ىنتىماقتان اكەتىلگەن تاجىك وتباسى ۇيىنە قايتۋدى اڭسايدى
kerey.kz
سارىاعاش اۋدانى ىنتىماق اۋىلىنىڭ تۇرعىنى باقىتجان ارتىقوۆتىڭ قازاسىنان سوڭ بيلىك اۋىلدان اكەتكەن زاينيدين نارمەتوۆتىڭ وتباسى ۇيىنە قايتىپ ورالعىسى كەلەدى.
سارىاعاش اۋدانى ىنتىماق اۋىلىندا جۇرگەن جەدەل جاردەم كولىكتەرى. وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى، 11 اقپان 2015 جىل.
اۋىلدان اكەتىلگەن وتباسى
ءساۋىردىڭ 29-ى كۇنى ازاتتىققا تەلەفون سوعىپ، ءوزىن زاينيدين نارمەتوۆ دەپ تانىستىرعان ادام بيىل اقپاندا سارىاعاش اۋدانىندا بولعان تارىپسىزدىكتەردەن سوڭ ىنتىماق اۋلىنىنان كوشىرىلگەن تاجىك وتباسىنىڭ ءبىرى ەكەنىن ايتتى. ول اقپانداعى تارتىپسىزدىكتەرگە سەبەپ بولعان كىسى ولىمىنە كۇدىكتى ناۆميدين نارمەتوۆتىڭ تۋعان اعاسى ەكەنىن جەتكىزدى.
«كىسى ولتىرگەن باۋىرىمنىڭ پوليتسياعا بەرىلۋىنە ءوزىم كومەكتەستىم، سول ءۇشىن قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى باسشىلارى راقمەتىن ايتقان» دەيدى زاينيتدين نارمەتوۆ. ول اۋىلداعى تارتىپسىزدىكتەردەن كەيىنگى ەكى جارىم اي شىمكەنت قالاسىندا وتباسىمەن بىرگە پوليتسيانىڭ قاداعالاۋىندا ۇيقاماقتا وتىرعانداي كۇن كەشىپ جاتقانىن ايتادى.
اقپاننىڭ 3-ءى كۇنى ىنتىماق اۋىلىنىڭ تۇرعىنى باقىتجان ارتىقوۆتىڭ كىسى قولىنان مەرت بولۋى بوستاندىق جانە ىنتىماق اۋىلدارىندا اقپاننىڭ 5-ءى مەن 6-سىندا تارتىپسىزدىكتەرگە ۇلاسىپ, سالدارىنان جەرگىلىكتى تاجىك تۇرعىندارىنىڭ مەنشىگىندەگى بىرنەشە تۇرعىن ءۇي مەن اۆتوكولىكتەر ورتەنگەنى حابارلانعان ەدى. ولگەن جىگىتتىڭ تۋىستارى وسى وقيعا كەزىندە اتالعان اۋىلدارداعى ەتنيكالىق تاجىكتەردى كوشىرۋدى تالاپ ەتكەنى تۋرالى سول كەزدە ءسوز بولعان.
زاينيدين نارمەتوۆتىڭ ايتۋىنشا، سارىاعاشتاعى وقيعادان سوڭ اقپاننىڭ 11-ىندە اۋدان اكىمدىگى اعايىندى نارمەتوۆتەر وتباسىن شاردارا كەنتىندەگى بەلگىسىز ۇيگە اپارعان. وندا جاعداي جوقتىعىنا بايلانىستى زاينيددين نارمەتوۆ ايەلى جانە 19 جاستاعى ۇلىمەن بىرگە شىمكەنت قالاسىندا پاتەر جالداپ تۇراتىن قىزىنىڭ قولىنا سۇرانىپ، سوندا كەلگەن. ونىڭ سوزىنشە، كىسى ولىمىنە كۇدىكتى ءىنىسى ناۆميدين نارمەتوۆتىڭ ايەلى مەن بالالارى جانە اكە-شەشەسى دە قازىر شىمكەنت قالاسىندا پوليتسيانىڭ باقىلاۋىندا وتىر ەكەن.
– تۋعان اعاسى بولعانىممەن، ول ۇيدەن بولەك تۇرعانىما 30 جىل بولدى. سوعان قاراماستان مەنىڭ وتباسىمدى دا ۇيقاماقتا ۇستاعانداي ەتىپ وتىرعانىن ۇعا المايمىن. اۋەلى اۋدان اكىمى بۇقارباي پارمانوۆ «2-3 كۇن عانا وتىراسىڭدار» دەگەن، كەيىن «قازاقستان پرەزيدەنتى سايلاۋى وتكەن سوڭ قايتاسىڭدار» دەگەن ءسوز شىقتى، – دەيدى ول.
ىنتىماق اۋىلىنداعى ورتەنگەن ۇيگە قاراپ تۇرعان ادام. 11 اقپان 2015 جىل.
زاينيتدين نارمەتوۆ بۇرىننان سۋسامىر (قانت ديابەتىمەن) دەرتىمەن اۋىراتىنىن، ءبىر اياعى مەن ءبىر كوزدەن ايىرىلىپ، ەكىنشى كوزىنە بىرنەشە رەت وپەراتسيا جاساتقان ەكىنشى توپتاعى مۇگەدەك ەكەنىن ايتادى.
ءوز سوزىنشە، اۋىلداعى ورتا مەكتەپتە 30 جىلعا جۋىق مۇعالىم بولىپ ىستەپ كەلە جاتقان ونىڭ جيناعان قارجىسى دا جوق، موينىندا وتەلمەگەن كرەديتى بار. شىمكەنتكە كەلگەلى ازىق-تۇلىك، ءدارى-دارمەك الاتىن اقشالارى تاۋسىلعان. زاينيتدين نارمەتوۆ وزىنە كۇنىنە ءتورت رەت ينسۋلين ەگەتىنىن، قازىر كوزى دە ناشارلاپ، ەكپەنى بالاسى سالىپ جۇرگەنىن ايتادى.
– ازىق-تۇلىك الاتىن اقشامىز دا جوق. ءبىزدى قاراۋىلداپ جۇرگەن قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ قىزمەتكەرلەرى جانى اشىپ، كەيدە ءوز قالتالارىنان اقشا شىعارىپ، ازىق-تۇلىك اكەپ ءجۇر، – دەيدى ول.
زاينيتدين نارمەتوۆ ءوزىن زاڭسىز ۇستاپ وتىرعانىن ايتىپ باس پروكۋراتۋراعا، پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنە حات جازىپتى. بىراق ولار حاتتى سارىاعاش اۋدانى پروكۋراتۋراسىنا جولداعان، ول جەردەگىلەر سارىاعاش اۋدانى اكىمدىگىنە جىبەرىپ، ماسەلەنى قاراۋدى سۇراعان. زاينيتدين نارمەتوۆ ازاتتىققا جىبەرگەن حاتتاردىڭ اراسىندا سارىاعاش اۋدانى اكىمىنىڭ ورىنباسارى قۇزىرەت قىستاۋباەۆتىڭ جارتىتوبە اۋىلدىق وكرۋگىنە «ماسەلەنى قاراۋ جونىندە» ءساۋىردىڭ 7-سىندە جازعان حاتى دا بار.
«رايىنان قايتقان جوق»
ازاتتىق ءتىلشىسى جارتىتوبە اۋىلدىق وكرۋگىنە جاڭادان تاعايىندالعان اكىم اباي ءاشىروۆ «زاينيتدين نارمەتوۆتىڭ وتباسىن اۋىلدان ۋاقىتشا كەتىرۋ – اۋىل تىنىشتىعىن ساقتاۋ ءۇشىن جاسالعان شارا» دەپ ءتۇسىندىردى. ونىڭ سوزىنە قاراعاندا، اقپانداعى وقيعادان كەيىن اۋىل تىنىشتالعان. بىراق، كىسى ولتىرگەن ازاماتتىڭ جاقىن تۋىسى اۋىلعا قايتا ورالۋعا ءالى ەرتە دەپ سانايدى اكىم.
– اۋىلداعى تاجىك دياسپوراسى بالاسى قازا بولعان ۇيگە بارىپ كوڭىل ايتىپ، بىرنەشە رەت كەشىرىم سۇرادى. بىراق، كىسى ولىمىنە كۇدىكتى ناۆميدين نارمەتوۆتىڭ جاقىن تۋىستارى ەندى عانا كەشىرىم سۇراپ جاتىر. بىردەن سۇراۋعا باتا المادى. زاينيتدين نارمەتوۆ ءسال شىداسا اۋىلداعى احۋالعا دا جاقسى بولار ەدى، بۇل ماسەلە شەشىلەتىن ۋاقىتتا ءدال ايتا المايمىن، – دەيدى ول.
اكىم اۋىلدا ۇلتارالىق تاتۋلىق ماسەلەسى جايىندا بىرنەشە رەت جيىلىس وتكەنىن ايتتى.
– قازا بولعان باقىتجاننىڭ اتا-اناسى مەن تۋىستارىنىڭ الدىنان ءوتىپ جاتىرمىز. بۇگىن، ءساۋىردىڭ 30-ى – باقىتجاننىڭ تۋعان كۇنى، قۇران وقىتىپ، اس بەرەدى، سوعان بارعالى تۇرمىن، – دەدى ول ازاتتىق تىلشىسىنە.
اۋىل اكىمىنىڭ ءسوزىن سارىاعاش اۋدانى تاجىك دياسپوراسىنىڭ جەتەكشىسى ءنۇرالى شاوليەۆ تە راستادى.
– تاجىك اقساقالدارى بىرنەشە رەت كەشىرىم سۇراپ باردىق. بىراق، نارمەتوۆ اۋلەتىنىڭ ءوزى بارسا كەشىرىم بەرەر دەپ كۇتىپ وتىرمىز. كىسىسى قازا بولعان ازاماتتىڭ تۋىستارى «اۋىلدان كوشسىن» دەگەن تالابىنان قايتسا زاينيدين نارمەتوۆتىڭ وتباسى دا قايتا ورالادى، – دەيدى ول.
ىنتىماق اۋىلىنداعى جىلىجايلاردىڭ ءبىرى. وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى سارىاعاش اۋدانى، 11 اقپان 2015 جىل.
ءوزى دە ىنتىماق اۋىلىندا تۇراتىن ءنۇرالى شواليەۆ زاينيتدين نارمەتوۆتىڭ «اۋىلدان كوشىرىلەتىن وتباسىلاردىڭ تىزىمىنە اسىعىستىقپەن» ءىلىنىپ كەتكەنىن ايتادى.
– ولار بولەك ۇيدە تۇراتىن وتباسى. ءزاينيتديننىڭ دەنساۋلىعى ناشار ەكەنىن دە بىلەمىز. كرەديتتەرىن تولەپ، جاردەمدەسىپ جاتىرمىز. وزىنە دە بىرنەشە رەت بارىپ، شىداي تۇرۋدى وتىندىك. ول قايتىپ كەلسە اۋىلدان تىنىشتىق كەتۋى مۇمكىن. قايتىس بولعان ءۇيدىڭ تۋىستارى ءالى رايىنان قايتقان جوق. زاينيتدين نارمەتوۆتىڭ ۇيىندە قازىر تۋىستارى تۇرادى، ەسىك الدىنداعى باقشاسىن ەگىپ ءجۇر، – دەيدى ول.
ءنۇرالى شاوليەۆتىڭ ايتۋىنشا، قازىر جارتىتوبە اۋىلدىق وكرۋگىندە تۇنگە قاراي وننان اسا پوليتسيا كولىگى كەزەكشىلىك ەتەدى. اۋىلدا قۇرامىندا 71 ادام بار كوشە كوميتەتى سايلانىپ، جاستار مەن بەدەلدى ادامدار تۇنىمەن كەزەكتەسىپ كوشە ارالايدى.
وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى سارىاعاش اۋدانى جارتىتوبە اۋىلدىق وكرۋگىنە قاراستى ىنتىماق پەن بوستاندىق اۋىلدارىندا اقپاننىڭ 5-ءى كۇنى قازاق جاستارى جاپپاي كوشەگە شىعىپ، سول اۋىلداعى جەرگىلىكتى ەتنيكالىق تاجىكتەرگە تيەسىلى ونداعان ءۇي مەن كولىكتەر ورتەنگەن.
ىنتىماق اۋىلدىق اكىمدىگى الدىندا تۇرعان پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى. 11 اقپان 2015 جىل.
قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى تاراتقان اقپاراتقا قاراعاندا، قازاق جاستارىنىڭ نارازىلىعىنا اقپاننىڭ 3-ءى كۇنى كىسى قولىنان قازا بولعان ىنتىماق اۋىلى تۇرعىنى باقىتجان ارتىقوۆتىڭ ءولىمى سەبەپ بولعان. ازاتتىق تىلشىسىمەن سويلەسكەن جەرگىلىكتى تۇرعىنداردىڭ سوزىنە قاراعاندا، قازا تاپقان ازامات وزىنە تيەسىلى جىلىجايدى بوستاندىق اۋىلىنىڭ تۇرعىنىنا جالعا بەرگەن. كەيىن ەكەۋىنىڭ اراسىندا داۋ تۋىپ، ونىڭ سوڭى كىسى ولىمىنە سوقتىرعان.
قىلمىسقا كۇدىكتى بوستاندىق اۋىلىنىڭ تۇرعىنى ناۆميدين نارمەتوۆ ارادا بىرنەشە كۇن وتكەندە وزبەكستان اۋماعىندا ۇستالىپ، قازاقستانعا جەتكىزىلگەن. ونىڭ ۇستىنەن «ادام ءولتىرۋ» بابى بويىنشا قوزعالعان قىلمىستىق ءىس وبلىستىق قىلمىستىق ىستەر جونىندەگى مامانداندىرىلعان اۋدانارالىق سوتقا اقپاننىڭ 24-ءى كۇنى تۇسكەن.
ناۋرىزدىڭ باس كەزىندە وڭتۇستىك قازاقستان وبلىستىق قىلمىستىق ىستەر جونىندەگى مامانداندىرىلعان اۋدانارالىق سوتتىڭ سۋدياسى ابينۋر قاراباەۆ «سارىاعاش وقيعاسىنا» قاتىستى قوزعالعان قىلمىستىق ءىس قوسىمشا ايعاقتار تابىلۋىنا بايلانىستى قايتا تەرگەۋگە جىبەرگەنىن حابارلاعان.
azattyq.org
پىكىر قالدىرۋ