گەرمانيا بيلىگى ۋكرايناعا “لەوپارد 2″ (Leopard 2) تانكىسىن بەرۋگە جانە باسقا ەلدەرگە دە بۇل تانكىنى ۋكرايناعا جەتكىزۋگە رۇقسات بەردى. بۇل تانكىنى ۋكراينا بيلىگى گەرمانيادان بۇرىننان سۇراپ كەلگەن ەدى.بىراق بەرلين “لەوپارد” تانكىسىن كيەۆكە ۇزاق ۋاقىت بەرگىسى كەلمەدى. ۋكراينا قىزىققان بۇل تانك قانشالىقتى مىقتى؟ تۇسىندىرەمىز.
“لەوپارد 2″ دەگەن قانداي تانك؟
“لەوپارد 2″ تانكىسىن گەرمانيانىڭ Krauss-Maffei Wegmann كومپانياسى جاساعان. كومپانيا “لەوپاردتى” اتۋ قابىلەتى، قورعانىسى، جىلدامدىعى، ايلاسى جاعىنان “الەمدەگى ەڭ مىقتى تانك” دەپ سيپاتتايدى ءارى كەز كەلگەن جاعدايداعى شايقاسقا جارايدى دەيدى.
55 توننا تانكىگە ءتورت ادام سىيادى، ەڭ جوعارعى جىلدامدىعى – 68 كم/ساعات. بۇل تانكىنىڭ العاشقى نۇسقاسى 1979 جىلى جاسالعان. سودان بەرى گەرمانيا 3500-دەن استام “لەوپارد” تانكىسىن جاساعان. “لەوپاردتىڭ” سنارياد اتقانى تولىق تسيفرلىق جۇيەمەن باسقارىلادى.
قازىر بۇل تانك 20 ەلدە – سونىڭ ىشىندە كانادا، دانيا، فينليانديا، پولشا، نيدەرلاند، نورۆەگيا، گرەكيا، اۆستريا، يسپانيا، شۆەتسيا جانە تۇركيادا بار.
ۋكرايناعا قانشا “لەوپارد” كەرەك؟
گەرمانيا ۋكرايناعا 14 “لەوپارد” تانكىسىن بەرەتىنىن مالىمدەدى. باسقا دا ەلدەر جاقىن كۇندەرى ناقتى سانىن جاريالاۋى ءتيىس. ال لوندوندا ورنالاسقان ستراتەگيالىق زەرتتەۋلەر حالىقارالىق ينستيتۋتى “لەوپارد” سوعىستا قانداي دا ءبىر پايدا اكەلۋ ءۇشىن 100 تانك قاجەت بولادى” دەپ جازدى.
ۋكراينا قورعانىس مينيسترلىگى سوعىستا رەسەي شابۋىلىن تويتارۋ ءۇشىن 300 تانك كەرەك دەگەن، كيەۆتىڭ بۇل ءسوزىن ەۋروپا وداعىنىڭ ليدەرلەرى دە قولدايدى.
وسى اپتادا ليۋكسەمبۋرگ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى جان اسسەلبورن “بىزگە 300 تانك قاجەت” دەپ مالىمدەگەن.
ەۋروپا ەلدەرى “لەوپارد” تانكىسىن كيەۆكە بەرگەن جاعدايدا ونى ۋكرايناعا جەتكىزۋگە ۋاقىت كەرەك. ستراتەگيالىق زەرتتەۋلەر حالىقارالىق ينستيتۋتى ۋكراينالىق اسكەريلەرگە تانكىنى باسقارۋدى ۇيرەتۋگە ءۇش اپتادان التى اپتاعا دەيىن ۋاقىت كەرەك دەپ ەسەپتەيدى.
گەرمانيانىڭ ميۋنستەر قالاسىنداعى تانك مۋزەيىنىڭ ديرەكتورى رالف راتس ۋكراينانىڭ تاجىريبەلى تانكيستەرى “لەوپاردتى” قولدانۋدى جىلدام ۇيرەنىپ الۋى مۇمكىن دەپ توپشىلايدى.
“تانكىنىڭ پوتەنتسيالىن 100 پايىز قولدانعان دۇرىس پا الدە قىسقا ۋاقىتتا 80 پايىزىن قولدانعان ءجون بە دەگەن سۇراق تۋىنداسا، ۋكراينالىقتار ەكىنشى ۆاريانتتى تاڭدايتىنى انىق” دەيدى ول.
“لەوپارد” سوعىستا نە وزگەرتە الادى؟
ستراتەگيالىق زەرتتەۋلەر حالىقارالىق ينستيتۋتىنىڭ اسكەري ساراپشىسى يوحانن ميشەل مۇنداي تانكىلەر ۋكرايناعا قايتا قارىمتا شابۋىلعا شىعۋعا مۇمكىندىك بەرەدى دەيدى.
“مۇنداي سوعىستا ءارتۇرلى قۇرىش ساۋىتتى تەحنيكالار مەن كوپ تانكىسىز كەڭ كولەمدى قارىمتا شابۋىل ۇيىمداستىرۋ مۇمكىن ەمەس. ال مۇنداي تانكىلەر ۋكراينا قولدانىپ جاتقان سوۆەتتىڭ ەسكى تانكىلەرىن الماستىرىپ، جاڭا مۇمكىندىكتەر اشادى” دەيدى ول.
گەرمانيانىڭ ميۋنستەر قالاسىنداعى تانك مۋزەيىنىڭ ديرەكتورى رالف راتس “لەوپارد” جانە باتىستىڭ باسقا دا تانكىلەرى رەسەي قولدانىپ جاتقان تانكىلەردەن الدەقايدا اككى ءارى جىلدام دەيدى.
“رينگىدە ەركىن قوزعالا المايتىن، ءبىر باعىتتا عانا قوزعالا الاتىن بوكسشىنى ەلەستەتىڭىز. ال ەكىنشى بوكسشى بارلىق باعىتتا قوزعالا الادى دەيىك. دەمەك، “لەوپارد” رينگىدەگى ەكىنشى بوكسشى” دەيدى راتس.
ساراپشى باتىس تانكىلەرى قانشالىقتى مىقتى بولسا دا، اۋە سوققىلارى مەن قالالى جەرلەردىڭ ىشىندە تانكىگە قارسى جاياۋ اسكەردىڭ الدىندا ءالسىز دەپ سانايدى. ونىڭ سوزىنشە، بۇل جاعىنان ۋكراينا اۋە قورعانىسى مەن بارلاۋ جاعىنان مىقتى بولۋى كەرەك.
راتس “ۋكراينا مەن رەسەيدە تانك سانى بىردەي بولسا، “لەوپارد” پەن باتىستىڭ باسقا دا تانكىلەرى ۋكرايناعا باسىمدىق بەرەدى” دەپ ەسەپتەيدى.
شۆەيتساريانىڭ ETHZ پوليتەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قاۋىپسىزدىك بويىنشا زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ زەرتتەۋشىسى نيكلاس مازۋر “باتىستىڭ تانكىلەرى ءبىر ءوزى سوعىس باعىتىن وزگەرتىپ، جەڭىس اكەلەدى دەۋگە كەلمەيدى” دەگەن پىكىردە.
“تانكىلەر دە وتە قۇندى، بىراق ولاردى جاياۋ اسكەر، ارتيللەريا، اۋە قورعانىسى، تىكۇشاقتارمەن قاتار ءتيىمدى قولدانۋ كەرەك” دەيدى ول.
بەرلين “لەوپاردتى” نەگە ۇزاق ۋاقىت بەرمەي كەلدى؟
“لەوپارد” تانكىسى بار ەلدەر بۇل قارۋدى گەرمانيا بيلىگىنىڭ رۇقساتىنسىز بەرە المايدى. پولشا “لەوپاردتى” ۋكرايناعا وسى ايدىڭ ورتاسىندا بەرۋگە دايىن ەدى، بىراق بەرلين كەلىسىم بەرمەي كەلگەن.
باتىس ەلدەرى ۋكراينا مۇنداي تانكىلەردى رەسەيدىڭ اۋماعىنا شابۋىلداۋعا قولدانىپ، ناتو سوعىسقا ارالاسىپ كەتە مە دەپ تە قاۋىپتەنەدى. باتىستاعى كەيبىر شەندىلەر رەسەي مەن قىتاي ۋكرايناعا جىبەرىلگەن تانكىلەردىڭ جاسالۋ تەحنولوگياسىن ءبىلىپ الۋى مۇمكىن دەپ تە مالىمدەگەن.
ال ماسكەۋ باتىس ەلدەرى ۋكراينانى قارۋمەن قامتاماسىز ەتۋ ارقىلى سوعىستى ۋشىقتىرىپ جاتىر دەگەن ەدى.
باسقا ەلدەر ۋكرايناعا قانداي تانكىلەر بەرمەك؟
سوعىس باستالعالى ۋكراينا نەگىزىنەن سوۆەت وداعىندا جاسالعان ت-72 تانكىلەرىن قولدانىپ كەلگەن.
Reuters اگەنتتىگى ۆاشينگتونداعى دەرەككوزدەرىنە سۇيەنىپ، “جاقىن كۇندەرى اقش ۋكرايناعا M1 Abrams تانكىلەرىن بەرەدى” دەپ جازدى. ۆاشينگتون دا بۇعان دەيىن بۇل تانكىنى كيەۆكە بەرمەي كەلگەن ەدى.
ۇلىبريتانيا وسى اپتادا Challenger 2 تانكىسىن بەرەتىنىن حابارلاعان. ال فرانتسيا پرەزيدەنتى ەممانيۋەل ماكرون قورعانىس مينيسترىنەن ۋكرايناعا Leclerc تانكىلەرىن بەرۋ جاعىن قاراستىرۋدى سۇرادى. چەحيا مەن پولشا ۋكرايناعا سوۆەت وداعىندا جاسالعان ت-72 تانكىلەرىن بەرەتىنىن مالىمدەدى.
كرەمل نە دەيدى؟
رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير ءپۋتيننىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى دميتري پەسكوۆ بۇگىن 25 قاڭتاردا “[باتىس تانكىلەرى] ۋكراينا اسكەري كۇشتەرىنە ايتارلىقتاي سەرپىن بەرەدى دەپ ويلاۋ – ۇلكەن جاڭىلىس. ارتىق باعالاۋ. بۇل تانكىلەر دە وزگەلەر سياقتى وتقا ورانادى” دەدى.
گەرمانياداعى تانك مۋزەيىنىڭ وكىلى راتس “باتىس تانكىلەرى رەسەي تانكىلەرىنەن قانشالىقتى مىقتى بولسا دا، بۇل تانكىلەر دە مايداندا جويىلۋى مۇمكىن ەكەنىن ەسكەرۋى كەرەك” دەپ بىلەدى.
— “لەوپارد” — قويان-قولتىق شايقاسقا ارالاساتىن قارۋ. سوندىقتان بۇل تانكىلەر دە سوعىستا قۇرتىلۋى مۇمكىن، ىشىندە وتىرعان ەكيپاج مۇشەلەرى دە قازا تاباتىنىن جوققا شىعارا المايمىز، – دەيدى ول.
ازات ەۋروپا / ازاتتىق راديوسى
پىكىر قالدىرۋ