|  |  |  | 

Көз қарас Саясат Тұлғалар

«Арон Атабекке араша сұраймыз!»

Ұлықбек Есдәулет, Олжас Сүлейменов, Мұрат Әуезов бастаған бір топ зиялы қауым өкілдері, қаламгерлер түрмедегі ақын Арон Атабекке араша сұрап, президент Қасым-Жомарт Тоқаевқа хат жазыпты. Бұл туралы белгілі заңгер Шынқуат Байжанов өзінің желідегі парақшасында жазды.

«Ұлықбек Есдәулет мырза, Олжас Сүлейменов мырза, Мұрат Әуезов мырза бастаған бір топ қазақ майталмандары арқалы ақын Арон Атабекке жан сауға сұрап Қазақстан президенті Тоқаев Қасым-Жомарт Кемелұлына өтініш хат жолдады. Қазақстанның барлық зиялы қауымы қол қоюға өтініш білдірген, бірақ, пандемияға байланысты олардың қолдарын қойғызу мүмкін болмады.

Президент мырза! Жан сауға сұрау қазақ халқының ежелден келе жатқан ата салты, егер ел ақсақалдары, ақындары өтініш жасағанда одан ешбір хан аттап кетпеген. Сіз де ата салтын сақтап, 68 жастағы жүрек ауруымен, қант диабетімен, буын ауруымен ауыратын арқалы ақынымызды тар қапастан шығаруға ықпал жасайды деп сенеміз. Қазақ Аронының ендігі тағдыры Сіздің қолыңызда. Мен адвокат ретінде заңға сәйкес барлық мүмкіншілікті пайдаланып көрдім, тас бауыр, заңға ешбір мән бермейтін қатыгез мамандар меселімді қайтарды, жігерімді құм етті.

Асыл аға түрмеде шейіт кетсе обалы бүкіл қазақ халқына болады, онсыз да ата-баба наласына қалған елміз, енді осы қателікті жібермейік Қасым-Жомарт Кемелұлы мырза!», - деп жазды заңгер.

Касым-Жомарт Токаев поручил создать госкомиссию по реабилитации жертв политических репрессий | Inbusiness

Ал президент Тоқаев атына жазылған Ашық хат мәтінінде:

«Аса құрметті, Қасым-Жомарт Кемелұлы мырза! Сіздің еліміздің сарабдал саясатын ел тыныштығы, ынтымақ-бірлігі, үшін көрегендікпен жүргізіп отырғаныңызды өте жоғары бағалаймыз. Елі мен туған жері үшін қасық қандары қалғанша күрескен батыр тұлғаларымызды құрметтейтініңізді де жақсы білеміз.

Сөзге тиек еткелі отырған қазақтың дара азаматы – Арон Атабек 2006 жылғы әйгілі «Шаңырақ» оқиғасын ұйымдастырды, кісі өліміне себепкер болды» деген жалған жаламен 18 жылға итжеккенге айдалып, сотталды. Қазақ елі тарихында өзіндік қолтаңбасы бар, яғни, «Қазақ мемлекеті» т.б. бірнеше ұйымның жетекшісі, ақын, түрколог, Желтоқсан көтерілісінің бел ортасында жүріп, бүгінгі Тәуелсіздігіміз үшін күрескен батырымыз Арон Қабышұлы Атабек ауыр қылмыс жасаған қылмыскерлерге арналған түрмеде отырғанына алдағы жылы 15 жыл толады.

Жан азабы өз алдына, түрмедегі қинау мен азаптаудың алуан түрін басынан кешірген Арон Атабектің денсаулығы бірнеше жылдан бері күрт нашарлап кетті. Жасы 70-ке таяған қарттың екі қол мүлдем көтерілмейді, жүректің ишемиялық ауруы қан қысымы, бүйрек-өкпе, буын ауруларына т.б. өміріне қауіп төндіретін, түрме жағдайында емделуге келмейтін кеселдерге душар болды.

«Көзімнің тірісінде қадірле мені!.. Өлгесін басыма көк тас қойып, құрметтеп керек емес!», – деген екен бір қарт назаланып… Сол айтпақшы, халық батырын көзі тірісінде бостандыққа шығарып, денсаулынын түзетуге жағдай жасасаңыз нұр үстіне нұр болар еді. «Елім-қазағым!», – деп жанын шүберекке түйген батырымыздан тас зынданда айырылып қалсақ, арымызға сын болары хақ! Ұрпақ алдында ұятты болмайық, Президент мырза!

Сіздің ел болашағының ынтымақ-бірлігін сақтаушы, ұлт жанашыры, қамқоршысы ретінде Арон Атабектің бостандыққа шығуына көмек қолын созады деген зор үміттеміз», – деп жазылған.

Бұл хатқа Ұлықбек Есдәулет, Олжас Сүйлейменов, Мұрат Әуезов, Бақыт Беделхан, Амантай Асылбек, Гүлжан Ерғалиева, Т.Айтбай т.б. бірнеше адам қол қойған.

Біз заңгер Шынқуат Байжановқа хабарласып, істің мән-жайын сұрап білдік.

ШЫНҚУАТ БАЙЖАНОВ: Қытай коммунистеріне тықыр таяды ма? | “Адырна” ұлттық порталы

Шынқуат Байжанов:

- Бұл хатты ұйымдастырған Арон Атабектің жанашырлары, серіктестері т.б. Біз әуелде дөңгелек үстел өткізгіміз келген. Сол жерде зиялы қауым өкілдерін шақырып, Арон Атабекке араша сұрап, хат ұйымдастырмақ болдық. Кейін, мынау пандемияға байланысты ондай жиындар өткізуге рұқсат берілмейтін болды.

Хатқа қол қойған азаматтардың әрқайсысына іздеп барып, қол қойдырдық. Мысалы, Олжас Сүлейменовке барғанда ол кісі ауруханада екен. Жалпы, біраз кісі осы хатқа қол қоймақ болды. Мысалы, ақын Темірхан Медетбек мырзалар телефон арқылы сөйлескенде, қолдап қой қоятынлдарын айтқан. Оған ковид кедергі келтірді. Оның үстіне Олжас Сүлейменов пен Жазушылар одағының төрағасы Ұлықбек Есдәулет мырзалар қол қойған соң, ақалғандарын әурелеп жатпадық.

Бұл хатты жазғандағы себебіміз – амал жоқтық қой. Арон Атабектің қызы Алмаға хабарласып, өз еркіммен адвокат болдым. Көмектесейін дедім. Сөйтіп, келісім жасасып, Павлодардағы түрме басшысына хат жаздым.

ҚР Қылмыстық кодексінің 75 бабына сәйкес, денсаулығына байланысты түрмеден мезгілінен бұрын босату, жазасын жеңілдету немесе түрмені үй қамаққа ауыстыру секілді мүмкіндіктер бар. Ол үшін түрме басшысы осындай ұсыныспен сотқа жүгіне алады.

Маған Алма хабарласып, әкесінің қан қысымы жоғары екенін, қант диабеті бар екенін айтты. Түрмеде соққыға жығылған екен. Содан бір қолы дұрыс істемейтінін айтты. Асқазан, буын аурулары тағы бар. Осыларды айтып, денсаулығы нашарлаған адамды неге әлі күнге түрмеде ұстап отырғанын, 75 бапқа сәйкес, неге әлі күнге сотқа ұсыныс жазылмағанын сұрап хат жолдадым.

Осыдан соң, Семенова деген келіншек түрмеге кіріп, Аронмен сөйлесіпті. «Аронның денсаулығы жақсы екен», деп хабарлады. Ол видеоны осы желіге жариялады. Ол жерде де Аронның әрең отырғаны, телефонды ұстап тұруға шамасы келмегені анық байқалып тұр.

Сосын, Павлодар түрмесінің басшылығына екінші мәрте хат жолдадым.  Павлодар облыстық денсаулық сақтау басқармасынан арнайы комисссия құрылып, Ароны Атабектің денсаулығын бастан-аяқ тексеруі керектінін талап еттім. Тәртіп бойынша, түрме басшылығы Аронның жазасын жеңілдетіп, үйқамаққа ауыстыруды сұрауы үшін ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің қарары бойынша жаңағы комиссия шешімі керек. Комиссия шақырыңыз, барлық анализдерін алыңыз деп сұрадым. Екі ұсынысымды да «Фейсбукте» жарияладым.

Кейін олар маған жауап жазыпты. «Сіздің ұсынысыңыз бойынша комиссия таағйындамақ едік, Арон Атабектің өзі қарсы болды. Міне, өз хаты деп қолмен жазылған хатты тіркепті. Онда: «Денсаулығымды тексертуге қарсымын», деп жазыпты. Осыған сәйкес, біз комиссия тағайындап, тексеріс жасай алмаймыз», – депті. Ал түрме дәрігерлері тексергенде, денсаулығы жақсы болыпты-мыс.

Сосын мен «Нұр Отанға» (Б.Байбекке) «КУИС» бастығына тағы хат жолдадым. Түрмедегі, еркіндігі жоқ адамнан рұқсат сұрау керек пе? Бас еркіндігі жоқ адамнан кім рұқсат сұрайды? Түрме басшылығы Арон Атабектен рұқсат сұрады дегенге сенуге бола ма? Денсаулығы күрт нашарлап кеткен адамды неег өздері тексермейді?

«Егер Арон Атабек түрмеде қайтыс болып кетсе, оған ертең сіздер кінәлі боласыздар! 68-дегі қарт кісі, ақын, саяси диссидент деп танылған адам, Халықаралық сыйлықтың лауреаты атанған адам түрмеде көз жұмса, ол – жақсы ат емес», – деп жаздым.

Жауап берген жоқ. Тек хатым тіркелді деп хабарлады. Осыдан кейін, Павлодар түрмесінің басшысы маған екінші мәрте жауап жазыпты. Ол жауабы да алдыңғысын толық қайталаған. «75 баппен шығара алмаймыз. Өзі рұқсат бермеді», – депті.

Осыдан соң, біз Президентке хат жазу туралы шешімге келдік. Жан сауға сұрау қазақта бар салт. Қалған 4 жылын түрмеде өтеуге Арон Атабектің денсаулығы шыдай ма, жоқ па, белгісіз… Әрине, біз хат жаздық екен деп, мәселе шешіле салмауы мүмкін. Бірақ, «үмітсіз шайтан», деген.

Abai.kz

Related Articles

  • Үздік ойдың үзінділері

    Үздік ойдың үзінділері Арма әлеумет! Мен қазір таза академиялық ғылыми ортада жүрмін. Өзімнің неше жыл бойы жинаған білімімді, оқыған оқуымды, шетелдік тәжірибемді, интеллектуалды қарым-қабілетімді шынайы қолданатын қара шаңырақтың ішінде жүрмін. Алматының бәрінен бөлек мәдени ортасы ерекше ұнады. Алматы қала мен дала дейтін екі ұғымның түйіскен әдемі ортасы екен. Ойлап көрсем мен бақытты перезент, бағы жанған ұрпақ екенмін. Әкем тұрмыс пен жоқшылық, жалғыздықтың тауқыметін әбден тартып еш оқи алмадым, небәрі үш ай оқу оқыдым-, деп менің оқуымды бала күнімнен қадағалады, шапанымды сатсам да оқытам деп барын салды. Ал мектепте бақытты шәкірт болдым. Маған дәріс берген ұстаздарым кілең дарынды, қабілетті кісілер болды. Университетте және шетелде мен тіптен ерекше дарын иелеріне шәкірт болдым.

  • Самат Әбіш қалай “сүттен ақ, судан таза” болып шықты?

    Азаттық радиосы Саясаттанушы Досым Сәтпаев ҰҚК төрағасының бұрынғы бірінші орынбасары, экс-президент Нұрсұлтан Назарбаевтың немере інісі Самат Әбішке шыққан үкім “Қазақстандағы режим болашақты ойламайтынын көрсетті” дейді қазақстандық саясаттанушы Досым Сәтпаев. Сарапшының пайымдауынша, билеуші “элита” жеке істерімен және тасадағыкелісімдермен әуре болып жатқанда елде тағы бір жаңа әлеуметтік жарылысқа әкелуі мүмкін факторлар күшейіп келеді. СаясаттанушыРесей өзінің экономикалық мүдделері мен геосаяси жоспарларын кеңінен жүзеге асыру үшін Қазақстанның ішкі саясатына тікелей әсер етуге тырысып жатуы мүмкін деп те топшылайды. ПУТИН “ҚАУІПСІЗДІК КЕПІЛІ” МЕ? Азаттық: Сонымен ұзақ демалыс алдында осындай үлкен жаңалық жарияланды. Мейрам алдында, 19 наурызда қазақстандықтар мәжіліс депутатының постынан Самат Әбішке шыққан үкім жайлы білді. Мұның бәрінің байланысы бар ма әлде кездейсоқтық па? Досым Сәтпаев: Әңгімені бұл істің құпия

  • Христиан миссионерлерінің құмдағы іздері

    Орыны: Қашқар қ-сы; Жылы: 1933 ж; Аты-жөні: Қабыл Ахонд; Діні: христиан; Түсініктеме: Бұл жігіттің кейінгі есімі Қабыл Ахонд, христиан дінін қабылдаған алғашқы ұйғыр. Кейін діни сеніміне байланысты өлтірілген. Сурет еуропадағы миссионерлік музей архивінде сақтаулы. Аталған музейде жүздеген христиан ұйғыр өкілдерінің суреті сақталған. 1930 жылдары христиан ұйғырларына тұрғылықты мұсылмандар мен әкімшілік билік тарапынан қысым көрсетіле бастаған соң бір бөлімі миссионерлерге ілесіп еуропа елдеріне “һижраға” кетті. Алқисса Христиан әлемінің Қашқарияға баса мән беруі әсіресе Яқұп Бек мемлекеті кезеңінде жаңа мүмкіндіктерді қолға келтірді. 1860-70 жж. Қашқарияның Цин империясына байланысты көңіл күйін жақсы пайдаланған Христиан әлемі Үндістан мен Тибет арқылы Қашқарияға мәдени ықпалын жүргізе бастады. Олардың мақсаты бұл аймақты Ресей империясынан бұрын өз ықпалына

  • Демографиялық сараптама

    1-ші сурет қазақтар; Демографиялық ахуал 1949-2020 жж. аралығын салыстырмалы көрсеткен. 1949 жылға дейін, атап айтқанда коммунистік қытай үкіметі орнағанға дейін Шынжаң өлкесінің солтүстік бөлігінде қазақтар, оңтүстік бөлігі Қашқарияда ұйғырлар басым санды ұстады. 1951-54 жылдары ұлттық межелеу кезінде орталық үкімет құрған комиссия сараптамасы бойынша ұлттық автономиялық территорияны анықтау мына екі бағытта жүргізілді. Олар: БІРІНШІ, ұлттық автономияны межелеу бойынша оның атауын тұрақтандыру. Осы бойынша үш атау ұсынылды: *ШЫғыс Түркістан автономиялық федерациялық респубиликасы; *Ұйғырстан автономиялық респубиликасы; *Шынжаң автономиялы респубиликасы. ЕКІНШІ, автономияның әкімшілік тұрпатын анықтау; Осы бойынша: *Федерециялық тұрпат; *Автономиялық облыс және окург тұрпат; *Аймақ және аудан дәрежелі автономиялық окург тұрпаты. Межелеу комиссиясы аталған екі бағытта сараптама нәтижесін қорытындылады. Комиссия қорытындысы бойынша Шынжаң өлкесінің

  • …ойы бөлек болғанымен ол да осы елдің тумасы, біздің отандасымыз.

    Әлеуметтік желіде осы отандасымызды қызу талқылап жатыр екен. Көбі сын айтып жатыр. Видео жазбаның толық нұсқасы жоқ, пікір-талас тудырған бөлігі ғана тарап жатыр екен. Соған байланысты өз ойымды айта кетпекшімін: Бірінші, отандасымыздың видеосы, фотосы әлеуметтік желіде желдей есіп тарап жатыр. Ол азаматтың (азаматшаның) жеке құпиясы саналатын фотосы, видео жазбасы кімнің рұқсатымен тарап жатыр екен? Өз басым осы постты жазу үшін ол азаматтың (азаматшаның) видеодағы бейнесін қара бояумен өшіріп тастауды жөн көрдім. Және рұқсатынсыз фото бейнесін жеке парақшама салғаным үшін одан кешірім сұраймын. Діни ұстанымы, ойы бөлек болғанымен ол да осы елдің тумасы, біздің отандасымыз. Екінші, отандасымыздың діни ұстанымына байланысты айтқан сөздері қоғамда қатты пікір тудырған екен. Тіпті оны “ұлт дұшпаны”

Пікір қалдыру

Электорнды поштаңыз сыртқа жарияланбайды. Белгі қойылған өрісті толтыру міндетті *

Аты-жөні *

Email *

Сайты

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: