|  | 

Көз қарас

Артық мамандар дайындап, артық ақша шашу кімге керек, Мамин мырза!

 

Өнеркәсіп саласында жаңадан жұмыс орындары ашылуда деп көп
ұрандатқанымызбен оның нақты көлемі көңіл көншітерлік емес. Статистика жөніндегі
комитеттің мәліметтеріне қарағанда еліміздегі аса ірі және орташа кәсіпорындарда барлығы
2 млн. 416 мың адам еңбек етеді екен де үстіміздегі жылы олар осы санның тек 0,5 пайызы
көлемінде ғана , яғни 11 мың жаңа жұмыскер мамандар қабылдай алады.
Жалпы экономикамызда өсім бар болғанымен техникалық мамандықтарға деген
сұраныс барынша төмен болып шықты. 2014-2018 жылдар аралығында азық-түлік
өндірісінде – 1600, түсті металлургияда – 700, агрохимияда – 800, теміржол техникасы
өндірісінде – 100 ғана жаңа жұмыс орындары ашылған. Бұл 5 жылдық мерзімге тым аз. Ол
ол ма, мұнай-газ саласында жаңа жұмыс орындары тіпті ашылмаған. Ал құрылыс
материалдарын жасау саласында – 8900, мұнай өңдеуде – 1000, өнеркәсіпке қажетті
химикаттар дайындауда – 1800, мұнай өңдеу саласына жарақтар шығару мен мұнай
өндіруде – 1000, электр жарақтарын шығаруда – 1300, автокөлік шығаруда – 300,
ауылшаруашылығы техникаларын шығаруда – 400 жұмыс орындары қысқарған.
Жағдай осылай болса да Үкімет жұмысшы мамандықтарын дайындаудың
қаншалықты қажеттілігіне жіті назар аудармай, ұраншылдыққа салынып отырғанын
Мәжілістегі «Халық коммунистері» фракциясы ашып, әшкерелеп отыр. Фракция жетекшісі
Айқын Қоңыровтың Үкімет басшысы А.Маминге жолдаған сауалынан осыны көруге
болады. Онда «Бәріне тегін кәсіптік-техникалық білім» бағдарламасы жағдайды толық
екшемей немқұрайлықпен жасалып, бюджеттің қаражатын босқа шашуда екендігі
айтылған.
Әрине, нақты қажеттіліктің көлемін зерттемей, 670 мың техникалық маман
дайындаймыз деп даурыққандық – ұраншылдықтың нағыз көрсоқырлық көрінісі. Жоғарыда
айтқанымыздай бізге жылына 10-11 мың ғана техникалық маман керек, ал бес жылда ол 60
мыңнан аспайды…
Бірақ жастардың көбі бұл бос даурықпаға желіккен жоқ, өйткені үкіметпен
салыстырғанда олар техникалық мамандықтарға деген сұраныстың төмен екенін өмірде
көріп жүр. Сондықтан бағдарлама алғашқы кезеңінің өзінде көздеген мақсатына жете
алмаған. Алайда мемлекет бұған мән беріп жатқан жоқ, керісінше жыл сайын бағдарлама
бойынша бөлінген шығындарды арттыра беріп, бюджетті сорлатуда. Әлде… әлде біздің
Үкімет мемлекеттің бе, әлде техникалық мамандықтар дайындайтын ЖОО-лардың
мүддесін көздей ме, осы жағы белгісіз…
«Халық коммунистері» фракциясы өз сауалдарында Үкіметтің назарын осы мәселені
жіті зерттеуге назар аудару үшін төмендегідей сұрақтар қойыпты:

2

1.«Бәріне тегін кәсіптік-техникалық білім» бағдарламасы бойынша жаңадан түсетіндерге
ақша шығаруға қандай негіз бары айқындалды ма?
2.Нақты мамандықтар бойынша қанша адамға кәсіптік-техникалық білім беру керектігі
қандай деректерге сүйеніп есептелді? Мұның ғылыми негізі бар ма?
3.Индустриаландыру бағдарламасы бойынша басымды бағыттар деп белгіленген салаларда
жұмыс орындарының азаю себебі неде? Оларды көбейту үшін қандай шаралар
қарастырылған?
Міне, осындай нақты сұрақтар қойылған, бірақ соған Үкімет дәйектілікпен жауап
бере алар ма екен…

С.ЕЛЕУ, сарапшы

kerey.kz

Related Articles

  • ТАРИХ ҒЫЛЫМЫ ҚАЗІР ЭЗОТЕРИКАЛЫҚ ТОПТАРДЫҢ  МЕНШІГІНДЕ

    ТАРИХ ҒЫЛЫМЫ ҚАЗІР ЭЗОТЕРИКАЛЫҚ ТОПТАРДЫҢ  МЕНШІГІНДЕ

         Шығыстанушы-тарихшы Өмір Тұяқбайдың бұрында да «Қазаққа қандай тарих керек? Тәуелсіздік кезеңінде жасалған тарихи мистификациялар хроникасы» деп аталатын мақаласын  (22.05. 2025. Zhasalash.kz) оқып ем. Риза болғам. Жақында Ө. Тұяқбайдың «Қазақстанда тарихи бұрмалаулар мен мифтерге тосқауыл қоюдың жолдары» (02.10. 2025. Zhasalash.kz) атты тағы бір мақаласымен және таныстық. Өте өзекті мәселені көтеріпті. Тарихта орын алып жүрген жағымсыз жайттар турасында ой толғапты. Журналистерді, блогерлерді айыптапты. Тарихтан арнайы кәсіби дайындығы жоқ, бәрін бүлдіріп болды деп.  Келеңсіздікті тоқтатудың нақты жолдарын ұсыныпты. Бұған да көңіліміз бек толды. Әйтсе де тарихты бұрмалауға, өз өтіріктерін насихаттауға тек журналистер мен блогерлер ғана емес, «арнайы кәсіби дайындығы бар» «тарихшылардың» да «зор үлес» қосып жатқанын баяндап, айтылған пікірді одан әрі өрбітіп, жалғастырайық.

  • ЖАЛБЫРҰЛЫ ҚОЙБАС ЖАЙЫНДАҒЫ КҮМӘНДІ КӨҢІРСІК ӘҢГІМЕЛЕР

    ЖАЛБЫРҰЛЫ ҚОЙБАС ЖАЙЫНДАҒЫ КҮМӘНДІ КӨҢІРСІК ӘҢГІМЕЛЕР

                          1. АМАНДЫҚ КӨМЕКОВТІҢ АЙТЫП ЖҮРГЕНІ – АЙҒАҚСЫЗ БОС СӨЗДЕР        Қазақстанның батыс аймағында ғұмыр кешкен өнерпаздың бірі – Жалбырұлы Қожантай  жайлы соңғы кезде қисыны келіспейтін неше түрлі әңгімелер өріп жүр. Мұның басында тұрғандардың бірі – Амандық Көмеков. Бұрында да оның, басқа да кісілердің елді адастыратын негізсіз сөздеріне байланысты нақты дәлелдер келтіріп, «Құлан құдыққа құласа, құрбақа құлағында ойнайды» деген атаумен түзген сын мақаламызды республикалық «Түркістан» газеті (28.09. 2023 жыл) арқылы жұрт назарға ұсынғанбыз-ды. Әлеуметтік желіде Азамат Битан есімді блогердің жуырда жариялаған видео-түсірілімінде А. Көмеков өзінің сол баяғы «әләуләйіне» қайта басыпты. Сөзін ықшамдап берейік, былай дейді ол: «1934 әлде 1936 жылы (?) Мәскеуде өткізілетін

  • ЖАРАЙСЫҢДАР, ӘЗЕРБАЙЖАН

    ЖАРАЙСЫҢДАР, ӘЗЕРБАЙЖАН

    Олар ҚР Ұлттық қорғаныс университетінде орыс тілінде оқудан бас тартқан. Неге солай ? Өйткені олар қазақ тілін таңдаған! Қазір университетте қазақ тілі курстары ашылып жатыр. Айтқандай, Әзербайжандарға тілімізді қолдағаны үшін құрмет пен құрмет. Олар нағыз бауырлас халық екенін көрсетті. Бірақ қазір біздің қорғаныс министрлігіне сұрақтар туындайды. Бұған дейін барлық шетелдіктерді орысша үйретіп пе еді? Біреу не сұрайды? Әйтеуір, білім – қазақ тілін насихаттаудың ең жақсы тәсілі. Ал неге орыс тілінде оқытады? Ал кім үшін? Ең қызығы, осының бәрін тек Әзербайжандардың арқасында ғана білетін боламыз. Ал неге бұрын қазақша оқытпаған, ең болмаса кейбір елдерде. Неге сол қытай тілін орысша үйретеді? Руслан Тусупбеков

  • Украина(СБУ) «Паутина» стратегиялық операциясы

    Украина(СБУ) «Паутина» стратегиялық операциясы

    Бүгін Украина қауіпсіздік қызметі (СБУ) «Паутина» деп аталатын стратегиялық операциясын жүзеге асырып, Ресейдің әскери авиациясын нысанаға алды. Украиана тарабы операция барысында Ресейдің 41 соғыс ұшағы жойылған алға тартты. Олар Ресейдің А-50, Ту-95МС және Ту-22М3 сынды стратегиялық бомбалаушы ұшақтарын істен шығарып, 2 миллиард доллар шығынға батырған. Украинаның арнайы қызметі операцияны жүзеге асыруға бір жарым жыл бойы дайындалыпты. Операция барысын Украина президенті Владимир Зеленскийдің өзі бақылаған, ал оның орындалуын СБУ басшысы Василий Малюк пен арнайы жасақтардың үйлестірілген ұжымы атқарған. Украина тарабы алдымен FPV-дрондарды Ресейге контрабандалық жолмен жеткізеді. Артынша – ағаштан жасалған шағын үйлер жібереді. Дрондар сол үйлердің шатырының астына тығылған. Кейін бұл үйлер жүк көліктерге тиеліп, Ресейдің ішкі аумақтарына жеткізіледі. Дәл сәт

  • Тіл жөнінде талай жазылды ғой…

    Тіл жөнінде талай жазылды ғой…

    Бірақ бұрыннан айтылатын екі принцип сол баяғы өзгермейді. Себебі оны уақыт және өзге елдердің тәжірибесі дәлелдеді: 1. Заң, жарлық, ереже, шешімдермен тілге сұраныс туғызу. Онсыз тіл ешкімге керек емес. Тіл ақша табуға, білім алуға, өзгемен байланысқа түсуге қажет болғанда ғана сұранысқа ие болады, сонда ғана адамдар мәжбүрлі түрде үйренеді. Шетелде оқығың келе ме, IELTS, TOEFL тапсыр. Ол үшін ағылшын оқы. Халықаралық компанияда істеп, көп жалақы алғың келе ме, алдыңғы сөйлемде жазылған шарттарды орында. Сұраныс туғызу механизмі осылай жұмыс істейді. 2. Тіл иесі саналатын ұлт өкілдерінің принципшілдік танытуы. Яғни, тілің кең тарасын десең, оны кең қолдан. Үйде, түзде, басқа жақта. Англияда түріктің кафесіне кірсең, өзара түрікше сөйлесетін. Астанада үй жөндейміз деп

Пікір қалдыру

Электорнды поштаңыз сыртқа жарияланбайды. Белгі қойылған өрісті толтыру міндетті *

Аты-жөні *

Email *

Сайты

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: