مەملەكەتتىك قۇپيانى جاريالاعانى ءۇشىن سوتتالعان قر پرەزيدەنتى اكىمشىلىگى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى باعلان مايلىباەۆ شەت مەملەكەتتىڭ وكىلدەرىمەن تىعىز قارىم-قاتىناستا بولعانى بارشاعا ءمالىم. الايدا وسى ىنتىماقتاستىقتىڭ ەگجەي-تەگجەيىن كوپشىلىك بىلە بەرمەيدى. ال ءدال وسى اقپارات سوڭعى جىلداردا ورىن العان كوپتەگەن وقيعالاردى ايقىنداي تۇسەر ەدى. 

قر قك 361-بابىنىڭ 4-بولىگىمەن جانە 185-بابىنىڭ 3-بولىگىمەن كوزدەلگەن قىلمىستاردى جاساعانى ءۇشىن 2017 جىلدىڭ ماۋسىم ايىندا بەس جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرۋعا سوتتالعاننان كەيىن قر پرەزيدەنتى اكىمشىلىگى باسشىسىنىڭ بۇرىنعى ورىنباسارى باعلان مايلىباەۆ ءباسپاسوز نازارىنان تىس قالدى. دەگەنمەن، ونىڭ رەزونانستى ءىسى ءالى دە كوڭىل بولۋگە تۇرارلىق، ويتكەنى، بىرىنشىدەن، كرەملدىڭ تەرىس رەاكتسياسىنا قاراماستان، ءتىپتى وتە جوعارى دەڭگەيدەگى قازاقستاندىق مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەردىڭ رەسەيلىك ارىپتەستەرىمەن قاجەتسىز بايلانىستارىن توقتاتۋعا اقوردانىڭ قابىلەتىن كورسەتەدى، جانە، ەكىنشىدەن، قازاقستاندا بيلىك باسىنداعىلارمەن جانجالداسۋدىڭ جاقسىلىققا اپارمايتىنىن راستايدى.

وسى تەزيستىڭ دالەلى رەتىندە ينسايدەرلەردەن الىنعان اقپاراتقا جۇگىنەيىك.

ءبىز مايلىباەۆتىڭ ستاندارتتى ەمەس ستسەناري بويىنشا ۇستالعانىن انىقتادىق (باعلان مايلىباەۆ پەن ونىڭ باعىنىشتى قىزمەتكەرى، قر پرەزيدەنتى اكىمشىلىگىنىڭ سەكتور مەڭگەرۋشىسى نيكولاي گاليحيننىڭ قر قك 185 «مەملەكەتتىك قۇپيانى زاڭسىز جيناۋ، تاراتۋ، جاريا ەتۋ» بابىنىڭ 1 جانە 3-بولىگىمەن كوزدەلگەن قىلمىستى جاسادى دەگەن كۇدىك بويىنشا قر ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ قىزمەتكەرلەرىمەن  2017 جىلدىڭ 12 قاڭتارىندا ۇستالعانىن ەسكە سالامىز).

وقيعا بارىسى مىناداي بولعان. قر ۇقك توراعاسى كارىم ءماسىموۆ قر پرەزيدەنتى اكىمشىلىگى باسشىسى ادىلبەك جاقسىبەكوۆكە جەكە ءوزى تەلەفون سوعىپ، ارنايى قىزمەتتىڭ جوعارى شەندى قىزمەتكەرىنىڭ قىزمەت عيماراتىنا كىرۋىن جانە ونىڭ پرەزيدەنت  اكىمشىلىگى باسشىسىنىڭ ورىنباسارىمەن جۇزدەسۋىن قامتاماسىز ەتۋدى سۇراعان. وسىنىڭ ناتيجەسىندە كەلگەن قىزمەتكەر اقورداعا ەش كەدەرگىسىز كىرىپ، مايلىباەۆتىڭ كابينەتىنە وتكەن جانە شاماسى، وعان قاماۋعا الۋ وردەرىن ۇسىنعان. سوسىن، ونىمەن بىرگە كابينەتتەن شىعىپ، سوڭعىسىنىڭ «مەرسەدەس» ماركالى قىزمەت اۆتوكولىگىمەن ولار بىرگە اۋماقتان كەتىپ قالعان. ال قاقپانىڭ سىرتىندا، اۆتوتۇراقتا، ولاردى جەدەل ماشينا كۇتىپ تۇرعان، وعان مايلىباەۆتى ەندى ۇستالعان ادام رەتىندە وتىرعىزعان.

باعلان مايلىباەۆتىڭ وزىنە ايىپ رەتىندە تاعىلعان قىلمىستاردى جاساۋداعى كىناسىن مويىنداعانىنا، ال ونىڭ ۇيىندە جۇرگىزىلگەن ءتىنتۋ كەزىندە كىناسىنىڭ تولىق دالەلدەرى تابىلعانىنا قاراعاندا، ول ءوز تاعدىرىندا وسىنداي بەتبۇرىس بولادى دەپ كۇتپەگەن جانە ءتىپتى ءوزىنىڭ قاعازدارى مەن جازبالارى ساياسي قارسىلاستارى مەن قاستىق ويلاۋشىلاردىڭ قولىنا تۇسەتىنىن ويلاماعان. دەگەنمەن، ولاردىڭ مازمۇنى مايلىباەۆتىڭ قۇلدىراۋىنىڭ باستى سەبەبى بولعان سياقتى. ماسكەۋدەگى كۋراتورلارىنا جازعان حاتتارىندا ول رەتىن تاۋىپ، اقورداداعى بارلىق نەگىزگى تۇلعالار تۋرالى، سونىڭ ىشىندە ادىلبەك جاقسىبەكوۆ پەن ونىڭ الدىندا بولعان باسشىلار، قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ سپيكەرى نۇرلان نىعماتۋلين جانە قر ۇقك توراعاسى كارىم ءماسىموۆ تۋرالى جاعىمسىز پىكىر بىلدىرگەن ءارى دورەكىلىك تانىتاتىن سوزدەردى قولدانۋدان تارتىنباعان.

ينسايدەرلەردەن الىنعان اقپارات بويىنشا، قر پرەزيدەنتى اكىمشىلىگى باسشىسىنىڭ بۇرىنعى ورىنباسارى كىناسى دالەلىنىڭ كولەمى اسا قوماقتى بولعانى سونشا، قۇجاتتاردى جانە باسقا دا اقپارات نۇسقالارىن تاسىمالداۋ ءۇشىن بىرنەشە ميكرواۆتوبۋس قاجەت بولعان. باعلان مايلىباەۆتىڭ قىلمىستىق ءىسى قۇپيا بولعانمەن، ال سوت پروتسەسى جابىق تارتىپتە وتكەنمەن، اقپاراتتىڭ جايىلىپ كەتۋى ءبارىبىر ورىن الدى. مايلىباەۆ ءوز جازبالارىندا اقوردا مەن ونىڭ كوپتەگەن مەكەندەۋشىلەرى ءۇشىن ەلەۋلى اقپاراتپەن بولىسكەنى، وزىنە قارسى ساياسي كلانداردىڭ وكىلدەرىنە شاعىمدانعانى، ولارعا جاعىمسىز سيپاتتامالار بەرگەنى  جانە ولاردى بەيتاراپتاندىرۋعا كومەك سۇراعانى انىقتالدى.

سوڭعىسى اقوردادا ەرەكشە الاڭداۋشىلىق بىلدىرۋگە تۇرارلىق، سەبەبى رەسەيلىك باق پەن ينتەرنەت-رەسۋرستارى قازاقستان مەن رەسپۋبليكاداعى ىشكى ساياسي پروتسەستەرگە نازارىن كوپ اۋدارمايدى. سايكەسىنشە، ولاردىڭ تاراپىنان تىم كوپ كوڭىل ءبولۋ، سونداي-اق ەركىن تۇسىنىكتەمەلەر بەرۋ، ادەتتە تاپسىرىس بەرۋدىڭ ناتيجەسى بولىپ تابىلادى. تاپسىرىس بەرۋشى كوبىنەسە ءدال وسى مايلىباەۆ بولىپ شىقتى.

جەكەلەپ ايتقاندا، ول مەملەكەت باسشىسى كەڭسەسىنىڭ باسشىسى ماحمۇد قاسىمبەكوۆتى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ۇستەلىنە تۇسەتىن جانە ودان شىعاتىن بارلىق قۇجاتتارعا شەكتەۋسىز قول جەتكىزە الاتىن ادام رەتىندە سيپاتتاعان جانە ونى باسقا يكەمدى ادامعا اۋىستىرۋدى ۇسىنعان. سونىمەن قاتار مۇنى ماحمۇد قاسىمبەكوۆتىڭ ۇلى جەڭىس قاسىمبەكوۆتىڭ بەدەلىن ءتۇسىرۋ ارقىلى جاساۋدى ۇسىنعان. بۇل كەزەڭدە وسى جاس مينيسترگە ونىڭ جۇمىسىنىڭ اۆياتسيادان باستاپ اۆتوكولىك جولدارىنا دەيىنگى ءارتۇرلى سالالار بويىنشا اقپاراتتىق شابۋىلدار جاسالعانىن ايتا كەتۋ كەرەك. اقپاراتتىق ماتەريالداردىڭ تىزبەگىن قاداعالايتىن بولساق، ول ريا «نوۆوستي» قازاقستاندىق بيۋروسىنىڭ newskaz.ru سايتىنا اكەلەتىنى تاڭدانارلىق. مۇمكىن بۇل كەزدەيسوقتىق شىعار، بىراق ءبىز بۇعان كامىل سەنبەيمىز.

الايدا، بارلىق مالىمەتتەرگە قاراعاندا، باعلان مايلىباەۆتىڭ قۇلدىراۋىنا ونىڭ كارىم ءماسىموۆ تۋرالى، اسىرەسە ول قر پرەزيدەنتىنىڭ اكىمشىلىگىن باسقارىپ تۇرعان شاعىندا، سونداي-اق ونىڭ اينالاسىنداعى قر ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگىنىڭ بۇرىنعى ءمينيسترى قۋاندىق بيشىمباەۆ سەكىلدى ادامدار تۋرالى پىكىرلەرى شەشۋشى ءرول اتقارعان.

سوڭعىسىنىڭ تاعدىرى قالاي بولعانىن ەسكە سالۋدىڭ قاجەتى جوق. قۋاندىق بيشىمباەۆقا قاتىستى تەرگەۋ بارىسىن جاريالاۋدا ءدال وسى ريا «نوۆوستي» تاعى دا نەلىكتەن ەكەنى بەلگىسىز، ەرەكشە جىگەرلىلىك تانىتقانىن اتاپ وتكەن ءجون. ال كارىم ماسىموۆكە كەلسەك، مايلىباەۆ ونىڭ پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ باسشىسى رەتىندە تاعايىندالۋىنا كوڭىلى تولماعانىن جاسىرماعان.  وسى ورىندى ءوزى يەمدەنۋگە ۇمىتتەنىپ، ول جاڭا باسشىسىنا سيپاتتاما بەرۋ كەزىندە دورەكىلىك تانىتاتىن سوزدەردى قولدانۋدان تارتىنباعان.

مايلىباەۆقا ۇناماعان باسقا تۇلعالاردىڭ ىشىنەن قر مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى ارىستانبەك مۇحامەديۇلىن اتاپ وتكەن ءجون. ونى مايلىباەۆ ءوزىنىڭ الدىنا قويعان ماقساتتارىنا قول جەتكىزۋ ءۇشىن ەلەۋلى كەدەرگى دەپ اتاعان. سوندىقتان ول رەسەيلىك بايلانىستارىنان ءمينيستردى بەيتاراپتاندىرۋ ءۇشىن وعان قارسى شارالار قابىلداۋدى تەزدەتۋدى سۇراعان.

بۇل تاعى دا ريا «نوۆوستي» كۇشىمەن ايتارلىقتاي جاريا ەتىلگەن ماسكەۋدەگى قىرعىز گاستاربايتەرلەرى تۋرالى مالىمدەمەنىڭ توڭىرەگىندە بولعان جانجالمەن سايكەس كەلۋى تاڭدانارلىق.  سونىمەن قاتار، ءدال وسى رەسەيلىك مەديا «جامانقۇلوۆ مۇحامەديۇلىنا قارسى» اقپاراتتىق سوعىسىنا (ەرىكتى نەمەسە ەرىكسىز تۇردە؟) قاتىسقان. وندا ءبىر كەزدەرى تانىمال اكتەر بوگدە ادامداردىڭ ويىنىنداعى سوقىر قۇرال رەتىندە ارەكەت ەتە وتىرىپ، ءوز مانسابىنداعى جاعىمسىز، مۇمكىن سوڭعى ءرولىن ويناعان بولاتىن.

بۇعان قوسا، باعلان مايلىباەۆتىڭ ۇيىنەن تەرگەۋشىلەر تاركىلەنگەن قۇجاتتاردان ونىڭ ەڭ كەمىندە قر مەملەكەتتىك حاتشىسى بولۋدى اڭساعانى انىقتالدى. ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، كونستيتۋتسيالىق تابەلدە بۇل لاۋازىم بەسىنشى نومىرمەن بەرىلگەن، ياعني قازىرگى پرەزيدەنت ۋاكىلەتتىكتەرىن مەرزىمىنەن بۇرىن توقتاتسا، مەملەكەت باسشىسىنىڭ مىندەتتەرىن زاڭدى تۇردە ورىنداۋداعى كەزەكتە بەسىنشى ورىنعا يە بولادى. بارلىق مالىمەتتەرگە قاراعاندا، باعلان مايلىباەۆ قولايلى ساتتە جانە رەسەيلىك بايلانىستارىنىڭ قولداۋىمەن «قازاقستانداعى ىشكى ساياسات جونىندەگى باسشى» لاۋازىمىنان جوعارى سەكىرە الاتىنىنا ۇمىتتەنگەن.

قالاي بولعاندا دا، قر پرەزيدەنتى اكىمشىلىگى باسشىسىنىڭ بۇرىنعى ورىنباسارىنىڭ وسى جانە باسقا دا جوسپارلارى ىسكە اسپادى، ال مايلىباەۆتىڭ قاعازدارى جانە ونىڭ حاتتارى قازاقستاندىق ارنايى قىزمەتتەردىڭ قولىنا ءتۇستى جانە ونىڭ مەملەكەتتىك قىزمەتتە لاۋازىمعا يە بولۋ قۇقىعىنان ءومىر بويىنا ايىرۋمەن بىرگە بەس جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرۋعا سوتتالۋىنا نەگىز بولدى.

الايدا، مايلىباەۆ بەلسەندى تۇردە قولداعان رەسەيلىك باق قازاقستاندىق «ەنشىلەستەرىمەن» بىرگە اقوردادان ءبىر شاقىرىمدىق قاشىقتىقتا جۇمىس ىستەۋىن جالعاستىرۋدا. ولار  مايلىباەۆ كەزەڭىندە قازاقستاندىق ساراپشىلار الاڭىن يەمدەنگەن. ال ول «ساراپشىلار» ترانزيت كەزەڭىندە ىقپال جاساۋ ءۇشىن قولدانىلۋى مۇمكىن ەكەندىگى تاعى راس.

Abai.kz