Мұхтар Мағауин | Kerey.kz/Керей.кз

Әдеби әлем

МҰХТАР МАҒАУИН. “МЕНІҢ ТҮРЛІ ТҮСТЕРІМ” (ӘҢГІМЕ)

kerey.kz
| Jun 24, 2017 | 6,131 views

МЕНIҢ ТҮРЛI ТҮСТЕРIМ Кейiнгi кезде бей-берекет, сұрықсыз түстер көрем. Сұрықсыз ғана емес, мән-мағнасыз, күлгін, күңгірт. Әлдебір бекетке, мекенге жете алмай жатам. Пойыздан, белгілі-белгісіз тағы бір көліктерден кешігем. Жылғалы сайдың, көшенің, жолдың көз көріп тұрған арғы бетіне өтуге қаншама бөгесін табылады. Көбіне-көп әлдебір жалаңаш қабырғаға жапсарлас, қиғаш, тар баспалдақпен жүре алмай, кейде ортан белінен үзілген тұсына тіреліп, абдыраймын. Немесе, барар жолымда біріне-бірі жалғас, көріксіз, иесіз бөлме, далан, дәліздерді адақтай келе, денем сыймас тар қуыспен өту керек болады. Дағдарып, тоқырап тұрам. Ақыры, қиналып барып оянғанда, осының бәрі түс екенін біліп, қуанбасам да жеңілейіп қалам. Содан соң ойлаймын. Бұл не пәле. Әрине, жайсыз ұйқы, сыр бере бастаған денсаулық. Тек сол ғана емес. Жете
1042
Тарих

Абай мен Әлихан кездесті ме?

kerey.kz
| Feb 8, 2017 | 7,152 views

Былтыр Алаш ардақтысы Әлихан Бөкейханның жүз елу жылдығын ЮНЕСКО көлемінде тойладық. Кір жуып, кіндік қаны тамған Ақтоғай топырағында дүркіреп той өтті. Сол тойда өлкетанушы Тұңғышбай Мұқан атты ағамыз тамаша дерек келтірді: «Мың сегіз жүз отыз сегізінші жылы Меркі мен Шудың арасындағы Қоскөл деген жерде Алаш арысы Әлиханның әкесі Нұрмұхамед туған. Қорғаштың Қоскөлі деп аталатын бұл жер – Керей мен Жәнібектің алғаш Қазақ хандығын құрып, тарих таңбасына айналдырған әйгілі Қозыбасымен жапсарлас орналасқан. Сөйтіп, хандар әулетінің тағы бір ұрпағының кіндік қаны қазақ хандығының туын тіккен киелі топыраққа тамған деуге негіз бар», дейді. Сол Нұрмұхамедтен туған атаулы хан нәсілі Әлихан осыдан тура жүз жыл бұрын, 1917 жылы Алашорда үкіметінің төрағасы болып сайланады. Яғни,
2178
Тұлғалар

Мұхтар МАҒАУИН. Мағжанның әні “Бурабай”

kerey.kz
| Feb 7, 2017 | 7,314 views

Ғұмыр бойы жазудан басқа тіршілігің болмаса да, жас ұлғайған кезде ендігі шектеулі уақытыңды мейлінше ұтымды пайдаланғың келеді, өзің мәндірек санаған тақырыптарды төңіректеп, көлденеңге алаңдамауға тырысасың. Әйткенмен, кейбір ретте бұл қағида бұзылады екен. Әлдебір дерек, әлденедей түйінді мәселе өзіммен бірге кетпесін дейсің. Айту, арылу – парыз сияқты. Оның үстіне, күмәнсіз ақиқат жағдай болса… Кейінде бұрмаланып, басқа бір арнаға түсіп кеткен сондай бір анық – Мағжан есімімен байланысты сырлы ән еді. “Бурабай” аталатын. Әлде “Абылай” немесе “Кенесары”. Сірә, әуелгісі. Бұл ғажайып әнді алғаш рет он бір жасымда естіппін. Мен ауылдық мектепте 4-класты бітіргенде үй-ішіндік шағын той болды. 1951 жыл. Сол арақ-шарапсыз, ән-жыр, әңгіме-кеңесті отырыста Ілияс Дәкебаев деген ақсақал домбыраға қосып, толқытып айтқан
1940
Тұлғалар

МҰХТАР МАҒАУИН. ӘБІШ ЕКЕУМІЗ

kerey.kz
| Dec 30, 2016 | 7,814 views

Естелік жазбалар Әбіш – бүткіл саналы ғұмырды бірге өткерген, жастық шақтағы ежеттес дос, қаламгерлік ғұмырдағы қанаттас Әбіш Кекілбайұлының фәниден бақиға озғанын мен үш күннен соң естідім. Жер-әлемнің арғы беті – субтропикалық Флорида, Майиамиде теңізге шомылып, дем алып жатыр едім. Дем алып емес, тыныс тауып, ес жиып. Осыдан оншақты күн бұрын, Шыңғыс хан эпопеясының соңғы, төртінші кітабын тәмамдағам. Тура жеті жылға созылған, ұзақ, ауыр марафонның ақыры, қатты соғылып, әбден қалжаураған екем. Енді асса төрт-бес беттік алғысөз ғана қалған. Бұрнада айтар едім, аламан асырда қырық шақырым шауып келген бәйге ат кейде қарақшыдан өте бере жығылады, ұлы қағанымыз туралы өмірлік еңбегім қажетті мәресіне жеткен кезде маған абай болыңдар деп. Сол сөздің ықпалы ма,
1882
Әдеби әлем

Сәттi кездесу

kerey.kz
| Jul 19, 2015 | 3,770 views

Биылғы жыл мен үшiн өте есте қаларлық оқиғаларға толы болды. Мамыр айының аяғында институт бiтiргенiмiзге қырық бес жыл толғанына байланысты курстастарымызбен ұшқан ұямыз Алматы зоотехникалық – малдәрiгерлiк институтының ескi ғимаратында (қазiргi Қазақтың Ұлттық аграрлық университетiнiң Технология және биоресурстар факультетiнiң оқу корпусы) кездесу өткiздiк. Одан кейiн iле-шала мектеп бiтiргенiмiзге елу жыл толғанына сай сыныптас жолдастарымызбен туған жерiмiз Күреңбелде (Кербұлақ, Қоғалы өңiрiнде) бас қостық. Көңiлiмiзге сағыныш, шаттық пен қуаныш ұялатқан сол кездесулердiң аяғы Чехияның Карловы Вары курортында екi жетiлiк демалыспен жалғасты. Сол жердегi демалысты пайдаланып жұбайым Гүлжамаш екеуiмiз екi күнге Швейцарияға да барып қайттық. Айтары жоқ, бәрi керемет! Карловы Варының денсаулыққа шипалы минералды суы мен саф таза ауасы жаныңа тек жақсы сезiм,
660
Тұлғалар

ҒАСЫРЛАР ТОҒЫСЫНДАҒЫ ҚҰБЫЛЫС

kerey.kz
| Jun 26, 2015 | 3,886 views

Өткен жексенбіде, анығында 21 маусым күні көне құрлық – Еуропаның кіндігіндегі сонау Чехияның Карловы Варға табанымыз тиген еді. Алысқа сапарлауға қазақтың классик жазушысы Мұхтар Мағауин себеп болды. Жазушының балалары биыл ақпанда 75-ке толған әкелерінің мерейтойын атап өтуге ұйғарыпты. Мұхтар ағамыз ең жақын құрдастарын, адал достарын, шынайы шәкірттерін, бір сөзбен айтқанда, көңіл жетер рухани жақындарын шақырыпты. Солардың ішінде мен де болдым. Карловы Вары шипажайынан әрі ем алып, әрі жазушымен дидарластық. Суы ем, ауасы дәрі курортта, сондағы үйінде М.Мағауинмен әңгімелесіп, қысқа қайырым сұхбаттасудың сәті түскен. Соны назарларыңызға ұсынып отырмын. *** *** *** – Мұхтар аға, мың сан оқырмандарыңыздың, оның ішінде Сіздің шығармашылығыңызға аса пейілді қарағандылық жанашырларыңыздың көкейінде бір сауал. «Шыңғысхан» қашан тәмамдалады?
794