WLITAUĞA ŞIQTIÑ BA?
kerey.kz
Qazaqta: «Wlıtauğa şıqtıñ ba, wlar etin jediñ be?» deytin äygili söz tirkesi bar ğoy. Osını alğaş estigende, astarınan bir erekşe añsardı sezgendey bolıp edim. Keyin bilsem, bwl bizdiñ arğı-bergi şejiremizben etene baylanısıp jatqan wlı atau eken. Äbilqayırdan bölinip şıqqan Kerey men Jänibektiñ de aldımen osılay qaray tartqanı tegin emes. Mwnda say-süyegiñdi sırqıratatın ülken sır, qanğa tartatın qwbılıs jatqanın sosın barıp tüsindim. Bwl ejelgi jwrttıñ jwrnağın izdep, tuı qwlağan Altın Ordanıñ mäñgilik mekenine qaray wmtılğan tabiği tüysik edi. Kezinde osında otırğan Ketbwğa, Toqtamıs, Edige siyaqtı arğı atalarınıñ aruağın attap ötpeytin ülken önegeden tuğan babalarımızdıñ betalısı boldı. Eski tarihi derekterde Wlıtaudı alğaş tilge tiek etken adam Gerodot eken. Tamırdıñ (Twmar da, Tamiris te emes) Kirdiñ (Kir de Altaydan kelgen äuletten şıqqan) basın qalay alğanın jan-jaqtı bayandağan grek tarihşısı saq hanşayımınıñ parsılarmen soğısqa da däl osı aradan attanğanın täptiştep twrıp jazadı. Francuz tarihşısı A. T'eri de Edildiñ (Atilla) jahan jorığın osı öñirden bastağanın atap ötipti. Ordalıqtardıñ jırğalañ jwrtı bolğan qasietti ölkeni euraziya ideyasınıñ atası sanalatın gumanist-ğalım P.N. Savickiyden artıq eşkim wlıqtağan emes: «Qazaqstannıñ inju-marjanı Wlıtau men Mwğaljar qanday ğajap! Bwlardıñ bäri baytaq daladağı qorıqtar, damudıñ jäy ğana ortalıqtarı emes, etnostardıñ ösip-öngen ortası, «kieli orındardıñ» eñ qwdırettileri!» dep jazıptı, jarıqtıq… Mine, bizdiñ Wlıqtau osınday ölke! Jer jüziniñ şañın şığarğan ataqtı qolbasşılardıñ barlığı derlik osı jaqtan öziniñ wlı missiyasın orındauğa attanıptı. Qazaq handarı da onı sondıqtan ayırıqşa qasterlep, babalarınıñ beyiti siyaqtı sanağan. Bwl adamzat tarihına ülken betbwrıs jasap, bükil bolmısı jılqımen bite qaynasıp ketken, är ğasır sayın atınıñ twyağınıñ dübirimen azğın älemdi şırt wyqıdan oyatıp otırğan wlı jaugerlerdiñ äuelgi jwrtı, adamzatqa birinşi bolıp äuretin jabatın şalbar kigizip, äskeri önerdiñ älippesin üyretken jaujürek batırlardıñ atamekeni edi. Osınday jerdiñ aqırında qara şañıraqqa ie bolıp qalğan qazaqqa ğana qwttı qonıs bolıp qalğanı da beker emes, TÄÑİRDİÑ tosın sıyı dep bilemin………
Jolımbet Mäkiş
Pikir qaldıru