ماتەماتيكا
ماتەماتيكا ءبىر جاعىنان وتە ابستراكتى عىلىم. سوندىقتان وعان قۇمارەمەستەر جەتكىلىكتى. تاجىريبەشى ماتەماتيككە جۇگىنگەن كەزدە ناقتى بولشەكتەر تۋرالى مۇمكىندىگىنشە از سويلەگەنى ابزال. سەبەبى ماتەماتيك تەحنيكانىڭ نەمەسە فيزيكانىڭ بولشەگتەرىن ەسكەرمەيدى. ماتەماتيك ونداي ۇساق-تۇيەكتەرگە قىزىقپايدى. ونى قىزىقتىراتىن تۇتىنۋشىنىڭ ماسەلەسىنىڭ لوگيكالىق بايلانىستارى، سۋلبەلىك ىشكى لابيرينتتەر. ماتەماتيك ءىشىنالا ەمەس، جالپى تۇجىرىم جاساۋعا تىرىسادى.
ەكىنشى جاعىنان ماتەماتيكا قالاي بولعاندادا ءومىردىڭ، تابيعاتتىڭ قاجەتتىلىگىنەن الىستامايدى. مىسالى، نيۋتون مەن لەيبنيتس ءبىر اينىمالىعا تاۋەلدى فۋنكتسيالارعا ديففەرەنتسيالدىق قيساپتى ۇسىندى. اتالعان زەرتەۋلەر ديففەرەنتسيالدىق تەڭدەۋلەردىڭ ماڭىزدىلىعىن كورسەتتى. ولار پراكتيكالىق قولدانۋ تۋرالى ويلانبادى. كەيىن اي مەن المانىڭ قوزعالىسى بىردەي ديففەرەنتسيالدىق تەڭدەۋمەن سيپاتتالاتىنى بەلگىلى بولدى. تەڭدەۋگە المانىڭ ماسساسىن قويساڭ المانىڭ تراەكتورياسى شىعادى. تەڭدەۋگە ايدىڭ ماسساسىن قويساڭ ايدىڭ تراەكتورياسى شىعادى. وسىلايشا ايدىڭ تۇتىلۋى ەسەپتەلەدى. كوپتەگەن سالالار ءۇشىن بۇنى بىلگەن ءجون. ەكىنشى مىسال، ماكسۆەلل ۆەكتور-فۋنكتسيالار ءۇشىن ديففەرەنتسيالدىق قيساپتى دامىتى. ودان كەيىن ايگىلى ماكسۆەلل تەڭدەۋلەرى دۇنيەگە كەلدى. سول تەڭدەۋلەر ارقىلى راديو پايدا بولدى. بىراق ماكسۆەللدىڭ ءوزى ەلەكتروماگنيتتىق تولقىنداردى تۇسىندەدە كورمەدى.
ماتەماتيكا فەنومەنى: ماتەماتيكا ويلاستىرعان قۇرالعان كەزەڭىندە ابستراكتى، بىراق كەيىنىرەك پايدالى. بۇل فاكت تاڭقالارلىق!
پىكىر قالدىرۋ