆتسوۆا قاسىم-جومارت توقاەۆ قازاقستان سىرتقى ىستەر ءمينيسترى بولعان كەزدە سەمەي يادرولىق سىناق پوليگونى قۇرباندارىنا ورناتىلعان ەسكەرتكىش الدىندا سويلەپ تۇر. سەمەي، 8 قىركۇيەك 2006 جىل. باتىس باسپاسوزىندە قازاقستان سەناتىنىڭ باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ پرەزيدەنت سايلاۋى قازىرگى مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆسىز ءوتۋى مۇمكىن دەپ مالىمدەگەن سۇحباتىنا قاتىستى كوممەنتاريلەر بەرىلگەن. بۇعان قوسا، كوررۋپتسيالىق قىلمىس جاسادى دەگەن كۇدىككە ىلىنگەن مالايزيانىڭ بۇرىنعى پرەمەر-ءمينيسترى نادجيب رازاكقا ىشىندە قازاقستاندىق كۇيەۋبالاسى دا تارتۋ ەتكەن قىمبات “سىيلىقتار” تۋرالى جازعان. “ساياسي بومبا” اعىلشىن تىلىندە شىعاتىن Eurasianet.org جاڭالىقتار سايتى “قازاقستان: سەنات سپيكەرى 2020 جىلعى سايلاۋعا نازارباەۆتىڭ تۇسپەيتىنىنەن بەلگى بەردى” دەگەن ماقالاسىندا پارلامەنت سەناتىنىڭ توراعاسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ ۇلىبريتانيالىق ۆۆس مەدياكورپوراتسياسىنا 2020 جىلعى پرەزيدەنت سايلاۋىنا نۇرسۇلتان نازارباەۆ كانديدات رەتىندە تۇسپەۋى مۇمكىن دەگەن “جەكە پىكىرىن” ايتقان
66
جاڭالىقتار

قازاقستان تەڭىزگە شىعار جولى جوق دامۋشى ەلدەردىڭ حالىقارالىق اناليتيكالىق ورتالىعىنىڭ اشىلۋىنا قاتىستى

kerey.kz
| Jun 22, 2018 | 596 views

قازاقستان تەڭىزگە شىعار جولى جوق دامۋشى ەلدەردىڭ حالىقارالىق اناليتيكالىق ورتالىعىنىڭ اشىلۋىنا قاتىستى-دەپ حابارلايدى ءسىم 11-12 ماۋسىمدا ۇلان-باتىردا قازاقستان سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى ەرجان اشىقباەۆ تەڭىزگە شىعار جولى جوق دامۋشى ەلدەردىڭ حالىقارالىق اناليتيكالىق ورتالىعىنىڭ (International Think Tank for Landlocked Developing Countries) اشىلۋىنا وراي وتكەن يناۋگۋراتسيالىق كونفەرەنتسياعا قاتىستى. ءىس-شارانىڭ اشىلۋى بارىسىندا ديپلومات قازاقستان ءۇشىن تەڭىزگە شىعار جولى جوق دامۋشى ەلدەر ماسەلەلەرى سىرتقى ساياساتتىڭ ماڭىزدى باعىتى بولىپ تابىلاتىنىدىعىن مالىمدەي وتىرىپ، 2003 جىلى الماتىدا وتكەن LLDC مينيسترلىك كونفەرەنتسياسى بارىسىندا تاريحي 2004-2014 جج. ارنالعان الماتى باعدارلاماسى قابىلدانعانىن ەرەكشە اتاپ ءوتتى. ە.اشىقباەۆ قاتىسۋشىلاردىڭ نازارىن LLDC ەلدەرىنىڭ 2014-2024 جج. ارنالعان ۆەنا باعدارلاماسى جانە 2030 جىلعا دەيىنگى تۇراقتى دامۋ باعدارلاماسى اياسىندا اتالعان ەلدەر الدىندا تۇرعان ماسەلەلەردىڭ شەشىمىن تابۋىندا
26
كوز قاراس

“نازارباەۆ 2020 جىلى سايلاۋعا تۇسەدى دەپ ويلامايمىن”

kerey.kz
| Jun 21, 2018 | 546 views

قاسىم-جومارت توقاەۆ قازاقستان سەناتىنىڭ توراعاسى قاسىم-جومارت توقاەۆ ۇلىبريتانيالىق ۆۆس تەلەارناسىنىڭ Hard Talk باعدارلاماسىنا سۇحبات بەرىپ، نازارباەۆتىڭ بيلىگى جانە ەلدەگى جەمقورلىقپەن كۇرەس تۋرالى ايتتى. سۇحبات 20 ماۋسىمدا ۆۆس News تەلەارناسىنا جانە BBC راديوسىنا شىقتى. “نازارباەۆتىڭ بيلىكتە ۇزاق وتىرۋى – تۇراقتىلىقتىڭ بەلگىسى. 2020 جىلعا دەيىن بيلىكتە بولادى. كەيىن سايلاۋعا تۇسەم دەسە وزىنە بايلانىستى” دەدى توقاەۆ سۇحباتىندا. وسى ساتتە حابار جۇرگىزۋشىسى ستيۆەن ساكۋر “ەگەر مەنىڭ ماتەماتيكالىق ەسەبىم دۇرىس بولسا، 2020 جىلى نازارباەۆ 80 جاسقا تولادى عوي؟” دەپ سۇرادى. بۇل سۇراققا توقاەۆ ء“يا، ءيا. مالايزيادا 92 جاسقا تولعان ماحاتحير موحاماد پرەمەر-مينيستر بولدى عوي. اشىعىن ايتقاندا، 2020 جىلى نازارباەۆ پرەزيدەنت سايلاۋىنا تۇسەدى دەپ ويلامايمىن. ول وتە اقىلدى ادام. مۇمكىن 2020 جىلعى سايلاۋ باسقا كانديداتتارمەن وتەر. سايلاۋعا
40
ساياسات

پروفەسسور كوللينس: “شىڭجاڭ – تيبەت ەمەس”

kerey.kz
| Jun 14, 2018 | 746 views

وركەن جويامەرگەن پەكيندە جۇرگەن ەر ادامدار. كورنەكى سۋرەت. قىتايدىڭ شىڭجاڭ قازاقتارىن ساياسي تاربيەلەۋ ورتالىقتارىنا قاماۋ ناۋقانى مەن وسى ايماقتان قازاقستانعا كوشكەن ەتنيكالىق قازاقتاردىڭ زەينەتاقى ماسەلەسى سوڭعى ايلاردا الەۋمەتتىك جەلىلەردە ءجيى تالقىلانىپ جاتىر. ازاتتىق استاناداعى نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ساياساتتانۋشىسى، قىتايدىڭ ساياساتىن زەرتتەپ جۇرگەن پروفەسسور نيل كوللينسپەن سينوفوبيانىڭ سەبەبى جانە شىڭجاڭداعى ماسەلەنى شەشۋ جولدارى تۋرالى سۇحباتتاستى. ازاتتىق: قازاقستاندا سينوفوبيانىڭ كۇشەيگەنى بايقالادى. شىڭجاڭداعى ەتنيكالىق قازاقتاردى ساياسي تاربيە ورتالىقتارىنا جاپپاي قاماۋ مەن استانانىڭ قىتايلىق ازاماتتارعا 72 ساعاتتىق ۆيزاسىز كىرۋ رۇقساتىن بەرۋى الەۋمەتتىك جەلىلەردە قىزۋ تالقىلانىپ جاتىر. قىتايدىڭ “ەكونوميكالىق جانە ساياسي ەكسپانسياسى” تۋرالى الاڭداۋعا قانشالىقتى نەگىز بار؟ نيل كوللينس: بۇقارالىق دەڭگەيمەن سالىستىرعاندا جوعارعى دەڭگەيدە الاڭداۋ مەن سينوفوبيا از. بۇقارالىق دەڭگەيدە بۇعان قىتايدىڭ ينۆەستيتسياسى، زاۋىتتارى مەن ينفراقۇرىلىم جوبالارىمەن ۇشىراسقان
143
ساياسات

“ەشكىم مۇنداي ناتيجە شىعادى دەپ ويلاماعان”

kerey.kz
| Jun 12, 2018 | 773 views

ازاتتىق راديوسى “امەريكا داۋىسىنىڭ” شتاتتان تىس ءتىلشىسى گرەتا ۆان ساستەرن اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپتان سۇحبات الىپ تۇر. سينگاپۋر، 12 ماۋسىم 2018 جىل پرەزيدەنت دونالد ترامپ سولتۇستىك كورەيا جەتەكشىسى كيم چەن ىنمەن سينگاپۋردا كەزدەسكەن سوڭ “امەريكا داۋىسىنىڭ” شتاتتان تىس ءتىلشىسى گرەتا ۆان ساستەرنمەن سۇحباتتاسىپ، كەلىسسوزدىڭ قالاي وتكەنىن، ەندى نە بولاتىنىن ايتتى. اقش پەن سولتۇستىك كورەيا تاريحىندا ءبىرىنشى رەت ەكى ەل پرەزيدەنتتەرى جۇزبە-ءجۇز كەزدەسىپ، كەلىسسوز قىلدى. ماۋسىمنىڭ 12-سىندە سينگاپۋردا وتكەن كەزدەسۋدەن سوڭ دونالد ترامپ پەن كيم چەن ىن تۇسىنىستىك مالىمدەمەسىنە قول قويىپ، يادرولىق قارۋدان باس تارتۋ مەن اسكەري جاتتىعۋدان تارتىنۋ نيەتتەرىن جاريالادى. گرەتا ۆان ساستەرن: - كيم چەن ىننىڭ بويىنان تاڭ قالارلىق نە كوردىڭىز؟ دونالد ترامپ: - شىنىندا دا جايساڭ ادام ەكەن. قۋاقى، وتە
63
كوز قاراس

قىتايدىڭ اكىمشىلىك تەرريتوريا رەفورماسى

kerey.kz
| Jun 10, 2018 | 835 views

الداعى ۋاقىتتا قىتايدى وتە كۇردەلى رەفورمالار كۇتىپ تۇر. سونىڭ ءبىرى، قىتايدىڭ اكىمشىلىك تەرريتوريا (قۇرىلىم) رەفورماسى. ياعني، كەلەشەكتە قىتايدىڭ ىشكى اكىمشىلىك اۋماعىندا زور وزگەرىستەر بولادى. بۇل قىتايدا 40 جىلدان بەرى تالقىعا ءتۇسىپ جاۋىر بولعان تاقىرىپ. ەستەرىڭىزدە بولسا بۇل تەمەنى (تەاما) ەكى ءۇش جىلدىڭ الدىندا وسى پاراقشامدا كوتەرگەمىن. قىتاي ۇلتشىلدارى مەن دەموكراتتارىنىڭ اكىمشىلىك قۇرلىمعا تۇبەگەيلى رەفورما جاساپ بىرقانشا جوبا، ۇسىنىس تاستاعانىن قاراپايىم جۇرت بىلمەيدى. سول سىبىستىڭ نەگىزىندە قىتاي الەمى بىرقانشا ۇلگى-جوباسىن ينتەرنەت پاراقشالارىنا شىعارىپ اشىق قوعامدىق تالقىعا سالعان. ءسىز، ولاردىڭ اكىمشىلىك قۇرلىم رەفورماسىنا قاراپ وتىرساڭىز قازىرگى شىڭجاڭ رەگيونىن ۇشكە نەمەسە ەكى بولەككە ءبولىپ تاستاعانىن كورەسىز. ەندى وسى تۋرالى ايتايىق. وسىندان شاماسى ون جىل بۇرىن قىتايدىڭ ۇلتشىل زيالىلارى ۇلتتىق كونگرەس پەن ورتالىق پارتيا كوميتەتىنە
78
كوز قاراس

بەردىمۇحامەدوۆ: وا باسشىلارىنىڭ كەزدەسۋ فورماتىن وزگەرتۋ كەرەك

kerey.kz
| Apr 26, 2018 | 1,441 views

گۋربانگۋلى بەردىمۇحامەدوۆ، تۇركىمەنستان پرەزيدەنتى. تۇركىمەنستان پرەزيدەنتى گۋربانگۋلى بەردىمۇحامەدوۆ ورتالىق ازيا ەلدەرى باسشىلارىنىڭ كەڭەسىن قۇرۋدى ۇسىندى. ونىڭ پىكىرىنشە، ورتالىق ازيا باسشىلارىنىڭ كەڭەس بەرۋ القاسى دەگەن جاڭا ۇيىمنىڭ جيىنى جۇيەلى تۇردە، ءار ەلدىڭ استاناسىندا ءوتىپ تۇرۋ كەرەك. تۇركىمەنستان رەسمي باسىلىمدارىنىڭ جازۋىنشا، بەردىمۇحامەدوۆ باستاماسىمەن بەسجاقتى ساراپشىلار توبىن قۇرۋ قاراستىرىلىپ جاتىر. وندا جاڭا قۇرىلاتىن كەڭەستىڭ قۇرىلىمى مەن ۇيىمداستىرۋ ماسەلەلەرى تالقىلانادى.تۇركىمەن پرەزيدەنتى مۇنداي باستامانى استانادا ورتالىق ازيا ەلدەرى باسشىلارىنىڭ كەزدەسۋىنەن ءبىر اي وتكەن سوڭ كوتەرىپ وتىر. بۇل كەزدەسۋگە بەردىمۇحامەدوۆ ءوزى بارماي، ۇلى سەردار بەردىمۇحامەدوۆتى جىبەرگەن. 15 ناۋرىزدا استانادا وتكەن ورتالىق ازيا باسشىلارىنىڭ باس قوسۋى ءبىرىنشى كەڭەسۋ وتىرىسى دەپ اتالعان. ول وزبەكستان پرەزيدەنتى شاۆكات ميرزياەۆتىڭ باستاماسىمەن وتكەن. باس قوسۋدا ورتالىق ازيا ەلدەرى باسشىلارى جىل سايىن ناۋرىز مەيرامى قارساڭىندا
67
ساياسات

گالەوتتي: “دولى ريتوريكانىڭ كۇنى ءوتتى”

kerey.kz
| Mar 30, 2018 | 2,735 views

عالىم بوقاش رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين رەسەي مەن باتىستىڭ قارىم-قاتىناسىن زەرتتەپ جۇرگەن بەلگىلى ۇلىبريتانيالىق ساياساتتانۋشى، كرەمل ساياساتى بويىنشا ساراپشى مارك گالەوتتيمەن سۇحبات. مارك گالەوتتي – پراگا حالىقارالىق قاتىناستار ينستيتۋتىندا اعا زەرتتەۋشى، ەۋروپا قاۋىپسىزدىگى ورتالىعىنىڭ جەتەكشىسى. ازاتتىق: - بۇرىنعى اسكەري تىڭشىنى انگليادا ۋلاۋ داۋىنا قاتىستى ۇلىبريتانيانىڭ رەسەيگە قارسى ديپلوماتيالىق شەكتەۋ ارەكەتىن اقش بەلسەنە قولداپ شىقتى. ورتالىق جانە شىعىس ەۋروپاداعى كەيبىر ەۋروسكەپتيك ەل باسشىلارى دا بىرنەشە رەسەيلىك ديپلوماتتى كەرى قايتاردى. بۇل نەنى بىلدىرەدى؟ بۇل جولى نە وزگەردى؟ مارك گالەوتتي: - بۇل – جاعدايدى ءبىرجولا وزگەرتەتىن ساتكە اينالىپ تۇر. رەسەيگە بولسىن، يا باسقا ەلگە بولسىن مۇنداي اۋقىمدى اسكەري ەمەس قىسىم جاسالعانىن ەشقاشان كورمەپپىز. ونىڭ سەبەبى بۇرىنعى تىڭشى سەرگەي سكريپالدى ولتىرۋگە تىرىسۋ ارەكەتىندە عانا جاتقان جوق. شىدامنىڭ شەگىن
100
ساياسات

ءسىم: “ۆيزاسىز رەجيم – تاۋەلسىز ەلدىڭ قۇقىعى”

kerey.kz
| Mar 17, 2018 | 2,110 views

مانشۇك اساۋتاي ءانۋار جايناقوۆ، سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى. جۇمادا قازاقستان سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى «شەتەلدىكتەرگە ۆيزاسىز رەجيم ەنگىزۋ – ءاربىر تاۋەلسىز ەلدىڭ قۇقىعى» ەكەنىن مالىمدەدى. كەشە رەسەي سىرتقى ىستەر ءمينيسترى سەرگەي لاۆروۆ «اقش ازاماتتارى ءۇشىن قازاقستانعا ۆيزاسىز رەجيم ماسەلەسى كەلىسۋدى قاجەت ەدى» دەگەن. قازاقستاننىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى «شەتەلدىكتەرگە ۆيزاسىز رەجيم ەنگىزۋ – كەز-كەلگەن تاۋەلسىز ەلدىڭ حاقى» ەكەنىن مالىمدەدى. بۇل تۋرالى Tengrinews.kzحابارلادى. مينيسترلىكتىڭ مۇنداي مالىمدەمە جاساۋىنا ءبىر كۇنى بۇرىن رەسەيدىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى سەرگەي لاۆروۆتىڭ ايتقان ءسوزى سەبەپ بولدى. لاۆروۆ قازاقستاننىڭ اقش ازاماتتارى ءۇشىن ۆيزاسىز رەجيم ەنگىزۋى «ەۋرازيا ەكونوميكا وداعىنىڭ اياسىندا كەلىسىپ الۋدى قاجەت ەتەتىنىن» ايتىپ قالعان. لاۆروۆتىڭ سوزىنشە، ەۋرازيا ەكونوميكا وداعىنىڭ تەرريتورياسىندا ۆيزاسىز رەجيم بار، سوندىقتان مۇنداي شەشىمدەر ءوزارا كەلىسىلۋى قاجەت.
63