2019 جىلى 4 اقپاندا نە بولدى؟
2019 جىلى 4 اقپانعا قاراعان ءتۇنى استانانىڭ (قازىرگى نۇر-سۇلتان) شەتىندەگى كوكتال-1 ەلدىمەكەنىندەگى شاعىن جەر ۇيدە ءورت شىعىپ, ەۆگەني جانە جانىمگۇل سيتەردىڭ بەس قىزى – باقىت، الينا، سابينا، ەلينا مەن البينا قازاعا ۇشىرادى. ولاردىڭ ۇلكەنى 12 جاستا، ال كەنجەسى توعىز ايلىق ەدى. ءورت بولعاندا قىزداردىڭ اتا-اناسى تۇنگى اۋىسىممەن جۇمىسقا كەتكەن ەدى. ءورت سوندىرۋشىلەر بەس قىزدىڭ دەنەسىن جانىپ كەتكەن جەر ءۇيدىڭ ىشىنەن الىپ شىققان.
5 اقپاندا ورتتەن وپات بولعان بەس قىزدى جەرلەۋ راسىمىنە جۇزدەگەن ادام جينالدى. قارا جامىلعان شاڭىراققا كومەكتەسۋدى ۇيعارعان جۇرت قىزداردىڭ اتا-اناسىنا اقشا اۋداردى. جەرگىلىكتى مەشىت سيتەر وتباسىنا پاتەر ساتىپ اپەردى.
كورشىلەرى سيتەرلەر وتباسىنىڭ پاتەرى بولماعانىن، بەس بالاسىن اسىراۋ ءۇشىن تۇندە دە جۇمىس ىستەگەنىن ايتقان ەدى. قالا اكىمدىگى 5 اقپاندا سيتەرلەر وتباسى “اكىمدىكتەن كومەك سۇرامادى، ءۇي كەزەگىندە تۇرعان جوق. كوپ بالالى وتباسى رەتىندە جاردەماقى الىپ وتىر” دەگەن.
بەس قىزدىڭ قازاسىنان كەيىنگى نارازىلىقتار
6 اقپاندا استانالىق كوپ بالالى ايەلدەر جينالىپ, بيلىككە بىرنەشە تالاپ قويدى. ولاردىڭ نەگىزگى تالابى كوپ بالالى وتباسىلاردى باسپانامەن قامتاماسىز ەتۋ جانە شاڭىراقتاعى ءار بالاعا ايىنا 29 مىڭ تەڭگە (سول كەزدەگى ەڭ تومەنگى كۇنكورىس دەڭگەيى) جاردەماقى تولەۋ بولدى.
كەيىن كوپ بالالى ايەلدەر نارازىلىعى الماتى، شىمكەنت، اقتوبە جانە باسقا ايماقتاردا جالعاستى. نارازى ايەلدەر اكىمدىكتەرگە بارىپ، اكىممەن كەزدەسۋدى تالاپ ەتتى. ولار “بيلىكتىڭ قۇرعاق ۋادەلەرى مەن پايداسىز باعدارلامالاردان شارشاعانىن” ايتتى.
بيلىككە تالاپ ايتقان ايەلدەر پاتەر جالداپ تۇراتىندارىن، باسپانا الۋعا شاماسى جوعىن ايتتى. ولار “حالىقتىڭ ماسەلەسىن شەشپەگەن” ۇكىمەتتى وستاۆكاعا جىبەرۋدى تالاپ ەتتى. نارازىلاردىڭ اراسىندا ەلدىڭ سول كەزدەگى پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ بيلىكتەن كەتۋىن تالاپ ەتكەندەر دە بولدى.
ۇكىمەت وتستاۆكاسى جانە ااك جىرى
ەلدە ايەلدەر نارازىلىعى ۇدەگەن تۇستا، 2019 جىلى 21 اقپاندا قازاقستان پرەزيدەنتى نازارباەۆ باقىتجان ساعىنتاەۆ باسقارعان ۇكىمەتتىڭ جۇمىسىن سىناپ، وتستاۆكاعا جىبەردى. نازارباەۆ ساعىنتاەۆ باسقارعان مينيسترلەر كابينەتىن “حالىققا قىزمەت قىلا المادى”، “ەكونوميكانى وسىرە المادى”، ء“السىز بولدى” دەپ سىنادى.
ساعىنتاەۆ قىزمەتتەن بوساتىلعان سوڭ جاساعان مالىمدەمەسىندە “تاۋەلسىز قازاقستان مەملەكەتىنىڭ نەگىزىن قالاپ، بۇگىنگى بيىكتەرگە جەتكىزگەن” نازارباەۆقا العىس ايتتى.
كەيىن نازارباەۆ پرەمەر-مينيستر قىزمەتىنە ساعىنتاەۆتىڭ ورىنباسارى بولعان اسقار ءماميندى (ۇكىمەتتى قازىر دە باسقارىپ وتىر) تاعايىندادى. جاڭا ۇكىمەتتە تەك بەس مينيستر عانا اۋىستى. بەس قىزدىڭ ولىمىنەن كەيىن قوعام سىنىنا ۇشىراعان ەڭبەك جانە الەۋمەتتىك قورعاۋ ءمينيسترى ءمادينا ابىلقاسىموۆا ورنىنان كەتىپ، بۇل ۆەدومستۆونى باسقارۋعا بەردىبەك ساپارباەۆ كەلدى.
28 اقپاندا نازارباەۆ ءوزى باسقاراتىن بيلىكتەگى “نۇر وتان” پارتياسىنىڭ سەزىندە كوپ بالالى وتباسىنداعى ءار بالاعا 21 مىڭ تەڭگە اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك (ااك) تولەنەتىنىن ايتتى. بيلىك 2020 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن كوپ بالالى شاڭىراقتاعى ءار بالاعا 21 مىڭ تەڭگە تولەپ كەلگەن. ءبىراز ۋاقىت وتكەن سوڭ بيلىك باسىنداعىلار “ەلدە ۇكىمەتكە قول جاياتىندار” كوبەيىپ كەتكەنىن، “ماسىلدىق ارتىپ بارا جاتقانىن” ايتا باستادى. ارتىنشا ۇكىمەت جاردەماقى مەن ااك تولەۋ شارتىن وزگەرتىپ، مۇنى پارلامەنت پەن قازىرگى پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ قولدادى.
قازىر مەملەكەت ءتورت بالاعا – 42 496 تەڭگە، بەس بالاعا – 53127 تەڭگە، التى بالاعا – 63 757 تەڭگە، جەتى جانە ودان كوپ بالاعا 74 388 تەڭگە جاردەم بەرەدى.
كوپ بالالى ايەلدەر ۇكىمەتتەن ءار بالاعا 21 مىڭ تەڭگە تولەۋ ءادىسىن قايتارۋدى بىرنەشە رەت تالاپ ەتكەنىمەن, بيلىك بۇعان قۇلاق اسپاي كەلەدى.
كوپ بالالى انالار ەكى جىلدان بەرى بيلىككە ءالى تالاپ ايتىپ ءجۇر. ولار بىرنەشە رەت ەل استاناسىنداعى پرەزيدەنت رەزيدەنتسياسى اقورداعا بارماق بولعاندا جولىن ارنايى جاساق بوگەگەن. نارازى ايەلدەر بىلتىر مينيسترلەر ءۇيىنىڭ الدىنا تۇنەپ، ولاردى پوليتسيا كۇشتەپ اكەتكەن.
2020 جىلى جەلتوقساندا قازاقستاندىق باسىلىمدار بەس قىزىنان ايىرىلعان سيتەرلەر وتباسىندا ۇل بالا دۇنيەگە كەلگەنىن حابارلادى.
پىكىر قالدىرۋ