Amangeldi Aytalı: Quanış Swltanovtı sıylaymın da, ayaymın da
Öz bileuşilerin betine basıp sınauğa qwqı joq halıqtardıñ, maqtauğa da qwqı joq. Qwldardıñ maqtauı eşteñeni de bildirmeydi
Deputattardıñ elordağa Nwrswltan Nazarbaevtıñ esimin bereyik degen wsınısına filosofiya ğılımdarınıñ doktorı, professor, eks-deputat Amangeldi Aytalı öz pikirin bildirdi dep habarlaydı NUR.KZ.
«El bileuşilerin maqtauğa da, sınauğa da negiz jetip artıladı. Qazaqstan parlamentiniñ Täuelsizdiktiñ 25-jılına baylanıstı Deklaraciyasın birlesken otırısta qabıldağanın körgende, 18-şi ğasırdağı francuz filosofı Klod Gel'veciydiñ köregen sözderi esime tüsti: «Öz bileuşilerin betine basıp sınauğa qwqı joq halıqtardıñ, maqtauğa da qwqı joq. Qwldardıñ maqtauı eşteñeni de bildirmeydi».
Bizdiñ osı parlament prezidentti sınap körgen emes, onı demek onı maqtauğa da hwqı joq. Sebebi ädil sın bardı bar dep, joqtı joq dep saralap bağa beredi.
Men Quanış Swltanovtı sıylaymın da, ayaymın da. Ol Dinmwhamed Qonaevtı taqta otırğanda maqtap, taqtan tüskende Kolbinge wnaymın dep sınağandardıñ biri. Qazaqstan Kompartiyası Ortalıq komitetiniñ Vİİİ (1987j.) plenumında is pen sözdiñ alşaqtığın, sayasi senimniñ tömendigi, sayasi täkäparlıq, menmendik, qwr madaq biliktiñ bedelin tüsiretindigin ayta kelip, Quanış Swltanov bılay degen edi: «Osı twsta meniñ oyıma mınaday swraq oraladı: birinşi basşılıqtıñ atağın aspanğa kötergen kim? Köptegen belgili basşılar, özderi Ortalıq komitettiñ müşeleri, jıldan jılğa üdete tüsti, äueli «qwrmettiden» bastap, sonan soñ ne sebepti «asa qwrmettige», odan keyin «körnekti qayratkerge» aynaldırdı? Halıqtıñ arasında qanday pikir tuğızdı, jastarğa qanday ülgi körsetti?». («Socialistik Qazaqstan», 17mart, 1987jıl.)
Al prezidentti jarısa maqtağan deputattar bügin jastarğa qanday ülgi körsetip otır?
«Qwldardıñ maqtağanı eşteñeni de bildirmeydi» degen osı emes pe? Qazaqstandıqtar Nwrswltan Äbişwlınıñ eñbegine şın bağasın beredi, biraq jaramsaqtardıñ maqtauın halıq qabıldamaydı. Prezident te qabıldamas deymin. Maqtau psihologiyalıq şeginen şıqqanda madaqtağan twlğağa da jağımsız pikir tudıradı, maqtatıp otır degendey oy qaldıradı, aynalıp kelgende bedeline de köleñke tüsiredi. Osıdan tabınusız mädeniet bolmaydı, al mädenietsiz tabınu qauip degen söz şıqqan.
Qazirgi jastar aqparattıq zamannıñ jastarı, özimizdi özgemen salıstırıp bağalaydı, arzan sözde aldanbaydı. Tarihi twlğanıñ bedelin bağalau men oğan tabınudıñ arasın ayıra bilu sayasi mädenieti bizge jetpey jatır», – deydi professor.
Eske sala keteyik, Astanağa Nazarbaevtıñ atın beru turalı wsınıs köpşilik arasında qızu talqılanuda. Bekbolat Tileuhan bastağan mäjilis deputattarı bwl wsınıstı qoldap otır. Elbasınıñ özi de osığan qatıstı pikirin aytqan bolatın.
2 Comments
Astanadan Şalqarlıq Mira
Amangeldi Aytalı ağa qaşan da azamattıq parızına adal adam ekenin körsetedi. Ol kisi Parlamentte deputat bolğan kezinde de köptegen igi isterimen tanılğan ğalım. Ünemi öziniñ arı men adamgerşiligin joğarı wstağan ğalımnıñ sözderin rahattana oqıdım. Şınında, siz aytpasañız osılay- kim ayta aladı? Aytsa, deputat bolmay qaladı ğoy! Rahmet, ädil sözdiñ äkimi Amangeldi ağa!
docent12
Rahmet Amangeldi ağa! Bar eken ğoy äli qazaqtıñ abız aqsaqaldarı! “Dos jılatıp aytadı” degen osı da. “Sın tüzelmey, min tüzelmeydi” degen orındı sınnan qaşpayıq. Elbasınıñ eren eñbegin qazaq eli eşqaşanda wmıtpaq emes, alayda orınsız aptığudıñ, jarısıp jağımpazdanudıñ ne qajettiligi bar edi. Älde “men alğaş bolıp aytıp edim” degen talas pa? Meniñ oyımşa Astananıñ Qazaq eliniñ Elordası boluına, onıñ büginge deyin qwlpırıp boy tüzeuine Elbasınıñ tikeley qatısı bar ekenin eşkim joqqa şığara almaydı. Degenmen de asıqpağan jön. Sebebi bizdiñ izgi nietimizdi sırtqı jäne işki jaularımız teris oyğa şığarıp, Elbasınıñ atına, qazaq halqınıñ atına qolaysız söz keledi dep oylaymın.