|  | 

Köz qaras

«Orıstar nege ketip jatır?». Boris barlıq şındıqtı ayttı

439eb117d4c8031edff67bab2bc2eaf4-600x400

Qayda? Nege? Qazaqstannan kimder ketip jatır? Bilseñiz, bıltırğı jılı bizdiñ elden Reseyge 23 589 orıs köşip tınıptı. Ketip jatqandardıñ 88 payızı Reseydi tañdaptı. Tegin emes-au osı… Bir sebebi bar.

Samonitor.kz-te jariyalanğan maqalanı oqıp osınday oyğa qaldıq. Audarıp, ıqşamdap wsınıp otırmız. Maqalanıñ tüp-törkinin tüsingen adam onıñ nege jäne ne sebepti jazılğanın da birden añğaruı tiis. Solay.kaz.365info.kz.

«Balamnıñ soñınan bardım»

Aldımen Valeriya Gureviçten bastayıq. 60-qa qarağan şağında Peterburgke köşken.

«Nege öyttim? Balamnıñ soñınan bardım. Osında oquğa tüsti. Üylendi. Resey azamattığın aldı. Ökinbeymin. Mwnda et jaqındarım twradı. Erkin jürip-twram. Biraq, Qazaqstan da qımbat mağan. Jaman ömir sürgem joq ol jaqta», — deydi zeynetker.

Bwdan neni tüsindik? Qazaqstandağı orıstardıñ täuelsizdik twsında ömirge kelgen ürim-bwtağı tarihi otanına oralıp jatır. Oqumen ketedi. Otbasın qwradı. Qaladı. Birjolata. Könip jatsa, artınan ata-anasın da ala ketedi.

Äke-şeşesi Qazaqstanda qala berui de mümkin. Ağa buın ösken ortasın qiyuı da qiın ğoy. Balaların wstamaydı, alayda. Solay. Biraq, bizdi qızıqtırğan bwl keyipker emes.

Boris ne deydi?

Samonitor-ğa pikir bildirgen kelesi adam atı-jönin aytpaptı. Nege öytti eken? Aqır ayttı ğoy oyın. Atın nege jasıradı?

«Toğızqabattı üyde twram. Osındağı 5 otbası Reseyge köşkeli jatır. Jalpı, jaqsı bäri. Biraq, bir tüytkil bar. Jwrt köşip jatır. Orıstardı aytam. Sebebi, erteñinen ümit joq. Twrmısında da, jwmısında da. Traybalizm tamır jayğan. Wlttıq mäsele tağı bar. Balamdı oqıtatın jer joq, qazir. Bilim joq. Sayasi bağdar da belgisiz. Qazaq tilin jantalasıp engizip jatır. Latının tağı qostı», — deydi Boris (maqala avtorı osınday laqap at beripti oğan).

Boris te Reseyge ketpek. Jalığıptı. Mezi bolıptı. Bilsek, bwl kisi mwğalim. Sabaq beredi. Sabaq üstinde eldegi bılıqtardı aytsa, qarsı şığatın studentter şığıptı.

«Qaraşı özderin, meni patriot emessiñ dep ayıptaydı. Olar kim sonşama? Qısqası, artı ayğaymen ayaqtaldı. Mwnı qoyşı. Studentterdiñ arasında säläfitter payda boldı. Sodan qorqam. Öz ideyaların tıqpalap jür olar. Bilik äreket etip jatır. Bwdan nätije bola ma? Belgisiz. Qısqası, qoldı bir siltedim de Reseyge köşip kettim…», — deydi ol.

Boris bıltırğı jılı Qazaqstannan Reseyge ketken 23 589 adamnıñ biri. Ol endi oralmaydı…

«Ayta almaymın. Bilmeymin. Belgisiz»

Äri qarayğı äñgimede Boris odan sayın aşıla tüsipti. Ağınan jarılıptı.

«90 jıldarğa qaytıp oralğan türimiz bar. Orıs jastarı ketip jatır. Artınan äke-şeşesi de ilesude. Nege bwlay?

Atı bar, bedeli bar JOO-larğa kiriñizşi. Orıs studentteriniñ ülesi 3-4 payızdan aspaydı. Joq, Almatıda orıs az emes. 30 payızday bar. Biraq, jastarı ketip jatır. Olar qayta orala ma? Ayta almaymın. Bilmeymin. Belgisiz.

Reseyge ketip jatqandardıñ arasında aziattar da köp (Boristiñ bwl arada kimderdi meñzegenin tüsinbedik)».

Bayqaymız, Boris bärin bayqaydı. Körip jüredi. Oylap jüredi.

«Adamdı wltına, şıqqan tegine qaray bölgen dwrıs emes. Tek qazaqtar isteytin, tek orıstar isteytin mekemelerdi körgem. Qauipti bwl. Qoğam bülinedi bwdan.

Aytalıq, nelikten köşelerde europeoid policeyler joq? Nege körmeymin olardı? Salıq organdarında, prokuraturada, sottarda orıstar nege joqtıñ qası?

Joq, men eşkimdi renjitkim joq. Biraq, bäribir oylaysıñ. Äri qaray ne boladı? Orıspın men. Biraq, eşkimge keregim joq eken. Ne isteymin sonda?» deydi ol.

Boris policeyler turalı ayttı. Europeoidtar joq dedi olardıñ arasında. Iä, joq. Biraq, mwnı orıstardıñ özinen swrau kerek şığar, Boris? Bälkim, olardıñ bwl salağa barğısı joq şığar? Qalay oylaysız?

Soñında

Bıltır Qazaqstannan köşkenderdiñ köpşiligin 30-34 jas aralığındağı jastar qwrağan. Bwlar 4050 adam. 25-29 jastağılar – 3630 adam. 35-ten 39-qa deyingilerdiñ arasında 3375 adam köşken Qazaqstannan. Derligi Reseydi tañdağan. Solay.           kaz.365info.kz

Tags

Related Articles

  • Sayasattanuşı: Euroodaqpen äriptestikke Ortalıq Aziya köbirek müddeli

    Sayasattanuşı: Euroodaqpen äriptestikke Ortalıq Aziya köbirek müddeli

    Nwrbek TÜSİPHAN Euroodaq jetekşileri men Ortalıq Aziya elderiniñ basşıları “Ortalıq Aziya – Euroodaq” sammiti kezinde. Samarqan, Özbekstan 4 säuir 2025 jıl 3-4 säuirde Samarqanda “Ortalıq Aziya – Europa odağı” sammiti ötti. Ortalıq Aziyanıñ resmi BAQ-tarı men memlekettik qwrılım sayttarı Samarqan sammitiniñ “tarihi mañızın” aytıp jatır. Al eki aymaq arasında osınday formattağı alğaşqı kezdesudi sarapşılar qalay bağalaydı? Azattıq tilşisiniñ swraqtarına sayasattanuşı Jänibek Arınov jauap beredi. – Ortalıq Aziya jäne Euroodaq sammiti qanşalıqtı teñ jağdayda ötip jatır dep ayta alamız? – Ortalıq Aziya memleketteriniñ 30 jıldıq sırtqı sayasatına, tarihına üñilsek, Euroodaq ärdayım teñ därejede jwmıs jasauğa tırısatın ülken äriptesterdiñ biri. Mısalı, AQŞ nemese Resey ne bolmasa Qıtaymen salıstırğanda memleket tarapınan bolsın, qoğam

  • Endi qazaq tilin elemeytin mekeme baykottıñ nısanasına iligip, şığınğa bata beretin boladı

    Endi qazaq tilin elemeytin mekeme baykottıñ nısanasına iligip, şığınğa bata beretin boladı

    Keyde qoğamdı bir ğana oqiğa qozğalısqa tüsirip, işte qatqan şemendi jarıp jiberedi. Bwl jolı däl sonday ahual orın aldı. Magnum dükender jelisinde orıs tildi bir azamat qazaq tilin bilmeytin kur'erge şağım tüsirip, artınan düken äkimşiligi älgi kur'erdi jwmıstan şığarıp, mäseleni jılı jauıp qoya salmaq bolğanda, jwrtşılıq oqıstan oyanıp ketti. Bwl tek bir azamattıñ renişi nemese dükenniñ işki tärtibi emes. Bwl – tildik teñsizdikke qarsı wlttıñ refleksi. Qazaqtıñ özi, öz jerinde, öz tilinde söyley almaytın künge jettik pe degen swraq sananı sızdatıp twr. Öz elinde twrıp, öz tilinde söylemeytin azamattı qoğamnan alastatıluı aqılğa simaytın dünie. Al Magnum dükenderi jelisi ottı külmen kömip qoyğanday boldı. Qazaq tili – eldiñ özegi. Oğan jasalğan

  • NAURIZ turalı mañızdı qwjat

    NAURIZ turalı mañızdı qwjat

    Aşıq derekközderden 1920 jılğı 20 naurızda Taşkentte Twrar Rısqwlov qol qoyğan Naurızdı atap ötu turalı bwyrıqqa közim tüsti. Demek, biıl bwl tarihi qwjatqa – 105 jıl! Alayda, arada nebäri altı jıl ötken soñ 1926 jılı Naurızğa tıyım salındı. Al, 1920 jılı Türkistan Keñestik Respublikasınıñ Ortalıq Atqaru Komitetiniñ törağası bolıp qızmet etken Twrar Rısqwlovtıñ tağdırı qanday qayğımen ayaqtalğanı barşamızğa mälim. Onı “halıq jauı” dep tanıp, 1938 jıldıñ 10 aqpanında atu jazasına kesken… Naşel vot takoy dokument v otkrıtıh istoçnikah: Prikaz, izdannıy v Taşkente Turarom Rıskulovım ot 20 marta 1920 goda o prazdnovanii Naurıza. Poluçaetsya, v etom godu etomu istoriçeskomu dokumentu ispolnilos' 105 let! V 1926 godu Naurız okazalsya pod zapretom. A

  • Naurızdağı kezdesu

    Naurızdağı kezdesu

    Keşe Astanadağı EKSPO mañında ötken Naurız merekesine barıp qayttım. Kün şayday aşıq, köktemniñ lebi erekşe sezilip twr. Aynala quanışqa tolı – qazaqtıñ dästürin däriptegen wlttıq oyındar, asıl mwramızdı äspettegen än-küy, kümbirlegen dombıra üni… Barlığı da Äz Naurızdıñ sänin keltirip, merekelik köñil-küy sıyladı. Sahna törinde änşiler än şırqap, jırşılar terme tolğap, halıqtıñ ıqılasına bölenip jattı. Jan-jağıma köz tastap, wlttıq oyındarğa qatısıp jatqan jwrttı tamaşaladım. Qol kürestiru, arqan tartu, gir tasın köteru – bäri de babadan qalğan asıl mwra. Kenet erekşe bir köriniske közim tüsti. Aqqwba kelgen orıs qızı 16 kilogramdıq gir tasın zildey auırsınbay, qinalmay-aq köterip jatır. Tañdanısımda şek bolmadı! Kädimgi er adamdardıñ özi 130 märteden arı asa almağan bwl salmaqtı

  • Aytılmay qalğan bir auız söz (Bolat Bopaywlın eske alıu)

    Aytılmay qalğan bir auız söz (Bolat Bopaywlın eske alıu)

    «Ajal aytıp kelmeydi, Qaza- qasqağımda» deytin babalar sözi osındayda eske tüsedi eken, älgindeğana äzildesip, arğı – bergiden keñes qozğay otırıp, «aldağı aydıñ jıyrma neşelerinde ministrlik jağınan kitaptarınıñ twsau keseri bolatının, juırda tele arnadan salt – sana jöninde bir sağattıq sühpat beretin» quanşın mwndağılarmen bölisip janarı nwrlanıp, jüzi jäynap otırğan Qazaqıstan Jazuşılar Odağınıñ müşesi , aytulı Etnograf, jazuşı Bolat Bopaywlı arada tısqa şığıp keluge üy yesinen rwqsat sürap ketken edi, bir neşe minut ötbesten «Bökeñ jığılıp qaldı» degen suıq habar kelgende aldımızdağı dastarhandı tastay tısqa wmtıldıq, oypırmay älginde ğana qatarımızda otırğan azamattıñ qwlap jatqanın körgenimizde abdırap qaldıq, jedel järdem ortalığındağı kezekşi mamannıñ bwyıruımen Bökeñdi jatqan orınınan qozğamay qoldarın wyqalap, tamırların wstap,

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı:

Zero.KZ