Jügirtpeler
 |  | 

Twlğalar

Mekkeni baskarğan Qazaq

<span>kerey.kz</span>kerey.kz
 |  May 17, 2015

Mekkeni basqargan qazaqAbdolla qajı Sarıwlı Äl-Bwqari – Qazaqtıñ ekinşi Beybarıs swltanı. Arab elinde Beybarıs swltannan keyin, Saud eli patşasınıñ oñ qol uäzirligine jäne Mekke qalasınıñ äkimi lauazımına deyin köterilgen, qasietti Baytollanıñ üstine jamılğan kilemdi almastıru baqıtına ie bolğan qazaq, Saud-Arabiya eline «Eñbegi siñgen genaral», ministr därejeli äskeri basşı. Sonımen birge türki, qazaq jwrtına tanımal qajılardıñ qamqorı, Moñğoliyadağı Bayanölgey ortalıq meşitin saldırğan wltşıl azamat.
Abdollanıñ öz esimi – Şäken Sarıwlı. 1927 jılı Qıtaydağı ör Altaydıñ Şiñgil audanında tuğan, Orta jüz Kerey işindegi Sarbas ruınan. 1940-jılı qazaqtı qınaday qırğan dwñğan Mafufañnıñ talauına tüsip, 13 jasında tuğan elinen ayırılıp, saudager wyğırğa satılıp ketken. 1941 jılı sol wyğırmen birge Saud-Arabiyağa barıp, sonda qalğan. Mine osılayşa Beybarıstıñ tağdırın qaytalağan tağı bir alıp twlğa ömirge keldi.
Äkesi Sarı atası Ürzikeniñ qol astında baluan, batır, öjet minezdi, elpek bolıp, ağası Burataydıñ el basqaruındağı bas qolğanatına aynalğan. Äkesi Sarı Ürzikewlı, keñ iıqtı, qapsağay deneli, Buratay auılınıñ 500 jılqısın şırğasın şığarmay qayıratın mıqtı paluan eken.
Anası Zäuke – Kerey, Jäntekey işinde Tasbike, ataqtı Älip batırdıñ nemere tuısı Qwsayın Täyjiniñ qızı. Qoñqaq mwrın, sarğış kelgen, biik boylı, qayrattı da mığım äyel bolğan. Jastayınan erkekşe kiinip, jılqı baqqan eken.
Äyeli Zamziya – arab qızı.
Wldarı: Baysal, Adınan, Ädil. Qızdarı: Nädiya, Äbdisäm, Sämiya, Äriş.
Bwrınğı äyelinen tuğan bir qızı bolğan, esimi belgisiz.
Şäken Sarıwlı 1941 jılı asırap alğan wyğır äkesimen birge Saud-Arabiya eline kelgen. 1942 jıldan bastap Mekke qalasındağı jetim balalar üyinde tärbielengen.
1946 jılı Mekke qalasındağı Memlekettik Äskeri Universitetke qabıldanadı. Şäken oqu bitirgesin Mekke qalasında jol saqşısı bolıp istegen. Keyin Şekara Qorğanıs armiyasında, Şekara Qorğanısınıñ esirtkimen küres böliminde mañızdı qızmette boladı. Eki ret memleket tarapınan marapattalğan. Atap aytqanda, «Erekşe eñbegi üşin» marapatı men «Memleketke eñbegi siñirgen genaral» atağı berilip, Ministr därejeli äskeri qızmetkerge aynaladı. Ötken ğasırdıñ 70-jıldarı Mekke qalasınıñ äkimi mindetin 10 jılğa tayau atqarğan keyin Saud patşasınıñ kömekşisi, uäziri qızmetine deyin köterilgen. 1992 jılı zeynetke şığıp tuğan jeri Barköl Qazaq Avtonomiyalı audanına barıp qayttı.
Öz ömirinde 39 märte qajılıq etken Şäken qajı Sarıwlı 2000 jılı Saud-Arabiyanıñ Jidda qalasında 73 jasında dünieden ötti.
Qazir bizdiñ biletinimiz: Şäkenniñ 2 wlı wşqış, bir wlı Adnan Şäkenwlı Äl-Bwhari äkesiniñ jolın quğan joğarı lauazımdı qızmette.

Related Articles

  • SARBAS RUI JÄNE SARTOQAY BATIR

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Tarihtı tügendeu, ötkenniñ şejiresin keyinge jalğau – atadan balağa jalğasqan ejelgi dästür. Şejire, wlt-ru, taypa tarihı – atanı bilu, arğı tarihtı bilu bolıp qalmastan wlttıñ wlt bolıp qalıptasuı jolındağı bastan keşken san qilı oqiğaları men auır tağdırınan da mol derek beredi. Şejire – twtas halıq tarihınıñ irgetası ğana emes, wlt pen wlıs tanudıñ älippesi  sanaladı. «Qazaq halqı 200-den asa rudan qwralsa da är rudıñ öz şejiresi bolğan. Şejireşiler jüz, taypa, ru, ata tarihın tereñ talday bilgen»(1). Patşalıq reseydiñ däureni ayaqtalar twsta qazaqtıñ memlekettigin qalpına keltirudi maqsat twtqan Alaş kösemi Älihan Bökeyhan (1866-1937) alğaşqı bolıp qazaq tarihınıñ qajettiligin alğa tartıp, başqwrttıñ äygili ğalımı Uälidi Toğanmen kezdesipti. Uälidi Toğan öziniñ esteliginde: «Men birneşe

  • TÄÑİRİ QALAUI TÜSKEN JAN

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Mandoki Qoñırdıñ tuğanına 80 jıl toluına oray «Täñiri meni tañdadı»  Mwhtar Mağauin Mandoki Qoñır Iştvan – otanı Majarstan ğana emes, külli türki düniesi qasterleytin wlıq esimder qatarındağı körnekti twlğa. Şıñğıs jorığı twsında Karpat qoynauındağı madiyarlar arasınan pana tapqan qwman-qıpşaq jwrtınıñ tuması Mandoki Qoñır onnan asa tildi erkin meñgergen, bwğan qosa zertteuşilik qarımı eren, Twran halıqtarınıñ fol'klorlıq-dünietanımdıq sanasın boyına darıtqan ğalım. Ol türkologiya ğılımımen dendep aynalısıp qana qoymay, HH ğasırdıñ törtinşi şireginde Şığıs pen Batıs­tıñ arasında altın köpirge aynaldı, milliondardıñ ıqılas alqauına bölendi. YAki ol halıqtar arasın jaqındas­tırğan mämileger, ozıqtarğa oy salğan köregen edi. Zamana alğa jıljığan sayın mereytoy ieleri turalı aytılatın jayttar estelik pen ötken şaq enşisine köşedi. Közi tiri

  • Nwralı batırdıñ kesenesi  jöninde

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Keyingi kezde Nwralı batırdıñ kesenesi jöninde ärtürli äñgimeler şığıp jürgen körinedi. Onıñ biri Moñğoliyadan kelgen bir tuısqanımız basqa bir belgili jerlesimizdiñ Nwralı batırdıñ ziratı dep kigiz üy siyaqtı saman kirpişten qalanğan  ädemi zirattıñ janına barıp qwran oqığanına kuä bolğanın keltiripti. Ol jigittiñ  körgeni de, aytıp otırğanı da şıñdıq. Öytkeni 1982 jılğa deyin eldiñ köpşiligi, onıñ işinde  men de solay  oyladım. Äñgime tüsinikti bolu üşin men sol kezdegi oqiğadan bastap bayandayın. Men 1961 jılı Semeydiñ  mal därigerlik institutın bitirip keldim. Meni  sol kezdegi  S.M. Kirov atındağı  kolhozğa mal därigeri etip jiberdi. 1962 jılı bwl kolhoz «Gornıy» sovhozına aynaldı. Biz bala kezimizden: «Nwralı atamızdıñ ziratı S.M Kirov atındağı kolhozdıñ jerinde ornalasqan,   Babamız batır bolğan kisi, al onıñ janındağı qabırdıñ  wzındığı jeti kez, bizdiñ  babamızdan  da  asqan

  • Alıstağı ağayınnıñ Atamekenge oralu jolın twñğış aşqan qazaqtıñ qaharman qızı

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Ol kim deysiz ğoy, turasın aytsam ol Sağat Zaqanqızı. Toqsanınşı jıldardağı alğaşqı köş Moñğoliya qazaqtartarınan bastalğan. Sol köşti alğaş bastağan adam Sağat Zaqanqızı. Bwğan eşkimniñ dauı joq. Jarğaq qwlağı jasttıqqa timey, sonau qiın-qıstau zamanında alıstağı ağayındardıñ jolın aşqan osı adamdı qazaqtıñ qaharman qızı atauımızdıñ özindik sebebi bar. “Köş basşısımen körikti”  “Körgeni jaqsı köş bastar”  deydi atam qazaq.   Osı eki auız sözdiñ astarına üñilip qarasaq, onda, ülken män mağına bar ekenine köz jetkizemiz.       Bwrınğı auıl köşiniñ özinde, köş basşıları tört tülik maldıñ örisiniñ jağdayına qaray, är mezgildegi auarayınıñ özgerisine say, köşip qonuda bir basına jetip artılar  ülken jauapkerşilik  jüktese, Moñğoliyada twratın qandastarımızdıñ bir jarım ğasır ğwmır keşken el jerinen ,

  • KENESARI HANĞA TAĞZIM

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Jüz elu jıl! Biıl Kenesarı hannıñ şäyit bolğanına bir jüz elu jıl toldı. Kenesarı ğana emes. Naurızbay bahadwr swltan, Erjan swltan, Qwdaymende swltan. Qıpşaq Iman batır, Tama Qwrman batır, Dulat Bwğıbay batır, Dulat Jauğaş batır, Dulat Medeu bi, qılıştıñ jüzi, nayzanıñ süñgisi bolğan tağı qanşama azamat. Qazaq Ordasınıñ eñ soñğı jaraqtı jasağında qalğan üş mıñnan astam alaman. Bäri de şäyit boldı.Kenesarı hannıñ, onıñ eñ soñğı jauınger serikteriniñ qasietti qanı şaşılğan aqırğı sağatta tört ğasır boyı töre tañbalı qızıl tuı jelbiregen wlı memleket Qazaq Ordası şayqalıp barıp qwladı. Alaş balası sonau Üysin, Ğwn, Türik zamanınan tartılğan, Altın Ordağa jalğasqan, Qazaq Ordasına wlasqan, Ortalıq Aziya tösinde jiırma ğasırdan astam, ğalamat wzaq uaqıt

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: