شىمكەنتتىڭ «شىرىگەن» بايلارى كىمدەر؟
شىمكەنتتىڭ بايلارى كىمدەر؟ كوررەسپوندەنت باسىلىمى ايماقتاعى داۋلەتتى اۋلەتتەردىڭ ءتىزىمىن جاسادى.
سەرىكجان سەيتجانوۆءى
فوتو: VOXPOPULI.KZ
وڭتۇستىكتە سەيتجانوۆتار اۋلەتىن تانىمايتىن ادام كەمدە-كەم. سەبەبى بۇل اۋلەتتىڭ بايلىعى كوپتى تامساندىرىپ، بىرەۋدىڭ قىزعانىشىن، ەكىنشى بىرەۋدىڭ قىزىعۋشىلىعىن وياتادى. وسىدان ءبىر جىل بۇرىنعى مالىمەتكە سەنسەك، سەيتجانوۆتار اۋلەتىنىڭ بايلىعى $220 000 000 دوللارعا باعالانىپتى.
اۋلەتتىڭ «ساۋست-ويل»، «ستاندارت-تسەمەنت»، «Talas Investment Company» سەرىكتەستەگى مەن شىمكەنتتە تۇڭعىش رەت اشىلعان «Rixos Khadisha Shymkent» قوناق ءۇيى بار. بۇل اۋلەت 2012 جىلدان بەرى رەسپۋبليكانىڭ ەڭ باي ادامدارىنىڭ ەلۋلىگىنەن تۇسپەي كەلەدى.
سەرىكجان سەيتجانۇلى 1949 جىلى وقو، سول كەزدەگى قىزىلقۇم اۋدانى، شىلىك اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن.
توقتار تولەشوۆءلىستى
تولەشوۆتىڭ ەسىمى شىمكەنتتىك جۇرتشىلىققا بۇرىننان ەتەنە تانىس. ناۋرىزدىڭ سوڭىنان باستاپ ول جايلى كۇللى رەسپۋبليكا حاباردار بولدى. كاسىپكەر ارنايى جاساقتىڭ وپەراتسياسىمەن قۇرىقتالىپ، ءىستى بولدى. قۇقىق قورعاۋ ورگانى وعان قر قك 297-بابىنىڭ 3-بولىگى («ەسىرتكى، پسيحوتروپتىق زاتتاردى، سول تەكتەستەردى وتكىزۋ ماقساتىندا زاڭسىز دايىنداۋ، قايتا وڭدەۋ، يەمدەنۋ، ساقتاۋ، تاسىمالداۋ، جونەلتۋ نە وتكىزۋ») جانە 266-بابىنىڭ 3 بولىگى (قىلمىستىق توپتىڭ ارەكەتىن قارجىلاندىرۋ، سول سياقتى مۇلiكتi ساقتاۋ، ءبولۋ، قارجىلاندىرۋ ارنالارىن ازiرلەۋ) بويىنشا ايىپ تاعىپ، 2016 جىلدىڭ 30 ناۋرىزىنا دەيىن قاماۋعا الىنعانىن حابارلاعان ەدى.
كەيىن بۇل ءىس قۇپيا ساقتالىپ، تەرگەۋ امالدارىنىڭ قازىرگى بارىسى بەيمالىم بولىپ وتىر. تەك بەلگىلىسى، ول يەلىك ەتەتىن «شىمكەنت سىرا» زاۋىتى ساتىلىمعا قويىلدى.
تولەشوۆتى بۇعان دەيىن تەك سىرا زاۋىتىنىڭ يەسى ەمەس، «شىمكەنتاينەك» (شىنى ىدىسىنىڭ ءوندىرىسى), «شىمكەنت Pictures» (دەرەكتى جانە كوركەم فيلمدەر ءوندىرىسى) كينوكومپانياسىنىڭ ديرەكتورى رەتىندە دە بىلەتىنبىز. سونىمەن قاتار ول – 13 ۇل-قىزدىڭ اكەسى. قىزدارىنىڭ تۋعان كۇنىن ەرەكشە ستسەناريمەن اتاپ ءوتۋدى ادەتكە اينالدىرعان. ءتىپتى شەتەلدىك جۇلدىزداردى شاقىرىپ، دۇركىرەتىپ تويلاعانىن عالامتوردا جۇرگەن ۆيدەولاردان بايقاۋعا بولادى.
قايرات ساپارباەۆءىستى
فوتو: OTYRAR.KZ
شىمكەنتتىكتەر ءۇشىن تاعى ءبىر تانىمال وتباسى – ساپارباەۆتار اۋلەتى. بۇل شاڭىراقتىڭ وتاعاسى ماحامبەت ساپارباەۆ وبلىس بىلاي تۇرسىن، رەسپۋبليكاعا تانىمال ادام. ول كىسى سپورتتىڭ ناعىز جاناشىرى. ۇلى قايرات ساپارباەۆتى دا جۇرت جاقسى تانيدى. ورىستىلدىلىگى باسىم بولعانىمەن، تالاي ادەبي تۋىندىلاردى جارىققا شىعارعان قايرات ماحامبەتۇلى ءار سۇحباتىندا تانىمال بولۋدان بويىن اۋلاق ۇستايتىنىن ايتىپ جۇرەدى.
راسىمەن دە، ول كەيبىر قالتالىلار سەكىلدى تەلەارنالار مەن باسىلىمدارعا ءجيى شىعا بەرمەيدى. بىلەتىندەردىڭ ايتۋىنشا، قايرات ساپارباەۆقا تابىستىڭ نەگىزگى كوزى مەيرامحانا جانە قوناقۇي بيزنەسىنەن كەلىپ تۇسەدى. ونىڭ بايلىعىنىڭ ناقتى كولەمى بىزگە بەيمالىم. بىراق، شىمكەنتتەگى مەيرامحانالارى مەن قوناقۇيلەرىنەن كليەنت ۇزىلمەيدى. دەمەك، تابىس تا جاقسى.
«كلارا تسەنتر ساپار» قوناقۇيلەر جەلىسى مەن ەۋروپالىق ستيلدەگى بىرنەشە مەيرامحاناعا قايرات ماحامبەتۇلى باسشىلىق ەتەدى. ايتپاقشى، كاسىپكەر «بيزنەستە تابىستى بولۋ ءۇشىن ەشقاشان دا ريەلتورلار مەن بانكيرلەرگە جانە دە رەيتينگتىك اگەنتتىكتەردىڭ سوزىنە سەنبەۋ كەرەك» دەگەن ءپرينتسيپتى ۇستانادى.
قايرات مولداسەيىتوۆءى
كاسىپكەر قايرات مولداسەيىتوۆتىڭ ەسىمى ول وبلىس ورتالىعى شىمكەنتتى باسقارىپ وتىرعان شاقتا كەڭىنەن تانىلا باستادى. وعان دەيىن تۇركىستان قالاسىنا باسشىلىق ەتكەن قايرات قۇسەيىنۇلى اكىم بولماي تۇرىپ وبلىستىق ءماسليحاتتىڭ دەپۋتاتى بولدى. بيىل تاعى دا باعىن سىناپ، سايلاۋدان سۇرىنبەي ءوتتى. قايتادان وبلىستىق ءماسليحات دەپۋتاتى مانداتىنا يە بولدى.
شىمكەنتتى باسقارعان جىلدارى مولداسەيىتوۆ تابىسىن كوپشىلىككە جاريا ەتىپ، تالاي ادامنىڭ جاعاسىن ۇستاتقان ەدى. سول كەزدە ونىڭ 316 ملن 200 مىڭ تەڭگەسى 3 ملن 900 مىڭ اقش دوللارى بولعان. وعان جىلجىمايتىن مۇلىكتەرىن قوسىڭىز. ءسويتىپ اكىم مولداسەيىتوۆ ەڭ باي شەنەۋنىك اتانعان ەدى. ودان بەرى 4 جىل ءوتتى. كاسىپكەردىڭ قالتاسى قالىڭداماسا، جۇقارا قويماعان شىعار.
ەستەرىڭىزدە بولسا، «مولداسەيىتوۆ شىمكەنتكە اكىم بولۋ ءۇشىن بىرنەشە ميلليون دوللار قارجىسىن شاشىپتى» دەگەن قاۋەسەت سول كەزدە ءجيى ايتىلدى. قاتەلەسپەسەك، مولداسەيىتوۆ «وتاۋ ستروي»، «كيت سو» مەن «تاسساي» كومپانيالارىنا يەلىك ەتەدى. ال وبلىستىق ءماسليحات دەپۋتاتتىعىنا ۇمىتكەر رەتىندە تىركەلگەنىندە ءوزىن «وتاۋ ستروي» كومپانياسىنىڭ پرەزيدەنتىمىن دەپ كورسەتكەن.
پىكىر قالدىرۋ