|  | 

Ruhaniyat

QWRAN KÄRİM BARAĞAT KEŞİNDE TÜSKEN BE, ÄLDE QADİR TÜNİNDE DE TÜSKEN BE?

Qwran Kärim Barağat keşinde tüsken be, älde Qadir tüninde de tüsken be?Barağat keşin Islam ğwlamaları «qasietti keş», «keşirim keşi», «ükim keşi» dep ataydı. Ruhani şuağı mol bwl qwttı keşte mwsılmandar ıntı-şıntımen Wlı Jaratuşığa qwlşılıq etip, ruhani tazaruğa qattı köñil böledi. Jañsaq basqan ärbir äreketi üşin Qwday Tağaladan keşirim tileydi. Aldağı künderi üşin Alla Tağalağa jalbarınıp medet swraydı. Sebebi, salihalı derekközderde bwl qasietti keştegi tilekterdi Haq Tağalanıñ keyin qaytarmaytındığı aytılğan.

Wlı Jaratuşı Qwran Kärimnıñ «Dwhan» süresiniñ birinşi jäne törtinşi ayattarında: «Aşıq bayan etuşi Qwranğa sert. Şın mäninde onı qwttı bir keşte tüsirdik. Rasında biz eskertuşimiz. Ol keşte barlıq hikmetti ister ayırıladı» dep bwyıradı.

Bwnda aytılğan «qwttı keşti» bazbir ğalımdar; «Qadir tüni» dese, bazbireuleri «Barağat tüni» dep joramaldaydı. Keybir ğalımdar bwl eki közqarastı sabaqtastırıp: «Bwl tünniñ qwttı boluı Qwran Kärimniñ tüsuimen baylanıstı. Qwran Kärim Şağban ayınıñ on besinşi jwldızında (barağat keşi) kök jüzine tüsken. Al, Qadir tüninde (Ramazan ayınıñ jiırma jetinşi keşi) Wlı Jaratuşınıñ bwyıruımen kök jüzinen Jebireyil s.ğ.a arqılı Mwhammed s.ğ.a-ğa birtindep tüsirile bastağan» degen pikirdi alğa tartadı. Ğwlamalardıñ osı twjırımınıñ negizinde mwsılman jwrtşılığı Barağat keşiniñ ruhani salmağın qasietti Qadır keşinen bir mısqal da kem sanamaydı.

Mwhan Isahan – zañger, şariğat boyınşa maman, 1978 jıldıñ 8 qaraşasında Oñtüstik Qazaqstan oblısınınıñ Ordabası audanında düniege kelgen. 2000 jılı Q.A.YAsaui atındağı Halıqaralıq qazaq-türik universitetiniñ zañ fakul'tetin tämamdadı. 2002 jılı osı universitettiñ magistraturasın, al 2006 jılı aspiranturasın tabıstı ayaqtap şıqtı. Qazirgi tañda «Nwr» Qazaq-Egipet islam universitetinde «Dintanu» mamandığı boyınşa doktoranturada oqıp jatır. Birneşe jıldar boyı ğılımi qızmetkerlikpen, audarmaşılıqpen, «Qazaqstan-Zaman» gazetiniñ din isteri bölimin basqarumen aynalısqan. 30 şaqtı ğılımi, 60 şaqtı publicistikalıq maqalalardıñ jäne «Islam jäne kalam mazhabtarı» attı monografiyalıq eñbektiñ avtorı. 15 jıldan astam uaqıttan beri «Memleket pen dinniñ qarım-qatınasın qwqıqtıq retteu» attı taqırıp boyınşa zertteuler jürgizip keledi. M.Isahan «QR dini qızmet jäne dini birlestikter turalı» Zañ jobasına ondağan wsınıstarın engizgen. «Sayasi mazhabtardıñ tarihı» attı monografiyalıq eñbegi baspadan şığaruğa dayındaluda.

e-islam.kz

Related Articles

  • Qazirgi zañnama ayasında memlekettik tildi qalay damıtuğa boladı?

    Qazirgi zañnama ayasında memlekettik tildi qalay damıtuğa boladı?

    Zhalgas Yertay         Qazaqstan biligi memlekettik tildi damıtu üşin qatañ şeşimderge barğısı kelmeydi deyik. Biraq qazirgi zañnama ayasında memlekettik tildi qalay damıtuğa boladı? Sonı oylanıp köreyik. Qazaq tilin damıtu jayın aytqan kezde Qazaqstan biligi qoğamdı ekige böledi. Biri – tildi damıtudıñ radikal şeşimderin wstanadı, ekinşi jağı – qazirgi status-kvonı saqtağısı keledi, yağni eşteñe özgertpey-aq qoyayıq deydi. Biraq eki joldı da tañdamay, ortasımen jürudi wsınıp körsek qaytedi!? Batıl qadamdarğa barayıq, biraq ol radikal jol bolmasın. Qazaq tilin küşpen emes, ortanı damıtu arqılı küşeytsek boladı. YAğni adamdar tildi üyrenip äure bolmay-aq, halıq jay ğana qazaq tili ayasında ömir sürudi üyrensin. Negizgi oy osı. Biz osı uaqıtqa deyin adamdar ortanı

  • Eldes Orda, tarihşı: «Türkistan» atauın qoldanu – aymaqtağı jwmsaq küş poziciyasın nığaytu täsili

    Eldes Orda, tarihşı: «Türkistan» atauın qoldanu – aymaqtağı jwmsaq küş poziciyasın nığaytu täsili

    Foto aşıq derekközderden alında Ötken aptada Türkiyanıñ wlttıq bilim ministrligi mektep bağdarlamasına «Türkistan» degen termindi engizgen edi. Şetel basılımdarınıñ jazuınşa, bwl atau endi «Ortalıq Aziya» wğımınıñ ornına qoldanılmaq. Bilim ministri YUsuf Tekin jaña atau türki äleminiñ birligin qamtamasız etuge bağıttalğanın aytadı. Onıñ sözinşe, ükimet oqu bağdarlamasınan imperiyalıq mağınası bar geografiyalıq ataulardı alıp tastamaqşı. Eñ qızığı, «Türkistan» aumağına Qazaqstannan bölek, Qırğızstan, Özbekstan, Türkimenstan men Täjikstan jatadı eken. Sonday-aq keybir basılımdar bwl terminniñ Qıtaydıñ batısında ornalasqan Şıñjan ölkesine qatısı barın da atap ötti.  Keybir ğalımdar «Ortalıq Aziya» termini kolonializmnen qalğanın jii atap jür. HH ğasırdağı älemdik akademiyalıq ğılımdı sol kezdegi iri imperiyalar qalıptastırğandıqtan, büginde mwnday terminder men ataular halıq sanasına äbden siñip

  • «Alğaşqı kitap» derekti beynefil'mi

    «Alğaşqı kitap» derekti beynefil'mi

    Qazaqstan Respublikası Mädeniet jäne aqparat ministrliginiñ Mädeniet komitetine qarastı Wlttıq kinonı qoldau memlekettik ortalığınıñ tapsırısımen «JBF company» kompaniyası Semey qalasında, Şıñğıstau öñirinde, Almatı oblısınıñ Jambıl audanında  «Alğaşqı kitap» attı derekti beynefil'm tüsirude. Derekti fil'm Abaydıñ 1909 jılı Sankt Peterburgtegi Il'ya Boraganskiy baspasında basılğan alğaşqı şığarmalar jinağınıñ jarıq köruine arnaladı. Wlı Abay mwrasınıñ qağaz betine tañbalanu tarihın bayandaydı. Qazirgi adamdar bwrınğı uaqıttıñ, Abay zamanınıñ naqtı, derekti beynesin, sol kezdegi adamdardıñ älpetin, kiim ülgisin köz aldarına elestetui qiın. Köpşiliktiñ ol uaqıt turalı tüsinigi teatr men kinofil'mderdegi butaforlıq kiimder men zattar arqılı qalıptasqan. Alayda Abay uaqıtındağı qazaq tirşiligi, qazaqtardıñ bet-älpeti, kiim kiisi, üy – jayı, bwyımdarı tañbalanğan mıñdağan fotosuretter saqtalğan. Bwlar Resey, Türkiya, Wlıbritaniya

  • JALBIRWLI QOYBAS JAYINDAĞI KÜMÄNDİ KÖÑİRSİK ÄÑGİMELER

    JALBIRWLI QOYBAS JAYINDAĞI KÜMÄNDİ KÖÑİRSİK ÄÑGİMELER

                          1. AMANDIQ KÖMEKOVTİÑ AYTIP JÜRGENİ – AYĞAQSIZ BOS SÖZDER        Qazaqstannıñ batıs aymağında ğwmır keşken önerpazdıñ biri – Jalbırwlı Qojantay  jaylı soñğı kezde qisını kelispeytin neşe türli äñgimeler örip jür. Mwnıñ basında twrğandardıñ biri – Amandıq Kömekov. Bwrında da onıñ, basqa da kisilerdiñ eldi adastıratın negizsiz sözderine baylanıstı naqtı dälelder keltirip, «Qwlan qwdıqqa qwlasa, qwrbaqa qwlağında oynaydı» degen ataumen tüzgen sın maqalamızdı respublikalıq «Türkistan» gazeti (28.09. 2023 jıl) arqılı jwrt nazarğa wsınğanbız-dı. Äleumettik jelide Azamat Bitan esimdi blogerdiñ juırda jariyalağan video-tüsiriliminde A. Kömekov öziniñ sol bayağı «äläuläyine» qayta basıptı. Sözin ıqşamdap bereyik, bılay deydi ol: «1934 älde 1936 jılı (?) Mäskeude ötkiziletin

  • JARAYSIÑDAR, ÄZERBAYJAN

    JARAYSIÑDAR, ÄZERBAYJAN

    Olar QR Wlttıq qorğanıs universitetinde orıs tilinde oqudan bas tartqan. Nege solay ? Öytkeni olar qazaq tilin tañdağan! Qazir universitette qazaq tili kurstarı aşılıp jatır. Aytqanday, Äzerbayjandarğa tilimizdi qoldağanı üşin qwrmet pen qwrmet. Olar nağız bauırlas halıq ekenin körsetti. Biraq qazir bizdiñ qorğanıs ministrligine swraqtar tuındaydı. Bwğan deyin barlıq şeteldikterdi orısşa üyretip pe edi? Bireu ne swraydı? Äyteuir, bilim – qazaq tilin nasihattaudıñ eñ jaqsı täsili. Al nege orıs tilinde oqıtadı? Al kim üşin? Eñ qızığı, osınıñ bärin tek Äzerbayjandardıñ arqasında ğana biletin bolamız. Al nege bwrın qazaqşa oqıtpağan, eñ bolmasa keybir elderde. Nege sol qıtay tilin orısşa üyretedi? Ruslan Tusupbekov

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: