|  | 

ساياسات

ە.ليمونوۆ: “قازاقستاننىڭ «ورىس قالالارى» رەسەي قۇرامىنا ءوتۋى كەرەك”

«رۋسسكايا پلانەتا» سايتىندا رەسەيلىك جازۋشى، «باسقا رەسەي» (درۋگايا روسسيا) پارتياسىنىڭ جەتەكشىسى ەدۋارد ليمونوۆتىڭ «يدەيالنايا روسسيا» اتتى ماقالاسى جاريالاندى, – دەپ جازادى Qamshy.kz باسىلىمى.

بۇل ماقالادا ە.ليمونوۆ رەسەيدىڭ بولاشاعىن بولجاپ بۇرىنعى كسرو قۇرامىندا بولعان ەلدەر مەن ولاردىڭ جەرىن رەسەيگە قوسۋ كەرەكتىگىن اشىق ايتقان.

ول: «ۋكراينانى پولشا، ۆەنگريا، رۋمىنيا، سلوۆاكيانىڭ كومەگىمەن كۇل-تالقان ەتۋ كەرەك. ياعني، كسرو 1939-1946 جىلدارى الىپ بەرگەن اۋماقتى قايتادان تارتىپ الۋ قاجەت. ۋكرايناعا كيەۆتىڭ اينالاسىنداعى 9 وبلىس جەتەدى» دەي كەلە بۇل ەلدەرگە اۋماقتىق تالاپ قويۋدىڭ وڭاي ەمەستىگىن، الايدا «مۇمكىن ەمەس» دەۋگە مۇلدەم بولمايتىنىن ايتادى.

ليمونوۆتىڭ پىكىرىنشە، ۆەنگريا مەن سلوۆاكيا، رۋمىنياعا دا «ءتۇسىندىرۋ» جۇمىستارىن جۇرگىزۋ كەرەك ەكەن.  ليمونوۆ ۋكراينانىڭ ورىستار تىعىز قونىستانعان حاركوۆ، ودەسسا، زاپوروجە، حەرسون، نيكولاەۆ وبلىستارىنان باسقا اۋماعىن اتالعان ەلدەرگە ءبولىپ بەرۋ ارقىلى ولاردى رەسەيگە قاراتىپ الۋعا بولادى دەپ سانايدى.

وسىلاي دەي كەلە ول «اقش پەن ناتو قولتىعىنا تىعىلعان بالتىق جاعالاۋى ەلدەرىنىڭ رەسەيگە مۇلدەم كەرەك ەمەس» ەكەنىن ايتادى.

بالتىققا قىزىقپاسا دا رەسەي كوز الارتاتىن باسقا اۋماق بار. ول – قازاقستان. قازاقستاننىڭ سولتۇستىگى، باتىسى مەن شىعىسىنداعى قالالار!

«ال، شەكارادان تىس، قازاقستاندا قالىپ قويعان ورىس قالالارى ءبىزدى قىزىقتىرادى. ورالدان باستاپ وسكەمەنگە دەيىنگى ورىس قالالارى تۇگەل رەسەي قۇرامىنا ءوتۋى كەرەك»، – دەيدى ە. ليمونوۆ.

ول ماقساتقا جەتۋ ءۇشىن، ليمونوۆ قازاقستاندا تۇراتىن ورىس دياسپوراسىن پايدالانۋدى ۇسىنادى.

«قازاقستاندا قازىر 4 ميلليوننان استام ورىس تۇرادى. بۇل – قازاق بيلىگىنىڭ قاساقانا كەمىتىپ كورسەتكەن ساندارى. قازاق حالقىنىڭ اكەسى، ءبىز ءۇشىن اسا قۇرمەتتى، نۇرسۇلتان نازارباەۆ دۇنيەدەن وتكەن سوڭ، قازاقستاندا ەليتا ءبىر-بىرىمەن سوعىسادى. سول كەزدە ورىس قالالارىندا جەرگىلىكتى رەفەراندۋمدار وتكىزەتىن، ولاردى رەسەيگە قوساتىن تاماشا مۇمكىندىك تۋادى»، – دەپ وتىر «باسقا رەسەي» باسشىسى.

ە. ليمونوۆ  الدا بولۋى ىقتيمال رەفەرەندۋمداردىڭ ناتيجەلەرىن دە جايىپ سالعان.

«وعان قازاقتار كەلىسە مە، كەلىسپەي مە، ول – وزدەرىنىڭ شارۋاسى. بىراق، ولاردا باسقا باراتىن جەر، باساتىن تاۋ جوق: مۇناي مەن گازعا، سيرەك مەتالعا باي قازاقستانعا كوز تىگىپ قىتاي تۇر. 17 ميلليون عانا حالىق، ونىڭ جارتىسى قازاقتار ەمەس (وندا ءالى ميلليونداعان نەمىستەر بار), الىپ ەلگە يە بولا المايدى. ولارعا كومەكتەسەيىك. ارتىق جەرىن الايىق»، – دەگەن سوزدەر رەسەيلىكتەردىڭ ءبىزدىڭ ەلدەگى ىشكى ساياسي احۋالدى مۇقيات قاداعالاپ وتىرعاندىعىنىڭ، قاجەتتى جوبا-جوسپارلاردى قۇرىپ قويعاندىعىنىڭ دالەلى ەمەس پە؟!

ءسىز نە دەيسىز؟

Abai.kz

Related Articles

  • وا قورعانىسقا قارجىنى نە سەبەپتى ارتتىردى؟ كاسپيدەن ۋكرايناعا زىمىران ۇشىرعان رەسەي سۋدى لاستاپ جاتىر ما؟

    ەلنۇر ءالىموۆا قازاقستان، قىرعىزستان، تاجىكستان، وزبەكستان جانە ازەربايجان اسكەرى بىرىگىپ وتكىزگەن «بىرلەستىك-2024» جاتتىعۋى. ماڭعىستاۋ وبلىسى، شىلدە 2024 جىل. قازاقستان قورعانىس مينيسترلىگى تاراتقان سۋرەت.  ورتالىق ازيا ەلدەرى قورعانىس شىعىنىن ارتتىردى، مۇنىڭ استارىندا نە جاتىر؟ «قازاقستان اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن ەكى ەسە كوپ ءوندىرۋدى جوسپارلاپ وتىر، الايدا ۇكىمەت بۇل سالادا جۇمىس كۇشىنىڭ ازايعانىن ەسەپكە الماعان». «كاسپي تەڭىزىنەن ۋكرايناعا زىمىران ۇشىرىپ جاتقان رەسەي تەڭىزدىڭ ەكولوگيالىق احۋالىن ۋشىقتىرىپ جاتىر». باتىس باسىلىمدارى بۇل اپتادا وسى تاقىرىپتارعا كەڭىرەك توقتالدى. ورتالىق ازيا قورعانىس شىعىنىن ارتتىردى. مۇنىڭ استارىندا نە جاتىر؟ اقش-تاعى «امەريكا داۋىسى» سايتى ۋكرايناداعى سوعىس ءتارىزدى ايماقتاعى قاقتىعىستار كۇشەيگەن تۇستا ورتالىق ازيا ەلدەرى قورعانىس سالاسىنا جۇمسايتىن اقشانى ارتتىرعانىنا نازار اۋداردى. بىراق ساراپشىلار مۇنداي شىعىن تۇراقتىلىققا سەپتەسەتىنىنە كۇمان كەلتىردى. ستوكگولمدەگى بەيبىتشىلىكتى

  • سامات ءابىش قالاي “سۇتتەن اق، سۋدان تازا” بولىپ شىقتى؟

    ازاتتىق راديوسى ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ ۇقك توراعاسىنىڭ بۇرىنعى ءبىرىنشى ورىنباسارى، ەكس-پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ نەمەرە ءىنىسى سامات ابىشكە شىققان ۇكىم “قازاقستانداعى رەجيم بولاشاقتى ويلامايتىنىن كورسەتتى” دەيدى قازاقستاندىق ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ. ساراپشىنىڭ پايىمداۋىنشا، بيلەۋشى “ەليتا” جەكە ىستەرىمەن جانە تاساداعىكەلىسىمدەرمەن اۋرە بولىپ جاتقاندا ەلدە تاعى ءبىر جاڭا الەۋمەتتىك جارىلىسقا اكەلۋى مۇمكىن فاكتورلار كۇشەيىپ كەلەدى. ساياساتتانۋشىرەسەي ءوزىنىڭ ەكونوميكالىق مۇددەلەرى مەن گەوساياسي جوسپارلارىن كەڭىنەن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قازاقستاننىڭ ىشكى ساياساتىنا تىكەلەي اسەر ەتۋگە تىرىسىپ جاتۋى مۇمكىن دەپ تە توپشىلايدى. پۋتين “قاۋىپسىزدىك كەپىلى” مە؟ ازاتتىق: سونىمەن ۇزاق دەمالىس الدىندا وسىنداي ۇلكەن جاڭالىق جاريالاندى. مەيرام الدىندا، 19 ناۋرىزدا قازاقستاندىقتار ءماجىلىس دەپۋتاتىنىڭ پوستىنان سامات ابىشكە شىققان ۇكىم جايلى ءبىلدى. مۇنىڭ ءبارىنىڭ بايلانىسى بار ما الدە كەزدەيسوقتىق پا؟ دوسىم ساتپاەۆ: اڭگىمەنى بۇل ءىستىڭ قۇپيا

  • “گەوساياسات يلەۋىنە ءتۇسىپ قالۋىمىز مۇمكىن”. قازاقستاندا اەس سالۋعا قاتىستى ساراپشى پىكىرى

    ەلەنا ۆەبەر اتوم ەلەكتر ستانساسىن سالۋ جانە پايدالانۋ ەكولوگيالىق قاتەر جانە توتەنشە جاعدايدا ادام دەنساۋلىعىنا قاۋىپتى عانا ەمەس، وعان قوسا سوعىس بارىسىندا ۋكراينانىڭ زاپوروجە اەس-ىندەگى بولعان وقيعا سياقتى بوپسالاۋ قۇرالى دەيدى الەۋمەتتىك-ەكولوگيالىق قوردىڭ باسشىسى قايشا اتاحانوۆا. ول مۇنىڭ ارتىندا كوپتەگەن پروبلەما تۇرعانىن، قازاقستاندىقتارعا اەس سالۋ جونىندەگى رەفەرەندۋم قارساڭىندا بىرجاقتى اقپارات بەرىلىپ، وندا تەك پايدالى جاعى ءسوز بولىپ جاتقانىن ايتادى. ساراپشى اەس-ءتىڭ قاۋپى مەن سالدارى قانداي بولاتىنى جايىندا اقپارات وتە از دەپ ەسەپتەيدى. گولدمان اتىنداعى حالىقارالىق ەكولوگيالىق سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى، بيولوگ قايشا اتاحانوۆا – رادياتسيانىڭ ادامدارعا جانە قورشاعان ورتاعا اسەرىن شيرەك عاسىردان استام زەرتتەپ ءجۇر. ول بۇرىنعى سەمەي پوليگونىندا جانە وعان ىرگەلەس جاتقان اۋدانداردا زەرتتەۋ جۇرگىزگەن. قاراعاندى ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ گەنەتيكا كافەدراسىندا وقىتۋشى بولعان.

  • “قازاقستان دۇرىس باعىتتا”. دەكولونيزاتسيا، ۋكرايناداعى سوعىس جانە قاڭتار. بالتىق ەلشىلەرىمەن سۇحبات

    دارحان ومىربەك بالتىق مەملەكەتتەرىنىڭ قازاقستانداعى ەلشىلەرى (سولدان وڭعا قاراي): يرينا مانگۋلە (لاتۆيا), ەگيديۋس ناۆيكاس (ليتۆا ) جانە تووماس تيرس. سوۆەت وداعى ىدىراي باستاعاندا ونىڭ قۇرامىنان ءبىرىنشى بولىپ بالتىق ەلدەرى شىققان ەدى. ءوزارا ەرەكشەلىكتەرى بار بولعانىمەن، سىرتقى ساياساتتا بىرلىگى مىقتى لاتۆيا، ليتۆا جانە ەستونيا مەملەكەتتەرى ناتو-عا دا، ەۋرووداققا دا مۇشە بولىپ، قازىر كوپتەگەن ولشەم بويىنشا الەمنىڭ ەڭ دامىعان ەلدەرىنىڭ قاتارىندا تۇر. رەسەي ۋكرايناعا باسىپ كىرگەندە كيەۆتى بار كۇشىمەن قولداپ، تاباندىلىق تانىتقان دا وسى ءۇش ەل. سوعىس باستالعانىنا ەكى جىل تولار قارساڭدا ازاتتىق بالتىق ەلدەرىنىڭ قازاقستانداعى ەلشىلەرىمەن سويلەسىپ، ەكىجاقتى ساۋدا، ورتاق تاريح، رەسەي ساياساتى جانە ادام قۇقىعى تاقىرىبىن تالقىلادى. سۇحبات 8 اقپان كۇنى الىندى. “بىزدە قازاقستاندى دۇرىس بىلمەيدى” ازاتتىق: سۇحباتىمىزدى بالتىق ەلدەرى مەن قازاقستان اراسىنداعى ساۋدا قاتىناسى

  • باقسىلار ينستيتۋتى

    ساراپتاما (وقىساڭىز وكىنبەيسىز) ءبىرىنشى، ىلكىدە تۇركى بالاسىندا ارنايى قاعان قۇزىرەتى ءۇشىن جۇمىس ىستەيتىن كورىپكەل باقسىلار ينستيتۋتى بولعان. اتى باقسى بولعانىمەن حاننىڭ قىرىق كىسىلىك اقىلشىسى ەدى. كورىپكەل باقسىلار حان كەڭەسى كەزىندە الداعى قاندايدا ءبىر ساياسي وقيعا مەن سيتۋاتسيانى كۇنى بۇرتىن بولجاپ، ءدوپ باسىپ تالداپ ءھام ساراپتاپ بەرە الاتىن سونى قابىلەتتىڭ يەسى-ءتىن. ولاردى ساياسي كورىپكەلدەر دەپ اتاسا دا بولادى. حان ەكىنشى ءبىر ەلدى جەڭۋ ءۇشىن بىلەك كۇشىنەن بولەك كورىپكەل باقسىلاردىڭ ستراتەگيالىق بولجاۋىنا دا جۇگىنەتىن. قارسىلاس ەلدىڭ كورىپكەل باقسىلارى دا وڭاي ەمەس ارينە. ەكىنشى، ۋاقىت وتە كەلە ساياسي كورىپكەل باقسىلار تۇركىلىك بولمىستاعى ستراتەگيالىق مەكتەپ قالىپتاستىردى. تۇركى باقسىلارى قىتاي، ءۇندى، پارسى، ۇرىم ەلدەرىن جاۋلاپ الۋدا ماڭىزدى ءرول اتقاردى. ول كەزدەگى جاھاندىق جاۋلاسۋلار جەر، سۋ،

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: