2019 JILI 4 AQPANDA NE BOLDI?
2019 jılı 4 aqpanğa qarağan tüni Astananıñ (qazirgi Nwr-Swltan) şetindegi Köktal-1 eldimekenindegi şağın jer üyde ört şığıp, Evgeniy jäne Janımgül Siterdiñ bes qızı – Baqıt, Alina, Sabina, Elina men Al'bina qazağa wşıradı. Olardıñ ülkeni 12 jasta, al kenjesi toğız aylıq edi. Ört bolğanda qızdardıñ ata-anası tüngi auısımmen jwmısqa ketken edi. Ört söndiruşiler bes qızdıñ denesin janıp ketken jer üydiñ işinen alıp şıqqan.
5 aqpanda örtten opat bolğan bes qızdı jerleu räsimine jüzdegen adam jinaldı. Qara jamılğan şañıraqqa kömektesudi wyğarğan jwrt qızdardıñ ata-anasına aqşa audardı. Jergilikti meşit Siter otbasına päter satıp äperdi.
Körşileri Siterler otbasınıñ päteri bolmağanın, bes balasın asırau üşin tünde de jwmıs istegenin aytqan edi. Qala äkimdigi 5 aqpanda Siterler otbası “äkimdikten kömek swramadı, üy kezeginde twrğan joq. Köp balalı otbası retinde järdemaqı alıp otır” degen.
BES QIZDIÑ QAZASINAN KEYİNGİ NARAZILIQTAR
6 aqpanda astanalıq köp balalı äyelder jinalıp, bilikke birneşe talap qoydı. Olardıñ negizgi talabı köp balalı otbasılardı baspanamen qamtamasız etu jäne şañıraqtağı är balağa ayına 29 mıñ teñge (sol kezdegi eñ tömengi künköris deñgeyi) järdemaqı töleu boldı.
Keyin köp balalı äyelder narazılığı Almatı, Şımkent, Aqtöbe jäne basqa aymaqtarda jalğastı. Narazı äyelder äkimdikterge barıp, äkimmen kezdesudi talap etti. Olar “biliktiñ qwrğaq uädeleri men paydasız bağdarlamalardan şarşağanın” ayttı.
Bilikke talap aytqan äyelder päter jaldap twratındarın, baspana aluğa şaması joğın ayttı. Olar “halıqtıñ mäselesin şeşpegen” ükimetti ostavkağa jiberudi talap etti. Narazılardıñ arasında eldiñ sol kezdegi prezidenti Nwrswltan Nazarbaevtıñ bilikten ketuin talap etkender de boldı.
ÜKİMET OTSTAVKASI JÄNE AÄK JIRI
Elde äyelder narazılığı üdegen twsta, 2019 jılı 21 aqpanda Qazaqstan prezidenti Nazarbaev Baqıtjan Sağıntaev basqarğan ükimettiñ jwmısın sınap, otstavkağa jiberdi. Nazarbaev Sağıntaev basqarğan ministrler kabinetin “halıqqa qızmet qıla almadı”, “ekonomikanı ösire almadı”, “älsiz boldı” dep sınadı.
Sağıntaev qızmetten bosatılğan soñ jasağan mälimdemesinde “täuelsiz Qazaqstan memleketiniñ negizin qalap, bügingi biikterge jetkizgen” Nazarbaevqa alğıs ayttı.
Keyin Nazarbaev prem'er-ministr qızmetine Sağıntaevtıñ orınbasarı bolğan Asqar Mamindi (ükimetti qazir de basqarıp otır) tağayındadı. Jaña ükimette tek bes ministr ğana auıstı. Bes qızdıñ öliminen keyin qoğam sınına wşırağan eñbek jäne äleumettik qorğau ministri Mädina Äbilqasımova ornınan ketip, bwl vedomstvonı basqaruğa Berdibek Saparbaev keldi.
28 aqpanda Nazarbaev özi basqaratın biliktegi “Nwr Otan” partiyasınıñ s'ezinde köp balalı otbasındağı är balağa 21 mıñ teñge ataulı äleumettik kömek (AÄK) tölenetinin ayttı. Bilik 2020 jıldıñ soñına deyin köp balalı şañıraqtağı är balağa 21 mıñ teñge tölep kelgen. Biraz uaqıt ötken soñ bilik basındağılar “elde ükimetke qol jayatındar” köbeyip ketkenin, “masıldıq artıp bara jatqanın” ayta bastadı. Artınşa ükimet järdemaqı men AÄK töleu şartın özgertip, mwnı parlament pen qazirgi prezident Qasım-Jomart Toqaev qoldadı.
Qazir memleket tört balağa – 42 496 teñge, bes balağa – 53127 teñge, altı balağa – 63 757 teñge, jeti jäne odan köp balağa 74 388 teñge järdem beredi.
Köp balalı äyelder ükimetten är balağa 21 mıñ teñge töleu ädisin qaytarudı birneşe ret talap etkenimen, bilik bwğan qwlaq aspay keledi.
Köp balalı analar eki jıldan beri bilikke äli talap aytıp jür. Olar birneşe ret el astanasındağı prezident rezidenciyası Aqordağa barmaq bolğanda jolın arnayı jasaq bögegen. Narazı äyelder bıltır ministrler üyiniñ aldına tünep, olardı policiya küştep äketken.
2020 jılı jeltoqsanda qazaqstandıq basılımdar bes qızınan ayırılğan Siterler otbasında wl bala düniege kelgenin habarladı.
Pikir qaldıru