| 
  • Til jöninde talay jazıldı ğoy…
    Köz qaras

    Til jöninde talay jazıldı ğoy…

    Biraq bwrınnan aytılatın eki princip sol bayağı özgermeydi. Sebebi onı uaqıt jäne özge elderdiñ täjiribesi däleldedi: 1. Zañ, jarlıq, ereje, şeşimdermen tilge swranıs tuğızu. Onsız til eşkimge kerek emes. Til aqşa tabuğa, bilim aluğa, özgemen baylanısqa tüsuge qajet bolğanda ğana swranısqa ie boladı, sonda ğana adamdar mäjbürli türde üyrenedi. Şetelde oqığıñ kele me, IELTS, TOEFL tapsır. Ol üşin ağılşın oqı. Halıqaralıq kompaniyada istep, köp jalaqı alğıñ kele me, aldıñğı söylemde jazılğan şarttardı orında. Swranıs tuğızu mehanizmi osılay jwmıs isteydi. 2. Til iesi sanalatın wlt ökilderiniñ principşildik tanıtuı. YAğni, tiliñ keñ tarasın deseñ, onı keñ qoldan. Üyde, tüzde, basqa jaqta. Angliyada türiktiñ kafesine kirseñ, özara türikşe söylesetin. Astanada üy jöndeymiz dep

    13
  • Karin Erlan mırza, qazaq tili joyılıp ketedi dep otırğan eşkim joq.
    Köz qaras

    Karin Erlan mırza, qazaq tili joyılıp ketedi dep otırğan eşkim joq.

    Karin Erlan mırza, qazaq tili joyılıp ketedi dep otırğan eşkim joq. Söyleuşiler sanı 15 mlnğa jetetin til aldağı kemi 1-2 ğasırda joyılmaytını anıq. Qoğamnıñ talabı – qazaq tili tolıqqandı memlekettik til funkciyasın atqara bastauı. Jäne ol bastamanıñ köş basında prezidenttiñ özi men memlekettik apparat twrğanın talap etemiz. Qazirgi situaciyanı qalky bağalauğa boladı? Qazir qazaq tili yağni memlekettik til şın mäninde qosımşa til, janama til, audarma tili ğana bolıp twr. Onı neden bayqaymız? Erlan mırza, qol astıñızdağı apparattıñ qwjat aynalımına nazar salıp köriñiz. Tipti küzetşiler men tazalıqşı sanitarlarğa taratatın qwjattıñ özi tek orısşa jasaladı. Oğan tolıq senimdimin. Buhgalteriyañızğa nazar salıñız, barlıq qwjat tek orısşa jüredi. Memlekettiñ kez kelgen bastamasına nazar salıñız,

    12
  • Qazaq mektebinde oqitın 7 jasar bala orıs tili sabağında nege orısşa sayrap twruı kerek?
    Köz qaras

    Qazaq mektebinde oqitın 7 jasar bala orıs tili sabağında nege orısşa sayrap twruı kerek?

    Magnumdı özim mülde wnatpaydı ekenmin. Ünemi barsam, esi dwrıs kökönis tappaytınmın. Eskirgen, şirigen. Azıq-tülikti tek bazardan alamın. Biraq magnumge baykottı toqtatpau kerek! Sonımen birge, orıstildi kino, fil'mderge de baykot jariyalau kerek. Biraq, odan küştisi, balalarıñdı tek qazaqşa oqıtıp, qazaqşa tärbieleu kerek. Biraq, balañdı qazaqşa tärbieleyin deseñ, tağı bir kedergi şığıp jatır. Ğalımdardıñ aytuınşa, balanı 13 jasqa deyin qazaq tilinde oqıtıp, wlttıq qwndılıqtardı boyına, oyına siñiru kerek. Endi solay istep jatsaq, 7-8 jasar qap-qazaqşa ösip kele jatqan balañdı mektepte orıs tilin üyretip miın aşıtuğa tura kelip otır. YAğni, 2-sınıptan bastap orıs tili mektep bağdarlamasında twr. Bjb, tjb-sında orıs tili mwğalimderi balanıñ orısşa mazmwndamasın (govorenie) tekseredi. Talap etedi. Sonda, biz bayğws qazaq,

    19
  • Qazaq jastarı büginde jappay orıstanu procesin bastan keşude.
    Ruhaniyat

    Qazaq jastarı büginde jappay orıstanu procesin bastan keşude.

    Qazaq jastarı büginde jappay orıstanu procesin bastan keşude. Bala-baqşadan bastap, mektep, joğarı oqu ornı, eñbek mekemeleriniñ barlığı negizinen orıs tiline köşude. Öz erkimen emes, ädiletsiz biliktiñ wzaq jılğı solaqay sayasatınıñ arqasında. Köşede, keñsede, dükende, kölikte, qoğamdıq orında qazaqqa qazaq orısşa söylemeseñ nemese wlttı saqtau kerek degen jauapkerşilik jügin wstanıp, senimen orısşa söylesip twrğan qazaqqa qazaqşa söyle dep eskertu jasasañ boldı, bitti, bäle-jalağa qalasıñ. Zañ da, onı orındauşı policiya, prokuratura, sot ta orısqwldı qoldaydı, wltqa janı aşığan qazaqtı mülde qorğamaydı. Bwl qanday ädilettilik?! Memlekettik tildi, memlekettik qauipsizdikti jekelegen adam emes, osığan jauaptı memlekettik qwrılımdar qorğauı kerek qoy. Jeke adam emes, eñ aldımen bilik qorğauı kerek. Qazaq jeke täuelsiz memleket bolıp twrsa

    27
  • Aytılmay qalğan bir auız söz (Bolat Bopaywlın eske alıu)
    Köz qaras

    Aytılmay qalğan bir auız söz (Bolat Bopaywlın eske alıu)

    «Ajal aytıp kelmeydi, Qaza- qasqağımda» deytin babalar sözi osındayda eske tüsedi eken, älgindeğana äzildesip, arğı – bergiden keñes qozğay otırıp, «aldağı aydıñ jıyrma neşelerinde ministrlik jağınan kitaptarınıñ twsau keseri bolatının, juırda tele arnadan salt – sana jöninde bir sağattıq sühpat beretin» quanşın mwndağılarmen bölisip janarı nwrlanıp, jüzi jäynap otırğan Qazaqıstan Jazuşılar Odağınıñ müşesi , aytulı Etnograf, jazuşı Bolat Bopaywlı arada tısqa şığıp keluge üy yesinen rwqsat sürap ketken edi, bir neşe minut ötbesten «Bökeñ jığılıp qaldı» degen suıq habar kelgende aldımızdağı dastarhandı tastay tısqa wmtıldıq, oypırmay älginde ğana qatarımızda otırğan azamattıñ qwlap jatqanın körgenimizde abdırap qaldıq, jedel järdem ortalığındağı kezekşi mamannıñ bwyıruımen Bökeñdi jatqan orınınan qozğamay qoldarın wyqalap, tamırların wstap,

    29
  • NAURIZ ATAUI JÄNE ONIÑ MEREKELİK SIPATI
    Köz qaras

    NAURIZ ATAUI JÄNE ONIÑ MEREKELİK SIPATI

    Naurız halqımızdıñ tarihı wzaq, ömirşeñdigi küşti, qazaqı salt- dästürdi negizgi özek etken birden- bir wlttıq mereke. Ol qazaq halqınıñ wzaq uaqıttıq qoğamdıq ömir isjüzindiginen (praktikasınan) tuındap, birge jasap kele jatqan asa mereyli meyram. Osıbir kieli merekeni «Parsı tilindegi (nau- jaña, rwz- kün) degen mağnadağı sözderine telip, öz mañdayımızğa sidıra almay Parsılarğa qosqoldap wsınğısı kelip jürgen tayaz talğam tar öristi «qwlşıldıq qwmır» şırmauınan şığa almay jürgenderimiz de jetedi aramızda. Tilimizdiñ işki zañdılığına üñilsek, Qazaq tili köp mağnalı, auıspalı mağnalı, balama mağnalı sözderi köp, tübir sözderdi negiz ete jwrnaq, jalğau, qosarlau, biriktiru t.b joldarımen türlenip otıratın qwrılımı küşti bay til. Onıñ üstine osınau asa bay tilimizde däuirdiñ özgerui, ğılım- tehnikanıñ damuına baylanıstı

    16
  • Eki türli şeksizdik bar tañğalarlıq
    Köz qaras

    Eki türli şeksizdik bar tañğalarlıq

    Sayat Ibıray Eynşteyn aytqanday, “Eki türli şeksizdik bar tañğalarlıq: biri – Ğalamnıñ şeksizdigi, ekinşisi – adam balasınıñ aqımaqtığınıñ şeksizdigi” dep, XXI ğasırdıñ adamınıñ mına bir “qabiletine” tañqalam: baqıttı bop otırıp, baqıtsız bolu qabiletine tañqalam men! Jauın jaumay su bop otıru. Bireuge ökpelemey, kinä artpay jüre almaytın, tss. Jäne bwl – toq qoğamnıñ qasieti. Äsirese Europanıñ! Eki jıl twrğam. Körgem. Tañqalğam. (Amerikanı bilmeymin, onda bolğam joq, onıñ jüzin körsetpesin!) Sol jılauıq, borkemik, baqıtsız, talaysız europalıqtardıq auruı bizge de jetti. Maksim Gor'kiy “Basına Kün ornatıp qoysañ da ırza bolmay jüredi olar” dep suretteytin meşandıq psihologiya, toğışarlıq dert. “Daçniki”-de jazatın. Qaydan keldi bwl? Neden bastaldı

    17
  • Kitapqwmar jasqa tegin oqu baqıtı bwyırdı
    Mädeniet

    Kitapqwmar jasqa tegin oqu baqıtı bwyırdı

    Adamzat kitapqa ğwmır boyı qarızdar. Kitapsız keleşektiñ altın kiltin eşkim qolına mıqtap wstay almağan. Mardan Rahmatulla – kitapqwmar on jeti jasar jigittiñ boyında öz qatarlastarınıñ boyınan tabıla bermeytin wlı qasiet bar. Ol – kitapqa degen mahabbat. Bwl mahabbattıñ sät sanap artuınıñ da sırı bar. Mardan – Asılı Osman, Darhan Qıdıräli sındı bügingi qazaq ruhaniyatınıñ tiregi sanalatın azamattar tuğan topıraqt tuıp-ösken. Topıraqtıñ kiesin däl osı kezde eriksiz moyınday tüsesiñ. Qoğamdağı «jastar kitap oqımaydı» degen qasañ pikirdi joqqa şığaruğa tırısqan jastardıñ da sanı basım. Kün sanap olardıñ sanı artıp, kitaptıñ qwdiretin jer-jerde däleldep bağuda. Kitapqa janı qwmar jan bir künin kitapsız elestete almaydı. Ğwmırı kitappen etene baylanğan, oqu ğwmırınıñ mänine aynalğan jastardı

    31
  • 1893 jılı 25 qaraşada
    Mädeniet

    1893 jılı 25 qaraşada

    1893 jılı 25 qaraşada, Daniyalıq ğalım V.Tomsen qwlpıtastağı bitik jazudıñ qwpiyasın aştı. Ğılımi jañalıq europa qoğamın dür silkindiredi. Tosmen alğaş «türik», «kültegin», «täñiri» degen sözderdi şeşip oqidı. Bitiktastağı jazudıñ kelesi beti qıtay ieroglifimen bädizdelgen-di. Tomsen ierogliftegi esimderdiñ rettik (qaytalanu) jiligine qarap otırıp kelesi betindegi qwpiya tañbalardı birtindep söylete bastaydı. Sol däuirde şığıstanu sonıñ işinde türkitanu salası jeke ğılım retinde abroylı zertteu nısanına aynaldı. V.Tomsen tañbanı şeşip qwpiyasın aşqanımen köne türik tilin bilmeuşi edi, sol sebepti «bwl mätindi oqısa Radlov oqidı» degen. Köp ötpey Radlov, Tomsen şeşken tañbanıñ izinşe mätin joldarın oqığan. Sonımen jwmbaq küyde qalğan tastağı bitik jazuı söyley bastağan… 25 qaraşa küni mañızdı kün. Bitik jazu küni qwttı bolsın!

    60
  • Gerb auıstıru mäselesi nemese «teristeu sindromı» qalay payda boldı?!
    Köz qaras

    Gerb auıstıru mäselesi nemese «teristeu sindromı» qalay payda boldı?!

    Elimizdiñ gerbin auıstıru turalı Prezidenttiñ wsınısı (o basta wsınıs suretşi-dizayner mamandardan şıqqan siyaqtı) twtas qoğamda bolmağanmen, äleumettik jelilerde äjeptäuir qarsılıq tudırdı. Biraq, bayıptap qarasaq, bwl qarsılıqtıñ qazirgi gerbtiñ qazaq üşin erekşe qasterli nemese estetikalıq twrğıdan minsiz boluına eş qatısı joqtığın añğarasız. Soñğı uaqıttarı, auır indetpen qatar kelgen qañtar tragediyasınan bastap, halıq aytarlıqtay küyzeliske wşıradı. Qazaqstannıñ erkinen tıs, soğısqa, basqa da sebepterge baylanıstı bolıp jatqan ekonomikalıq qiındıq saldarınan halıqtıñ äl-auqatı tömendedi. Osınıñ bäri qazir qoğamda bayqalıp qalğan «teristeu sindromına» türtki boldı. «Teristeu sindromı» – dwrıstı da bwrısqa şığaratın, qanday bastamağa bolsın qarsı reakciya şaqıratın qwbılıs. Äleumettik psihologiyanı zertteuşilerdiñ payımdauınşa, osı qwbılıstı barınşa küşeytip twrğan faktor – äleumettik jeliler. YAğni, aldağı uaqıtta

    366
load more

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: