|  |  | 

كوز قاراس تۇلعالار

ءتاڭىر تاعالام بار ءىسىن ساۋاپقا جازىپ، يمانىن ماڭگى جولداس قىلىپ، نۇرى پەيىشتە شالقىعاي!

10169365_505988192863628_369645183055370180_nبۇگىن پراگا ۋاقىتىمەن تاڭعى ساعات ءتورت شاماسىندا جانى جايساڭ، مىنەزى جايدارى، كوڭىلى ساۋلەلى، ءىسى مۇقيات راحات مامىربەك باۋىرىمىزدىڭ باقيلىق بولعانى تۋرالى حابار جەتتى. جەلتوقساننىڭ 11-ىندە كەنەت اۋىرىپ، الماتىداعى ءتورتىنشى اۋرۋحانانىڭ جانساقتاۋ بولىمىنە تۇسكەن ءازيز ارىپتەسىمىزدىڭ تىلەۋىن تىلەپ، سىر بەرمەي جۇرگەن ەدىك. تۋعان-تۋىسى مەن جاقىن دوس-جارانى نەبارى 39 جاستاعى جىگىتتىڭ ساۋىعىپ كەتەتىنىنە سەنىپ، دەرتى تۋرالى كوپكە جاريا قىلماۋدى وتىنگەن. توعىز كۇن بويى راقاشتىڭ بەتى بەرى قارايدى دەپ ءۇمىتىن ۇزبەگەن وتباسىنا، بارشا اعايىنى مەن جولداس-جورالارىنا قايعىرىپ كوڭىل ايتام. اللا الدىنان جارىلقاپ، ارتىن قايىرلى ەتىپ، جاساماعان عۇمىرىن ۇل-قىزدارىنا ءناسىپ قىلسىن!

2001 جىلعى جەلتوقساندا، وسىدان ءدال 16 جىل بۇرىن راحاتتىڭ جۋرناليستيكاعا بەت بۇرۋىنا سەبەپشى بولىپ ەدىم. “قازاقستان” تەلەارناسىنا “مەزگىل” حابارىن ەندى شىعارعالى جاتقاندا ءبىر ارىپتەسىم كەزىندە قازۇپۋ-دىڭ “ەليتا” ستۋدەنتتەر كلۋبىندا ەرەكشە كوزگە تۇسكەن ءبىر ساياساتتانۋشى جىگىت بار ەكەنىن، قازىر جولداما بويىنشا سەمەيدەگى شاكەرىم اتىنداعى مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتتە ءدارىس وقىپ جۇرگەنىن ايتىپ، الماتىعا الدىرتىپ، تانىستىرعان. قاراتورى ءوڭدى، دومالاق كوزدى، تۇنىق جانارلى جىگىت ەرەكشە العىر، الىمدى ءارى شاپشاڭ بولىپ شىقتى. تەلەجۋرناليستيكاعا تەز بەيىمدەلدى. اقكوڭىل تابيعاتىمەن جاڭا ورتانى باۋراپ اكەتتى. اراسى اشىق قاسقا تىستەرىن كورسەتىپ، رياسىز جارقىراي كۇلگەندە جەر-جيھان نۇرلانىپ كەتەتىن. ءبىر جىلدان سوڭ جاس ارىپتەسىمدى الماتىدا قالدىرىپ، استاناعا كەتە باردىم. ارى قارايعى راحاتتىڭ جەكە ءجۇرىپ شىنىققان كەزى، كاسىبي ەۆوليۋتسياسى كوز الدارىڭىزدا شىعار. “كۇلتوبەدە” كەلەلى كەڭەستەر قۇرىپ، كوپتىڭ كوڭىلىنەن شىقتى. “الماتى” تەلەارناسىنىڭ جاڭالىقتار قىزمەتىن جانداندىرىپ، “قىزىلاعاش وقيعاسى” كەزىندە شەبەر رەپورتاجدارىمەن كورەرمەندى ءتانتى ەتتى. كتك مەن 31-ارنادا جۇمىس ىستەگەن كەزدەرى قولتاڭباسى ايقىندالا ءتۇستى. سوڭعى جىلدارى “ازاتتىقتىڭ” اعا ۆەب-رەداكتورى رەتىندە حالىقارالىق ستاندارتتاردى مەڭگەرگەن جەرگىلىكتى از ماماننىڭ بىرىنە اينالدى. راحاتتىڭ ءماتىندى رەداكتسيالاۋ ءتاسىلى مەن ۆەبيفيكاتسيالاۋ ءستيلى ءدال قازىر وقۋلىق ەتىپ شىعارۋعا دايىن.

سوڭعى جىلدارى بەس پەرزەنتىنىڭ وقۋداعى جەتىستىكتەرىنە ءسۇيسىنىپ، ولاردى ۇنەمى قاناتتاندىرىپ، ساباقتارىن بىرگە قاراپ، سىرقاتتانىپ قالسا، دەر كەزىندە ەمدەتۋ ءۇشىن شەتكە دە شىعىپ، اكەلىك پارىزىن وتەۋ جاعىنان دا زامانداستارىنا ۇلگى بولارلىق ءىس قىلىپ ءجۇر ەدى. ءوز دەنساۋلىعىن دا بارىنشا كۇتىپ، از ۋاقىتتا اجەپتاۋىر ارتىق سالماقتان ارىلىپ، سپورتپەن شۇعىلدانىپ، بۇل تاراپتا دا قۇرداستارىنان قارا ءۇزىپ كەتكەن بولاتىن.

پراگاعا ءۇش اي بىلىكتىلىك ارتتىرۋعا كەلىپ جاتقان قاسەكەڭدى (قاسىم امانجولدى) بۇگىن تاڭعى ءتورت جارىمدا پاتەرىنەن الا سالىپ، ەكەۋمىز ەرەكەڭنىڭ (ەرمەك تىلەگەننىڭ) ۇيىنە تارتتىق. ۇزەڭگىلەس، ايىرىلماس دوس بولعان ادامعا جاقىن جاننىڭ قازاسىن ەستىرتۋدەن قيىن جاعداي جوق-اۋ. كوز الدىمىزدان جوعارىداعى ءومىر سۋرەتتەرى ءتىزىلىپ ءوتتى. راقابايدىڭ جاقسىلىق ءۇشىن جانىن ايامايتىن ادامي قاسيەتتەرىن ءبىر تۇگەندەپ، “ادام ولەدى، ارۋاق ماڭگى” دەستىك. جۋرناليست رەتىندە جالپى جۇرت جازباي تانيتىن ارىپتەسىمىز رەسمي سىيلىق ءھام اتاق بۇيىرماعان كۇيى دۇنيەدەن ءوتىپتى. مەنىڭشە، ەڭ زور اتاق – راحاتتىڭ از عۇمىرىندا ومىردە دە، كاسىپتە دە كوپ تاجىريبە جيناي بىلگەن قابىلەتىنە سۇيسىنگەن حالىقتىڭ ىقىلاسى. زاماناۋي قازاقتىلدى، ليبەرالدىق تانىمدى حاس زيالىنىڭ ءبىرى، ساناسى سەرگەك جۋرناليست، ويى تەرەڭ پۋبليتسيست بىزدەي پاقىردى بەرگى بەتتەگى تۇمان ىشىندە قالدىرىپ، تىلسىمى ءتۇپسىز ارعى بەتكە كەتە باردى. ءتاڭىر تاعالام بار ءىسىن ساۋاپقا جازىپ، يمانىن ماڭگى جولداس قىلىپ، نۇرى پەيىشتە شالقىعاي!

عالىم بوقاشتىڭ facebook پاراقشاسىنان الىندى

 

Related Articles

  • قازىرگى زاڭناما اياسىندا مەملەكەتتىك ءتىلدى قالاي دامىتۋعا بولادى؟

    قازىرگى زاڭناما اياسىندا مەملەكەتتىك ءتىلدى قالاي دامىتۋعا بولادى؟

    Zhalgas Yertay         قازاقستان بيلىگى مەملەكەتتىك ءتىلدى دامىتۋ ءۇشىن قاتاڭ شەشىمدەرگە بارعىسى كەلمەيدى دەيىك. بىراق قازىرگى زاڭناما اياسىندا مەملەكەتتىك ءتىلدى قالاي دامىتۋعا بولادى؟ سونى ويلانىپ كورەيىك. قازاق ءتىلىن دامىتۋ جايىن ايتقان كەزدە قازاقستان بيلىگى قوعامدى ەكىگە بولەدى. ءبىرى – ءتىلدى دامىتۋدىڭ راديكال شەشىمدەرىن ۇستانادى، ەكىنشى جاعى – قازىرگى ستاتۋس-كۆونى ساقتاعىسى كەلەدى، ياعني ەشتەڭە وزگەرتپەي-اق قويايىق دەيدى. بىراق ەكى جولدى دا تاڭداماي، ورتاسىمەن ءجۇرۋدى ۇسىنىپ كورسەك قايتەدى!؟ باتىل قادامدارعا بارايىق، بىراق ول راديكال جول بولماسىن. قازاق ءتىلىن كۇشپەن ەمەس، ورتانى دامىتۋ ارقىلى كۇشەيتسەك بولادى. ياعني ادامدار ءتىلدى ۇيرەنىپ اۋرە بولماي-اق، حالىق جاي عانا قازاق ءتىلى اياسىندا ءومىر ءسۇرۋدى ۇيرەنسىن. نەگىزگى وي وسى. ءبىز وسى ۋاقىتقا دەيىن ادامدار ورتانى

  • ەلدەس وردا، تاريحشى: «تۇركىستان» اتاۋىن قولدانۋ – ايماقتاعى جۇمساق كۇش پوزيتسياسىن نىعايتۋ ءتاسىلى

    ەلدەس وردا، تاريحشى: «تۇركىستان» اتاۋىن قولدانۋ – ايماقتاعى جۇمساق كۇش پوزيتسياسىن نىعايتۋ ءتاسىلى

    فوتو اشىق دەرەككوزدەردەن الىندا وتكەن اپتادا تۇركيانىڭ ۇلتتىق ءبىلىم مينيسترلىگى مەكتەپ باعدارلاماسىنا «تۇركىستان» دەگەن تەرميندى ەنگىزگەن ەدى. شەتەل باسىلىمدارىنىڭ جازۋىنشا، بۇل اتاۋ ەندى «ورتالىق ازيا» ۇعىمىنىڭ ورنىنا قولدانىلماق. ءبىلىم ءمينيسترى يۋسۋف تەكين جاڭا اتاۋ تۇركى الەمىنىڭ بىرلىگىن قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعانىن ايتادى. ونىڭ سوزىنشە، ۇكىمەت وقۋ باعدارلاماسىنان يمپەريالىق ماعىناسى بار گەوگرافيالىق اتاۋلاردى الىپ تاستاماقشى. ەڭ قىزىعى، «تۇركىستان» اۋماعىنا قازاقستاننان بولەك، قىرعىزستان، وزبەكستان، تۇركىمەنستان مەن تاجىكستان جاتادى ەكەن. سونداي-اق كەيبىر باسىلىمدار بۇل تەرميننىڭ قىتايدىڭ باتىسىندا ورنالاسقان شىڭجان ولكەسىنە قاتىسى بارىن دا اتاپ ءوتتى.  كەيبىر عالىمدار «ورتالىق ازيا» تەرمينى كولونياليزمنەن قالعانىن ءجيى اتاپ ءجۇر. حح عاسىرداعى الەمدىك اكادەميالىق عىلىمدى سول كەزدەگى ءىرى يمپەريالار قالىپتاستىرعاندىقتان، بۇگىندە مۇنداي تەرميندەر مەن اتاۋلار حالىق ساناسىنا ابدەن ءسىڭىپ

  • اباق انا جانە تاسبيكە انا

    اباق انا جانە تاسبيكە انا

    ءمامي بي جۇرتبايۇلىنىڭ شەجىرەسىندە ايتىلۋىنشا كەرەي ۇلىسىنىڭ ارعى تەگى – شەپ، سەپ، بايلاۋ، قويلاۋ، ەلدەي، كولدەي، يزەن، جۋسان سەكىلدى تايپالاردان تارالادى ەكەن. اتالعان تايپالاردىڭ ءبىرازى ەسكى تاريح بەتتەرىنەن كەزدەسسە، ەندى ءبىر ءبولىمى قازىرگە دەيىن كەرەي رۋىنداعى اتالاردىڭ ەسىمى رەتىندە اتالىپ كەلەدى. مۇنىڭ ءبىر سەبەبىن ارعى تاريحتاعى اتالاردىڭ اتى وشپەسىن دەپ كەيىنگى ۇرپاقتارىنىڭ اتالار اتىن قايتا جاڭعىرتىپ قويعان داستۇرىنەن قاراۋ كەرەك. اباق اتاۋىنا كەلسەك، ارىدا كەرەي حانزادالارى مەن حانىشالارىنىڭ اراسىندا اباق، اباقبەردى، اباحان، اباقتاي، اباقاي، اباق بيكە سىندى ەسىمدەر بولعان. سول اتا-اپالارىنىڭ جولىن جالعاعان، توزىپ كەتكەن كەرەي ەلىنىڭ باسىن قوسىپ، وعان ءاز انا بولعان اباق ەسىمدى قاسيەتتى انا ومىردە بولعان ادام. قازاق تاريحىندا رۋ اتىنا اينالعان ءاز انالار از بولماعان. كورنەكتى جازۋشى،

  • تۇرسىن جۇمانباي ء«ۇيسىنباي كىتابى»

    تۇرسىن جۇمانباي «ءۇيسىنباي كىتابى»

    بۇل داعاندەل، باقاناس ولكەسىنەن شىققان بي ءۇيسىنباي جانۇزاقۇلى حاقىندا قۇراستىرىلىپ جازىلعان كىتاپ. تىڭ تولىقتىرىلعان ەڭبەكتە بولىس الدەكە كۇسەنۇلى، داعاندەلى بولىسىنىڭ باسشىلارى مەن بيلەرىمەن قاتار ءابدىراحمان ءالىمحانۇلى ءجۇنىسوۆ سىندى ايتۋلى تۇلعالار جايلى اڭگىمە قوزعالعان. ولاردىڭ ەل الدىنداعى ەڭبەكتەرى، بيلىك، كەسىم – شەشىمدەرى، حالىق اۋزىندا قالعان قاناتتى سوزدەرى مەن ءومىر جولدارى، اتا – تەك شەجىرەسى قامتىلعان. سونىمەن قاتار مۇراعات دەرەكتەرىندەگى مالىمەتتەر كەلتىرىلگەن. كىتاپقا ەسىمى ەنگەن ەرلەردىڭ زامانى، ۇزەڭگىلەس سەرىكتەرى تۋرالى جازىلعان كەي ماقالالار، جىر –داستاندار، ۇزىندىلەر ەنگەن. كىتاپ قالىڭ وقىرمان قاۋىمعا ارنالعان. تۇرسىن جۇمانباي «ءۇيسىنباي كىتابى»، - جەبە باسپاسى، شىمكەنت قالاسى.134 بەت تولىق نۇسقاسىن تومەندەگى سىلتەمە ارقىلى وقي الاسىز. ءۇيسىنباي كىتاپ kerey.kz

  • زەلەنسكيدىڭ “جالعىز سەنەرى ءارى وڭ قولى”. اندرەي ەرماك كىم؟

    زەلەنسكيدىڭ “جالعىز سەنەرى ءارى وڭ قولى”. اندرەي ەرماك كىم؟

    رەي فەرلونگ اندرەي ەرماك (سول جاقتا) پەن ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكي (وڭ جاقتا). 2019 جىل. اندرەي ەرماك ۇشاقتان تۇسە سالا ءوزىنىڭ باستىعىن قۇشاقتادى. 2019 جىلى قىركۇيەكتە پرەزيدەنت زەلەنسكيمەن جىلى جۇزدەسۋ جاڭادان باستالىپ كەلە جاتقان ساياسي سەرىكتەستىكتىڭ باسى ەدى. بۇل – ەرماكتىڭ رەسەي تۇرمەسىندە وتىرعان 35 ۋكراينالىقتى ماسكەۋدەن الىپ كەلگەن ءساتى. ال 2020 جىلى ەرماك زەلەنسكي اكىمشىلىگىنىڭ باسشىسى بولدى. بىراق ۋكرايناداعى جەمقورلىق شۋىنان كەيىن ونىڭ قىزمەتىنە جۇرتتىڭ نازارى اۋدى. سەبەبى ەرماك ۋكراينا ەنەرگەتيكالىق ينفراقۇرىلىمىنا بولىنگەن قارجى جىمقىرىلعان كوررۋپتسيا سحەماسىندا نەگىزگى رولدە بولعان دەگەن اقپارات تاراعان. بىراق تەرگەۋشىلەر بۇل جايتتىڭ جاي-جاپسارىن تولىق اشقان جوق. ەرماكتىڭ ءوزى ازاتتىقتىڭ ۋكراينا قىزمەتىنىڭ رەسمي ساۋالدارىنا جاۋاپ بەرگەن جوق. سونىمەن زەلەنسكيدىڭ كەڭسەسىن باسقارىپ وتىرعان ەرماك كىم؟ تەلەۆيدەنيەدەن

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: