|  | 

تاريح

“نامىسقا” — 25 جىل! بيىل ەلىمىزدە ۇلتتىق كاسىپقوي “نامىس”

فۋتبول كلۋبىنىڭ قۇرىلعانىنا تۋرا 25 جىل تولدى! سوناۋ كەڭەس وداعىنىڭ كەزىندە فۋتبول سەكىلدى ميلليوندار ويىنىندا قازاقتىڭ كەگى كەتتى دەگەن پاتريوتتىق ويمەن،نامىسپەن قولعا العان بۇل قوزعالىس،بۇل جوبا جاريالانعان جىلدار بار قازاقتىڭ ارمانى ورىندالعانداي كەزەڭ بولعانى جاسىرىن ەمەس. …تابيعاتىمىزدا دا بار بولار،دەگەنمەن،قازاق ۋنيۆەرسيتەتىن بىتىرگەن جىلى قىزمەتكە كەلگەن رەسپۋبليكالىق “لەنينشىل جاس” گازەتىنىڭ باس رەداكتورى،عۇمىرى جۇزىنە شاڭ تۇسىرمەس ۇستازىم سەيداحمەت بەردىقۇلوۆتىڭ ۇلتجاندىلىق تاربيەسىنەن ۇلى ساباق العان باسىم، 1991 جىلدىڭ قاڭتار ايىندا ەلىمىزدەگى تۇڭعىش ءارى جالعىز “سپورت” گازەتىنە باس رەداكتور بولىپ تاعايىندالعاننان كەيىن ۇزاماي،1 تامىز كۇنى گازەتتىڭ ءبىرىنشى بەتىندە ۇلتتىق كاسىپقوي “نامىس” فۋتبول كلۋبىنىڭ قۇرىلاتىندىعى جايلى رەسپۋبليكا جۇرتىنا ۇندەۋ جاريالادىم! ونان ارعى وقيعالار كورگەن تۇستەي… بۇكىل رەسپۋبليكا بولىپ بۇل يدەيانى تىك كوتەرىپ اكەتتى. اسىرەسە قازاق حالقىنىڭ قۋانىشى مەن تولعانىسىندا شەك بولعان جوق. رەداكتسياعا وي ارقالاعان،ۇسىنىس ايتقان،جوسپار ۇسىنعان حاتتار مىڭداپ كەلىپ جاتتى. ۇيىمداستىرۋ كوميتەتىن قۇردىق. ول توپتا قازاق فۋتبولىنىڭ مارقاسقالارى – تيمۋر اعا سەگىزباەۆ پەن سەرگەي كۆوچكين،قۇرالبەك ورداباەۆ،سەيىلدا بايشاقوۆ،ەۆگەني كۋزنەتسوۆ،قۇربان بەردىەۆ،تاعى باسقا دا ايتۋلى ماماندار بولدى. توپ قۇرىپ،فۋتبول بىلەرمەندەرىن رەسپۋبليكانىڭ 19 وبلىسىنا(ول كەزدە ەلىمىزدە 19 وبلىس بولاتىن. – ن.ج.) ىرىكتەۋ جاساۋعا جىبەردىك. ءوزىم باس بولىپ،5-6 اۋدانعا دا سوعىپ وتتىك. ءسويتىپ،1992 جىلى كوكتەمنىڭ اياعىنا قاراي الماتىعا 300 بالا كەلدى، سوڭعى ىرىكتەۋدەن وتۋگە! الماتىداعى ادك ستاديونىندا سوڭعى ىرىكتەۋ ءوتتى. بۇل جاۋاپتى ساتكە سول كەزدە “جەڭىس” فۋتبول كلۋبىن قۇرىپ،ارداگەرلەر جارىسىندا توپ جارىپ جۇرگەن كوماندانىڭ مۇرىندىعى،تاماشا فۋتبولشى،عاجاپ ازامات،مارقۇم ءشارىپ وماروۆ جەتەكشىلىك ەتتى. شاكەڭنىڭ ماڭىندا رەسپۋبليكا فۋتبولىنىڭ ەڭ تاڭداۋلى ماماندارىنىڭ ءبارى بولدى. ءسويتىپ،ەكى كۇنگى ىرىكتەۋدەن سوڭ “نامىس” فۋتبول كلۋبىنا 100 بالا تاڭداپ الدىق.

“نامىس” كلۋبىنىڭ رەسمي تۇساۋكەسەرى الماتىداعى ورتالىق ستاديوندا ءوتتى. تۋ كوتەرىلدى،ءانۇران وينالدى،كلۋب مۇشەلەرى انت قابىلدادى. كلۋب مۇشەلەرىنىڭ انتىن عاني باپانوۆ وقىدى. سول ءجۇز بالا ءتورت كلاسسقا ءبولىنىپ وقىدى. ونىڭ ەكەۋى الماتىدا،ەكەۋى ۇزىناعاش اۋىلىندا تۇرىپ وقىدى. كەزەڭ قيىن بولاتىن. مەملەكەت تاۋەلسىزدىگىن جاڭا الىپ جاتقان،ەكونوميكا تومەن،قوعام نە بولارىن بىلمەگەن اۋىر ۋاقىت ەدى. بالالاردى كيىندىرۋگە،ىشىندىرۋگە،جارىسقا جىبەرۋگە قارجى تاپشى بولدى. “نامىستى” قولداۋ قورىن اشتىق. كۇرەپ اقشا بەرگەن ەشكىم بولعان جوق. حالىق 500-1000 رۋبلدەن جىبەرەتىن قورعا. “مەن ۇرلىق قىلعاندا اي جارىق بولدى!” دەگەندەي،1993 جىلى اقشا اۋىستى. بۇكىل حالىق بوپ جيناعان ءبىر ۋىس قارجىمىز تيىن بوپ قالدى. بەرىلمەدىك،كۇرەستىك… ءوز باسىم سول كەزدە بولعان ءۇش ۆيتسە-پرەمەرگە كىردىم. ءبارى دە قولىمدى قىسىپ،قۇشاعىنا الىپ،”جارايسىڭ!” دەگەننەن اسپادى. ماتەريالدىق كومەك بەرمەدى.ۇلتتىق يدەيادان جاسقاندى-اۋ دەپ ويلايمىن بۇگىن. سول كەزدە ۇلكەن ءبىر كومپانياعا تەلي سالسا كلۋبتى… جان-جاعىمىزدى سيپالاپ،تىرلىك ەتتىك. امانگەلدى ەرمەگياەۆ،كەنجەبەك ومارباەۆ،سەرىك قوناقباەۆ،سول كەزدەگى مينيسترلەردەن قاراتاي اعا تۇرىسوۆ،اۋدان اكىمى ءابدىماناپ كوپبەرگەنوۆتەر قول ۇشىن بەردى. بالالاردى تاربيەلەۋدە اقسەلەۋ اعا سەيدىمبەكوۆ،ءشارىپ وماروۆتار ۇلگى كورسەتتى. “دوسمۇقاسان” ءانسامبلى،مايرا يلياسوۆا،قۇرماناي وماروۆا.ابۇيىربەك تىناليەۆ،”تاماشا” ويىن-ساۋىق وتاۋىنىڭ تارلاندارى،ساۋلە جانپەيىسوۆا،رامازان ستامعازيەۆتەر ءوز ونەرلەرىمەن قولداۋ كورسەتتى. 1993 جىلى “نامىستىڭ” ەرەسەك كومانداسىن قۇردىق. وسى قادامىمىز دۇرىس پا،بۇرىس پا ،وسى كۇنگە دەيىن جاۋابىن تاپقان جوقپىن. “نامىس” قر چەمپيوناتىندا العاشقى ويىنىن وتكەن جىلى جۇلدەگەر بولعان ەكىباستۇزدىڭ “باتىر” كومانداسىمەن ورتالىق ستاديوندا ويناپ،3;2 ەسەبىمەن جەڭدى! “نامىستىڭ” تۇڭعىش دوبىن سەيتجان بايبوسىنوۆ سوقتى.وسى ويىنعا ءوزى اۋىرىپ جۇرسە دە ۇستازىم سەيداحمەت بەردىقۇلوۆ قاسىنا دوسى،اقيىق اقىن تۇمانباي مولدداعاليەۆتى ەرتىپ،ورتالىق ستاديونعا باردى. ويىن سوڭىنان جەڭىسكە جەتكەنىمىزگە ءشاي ىشتىك. سوندا اۋىرىپ جۇرگەن سەيداحمەت اعا; “مىنا نەسىبىم بۇكىل قازاقتىڭ ارمانىن ورىندادى، بۇگىن 50 گرامم كونياك ىشپەسەم بولمايدى!” دەپ تولعانا سولەگەنىن ءالى ۇمىتقان جوقپىن. بۇل جايلى تۇمانباي اعا ەستەلىگىندە تالاي ايتتى دا. “نامىس”- كوماندادان گورى يدەيا،جوبا ەدى. بالالار توبىنان نەبىر تالانتتار ءوسىپ شىقتى. نۇربول جۇماسقاليەۆ،ايدار كۇمىسبەكوۆ،مۇرات تىلەشوۆ،دياس كەمالوۆ،الىبەك بولەشوۆ سىندى فۋتبولشىلار قازاقستاننىڭ قۇراما كومانداسىندا وينادى! بۇگىن وسىنىڭ ءبارى كوز الدىمنان كينوداي كولبەپ ءوتىپ جاتىر. راس،قارجىلاي قولداۋ بولعاندا “نامىس” ۇلتتىق كاسىپقوي فۋتبول كلۋبى ەل فۋتبولىنىڭ اقجەلكەنى بولار ەدى. بىراق ءبارى زايا كەتتى دەگەندەر دە قاتەلەسەدى! بۇل قازاقتىڭ مىنا جاڭا زامان تۇرعاندا ماڭگىلىك العا قويار ارمانى بولىپ قالاتىنىنا مەنىڭ ەش كۇمانىم جوق! “تاۋلاردى الاسارتپاي دالانى بيىكتەتۋ” جايلى ولجاس وعلاننىڭ جىرىنداعىداي،رەسپۋبليكادا تۇراتىن وزگە ۇلت وكىلدەرىنىڭ بىرىنە توسقاۋىل بولماي-اق،بۇل يدەياعا قازاق حالقىنىڭ ۇلتجاندى ۇرپاعى ءالى سوعاتىنى ءسوزسىز!!! كەزىندەگى ءبىزدىڭ دە ارمان سول بولاتىن! 25 جىلىڭمەن،تازا ۇلتجاندى جوبا! نامىسى بار حالىق ساعان ءالى-اق ورالادى!24775018_1871759116467510_207004061818956709_n

سۋرەتتە: كلۋبتى قۇرۋشى نەسىپ ءجۇنىسبايۇلى ايدار كۇمىسبەكوۆ، نۇربول جۇماسقاليەۆ،Əلىبەك بولەشوۆ، دياس كەمالوۆتەرمەن بىرگە ازيا ويىندارىندا!

نەسيپ جۋنۋسباەۆتىڭ facebook پاراقشاسىنان الىندى

Related Articles

  • ەلدەس وردا، تاريحشى: «تۇركىستان» اتاۋىن قولدانۋ – ايماقتاعى جۇمساق كۇش پوزيتسياسىن نىعايتۋ ءتاسىلى

    ەلدەس وردا، تاريحشى: «تۇركىستان» اتاۋىن قولدانۋ – ايماقتاعى جۇمساق كۇش پوزيتسياسىن نىعايتۋ ءتاسىلى

    فوتو اشىق دەرەككوزدەردەن الىندا وتكەن اپتادا تۇركيانىڭ ۇلتتىق ءبىلىم مينيسترلىگى مەكتەپ باعدارلاماسىنا «تۇركىستان» دەگەن تەرميندى ەنگىزگەن ەدى. شەتەل باسىلىمدارىنىڭ جازۋىنشا، بۇل اتاۋ ەندى «ورتالىق ازيا» ۇعىمىنىڭ ورنىنا قولدانىلماق. ءبىلىم ءمينيسترى يۋسۋف تەكين جاڭا اتاۋ تۇركى الەمىنىڭ بىرلىگىن قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعانىن ايتادى. ونىڭ سوزىنشە، ۇكىمەت وقۋ باعدارلاماسىنان يمپەريالىق ماعىناسى بار گەوگرافيالىق اتاۋلاردى الىپ تاستاماقشى. ەڭ قىزىعى، «تۇركىستان» اۋماعىنا قازاقستاننان بولەك، قىرعىزستان، وزبەكستان، تۇركىمەنستان مەن تاجىكستان جاتادى ەكەن. سونداي-اق كەيبىر باسىلىمدار بۇل تەرميننىڭ قىتايدىڭ باتىسىندا ورنالاسقان شىڭجان ولكەسىنە قاتىسى بارىن دا اتاپ ءوتتى.  كەيبىر عالىمدار «ورتالىق ازيا» تەرمينى كولونياليزمنەن قالعانىن ءجيى اتاپ ءجۇر. حح عاسىرداعى الەمدىك اكادەميالىق عىلىمدى سول كەزدەگى ءىرى يمپەريالار قالىپتاستىرعاندىقتان، بۇگىندە مۇنداي تەرميندەر مەن اتاۋلار حالىق ساناسىنا ابدەن ءسىڭىپ

  • تۇرسىن جۇمانباي ء«ۇيسىنباي كىتابى»

    تۇرسىن جۇمانباي «ءۇيسىنباي كىتابى»

    بۇل داعاندەل، باقاناس ولكەسىنەن شىققان بي ءۇيسىنباي جانۇزاقۇلى حاقىندا قۇراستىرىلىپ جازىلعان كىتاپ. تىڭ تولىقتىرىلعان ەڭبەكتە بولىس الدەكە كۇسەنۇلى، داعاندەلى بولىسىنىڭ باسشىلارى مەن بيلەرىمەن قاتار ءابدىراحمان ءالىمحانۇلى ءجۇنىسوۆ سىندى ايتۋلى تۇلعالار جايلى اڭگىمە قوزعالعان. ولاردىڭ ەل الدىنداعى ەڭبەكتەرى، بيلىك، كەسىم – شەشىمدەرى، حالىق اۋزىندا قالعان قاناتتى سوزدەرى مەن ءومىر جولدارى، اتا – تەك شەجىرەسى قامتىلعان. سونىمەن قاتار مۇراعات دەرەكتەرىندەگى مالىمەتتەر كەلتىرىلگەن. كىتاپقا ەسىمى ەنگەن ەرلەردىڭ زامانى، ۇزەڭگىلەس سەرىكتەرى تۋرالى جازىلعان كەي ماقالالار، جىر –داستاندار، ۇزىندىلەر ەنگەن. كىتاپ قالىڭ وقىرمان قاۋىمعا ارنالعان. تۇرسىن جۇمانباي «ءۇيسىنباي كىتابى»، - جەبە باسپاسى، شىمكەنت قالاسى.134 بەت تولىق نۇسقاسىن تومەندەگى سىلتەمە ارقىلى وقي الاسىز. ءۇيسىنباي كىتاپ kerey.kz

  • تاريح عىلىمى قازىر ەزوتەريكالىق توپتاردىڭ  مەنشىگىندە

    تاريح عىلىمى قازىر ەزوتەريكالىق توپتاردىڭ  مەنشىگىندە

         شىعىستانۋشى-تاريحشى ءومىر تۇياقبايدىڭ بۇرىندا دا «قازاققا قانداي تاريح كەرەك؟ تاۋەلسىزدىك كەزەڭىندە جاسالعان تاريحي ميستيفيكاتسيالار حرونيكاسى» دەپ اتالاتىن ماقالاسىن  (22.05. 2025. Zhasalash.kz) وقىپ ەم. ريزا بولعام. جاقىندا ءو. تۇياقبايدىڭ «قازاقستاندا تاريحي بۇرمالاۋلار مەن ميفتەرگە توسقاۋىل قويۋدىڭ جولدارى» (02.10. 2025. Zhasalash.kz) اتتى تاعى ءبىر ماقالاسىمەن جانە تانىستىق. وتە وزەكتى ماسەلەنى كوتەرىپتى. تاريحتا ورىن الىپ جۇرگەن جاعىمسىز جايتتار تۋراسىندا وي تولعاپتى. جۋرناليستەردى، بلوگەرلەردى ايىپتاپتى. تاريحتان ارنايى كاسىبي دايىندىعى جوق، ءبارىن ءبۇلدىرىپ بولدى دەپ.  كەلەڭسىزدىكتى توقتاتۋدىڭ ناقتى جولدارىن ۇسىنىپتى. بۇعان دا كوڭىلىمىز بەك تولدى. ايتسە دە تاريحتى بۇرمالاۋعا، ءوز وتىرىكتەرىن ناسيحاتتاۋعا تەك جۋرناليستەر مەن بلوگەرلەر عانا ەمەس، «ارنايى كاسىبي دايىندىعى بار» «تاريحشىلاردىڭ» دا «زور ۇلەس» قوسىپ جاتقانىن بايانداپ، ايتىلعان پىكىردى ودان ءارى ءوربىتىپ، جالعاستىرايىق.

  • «العاشقى كىتاپ» دەرەكتى بەينەفيلمى

    «العاشقى كىتاپ» دەرەكتى بەينەفيلمى

    قازاقستان رەسپۋبليكاسى مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگىنىڭ مادەنيەت كوميتەتىنە قاراستى ۇلتتىق كينونى قولداۋ مەملەكەتتىك ورتالىعىنىڭ تاپسىرىسىمەن «JBF company» كومپانياسى سەمەي قالاسىندا، شىڭعىستاۋ وڭىرىندە، الماتى وبلىسىنىڭ جامبىل اۋدانىندا  «العاشقى كىتاپ» اتتى دەرەكتى بەينەفيلم تۇسىرۋدە. دەرەكتى فيلم ابايدىڭ 1909 جىلى سانكت پەتەربۋرگتەگى يليا بوراگانسكي باسپاسىندا باسىلعان العاشقى شىعارمالار جيناعىنىڭ جارىق كورۋىنە ارنالادى. ۇلى اباي مۇراسىنىڭ قاعاز بەتىنە تاڭبالانۋ تاريحىن باياندايدى. قازىرگى ادامدار بۇرىنعى ۋاقىتتىڭ، اباي زامانىنىڭ ناقتى، دەرەكتى بەينەسىن، سول كەزدەگى ادامداردىڭ الپەتىن، كيىم ۇلگىسىن كوز الدارىنا ەلەستەتۋى قيىن. كوپشىلىكتىڭ ول ۋاقىت تۋرالى تۇسىنىگى تەاتر مەن كينوفيلمدەردەگى بۋتافورلىق كيىمدەر مەن زاتتار ارقىلى قالىپتاسقان. الايدا اباي ۋاقىتىنداعى قازاق تىرشىلىگى، قازاقتاردىڭ بەت-الپەتى، كيىم كيىسى، ءۇي – جايى، بۇيىمدارى تاڭبالانعان مىڭداعان فوتوسۋرەتتەر ساقتالعان. بۇلار رەسەي، تۇركيا، ۇلىبريتانيا

  • جالبىرۇلى قويباس جايىنداعى كۇماندى كوڭىرسىك اڭگىمەلەر

    جالبىرۇلى قويباس جايىنداعى كۇماندى كوڭىرسىك اڭگىمەلەر

                          1. اماندىق كومەكوۆتىڭ ايتىپ جۇرگەنى – ايعاقسىز بوس سوزدەر        قازاقستاننىڭ باتىس ايماعىندا عۇمىر كەشكەن ونەرپازدىڭ ءبىرى – جالبىرۇلى قوجانتاي  جايلى سوڭعى كەزدە قيسىنى كەلىسپەيتىن نەشە ءتۇرلى اڭگىمەلەر ءورىپ ءجۇر. مۇنىڭ باسىندا تۇرعانداردىڭ ءبىرى – اماندىق كومەكوۆ. بۇرىندا دا ونىڭ، باسقا دا كىسىلەردىڭ ەلدى اداستىراتىن نەگىزسىز سوزدەرىنە بايلانىستى ناقتى دالەلدەر كەلتىرىپ، «قۇلان قۇدىققا قۇلاسا، قۇرباقا قۇلاعىندا وينايدى» دەگەن اتاۋمەن تۇزگەن سىن ماقالامىزدى رەسپۋبليكالىق «تۇركىستان» گازەتى (28.09. 2023 جىل) ارقىلى جۇرت نازارعا ۇسىنعانبىز-دى. الەۋمەتتىك جەلىدە ازامات بيتان ەسىمدى بلوگەردىڭ جۋىردا جاريالاعان ۆيدەو-تۇسىرىلىمىندە ا. كومەكوۆ ءوزىنىڭ سول باياعى «الاۋلايىنە» قايتا باسىپتى. ءسوزىن ىقشامداپ بەرەيىك، بىلاي دەيدى ول: «1934 الدە 1936 جىلى (؟) ماسكەۋدە وتكىزىلەتىن

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: