Küni keşe internet betin Asqar Jwmadildaev jasırğan teñdeu jauıp ketti. Anıq män-jaydı bilmekke Asqar ağağa habarlasqanımızda:

«Teñdeuden säl qate ketipti. Dwrısı: h!+1=u². «u2» dep qoyıptı. Eseptiñ üş jauabı belgili. Endi törtinşi şeşimin tabu kerek. Eger tapsa, 1000 dollar aladı» dedi akademik. Mwnımen şektelip qalmay, kökeydegi swraqtarımızğa jauap aldıq…

Wlan: Mwnıñ şeşimin tabatınday bizdiñ jastardıñ bilim deñgeyi qanşalıqtı?

A.Jwmadildaev: Adam ğılımdı wstanatın bolsa, nağız ğılımğa kirgeni dwrıs. Bwl – ğılımi esep. Mwnıñ törtinşisin men bilmeymin. Bilsem nege swraymın?! Mwnı bergen sebebim, äsirese, jastarğa bergen sebebim, jastar dwrıs esepke män berip, äri qaray zertteui kerek. Kitaptı aşıp, intertetti qarap, mwğaliminen swrap, izdenis qıluı kerek. Sonda jastardıñ oyına jaña ideya kelui mümkin. Onday esepterdi biz siyaqtı şaldar şığara almaydı. Onı tek jastar şığara aluı mümkin. Öytkeni, olardıñ miı qatıp qalmağan, qalıptaspağan. Onday midıñ kömegimen däl şığaruı mümkin. Mwnıñ şeşimin tabamın dep dwrıs bağıtqa wmtılsa, ğılımğa wmtılsa – meniñ maqsatımnıñ orındalğanı. Al eger mwnıñ şeşimin şınımen şeşip keter bolsa, onda ol meniñ 60 jıldığıma eñ keremet sıy boladı.

Wlan: Endi öziñiz jastardı qadağalap jürsiz be? Olardıñ işinde tañdandıratını bar ma?

A.Jwmadildaev: Bar. Köp. Mısalı, keşegi «Forbes»  jurnalın alıp qarasañız, sonda Jandos Maqışev degen bala jür. Amerikada millioner bolıptı. Meniñ oquşılarımnıñ bireui sol. Medal' alğan eñ birinşi oquşım. Qazir Amerikada komp'terlik firmada jwmıs isteydi. Onda jaña ideyalarımen tabıs tauıp otır. Bwl – bir ğana mısal. Ekinşi mısal – Kembridjda 2000 dollar sıyaqı wtıp alğan bir jigit bar. Sol aqşasın rakpen auıratındardıñ qayırımdılıq qorına audardı jäne. Atın wmıttım, Azat pa edi?! Öte elgezek jigit edi. Ädilet Oñdasınov degen jigit bar edi. Ökinişke oray, qaytıs bolıp ketti. Öte mıqtı fizik edi. Ökiniştisi, qazaq onı bilmeydi. Londonda ülken sıylıq alğan. Mäskeude oqığan. AQŞ Prezidentiniñ sıylığın alğan. Onday sıylıqtı alğan qazaqtı qazaq bile me? Bizde mwnday balalar köp. Biraq, olarğa dwrıs esep berilmeydi. Orınsız esep qoyıladı. Mısalı, bes tañbalı sandı bes tañbalı sanğa köbeyt deydi. Bwl – nağız aqımaq esep. Ötkeni, mwnıñ artında ğılım joq. Öytkeni, onı komp'termen esepteu oñay. Onıñ eşqanday ideyası joq. Belgili närseni şığara berudiñ ne keregi bar?! Ğılımğa belgisiz, joq närseni şığarğan dwrıs.

Wlan: Matematika ğılımdarınıñ tizimi jaña esimdermen tolığadı dep oylaysız ba?

A.Jwmadildaev: Onıñ ne keregi bar? Eşqanday da keregi joq. Jaqsı balalar bar. Ol matematikanı tolıqtıra ma, joq, fizikanı ma – mağan bäribir. Ğılım degen birdey. Onday swraqtı qoyudıñ keregi joq. Jaqsı esep bar, jaqsı problema, jaqsı bağıt, jaqsı maqsat bar. Onı men bilemin, mamandar biledi. Sol jolda jürgen bala – dwrıs bala. Al beybereket dalaqtay bergender – uaqıttı bos ötkizgender. Halıqtı aqımaq qılğandar.

Wlan: Qazir siz şetelge şığıp, jii lekciya oqıp jürsiz be?

A.Jwmadildaev: Joq. Oğan uaqıtım joq. On jılday şıqtım, şeteldiñ birtalay jerin kördim, sol mağan jetedi. Qazirgi maqsat – üyde, bala-şağamnıñ qasında bolu, sabağımdı berip, studentterimniñ qasında jüru. Özimizde de mıqtı studentter tolıp jatır. Solardı köre bilu kerek. Sebebi, halıqtıñ aldında jürgender – ärtister. Al ğılımdı eşkim tüsingisi kelmeydi, qorqadı.

Jazıp alğan Asılan BİRJANWLI,

«Wlan»-aqparat