|  |  | 

مادەنيەت رۋحانيات

24 جاستاعى ونەرپاز «التىن وردا» كۇيىن شىعاردى

 

نۇر – سۇلتان قالاسى اكىمدىگىنىڭ مەملەكەتتىك اكادەميالىق فيلارمونياسىنىڭ “قورقىت” ەتنو-ءانسامبلىنىڭ ونەرپازدارى جان-جاقتى ونەرلەرىمەن تانىلۋدا. تاياۋدا عانا گيننەستىڭ رەكوردتار كىتابىنا ەنگەن ونەرلى انسامبل قازاقتىڭ ونەر قورجىنىن دومبىرانىڭ كۇمبىرىمەن ۇندەسكەن تاعى دا ءبىر تۋىندىمەن تولىقتىرماق. كۇي – تاريحي سيپاتقا يە. ونىڭ اۆتورى مەن ورىنداۋى دا شىعارماشىلىق توپ ءۇشىن ايتارلىقتاي جاڭالىققا اينالارى ءسوزسىز.

جيىرما ءتورت جاستاعى دومبىراشى، ءارى توپتىڭ كونتسەرتمەيسترى  ايبەك ارىمبەك پرەزيدەنتىمىز قاسىم-جومارت توقاەۆ كەمەلۇلىنىڭ التىن وردانىڭ 750 جىلدىعىن وتكىزۋ تۋرالى حالىققا جاريا ەتكەنىن ەستىگەن سوڭ، سوعان ارناپ كۇي شىعارۋ تۋرالى وي كەلگەنىن ايتادى. دومبىرامەن قاتار شاڭقوبىز، سىبىزعى اسپاپتارىن دا جاقسى مەڭگەرگەن كۇيشىنىڭ ايتۋىنشا العاشقى تۋىندى ءبىر جەتىنىڭ ىشىندە تۋعان.

-”كۇي وتە جىلدام تەمپپەن ورىندالادى. بۇدان قازاق باتىرلارىنىڭ بەينەسىن كورۋگە بولادى. جالپى، جاستارىمىزعا پاتريوتتىق رۋح بەرۋ ءۇشىن شىعارىلعان دۇنيە. ءۇش بولىممەن تۇراتىن كۇي شامامەن ەكى مينۋتقا سوزىلادى”،- دەيدى ايبەك كەنجەبايۇلى.

الدا وتەتىن ايتۋلى كەشتە ايبەكتىڭ  «التىن وردا» كۇيى تۇڭعىش رەت ورىندالادى. شىعارمانى  اۆتوردىڭ جالعىز ءوزى عانا ەمەس، “قورقىت” ەتنو-ءانسامبلى پاش ەتپەك. توپ جەتەكشىسى شولپان قورعانبەك جاس تالانتتىڭ تۋىندىسىن جوعارى باعالاپ، انسامبلگە لايىقتاپ وڭدەپ شىققان.

الماتى وبلىسى كەربۇلاق اۋدانى، قاراشوقى اۋىلىنىڭ  تۋماسى،  24 جاستاعى ونەرپاز شىعارماشىلىققا 14-15 جاسىنان باستاپ بەت بۇرا باستاپتى.

 

– اكەم ۇيىرمەگە قاتىسىپ، دومبىراشى بولعانىمدى قالايتىن. باستاپقى كەزدە دومبىراعا دەگەن مۇلدەم قىزىعۋشىلىعىم بولعان جوق. ءبىر كۇنى تەلەديداردان دومبىراشى، «دارىن» مەملەكەتتىك جاستار سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى مۇراگەر ساۋرانباەۆ اعامىزدىڭ جەكە كونتسەرتىن كورىپ قالدىم. كونتسەرت اياقتالعان سوڭ بارشا كورەرمەن قول سوعىپ، جىلى لەبىزىن ءبىلدىرىپ جاتتى. دومبىراشىنىڭ تالانتى، شەرتكەن كۇيىنىڭ كۇمبىرى جۇرەگىمە وتە قاتتى اسەر ەتتى. بۇل جاعداي ۇيدەگى قارا دومبىراعا دەگەن ماحابباتىمدى وياتىپ، كوزقاراسىمنىڭ وزگەرۋىنە سەبەپكەر وقيعاعا اينالدى. ءسويتىپ دومبىراعا ەرەكشە ىقىلاسپەن اۋەستەنە باستادىم. مەنىڭ بۇل  قىزىعۋشىلىعىم اكەمدى دە ەرەكشە قۋانتتى. بۇعان دەيىن تاڭداپ جۇرگەن باعدارلامالاۋ ماماندىعىنا دەگەن ماقساتىم جۇرەگىمنىڭ قالاۋى جانە اكەمنىڭ اق باتاسىمەن ونەر جولىنا قاراي ويىسا بەردى.  2011 جىلى الماتى قالاسىنداعى پ.چايكوۆسكي اتىنداعى الماتى مۋزىكالىق كوللەدجىنە كۇيشى،پرەزيدەنت ستيپەندياسىنىڭ يەگەرى اقباسوۆ سايات قىرعىزبايۇلىنىڭ سىنىبىنا ءتۇسىپ، ونى تامامداعان سوڭ نۇر-سۇلتان قالاسىنداعى قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتىندەگى ءداستۇرلى ونەر فاكۋلتەتىنىڭ «دومبىراشى» ماماندىعىن پروفەسسور، قر ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى،كومپوزيتور ورىنباي دۇيسەن كارىعۇلۇلىنىڭ سىنىبىندا وقىپ شىقتىم”،- دەيدى كۇيشى.

بۇعان دەيىن قازاقستاندىق جانە شەتەلدىك تۋىندىلاردى ورىنداپ، ونەر كورسەتىپ جۇرگەن جاس دارىن ءوز شىعارماشىلىعىنىڭ تۇساۋكەسەر ساتىنە دەگەن قوبالجۋ مەن تولقىنىس بويىن ايرىقشا  بيلەپ جۇرگەنىن ايتادى.

Related Articles

  • گەرب اۋىستىرۋ ماسەلەسى نەمەسە «تەرىستەۋ سيندرومى» قالاي پايدا بولدى؟!

    ەلىمىزدىڭ گەربىن اۋىستىرۋ تۋرالى پرەزيدەنتتىڭ ۇسىنىسى (و باستا ۇسىنىس سۋرەتشى-ديزاينەر مامانداردان شىققان سياقتى) تۇتاس قوعامدا بولماعانمەن، الەۋمەتتىك جەلىلەردە اجەپتاۋىر قارسىلىق تۋدىردى. بىراق، بايىپتاپ قاراساق، بۇل قارسىلىقتىڭ قازىرگى گەربتىڭ قازاق ءۇشىن ەرەكشە قاستەرلى نەمەسە ەستەتيكالىق تۇرعىدان ءمىنسىز بولۋىنا ەش قاتىسى جوقتىعىن اڭعاراسىز. سوڭعى ۋاقىتتارى، اۋىر ىندەتپەن قاتار كەلگەن قاڭتار تراگەدياسىنان باستاپ، حالىق ايتارلىقتاي كۇيزەلىسكە ۇشىرادى. قازاقستاننىڭ ەركىنەن تىس، سوعىسقا، باسقا دا سەبەپتەرگە بايلانىستى بولىپ جاتقان ەكونوميكالىق قيىندىق سالدارىنان حالىقتىڭ ءال-اۋقاتى تومەندەدى. وسىنىڭ ءبارى قازىر قوعامدا بايقالىپ قالعان «تەرىستەۋ سيندرومىنا» تۇرتكى بولدى. «تەرىستەۋ سيندرومى» – دۇرىستى دا بۇرىسقا شىعاراتىن، قانداي باستاماعا بولسىن قارسى رەاكتسيا شاقىراتىن قۇبىلىس. الەۋمەتتىك پسيحولوگيانى زەرتتەۋشىلەردىڭ پايىمداۋىنشا، وسى قۇبىلىستى بارىنشا كۇشەيتىپ تۇرعان فاكتور – الەۋمەتتىك جەلىلەر. ياعني، الداعى ۋاقىتتا

  • …ويى بولەك بولعانىمەن ول دا وسى ەلدىڭ تۋماسى، ءبىزدىڭ وتانداسىمىز.

    الەۋمەتتىك جەلىدە وسى وتانداسىمىزدى قىزۋ تالقىلاپ جاتىر ەكەن. كوبى سىن ايتىپ جاتىر. ۆيدەو جازبانىڭ تولىق نۇسقاسى جوق، پىكىر-تالاس تۋدىرعان بولىگى عانا تاراپ جاتىر ەكەن. سوعان بايلانىستى ءوز ويىمدى ايتا كەتپەكشىمىن: ءبىرىنشى، وتانداسىمىزدىڭ ۆيدەوسى، فوتوسى الەۋمەتتىك جەلىدە جەلدەي ەسىپ تاراپ جاتىر. ول ازاماتتىڭ (ازاماتشانىڭ) جەكە قۇپياسى سانالاتىن فوتوسى، ۆيدەو جازباسى كىمنىڭ رۇقساتىمەن تاراپ جاتىر ەكەن؟ ءوز باسىم وسى پوستتى جازۋ ءۇشىن ول ازاماتتىڭ (ازاماتشانىڭ) ۆيدەوداعى بەينەسىن قارا بوياۋمەن ءوشىرىپ تاستاۋدى ءجون كوردىم. جانە رۇقساتىنسىز فوتو بەينەسىن جەكە پاراقشاما سالعانىم ءۇشىن ودان كەشىرىم سۇرايمىن. ءدىني ۇستانىمى، ويى بولەك بولعانىمەن ول دا وسى ەلدىڭ تۋماسى، ءبىزدىڭ وتانداسىمىز. ەكىنشى، وتانداسىمىزدىڭ ءدىني ۇستانىمىنا بايلانىستى ايتقان سوزدەرى قوعامدا قاتتى پىكىر تۋدىرعان ەكەن. ءتىپتى ونى “ۇلت دۇشپانى”

  • باقسىلار ينستيتۋتى

    ساراپتاما (وقىساڭىز وكىنبەيسىز) ءبىرىنشى، ىلكىدە تۇركى بالاسىندا ارنايى قاعان قۇزىرەتى ءۇشىن جۇمىس ىستەيتىن كورىپكەل باقسىلار ينستيتۋتى بولعان. اتى باقسى بولعانىمەن حاننىڭ قىرىق كىسىلىك اقىلشىسى ەدى. كورىپكەل باقسىلار حان كەڭەسى كەزىندە الداعى قاندايدا ءبىر ساياسي وقيعا مەن سيتۋاتسيانى كۇنى بۇرتىن بولجاپ، ءدوپ باسىپ تالداپ ءھام ساراپتاپ بەرە الاتىن سونى قابىلەتتىڭ يەسى-ءتىن. ولاردى ساياسي كورىپكەلدەر دەپ اتاسا دا بولادى. حان ەكىنشى ءبىر ەلدى جەڭۋ ءۇشىن بىلەك كۇشىنەن بولەك كورىپكەل باقسىلاردىڭ ستراتەگيالىق بولجاۋىنا دا جۇگىنەتىن. قارسىلاس ەلدىڭ كورىپكەل باقسىلارى دا وڭاي ەمەس ارينە. ەكىنشى، ۋاقىت وتە كەلە ساياسي كورىپكەل باقسىلار تۇركىلىك بولمىستاعى ستراتەگيالىق مەكتەپ قالىپتاستىردى. تۇركى باقسىلارى قىتاي، ءۇندى، پارسى، ۇرىم ەلدەرىن جاۋلاپ الۋدا ماڭىزدى ءرول اتقاردى. ول كەزدەگى جاھاندىق جاۋلاسۋلار جەر، سۋ،

  • ءتاڭىرى قالاۋى تۇسكەن جان

    ماندوكي قوڭىردىڭ تۋعانىنا 80 جىل تولۋىنا وراي «ءتاڭىرى مەنى تاڭدادى»  مۇحتار ماعاۋين ماندوكي قوڭىر يشتۆان – وتانى ماجارستان عانا ەمەس، كۇللى تۇركى دۇنيەسى قاستەرلەيتىن ۇلىق ەسىمدەر قاتارىنداعى كورنەكتى تۇلعا. شىڭعىس جورىعى تۇسىندا كارپات قويناۋىنداعى ماديارلار اراسىنان پانا تاپقان قۇمان-قىپشاق جۇرتىنىڭ تۋماسى ماندوكي قوڭىر وننان اسا ءتىلدى ەركىن مەڭگەرگەن، بۇعان قوسا زەرتتەۋشىلىك قارىمى ەرەن، تۇران حالىقتارىنىڭ فولكلورلىق-دۇنيەتانىمدىق ساناسىن بويىنا دارىتقان عالىم. ول تۇركولوگيا عىلىمىمەن دەندەپ اينالىسىپ قانا قويماي، حح عاسىردىڭ ءتورتىنشى شيرەگىندە شىعىس پەن باتىس­تىڭ اراسىندا التىن كوپىرگە اينالدى، ميلليونداردىڭ ىقىلاس القاۋىنا بولەندى. ياكي ول حالىقتار اراسىن جاقىنداس­تىرعان مامىلەگەر، وزىقتارعا وي سالعان كورەگەن ەدى. زامانا العا جىلجىعان سايىن مەرەيتوي يەلەرى تۋرالى ايتىلاتىن جايتتار ەستەلىك پەن وتكەن شاق ەنشىسىنە كوشەدى. كوزى ءتىرى

  • ۇلكەن مىرزا…….

    مۇسا شورمانۇلى (1818-1884) – باياناۋىل اعا سۇلتانى، مەتسەنات، اعارتۋشى. ول جايلى گ.ن.پوتانين: “مۇسا شورمانۇلى – شوقاننىڭ تۋىس اعاسى، ول دالاداعى وتە بەدەلدى ادام ەدى، دالا باسشىلارىنىڭ قۇرمەتىنە يە بولدى، ورىس پولكوۆنيگى دەگەن شەن العان. ءبىراز جىلداي ومبىدا تۇردى، ەكى رەت پەتەربورعا بارعان، جالپى ايتقاندا قازاقتىڭ ناعىز ەۋروپالانعان تۇلعاسى” دەپ جازدى. ءبىرجان سال: “قازاقتا ءبىر قۇتىم بار مۇسا شورمان، ۇزىلمەي كەلە جاتىر ەسكى قوردان” دەسە، ءماشھۇر ءجۇسىپ: “بەس جاستا ء“بىسمىللا” ايتىپ جازدىم حاتتى، بۇل دۇنيە جاستاي ماعان ءتيدى قاتتى. سەگىزدەن توعىزعا اياق باسقان كەزدە، مۇسا ەدى قوساقتاعان ءماشھۇر اتتى” دەپ جىرلاعان. مۇسانى باياناۋىل ورىستارى “بولشوي گوسپودين”، اۋىل قازاقتارى “مۇسا مىرزا” دەپ اتاعان. ءوز قارجىسىنا باياناۋىلدا مەشىت، مەدرەسە سالدىرادى. ءىنىسى يسامەن بىرگە

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: