Әлихан Бөкейханның 150 жылдығы Ресейде атап өтілді

| Mar 14, 2016

Мәскеуде қазақтың көрнекті қоғам және мемлекет қайраткері, «Алаш» қозғалысының жетекшісі, Алашорда автономиясы үкіметінің жетекшісі, публицист, ғалым және аудармашы Әлихан Бөкейхановтың мерейтойына арналған еске алу шаралары өтті.

Оған ресейлік халықтар достығы университетінің студенттері мен Қазақстанның Ресейдегі елшілігі қолдау көсретті. Әлихан Бөкейхановтың 150 жылдығы ЮНЕСКО қамқорлығымен аталып өтілуде. Әлихан Бөкейхановтың мәйіті Дон зиратында жерленгені туралы жақында ғана белгілі болды. Соңғы пайда болған ақпараттарға үңілсек, ол 1937 жылы 27 қыркүйек күні атып өлтірілді. Қазақ публицисі, саясаткер Нығмет Нұрмақовпен бірге жерленген екен. Ұрпақтары мен жергілікті қазақ диаспорасының өкілдері алдымен қоғам қайраткерінің зиратына барып, гүл шоқтарын қойды.

Нұрым Бөкейханов, «Станкин» ММТУ профессоры:

- Мұндай шаралардың ұйымдастырылуын бірінші рет көріп отырмын. Әрине, зиратқа бірең-саран адам келіп тұратын. Бірақ осындай ауқымды шара алғаш рет өтіп жатыр. «Алаш» партиясының арқасында Қазақстанның аумағы сақталып қалды. Қазақ автономиясы үкіметін басқарған Әлихан Нұрмұхамедұлы Бөкейхановтың оған қосқан үлесі зор.

Ербол Молдажанов, Ресей халықтар достастығы университетінің магистранты:

- Шетелде жүрсе де, жанын шүберекке тиіп, қазақ үшін еңбек еткен. Біздің бүгінгі осы шараны ұйымдастырып, дәріптеп жатқанымыздың негізгі мақсаты – өзіміз сияқты шетелде оқып жатқан жастар осы жауапкершілікті сезінсе екен, Әлихан атамыз сияқты ел үшін аянбай қызмет етсе, мемлекетіміздің ертеңі жарқын болатынына сенемін. Әлихан Бөкейхановтың қалдырған мұрасы Ресей тарихшылары бас қосқан жиын барысында да кеңінен талқыланды. «Алаш» партиясының жетекшісі өз заманының саясатын жетік меңгерген», – дейді ғалымдар. Көрегендігінің арқасында ол Қазақстанның аумақтық және саяси тұрақтылығын сақтап қалуға зор үлес қосты.

Анар Гаджиева, М.В.Ломоносов атындагы ММУ-дың Азия жане Африка елдері институтының аға оқытушысы:

- Әлихан Бөкейхановқа халқымыз үлкен алғыс айтып, оны жадымызда тарихи тұлға ретінде сақтауымыз керек. Қазақ үшін Ә.Бөкейханов түріктердегі Ата түрік сияқты тұлға болып табылады. Көрнекті саясаткер Әлихан Бөкейханов ату жазасына кесілгеннен кейін ақталды. Алайда ол үшін жарты ғасыр уақыт қажет болды. Айта кетейік, қылмыс құрамы болмағандықтан, 1989 жылы оған тағылған айып негізсіз деп танылды.

24.kz

Тұрсын Жұманбай «Үйсінбай кітабы»

kerey.kz

Бұл Дағандел, Бақанас өлкесінен шыққан би Үйсінбай Жанұзақұлы хақында құрастырылып жазылған кітап. Тың толықтырылған еңбекте болыс Әлдеке Күсенұлы, Дағанделі болысының басшылары мен билерімен қатар Әбдірахман Әлімханұлы Жүнісов сынды айтулы тұлғалар жайлы әңгіме қозғалған. Олардың ел алдындағы еңбектері, билік, кесім – шешімдері, халық аузында қалған қанатты сөздері мен өмір жолдары, ата – тек шежіресі қамтылған. Сонымен қатар мұрағат деректеріндегі мәліметтер келтірілген. Кітапқа есімі енген ерлердің заманы, үзеңгілес серіктері туралы жазылған кей мақалалар, жыр –дастандар, үзінділер енген. Кітап қалың оқырман қауымға арналған. Тұрсын Жұманбай «Үйсінбай кітабы», - Жебе баспасы, Шымкент қаласы.134 бет толық нұсқасын төмендегі сілтеме арқылы оқи аласыз. Үйсінбай кітап kerey.kz
Зеленскийдің “жалғыз сенері әрі оң қолы”. Андрей Ермак кім?

kerey.kz

Рэй ФЕРЛОНГ Андрей Ермак (сол жақта) пен Украина президенті Владимир Зеленский (оң жақта). 2019 жыл. Андрей Ермак ұшақтан түсе сала өзінің бастығын құшақтады. 2019 жылы қыркүйекте президент Зеленскиймен жылы жүздесу жаңадан басталып келе жатқан саяси серіктестіктің басы еді. Бұл – Ермактың Ресей түрмесінде отырған 35 украиналықты Мәскеуден алып келген сәті. Ал 2020 жылы Ермак Зеленский әкімшілігінің басшысы болды. Бірақ Украинадағы жемқорлық шуынан кейін оның қызметіне жұрттың назары ауды. Себебі Ермак Украина энергетикалық инфрақұрылымына бөлінген қаржы жымқырылған коррупция схемасында негізгі рөлде болған деген ақпарат тараған. Бірақ тергеушілер бұл жайттың жай-жапсарын толық ашқан жоқ. Ермактың өзі Азаттықтың Украина қызметінің ресми сауалдарына жауап берген жоқ. Сонымен Зеленскийдің кеңсесін басқарып отырған Ермак кім? ТЕЛЕВИДЕНИЕДЕН
«Алғашқы кітап» деректі бейнефильмі

kerey.kz

Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Мәдениет комитетіне қарасты Ұлттық киноны қолдау мемлекеттік орталығының тапсырысымен «JBF company» компаниясы Семей қаласында, Шыңғыстау өңірінде, Алматы облысының Жамбыл ауданында «Алғашқы кітап» атты деректі бейнефильм түсіруде. Деректі фильм Абайдың 1909 жылы Санкт Петербургтегі Илья Бораганский баспасында басылған алғашқы шығармалар жинағының жарық көруіне арналады. Ұлы Абай мұрасының қағаз бетіне таңбалану тарихын баяндайды. Қазіргі адамдар бұрынғы уақыттың, Абай заманының нақты, деректі бейнесін, сол кездегі адамдардың әлпетін, киім үлгісін көз алдарына елестетуі қиын. Көпшіліктің ол уақыт туралы түсінігі театр мен кинофильмдердегі бутафорлық киімдер мен заттар арқылы қалыптасқан. Алайда Абай уақытындағы қазақ тіршілігі, қазақтардың бет-әлпеті, киім киісі, үй – жайы, бұйымдары таңбаланған мыңдаған фотосуреттер сақталған. Бұлар Ресей, Түркия, Ұлыбритания
Миллиардер Билл Гейтс бар байлығын Африка елдеріне аудармақ

kerey.kz

Microsoft компаниясының негізін қалаушы және әлемдегі ең бай адамдардың бірі саналатын Билл Гейтс өзінің байлығын қайда жұмсайтынын ресми мәлімдеді. Кәсіпкер Африка елдеріндегі денсаулық сақтау, білім беру және кедейлікпен күрес салаларына шамамен 200 миллиард доллар инвестиция салуды жоспарлап отыр. «Жуырда мен өз байлығымды 20 жылдың ішінде толықтай тарату жөнінде шешім қабылдадым. Қаражаттың басым бөлігі осы жерде, Африкада, түрлі мәселелерді шешуге көмектесуге бағытталады», – деді Билл Гейтс өзінің қорымен бірлескен баспасөз мәслихатында. Басты басымдықтар: – инфекциялық аурулармен күрес (соның ішінде безгек, туберкулез, ВИЧ); – ана мен бала денсаулығын жақсарту; – ауылдық аудандардағы білім беру сапасын арттыру; – таза ауызсу мен санитария инфрақұрылымын дамыту; Билл Гейтс: «Бұл – қайырымдылық емес, бұл – инвестиция.
ШОҚАН УӘЛИХАНҰЛЫ ДЕГЕН ЕКЕН..

kerey.kz

Ел аузында қазақ оқымыстылары айтты деген сөздер аз емес. Белгілі ғалым, этнограф А. Сейдімбек құрастырған тарихи тұлға, асқан оқымысты Шоқан бабамыздың тапқыр сөздерін назарларыңызға ұсынамыз. * * * Омбыға оқуға жүрер алдында бала Шоқан әкесінің ел іші мәселесін шешудегі кейбір өктем, ожар қылықтарына көңілі толмай, «оқуға бармаймын» деп қиғылық салса керек. Тіптен көнбей бара жатқан баласын қатал Шыңғыс жәрдемші жігіттеріне байлатып алмаққа ыңғайланып: «Шықпаса көтеріп әкеліңдер, арбаға таңып аламыз!» − дейді. Сонда дәрмені таусылған Шоқан әкесіне: «Байлатпа! Абылай тұқымынан байланғандар мен айдалғандар жетерлік болған!» − деп тіл қатады. Бала да болса ақиқат сөзді айтып тұрған баласынан тосылған әке дереу Шоқанды босаттырып жібереді. * * * Петербургте Сыртқы Істер министрлігінің бір