- امان مىرزا، ءسىزدى حالىق وسىعان دەيىن تاربيەلىك ءمانى زور، سالماقتى باعدارلامالار ءجۇرزىزۋشىسى رەتىندە جاقسى تانيتىن ەدى. ەندى وسى “TalkLike” جوباسىن باستايمىن دەپ، جيعان ابىرويىڭىزعا نۇقسان كەلتىرىپ الدىم دەپ ويلامايسىز با؟
- بۇل جوبانىڭ سوڭعى سانىندا تۇڭعىشباي جامانقۇلوۆ اعامىزبەن سۇحبات كورەرمەن نازارىنا جول تارتتى. ونەردە جۇرگەن ۇلكەن اعامىزدىڭ جان دۇنيەسىندەگى كۇيزەلىس، بۇگىنگى جاعدايى – اسا ماڭىزدى شارۋا دەپ ويلايمىن. سوندىقتان دا ونى سالماقسىز دەپ ايتا المايمىز.
- ولاي بولسا، وسىنداي اۋقىمدى جوباڭىزدىڭ ءبىرىنشى كەيىپكەرى رەتىندە نەگە زاميرانى تاڭدادىڭىز؟
- ستراتەگيالىق جوسپار بويىنشا، ەلگە ايتارى بار اعالارىمىزدىڭ اڭگىمەسى قۇلاققا جەتۋى ءۇشىن وسىلاي ىستەدىك. «قيارعا دا PR كەرەك» دەيدى. سوندىقتان بۇل – ماقساتتى تۇردە جاسالعان قادام. ناتيجەسىندە مەن ءوزىمنىڭ كوزدەگەن ماقساتىما جەتتىم, جۇرت نازارى اۋدى.
“ەندى مىنا وڭباعان نە ايتادى ەكەن، ەندى مىنا وڭباعان كىممەن سۇحبات وربىتەدى ەكەن؟” دەپ، قازىر جۇرتتىڭ قىزىعۋشىلىعى تۋىپ تۇرعانى انىق. سول بەتى بەرى قاراعان اۋديتوريانى ءساتتى پايدالانۋ – مەنىڭ كوزدەگەنىم.
ال ەگەر، سول بەتى بەرى بۇرىلىپ تۇرعان كونتەنتتىڭ، اۋديتوريانىڭ، تىڭدارماننىڭ مۇمكىندىگىن پايدالانا الماي، قىزىقسىز سۇحباتتارمەن نەمەسە تۇككە تۇرعىسىز اڭگىمەلەرمەن جۇرتتىڭ باسىن اۋىرتىپ الساق، وندا بۇل مەنىڭ السىزدىگىم بولار ەدى.
- ياعني، بۇل قارا PR بولعانىن جاسىرمايسىز عوي؟
- جاسىرمايمىن! سەبەبى اركىمنىڭ ءوز دەڭگەيىنە قاراي سۇراق قويۋ كەرەك. مەن الدىما كەلگەن ادامنىڭ دارەجەسىنە “تۇسۋگە” بارمىن. ماسەلەن، ەفيردە اۋزىنا كەلگەنىن ايتىپ جۇرگەن ادامعا ساياسي-ەكونوميكالىق، ادەبي-كوركەم نەمەسە قوعامدىق ماڭىزى بار سۇراق قويۋدىڭ قاجەتى جوق قوي؟ وعان قوسا، بۇل كەيىپكەردە ءبىر ساياسي ساۋات بار دەپ تە ويلامايمىن.
- جوبا كورەرمەنگە جول تارتقان سوڭ، كەيىپكەرىڭىز جۇرتتىڭ جاعىمسىز پىكىرىن كورىپ (زاميرا) سىزگە رەنجىمەدى مە؟
- كەرىسىنشە، زاميرا ماعان بىرنەشە رەت قوڭىراۋ شالىپ، «امان، مەن سەنىڭ ابىرويىڭا نۇقسان كەلتىرىپ قويعان جوقپىن با؟مۇنداي پىكىرلەر ماعان كۇندە جازىلىپ ءجۇر، سەن ەل الدىندا جۇرگەن ازاماتسىڭ عوي» دەپ الاڭداپ وتىردى. ونىڭ بۇلايشا مەنى قولداپ جاتقاندىعى – ادامگەرشىلىگىنىڭ جوعارى ەكەنىن كورسەتتى.
جالپى، زاميرانىڭ اقىلسىزدىعى دا بار شىعار.. بىراق ەشقانداي ارام ويى جوق.
- بۇگىندە بلوگ جۇرگىزۋ ارقىلى بيزنەس جاساپ وتىرعاندار بار. ءسىز دە سولاي اقشا تاپقىڭىز كەلەدى مە؟
باستى ماسەلە اقشا تابۋ ەمەس. ماسەلەن، مەن قازاق راديوسىندا بىرنەشە ماڭىزدى حابارلاردى جۇرگىزدىم. وندا قانشاما جاقسى اڭگىمەلەر ايتىلدى. بىراق مەن ماقساتىما جەتە المادىم. سەبەبى، قازىرگى ۋاقىتتا ادامداردىڭ بارلىعى عالامتور ارقىلى اقپارات الادى. ونى مويىنداۋىمىز كەرەك.
ەل اعالارىنىڭ جاقسى ويلارى جاستار قۇلاعىنا جەتسىنشى دەگەن نيەتپەن وسىنداي قادامعا بارىپ جاتىرمىز. بۇل باعىتتى «ادەيى» تاڭدادىم. سەبەبى، ينتەرنەتتە 35 جاسقا دەيىنگى ادامدار وتىرادى. ال قازاق راديوسىن تىڭدايتىندار، شامامەن، 40-تان اسقاندار.
بولاشاقتا جاقسى ادامداردىڭ سۇحباتى كوپ بولادى. سايكەسىنشە، قوعامداعى «اتىشۋلى» ادامداردىڭ دا سۇحباتى شىعىپ تۇرادى. ەكى اقىلدى ادامنىڭ اڭگىمەسىن كورەرمەنگە جەتكىزۋ ءۇشىن مىندەتتى تۇردە اراسىندا ءبىر-ەكى «اقىماقپەن» اڭگىمەلەسىپ وتىرۋ كەرەك دەپ ويلايمىن.
- تانىمال ادامسىز. كوپشىلىككە ءسىزدىڭ جەكە ءومىرىڭىز قىزىق ەكەنى راس..
- مەنىڭ جەكە ءومىرىم اسا قىزىق ەمەس. ايەلىم، ءۇش بالام بار. اراق ءىشىپ، تەمەكى شەكپەيمىن. توقال المايمىن.
- ادەتتە، ەل الدىندا جۇرگەن ادامدار ۇيدە كوپ بولا بەرمەيدى عوي.. تويعا شىعاسىز. جۇرت ءسىزدى جاقسى كورەدى. كەلىنشەگىڭىز قىزعانبايدى ما؟
- ادام بولعان سوڭ، قىزعانادى. بىراق ەشقانداي ماسەلە جوق. قىزعانۋعا نەگىز بولسا عانا قىزعانادى. جايدان-جاي «جىندى قاتىن» سياقتى داۋ شىعارمايدى. وعان ۋاقىتى دا جوق.
ءۇش بالانى تاربيەلەۋى كەرەك. مەكتەپتە بالالارعا ساباق بەرۋى كەرەك. ۇيدە وتىرعان اتا-انامدى قاراۋى كەرەك. اتا-انامنىڭ “كەلىنى”، مەنىڭ “كەلىنشەگىم”، بالالارىمنىڭ “اناسى”، مەكتەپتە “مۇعالىم”. اعىلشىن تىلىنەن ساباق بەرەدى.
- الداعى جوسپارلارىڭىز قانداي؟ باعىتىڭىزدى وزگەرتۋدى، جۋرناليستيكادان كەتىپ، ونەرگە ارالاسۋدى ويلامايسىز با؟
- مەنىڭشە اركىم ءوز شارۋاسىمەن اينالىسۋى كەرەك. ماسەلەن، رەجيسسەر ساتىبالدى نارىمبەتوۆ ءاندى قانشا جاقسى ايتسا دا، ساحناعا شىعىپ ءانشى بولمايدى. سەبەبى ول ءوزىنىڭ كينو ادامى ەكەنىن بىلەدى. ال ءبىزدىڭ انشىلەر كينو تۇسىرە بەرەدى. رەجيسسەرلەر ءان ايتا المايدى.
- كوپتەگەن انشىلەردىڭ «جۋرناليسكە» اينالىپ كەتىپ جاتقانىنا قالاي قارايسىز؟
- كورەرمەن سوقىر ەمەس، قۇلاعى كەرەڭ ەمەس. ولار وزىنە كەرەكتىسىن بىلەدى. كىم ناعىز ءوز ءىسىنىڭ مامانى ەكەنىن بىلەدى. جۋرناليست ءان ايتىپ جاتسا تىڭدامايدى، ءانشى باعدارلاما جۇرگىزىپ جاتسا باسقا باعدارلامالاردى ىزدەپ كەتە بەرەتىنى انىق.
اركىم ءوز شارۋاسىمەن اينالىسسا، بارلىعى ءساتتى بولادى دەپ ويلامىن. مىسالى، دەنيس تەن بارىپ فۋتبول وينامايدى عوي؟ بىراق، وكىنىشكە وراي، بىزدە اركىم ءوز ورنىن بىلمەي قالدى…
پىكىر قالدىرۋ