Артық мамандар дайындап, артық ақша шашу кімге керек, Мамин мырза!
Өнеркәсіп саласында жаңадан жұмыс орындары ашылуда деп көп
ұрандатқанымызбен оның нақты көлемі көңіл көншітерлік емес. Статистика жөніндегі
комитеттің мәліметтеріне қарағанда еліміздегі аса ірі және орташа кәсіпорындарда барлығы
2 млн. 416 мың адам еңбек етеді екен де үстіміздегі жылы олар осы санның тек 0,5 пайызы
көлемінде ғана , яғни 11 мың жаңа жұмыскер мамандар қабылдай алады.
Жалпы экономикамызда өсім бар болғанымен техникалық мамандықтарға деген
сұраныс барынша төмен болып шықты. 2014-2018 жылдар аралығында азық-түлік
өндірісінде – 1600, түсті металлургияда – 700, агрохимияда – 800, теміржол техникасы
өндірісінде – 100 ғана жаңа жұмыс орындары ашылған. Бұл 5 жылдық мерзімге тым аз. Ол
ол ма, мұнай-газ саласында жаңа жұмыс орындары тіпті ашылмаған. Ал құрылыс
материалдарын жасау саласында – 8900, мұнай өңдеуде – 1000, өнеркәсіпке қажетті
химикаттар дайындауда – 1800, мұнай өңдеу саласына жарақтар шығару мен мұнай
өндіруде – 1000, электр жарақтарын шығаруда – 1300, автокөлік шығаруда – 300,
ауылшаруашылығы техникаларын шығаруда – 400 жұмыс орындары қысқарған.
Жағдай осылай болса да Үкімет жұмысшы мамандықтарын дайындаудың
қаншалықты қажеттілігіне жіті назар аудармай, ұраншылдыққа салынып отырғанын
Мәжілістегі «Халық коммунистері» фракциясы ашып, әшкерелеп отыр. Фракция жетекшісі
Айқын Қоңыровтың Үкімет басшысы А.Маминге жолдаған сауалынан осыны көруге
болады. Онда «Бәріне тегін кәсіптік-техникалық білім» бағдарламасы жағдайды толық
екшемей немқұрайлықпен жасалып, бюджеттің қаражатын босқа шашуда екендігі
айтылған.
Әрине, нақты қажеттіліктің көлемін зерттемей, 670 мың техникалық маман
дайындаймыз деп даурыққандық – ұраншылдықтың нағыз көрсоқырлық көрінісі. Жоғарыда
айтқанымыздай бізге жылына 10-11 мың ғана техникалық маман керек, ал бес жылда ол 60
мыңнан аспайды…
Бірақ жастардың көбі бұл бос даурықпаға желіккен жоқ, өйткені үкіметпен
салыстырғанда олар техникалық мамандықтарға деген сұраныстың төмен екенін өмірде
көріп жүр. Сондықтан бағдарлама алғашқы кезеңінің өзінде көздеген мақсатына жете
алмаған. Алайда мемлекет бұған мән беріп жатқан жоқ, керісінше жыл сайын бағдарлама
бойынша бөлінген шығындарды арттыра беріп, бюджетті сорлатуда. Әлде… әлде біздің
Үкімет мемлекеттің бе, әлде техникалық мамандықтар дайындайтын ЖОО-лардың
мүддесін көздей ме, осы жағы белгісіз…
«Халық коммунистері» фракциясы өз сауалдарында Үкіметтің назарын осы мәселені
жіті зерттеуге назар аудару үшін төмендегідей сұрақтар қойыпты:
2
1.«Бәріне тегін кәсіптік-техникалық білім» бағдарламасы бойынша жаңадан түсетіндерге
ақша шығаруға қандай негіз бары айқындалды ма?
2.Нақты мамандықтар бойынша қанша адамға кәсіптік-техникалық білім беру керектігі
қандай деректерге сүйеніп есептелді? Мұның ғылыми негізі бар ма?
3.Индустриаландыру бағдарламасы бойынша басымды бағыттар деп белгіленген салаларда
жұмыс орындарының азаю себебі неде? Оларды көбейту үшін қандай шаралар
қарастырылған?
Міне, осындай нақты сұрақтар қойылған, бірақ соған Үкімет дәйектілікпен жауап
бере алар ма екен…
С.ЕЛЕУ, сарапшы
kerey.kz
Пікір қалдыру