|  | 

ساياسات

ەرجان وتەمباەۆتى ءبىرجولاتا ەركىندىكتە قالدىردى

وپپوزيتسيالىق ساياساتكەر التىنبەك سارسەنبايۇلى مەن ونىڭ ەكى كومەكشىسىن قاستاندىقپەن ءولتىرۋدى ۇيىمداستىرۋشى دەپ تانىلعان پارلامەنت سەناتى اپپاراتىنىڭ بۇرىنعى باسشىسى ەرجان وتەمباەۆقا ەركىندىك بەرىلدى. استانا قالالىق سوتىنىڭ كاسساتسيالىق القاسى ونى مەرزىمىنەن بۇرىن شارتتى جازامەن بوساتقان سوت شەشىمىنە قاتىستى شاعىمدى قابىلداماي تاستادى.

پارلامەنت سەناتى اپپاراتىنىڭ بۇرىنعى باسشىسى ەرجان وتەمباەۆ (وڭ جاقتان ەكىنشى) سوتقا كەلدى. استانا، 28 مامىر 2015 جىل.

پارلامەنت سەناتى اپپاراتىنىڭ بۇرىنعى باسشىسى ەرجان وتەمباەۆ (وڭ جاقتان ەكىنشى) سوتقا كەلدى. استانا، 28 مامىر 2015 جىل.

ەرجان وتەمباەۆ بۇگىنگى سوت وتىرىسىنا ءبىر توپ بەلگىسىز اداممەن بىرگە كەلدى. ول سوتقا دەيىن دە، سوتتان كەيىن دە كوممەنتاري بەرۋدەن باس تارتتى. ءوزىن سەرگەك ءارى باتىل ۇستاعان بۇرىنعى تۇتقىن سۇراق قويعان ازاتتىق تىلشىسىنە «اۋلاق جۇرىڭىزدەرشى» دەدى.

قاستاندىقپەن ولتىرىلگەن التىنبەك سارسەنبايۇلىنىڭ اعاسى رىسبەك سارسەنبايۇلى سوت وتىرىسى باستالار الدىندا ازاتتىق تىلشىسىنە «قاستاندىققا كىمنىڭ تاپسىرىس بەرىپ، كىمنىڭ ۇيىمداستىرعانى ءالى بەلگىسىز بولعاندىقتان ەرجان وتەمباەۆتى مەرزىمىنەن بۇرىن شارتتى جازامەن بوساتۋ زاڭ تۇرعىسىنان دا، مورال تۇرعىسىنان دا مۇلدە دۇرىس ەمەس» دەپ مالىمدەدى.

قاستاندىقپەن ولتىرىلگەن التىنبەك سارسەنبايۇلىنىڭ اعاسى رىسبەك سارسەنبايۇلى. استانا، 28 مامىر 2015 جىل.
قاستاندىقپەن ولتىرىلگەن التىنبەك سارسەنبايۇلىنىڭ اعاسى رىسبەك سارسەنبايۇلى. استانا، 28 مامىر 2015 جىل.

2014 جىلدىڭ اقپانىندا ەرجان وتەمباەۆتىڭ ۇكىمىن قايتا قاراعان سوت جازا مەرزىمىن 20 جىلدان 13 جىلعا قىسقارتىپ، ونى «قىلمىسقا ايداپ سالۋشى» دەپ تانىعان. ەرجان وتەمباەۆ 2006 جىلى وپپوزيتسيالىق ساياساتكەر التىنبەك سارسەنبايۇلى مەن ونىڭ جۇرگىزۋشىسىن جانە كۇزەتشىسىن قاستاندىقپەن ولتىرۋگە تاپسىرىس بەرۋشى رەتىندە سوتتالعان. قازاقستان باس پروكۋراتۋراسىنىڭ «التىنبەك سارسەنبايۇلىن ولتىرۋگە شىن مانىندە قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ بۇرىنعى كۇيەۋ بالاسى راحات اليەۆ پەن ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ بۇرىنعى توراعاسى ءالنۇر مۇساەۆ تاپسىرىس بەرگەن» دەگەن مالىمدەمەسىنەن كەيىن وتەمباەۆتىڭ ۇكىمى قايتا قارالعان.

رىسبەك سارسەنبايۇلى قازاقستان قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى اليەۆ پەن مۇساەۆتىڭ قاستاندىققا قاتىسىن دالەلدەي الماۋى سەبەپتى وتەمباەۆتى تۇرمەدەن شىعارماۋ كەرەك ەدى دەپ سانايدى.

 

سوت القاسى وتىرىسىندا جابىرلەنۋشى تاراپ وكىلى مارجان اسپاندياروۆا ەرجان وتەمباەۆتى مەرزىمىنەن بۇرىن شارتتى جازامەن بوساتۋ فاكتىسىنەن كەيىن قوعامدا «جەكە تۇلعاعا قارسى قىلمىس جاساعاندار جازادان قۇتىلىپ كەتۋى نەمەسە جازانى جەڭىلدەتۋىنە بولادى دەگەن وي ورنىعادى» دەپ مالىمدەدى.

– وتەمباەۆتىڭ جازاسىن جەڭىلدەتۋ جان تۇرشىكتىرەتىن قىلمىسقا ەل باسشىلىعىنىڭ قاتىسى بارىن دالەلدەمەي مە؟ – دەيدى مارجان اسپاندياروۆا.

ول توعىز جىلدىڭ ىشىندە، ءتىپتى ونى مەرزىمىنەن بۇرىن شارتتى جازامەن بوساتۋ ماسەلەسى قارالىپ جاتقان كەزدە دە ەرجان وتەمباەۆقا ءبىر دە ءبىر سۇراق قويۋ مۇمكىندىگى بەرىلمەگەنىن ايتتى.

ساياساتكەر التىنبەك سارسەنباەۆ. الماتى، 2005 جىل.
ساياساتكەر التىنبەك سارسەنباەۆ. الماتى، 2005 جىل.

استاناداعى كاسساتسيالىق القا سۋديالارىنىڭ قارسىلىعىنا قاراماستان، رىسبەك سارسەنبايۇلى ەرجان وتەمباەۆتان ءىنىسىنىڭ قازاسىنا قاتىستى ءبىراز سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋىن ءوتىندى. ول التىنبەك سارسەنبايۇلىن قاستاندىقپەن ولتىرۋگە ناقتى كىمنىڭ تاپسىرىس بەرگەنىن دە سۇرادى.

– قويىلعان سۇراقتارعا قاتىستى ايتارىم، بۇل – وزگە سوت قارايتىن، وزگە تەرگەۋ امالدارىنا قاتىستى ماسەلە. ادامشىلىق تۇرعىدان العاندا، جابىرلەنۋشىلەردى دە تۇسىنۋگە بولادى، ولاردىڭ سۇراقتارىنىڭ وزىندىك قيسىنى بار. مەن ولاردى بەلگىلى ءبىر دارەجەدە تۇسىنەمىن. بىراق مىنا وتىرىستا زاڭدى باسشىلىققا الىپ، وسى ىسكە قاتىسى بار ماسەلەنى عانا قاراۋدى سۇرايمىن. ءبىر ماسەلەنى قاراپ وتىرىپ، وزگە جاققا بۇرا تارتىپ جاتىرمىز. ونى قاراۋدىڭ ۋاقىت جوعالتقاننان باسقا ەشبىر ءمانى جوق، – دەدى ەرجان وتەمباەۆ.

بىلتىر قاراشا ايىندا استاناداعى مامانداندىرىلعان اۋدانارالىق قىلمىستىق ىستەر سوتى مەرزىمىنەن بۇرىن شارتتى جازامەن بوساتۋ تۋرالى ءوتىنىشىن قاراعاننان كەيىن ەرجان وتەمباەۆ بوستاندىققا شىققان. پارلامەنت سەناتى اپپاراتىنىڭ بۇرىنعى باسشىسى تۇرمەدە سەگىز جىل وتىردى.

رەسمي بولجام بويىنشا، التىنبەك سارسەنبايۇلىن بۇرىنعى پوليتسيا قىزمەتكەرى، سول وقيعادان كەيىن سوتقا تارتىلىپ، ومىرلىك تۇرمە جازاسىنا كەسىلگەن كەسىلگەن رۋستام يبراگيموۆ ولتىرگەن. تەرگەۋ بولجامىنشا، بۇل ىسكە ساياساتكەردى ۇرلاپ اكەتۋدى ۇيىمداستىرعان قازاقستان ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى «ارىستان» ارنايى بولىمشەسى وفيتسەرلەرىنىڭ دە قاتىسى بار.

2006 جىلى اقپان ايىندا جۇمباق جاعدايدا قاستاندىقپەن ولتىرىلگەن ازاماتتاردىڭ – قازاقستان وپپوزيتسياسى باسشىلارىنىڭ ءبىرى التىنبەك سارسەنبايۇلى مەن ونىڭ كومەكشىلەرى ۆاسيلي جۋراۆلەۆ جانە باۋىرجان بايبوسىن ۇشەۋىنىڭ دەنەسى الماتى ماڭىنان تابىلعان. جابىرلەنۋشى تاراپتىڭ مالىمدەۋىنشە، سودان بەرى تەرگەۋ امالدارىندا ەشقانداي ىلگەرىلەۋ بولماعان جانە قىلمىسقا تاپسىرىس بەرۋشىنىڭ ەسىمى ءالى كۇنگە دەيىن اتالماعان.

سۆەتلانا گلۋشكوۆا

azattyq.org

Related Articles

  • وا قورعانىسقا قارجىنى نە سەبەپتى ارتتىردى؟ كاسپيدەن ۋكرايناعا زىمىران ۇشىرعان رەسەي سۋدى لاستاپ جاتىر ما؟

    ەلنۇر ءالىموۆا قازاقستان، قىرعىزستان، تاجىكستان، وزبەكستان جانە ازەربايجان اسكەرى بىرىگىپ وتكىزگەن «بىرلەستىك-2024» جاتتىعۋى. ماڭعىستاۋ وبلىسى، شىلدە 2024 جىل. قازاقستان قورعانىس مينيسترلىگى تاراتقان سۋرەت.  ورتالىق ازيا ەلدەرى قورعانىس شىعىنىن ارتتىردى، مۇنىڭ استارىندا نە جاتىر؟ «قازاقستان اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن ەكى ەسە كوپ ءوندىرۋدى جوسپارلاپ وتىر، الايدا ۇكىمەت بۇل سالادا جۇمىس كۇشىنىڭ ازايعانىن ەسەپكە الماعان». «كاسپي تەڭىزىنەن ۋكرايناعا زىمىران ۇشىرىپ جاتقان رەسەي تەڭىزدىڭ ەكولوگيالىق احۋالىن ۋشىقتىرىپ جاتىر». باتىس باسىلىمدارى بۇل اپتادا وسى تاقىرىپتارعا كەڭىرەك توقتالدى. ورتالىق ازيا قورعانىس شىعىنىن ارتتىردى. مۇنىڭ استارىندا نە جاتىر؟ اقش-تاعى «امەريكا داۋىسى» سايتى ۋكرايناداعى سوعىس ءتارىزدى ايماقتاعى قاقتىعىستار كۇشەيگەن تۇستا ورتالىق ازيا ەلدەرى قورعانىس سالاسىنا جۇمسايتىن اقشانى ارتتىرعانىنا نازار اۋداردى. بىراق ساراپشىلار مۇنداي شىعىن تۇراقتىلىققا سەپتەسەتىنىنە كۇمان كەلتىردى. ستوكگولمدەگى بەيبىتشىلىكتى

  • سامات ءابىش قالاي “سۇتتەن اق، سۋدان تازا” بولىپ شىقتى؟

    ازاتتىق راديوسى ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ ۇقك توراعاسىنىڭ بۇرىنعى ءبىرىنشى ورىنباسارى، ەكس-پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ نەمەرە ءىنىسى سامات ابىشكە شىققان ۇكىم “قازاقستانداعى رەجيم بولاشاقتى ويلامايتىنىن كورسەتتى” دەيدى قازاقستاندىق ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ. ساراپشىنىڭ پايىمداۋىنشا، بيلەۋشى “ەليتا” جەكە ىستەرىمەن جانە تاساداعىكەلىسىمدەرمەن اۋرە بولىپ جاتقاندا ەلدە تاعى ءبىر جاڭا الەۋمەتتىك جارىلىسقا اكەلۋى مۇمكىن فاكتورلار كۇشەيىپ كەلەدى. ساياساتتانۋشىرەسەي ءوزىنىڭ ەكونوميكالىق مۇددەلەرى مەن گەوساياسي جوسپارلارىن كەڭىنەن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قازاقستاننىڭ ىشكى ساياساتىنا تىكەلەي اسەر ەتۋگە تىرىسىپ جاتۋى مۇمكىن دەپ تە توپشىلايدى. پۋتين “قاۋىپسىزدىك كەپىلى” مە؟ ازاتتىق: سونىمەن ۇزاق دەمالىس الدىندا وسىنداي ۇلكەن جاڭالىق جاريالاندى. مەيرام الدىندا، 19 ناۋرىزدا قازاقستاندىقتار ءماجىلىس دەپۋتاتىنىڭ پوستىنان سامات ابىشكە شىققان ۇكىم جايلى ءبىلدى. مۇنىڭ ءبارىنىڭ بايلانىسى بار ما الدە كەزدەيسوقتىق پا؟ دوسىم ساتپاەۆ: اڭگىمەنى بۇل ءىستىڭ قۇپيا

  • “گەوساياسات يلەۋىنە ءتۇسىپ قالۋىمىز مۇمكىن”. قازاقستاندا اەس سالۋعا قاتىستى ساراپشى پىكىرى

    ەلەنا ۆەبەر اتوم ەلەكتر ستانساسىن سالۋ جانە پايدالانۋ ەكولوگيالىق قاتەر جانە توتەنشە جاعدايدا ادام دەنساۋلىعىنا قاۋىپتى عانا ەمەس، وعان قوسا سوعىس بارىسىندا ۋكراينانىڭ زاپوروجە اەس-ىندەگى بولعان وقيعا سياقتى بوپسالاۋ قۇرالى دەيدى الەۋمەتتىك-ەكولوگيالىق قوردىڭ باسشىسى قايشا اتاحانوۆا. ول مۇنىڭ ارتىندا كوپتەگەن پروبلەما تۇرعانىن، قازاقستاندىقتارعا اەس سالۋ جونىندەگى رەفەرەندۋم قارساڭىندا بىرجاقتى اقپارات بەرىلىپ، وندا تەك پايدالى جاعى ءسوز بولىپ جاتقانىن ايتادى. ساراپشى اەس-ءتىڭ قاۋپى مەن سالدارى قانداي بولاتىنى جايىندا اقپارات وتە از دەپ ەسەپتەيدى. گولدمان اتىنداعى حالىقارالىق ەكولوگيالىق سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى، بيولوگ قايشا اتاحانوۆا – رادياتسيانىڭ ادامدارعا جانە قورشاعان ورتاعا اسەرىن شيرەك عاسىردان استام زەرتتەپ ءجۇر. ول بۇرىنعى سەمەي پوليگونىندا جانە وعان ىرگەلەس جاتقان اۋدانداردا زەرتتەۋ جۇرگىزگەن. قاراعاندى ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ گەنەتيكا كافەدراسىندا وقىتۋشى بولعان.

  • “قازاقستان دۇرىس باعىتتا”. دەكولونيزاتسيا، ۋكرايناداعى سوعىس جانە قاڭتار. بالتىق ەلشىلەرىمەن سۇحبات

    دارحان ومىربەك بالتىق مەملەكەتتەرىنىڭ قازاقستانداعى ەلشىلەرى (سولدان وڭعا قاراي): يرينا مانگۋلە (لاتۆيا), ەگيديۋس ناۆيكاس (ليتۆا ) جانە تووماس تيرس. سوۆەت وداعى ىدىراي باستاعاندا ونىڭ قۇرامىنان ءبىرىنشى بولىپ بالتىق ەلدەرى شىققان ەدى. ءوزارا ەرەكشەلىكتەرى بار بولعانىمەن، سىرتقى ساياساتتا بىرلىگى مىقتى لاتۆيا، ليتۆا جانە ەستونيا مەملەكەتتەرى ناتو-عا دا، ەۋرووداققا دا مۇشە بولىپ، قازىر كوپتەگەن ولشەم بويىنشا الەمنىڭ ەڭ دامىعان ەلدەرىنىڭ قاتارىندا تۇر. رەسەي ۋكرايناعا باسىپ كىرگەندە كيەۆتى بار كۇشىمەن قولداپ، تاباندىلىق تانىتقان دا وسى ءۇش ەل. سوعىس باستالعانىنا ەكى جىل تولار قارساڭدا ازاتتىق بالتىق ەلدەرىنىڭ قازاقستانداعى ەلشىلەرىمەن سويلەسىپ، ەكىجاقتى ساۋدا، ورتاق تاريح، رەسەي ساياساتى جانە ادام قۇقىعى تاقىرىبىن تالقىلادى. سۇحبات 8 اقپان كۇنى الىندى. “بىزدە قازاقستاندى دۇرىس بىلمەيدى” ازاتتىق: سۇحباتىمىزدى بالتىق ەلدەرى مەن قازاقستان اراسىنداعى ساۋدا قاتىناسى

  • باقسىلار ينستيتۋتى

    ساراپتاما (وقىساڭىز وكىنبەيسىز) ءبىرىنشى، ىلكىدە تۇركى بالاسىندا ارنايى قاعان قۇزىرەتى ءۇشىن جۇمىس ىستەيتىن كورىپكەل باقسىلار ينستيتۋتى بولعان. اتى باقسى بولعانىمەن حاننىڭ قىرىق كىسىلىك اقىلشىسى ەدى. كورىپكەل باقسىلار حان كەڭەسى كەزىندە الداعى قاندايدا ءبىر ساياسي وقيعا مەن سيتۋاتسيانى كۇنى بۇرتىن بولجاپ، ءدوپ باسىپ تالداپ ءھام ساراپتاپ بەرە الاتىن سونى قابىلەتتىڭ يەسى-ءتىن. ولاردى ساياسي كورىپكەلدەر دەپ اتاسا دا بولادى. حان ەكىنشى ءبىر ەلدى جەڭۋ ءۇشىن بىلەك كۇشىنەن بولەك كورىپكەل باقسىلاردىڭ ستراتەگيالىق بولجاۋىنا دا جۇگىنەتىن. قارسىلاس ەلدىڭ كورىپكەل باقسىلارى دا وڭاي ەمەس ارينە. ەكىنشى، ۋاقىت وتە كەلە ساياسي كورىپكەل باقسىلار تۇركىلىك بولمىستاعى ستراتەگيالىق مەكتەپ قالىپتاستىردى. تۇركى باقسىلارى قىتاي، ءۇندى، پارسى، ۇرىم ەلدەرىن جاۋلاپ الۋدا ماڭىزدى ءرول اتقاردى. ول كەزدەگى جاھاندىق جاۋلاسۋلار جەر، سۋ،

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: