|  |  | 

مادەنيەت رۋحانيات

الەمنىڭ ەڭ قۇندى سيرەك كىتاپتارى استانادا

  21 مامىر، 2018. 14:00. استانا.تاۋەلسىزدىك سارايى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ قولداۋىمەن قر ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحاناسى قازاقستان رەسپۋبليكاسى استاناسىنىڭ 20 جىلدىعىنا وراي «ەل جۇرەگى – استانا» اتتى مەرەكەلەۋ قارساڭىندا «الەم استانالارىنىڭ شەجىرەسى» اتتى حالىقارالىق كىتاپ كورمەسىن وتكىزەدى.          حالىقارالىق كورمەگە الەمنىڭ ەڭ قۇندى سيرەك كىتاپتارى قويىلادى. وسىعان وراي ءىس-شاراعا قاتىساتىن شەت ەلدىك قوناقتارمەن بىرىگىپ ءباسپاسوز-كونفەرەنتسياسى وتەدى. ءباسپاسوز كونفەرەنتسياسىنا قر مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى ارىستانبەك مۇحامەديۇلى,  يتاليا ەلىنىڭ عىلىمي حاتشىسى ەدۋاردوكانەتتا, يران يسلام رەسپۋبليكاسىنداعى ادام رەسۋرستارىن باسقارۋ جانە دامىتۋ جونىندەگى باسقارما ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارىمەحديمۋساۆي, رەسەي ۇلتتىق كىتاپحاناسىنىڭ مادەني باعدارلامالار دەپارتامەنتىنىڭ كىتاپحانالىق-كورمە جۇمىسى بويىنشا باس مامانىگوز الەكساندر، گەرمانيا رەسپۋبليكاسىنان يرانتانۋ جانە ورتالىق ازيا زەرتتەۋلەرىنىڭ جەتەكشى مامانىتۋلياشەۆا روزا قاتىسادى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ن. نازارباەۆتىڭ «بولاشاققا باعدار:رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ ماقساتىندا ۇيىمداستىرىلاتىن كورمە – تاريحي مۇرانى ناسيحاتتاۋعا باعىتتالعان جانە قازاقستاننىڭ مادەني جانە تاريحي قۇندىلىقتارىنىڭ حالىقارالىق ماڭىزىن ارتتىراتىن ءىرى مادەني-يميدجدىك جوبا بولماق. استانانىڭ 20 جىلدىعىنا ارنالعان «الەم استانالارىنىڭ حرونيكاسى» اتتى حالىقارالىق كورمە اياسىندا قر ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحاناسىنىڭ سيرەك كىتاپتار مەن قولجازبالار قىزمەتى «قازاقستان استانالارىنىڭ تاريحى تۋرالى سيرەك كىتاپتار» كورمەسىن دايىندايدى. كورمەدە 1920 جىلدان 1950 جىلعا دەيىن ورىنبور، قىزىلوردا، اقمولا، الماتى، ماسكەۋ قالالارىندا جارىق كورگەن 100-دەن استام ەرەكشە كىتاپتار، مەرزىمدى باسىلىمدار، قازاقستان استانالارى تاريحىنىڭ جەكەلەگەن كەزەڭدەرى كورسەتىلەدى. ال قر ۇلتتىق مۇراعاتى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق مۇراعاتى 1 ستەللاج ماتەريالدارىن دايىندادى (ەلوردانى استاناعا اۋىستىرۋ تۋرالى 30-دان استام مەملەكەتتىك قۇجاتتارىنىڭ كوشىرمەلەرى).77 سيرەك كىتاپتار ورنالاسقان. قازاقستاننىڭ ۇلتتىق كىتاپحاناسى (الماتى ق.) جانە ءا.تاجىباەۆ اتىنداعى قىزىلوردا وبلىستىق عىلىمي-امبەباپ كىتاپحاناسى قالانىڭ تاريحى تۋرالى 200-دەن استام دەرەك كوزدەرىن (سيرەك جانە باعالى كىتاپتار) اكەلەدى.     كورمەدە امبروزيانا كىتاپحاناسىنىڭ (يتاليا) قۇندى ءۇش قولجازبالارىنىڭ   كوشىرمەلەرى ۇسىنىلادى: • لەوناردو دا ءۆينچيدىڭ باستى كومەكشىلەرى – رەنەسسانس ءداۋىرىنىڭ ۇلى ماتەماتيگى لۋكا ءپاچوليدىڭ «DeDivinaProportione»; • سيمون ءمارتينيدىڭ مينياتيۋرالارى بار 4-5 عاسىرداعى ەجەلگى گرەك كودەكسى «يلياس-پيكتا»; • فرانچەسكو پەتراركانىڭۆەرگيليا جۇمىستارى بار قولجازباسى. ءىس-شارانى ىسكە اسىرۋ بارىسىندا الەمنىڭ ءىرى كىتاپحانالارى استانا تۇرعىندارى مەن قوناقتارىنا ارناپ استانالاردى كوشىرۋدىڭ الەمدىك حرونيكاسى تۋرالى، الەم ەلدەرىنىڭ تاريحىن انىقتاۋعا ۇلەس قوسقان شىعارمالار مەن ەلىمىزدىڭ تاريحى مەن مادەنيەتىنە قاتىسى بار جازبا مۇرالار تۋرالى مول ماعلۇمات بەرەتىن سيرەك باسىلىمدار مەن فوتوكوللەكتسيالاردان قۇرالاتىن  دەرەكتى كورمەلەر ۇيىمداستىرىلادى. حالىقارالىق كورمەنى وتكىزۋ حالىقارالىق مادەني الماسۋ مەن مادەنيەتتەر ديالوگىن ودان ءارى دامىتۋ جانە كىتاپحاناارالىق ىنتىماقتاستىقتى جەدەلدەتۋ ءۇشىن اقپاراتتىق رەسۋرستاردى جيناقتاۋعا جانە كەڭەيتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. حالىقارالىق كورمە اياسىندا مىناداي نوميناتسيالار بويىنشا بايقاۋ ۇيىمداستىرىلادى:

  • استانا تۋرالى ەڭ جاقسى سۋرەت;
  • استانا تۋرالى ەڭ ۇزدىك كوركەم كىتاپ.

حالىقارالىق كورمەنىڭ ناتيجەلەرى اقپاراتتىق-ساراپتامالىق، عىلىمي-تانىمدىق «بيبليوتەچنىيۆەستنيك» – «كىتاپحانا حابارشىسى» جانە باسقا رەسەيلىك جانە شەتەلدىك جۋرنالداردا جاريالانادى. اتالمىش ءىس-شارا كىتاپحانالار اراسىنداعى مادەني، عىلىمي جانە ءبىلىم بەرۋ بايلانىستارىن نىعايتا وتىرىپ، سونداي-اق كاسىبي دامۋدىڭ ماڭىزدى كەزەڭى بولىپ تابىلادى. ءىس-شاراعا قر مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى ارىستانبەك مۇحامەديۇلى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى مىرزاتاي جولداسبەكوۆ، امبروزيانا كىتاپحاناسىنىڭ عىلىمي حاتشىسى ەدۋاردوكانەتتا (ميلان قالاسى، يتاليا), رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى بوروداۆكين الەكسەي نيكولاەۆيچ، وزبەكستان مەملەكەتىنىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى سايديكرامنيازحودجاەۆ، گەرمانيا مەملەكەتىنىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى رولف مافاەل، قر ۇلتتىق اكادەميالىق كىتاپحاناسىنىڭ جەتەكشىسى، پەداگوگيكا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور ءۇمىتحان مۇڭالباەۆا، تۇركىسوي حالىقارالىق ۇيىمىنىڭ باس ديرەكتورى  دۇيسەن قاسەيىنوۆ (ستامبۋل قالاسى، تۇركيا), «ەگەمەن قازاقستان» رەسپۋبليكالىق گازەتى» اكتسيونەرلىك قوعامىنىڭ باسقارما توراعاسى، حالىقارالىق تۇركى اكادەمياسىنىڭ پرەزيدەنتى دارحان قىدىرالى  قاتىسادى. حالىقارالىق كورمەنىڭ جۇمىسىندا پلەنارلىق وتىرىستار مەن كىتاپحانا بيزنەسى تۋرالى وزەكتى ماسەلەلەر بويىنشا سەكتسيالار جۇمىسى، سونداي-اق، عالىمدارمەن، اقىندارمەن جانە جازۋشىلارمەن شىعارماشىلىق كەزدەسۋلەر وتكىزىلەدى. سونداي-اق، ءىس-شاراعا تمد جانە الەم ەلدەرى ۇلتتىق كىتاپحانالارىنىڭ جەتەكشىلەرى، قازاقستاننىڭ ۇلتتىق جانە ايماقتىق كىتاپحانالارى، عىلىمي جانە شىعارماشىلىق ينتەلليگەنتسيا وكىلدەرى، باسپاگەرلەر، مەملەكەتتىك مادەنيەت، ءبىلىم جانە عىلىم ينستيتۋتتارىنىڭ جاۋاپتى قىزمەتكەرلەرى، كىتاپحاناشىلار جانە ت.ب. شاقىرىلىپ وتىر.     قر مسم ءباسپاسوز قىزمەتى

Related Articles

  • گەرب اۋىستىرۋ ماسەلەسى نەمەسە «تەرىستەۋ سيندرومى» قالاي پايدا بولدى؟!

    ەلىمىزدىڭ گەربىن اۋىستىرۋ تۋرالى پرەزيدەنتتىڭ ۇسىنىسى (و باستا ۇسىنىس سۋرەتشى-ديزاينەر مامانداردان شىققان سياقتى) تۇتاس قوعامدا بولماعانمەن، الەۋمەتتىك جەلىلەردە اجەپتاۋىر قارسىلىق تۋدىردى. بىراق، بايىپتاپ قاراساق، بۇل قارسىلىقتىڭ قازىرگى گەربتىڭ قازاق ءۇشىن ەرەكشە قاستەرلى نەمەسە ەستەتيكالىق تۇرعىدان ءمىنسىز بولۋىنا ەش قاتىسى جوقتىعىن اڭعاراسىز. سوڭعى ۋاقىتتارى، اۋىر ىندەتپەن قاتار كەلگەن قاڭتار تراگەدياسىنان باستاپ، حالىق ايتارلىقتاي كۇيزەلىسكە ۇشىرادى. قازاقستاننىڭ ەركىنەن تىس، سوعىسقا، باسقا دا سەبەپتەرگە بايلانىستى بولىپ جاتقان ەكونوميكالىق قيىندىق سالدارىنان حالىقتىڭ ءال-اۋقاتى تومەندەدى. وسىنىڭ ءبارى قازىر قوعامدا بايقالىپ قالعان «تەرىستەۋ سيندرومىنا» تۇرتكى بولدى. «تەرىستەۋ سيندرومى» – دۇرىستى دا بۇرىسقا شىعاراتىن، قانداي باستاماعا بولسىن قارسى رەاكتسيا شاقىراتىن قۇبىلىس. الەۋمەتتىك پسيحولوگيانى زەرتتەۋشىلەردىڭ پايىمداۋىنشا، وسى قۇبىلىستى بارىنشا كۇشەيتىپ تۇرعان فاكتور – الەۋمەتتىك جەلىلەر. ياعني، الداعى ۋاقىتتا

  • …ويى بولەك بولعانىمەن ول دا وسى ەلدىڭ تۋماسى، ءبىزدىڭ وتانداسىمىز.

    الەۋمەتتىك جەلىدە وسى وتانداسىمىزدى قىزۋ تالقىلاپ جاتىر ەكەن. كوبى سىن ايتىپ جاتىر. ۆيدەو جازبانىڭ تولىق نۇسقاسى جوق، پىكىر-تالاس تۋدىرعان بولىگى عانا تاراپ جاتىر ەكەن. سوعان بايلانىستى ءوز ويىمدى ايتا كەتپەكشىمىن: ءبىرىنشى، وتانداسىمىزدىڭ ۆيدەوسى، فوتوسى الەۋمەتتىك جەلىدە جەلدەي ەسىپ تاراپ جاتىر. ول ازاماتتىڭ (ازاماتشانىڭ) جەكە قۇپياسى سانالاتىن فوتوسى، ۆيدەو جازباسى كىمنىڭ رۇقساتىمەن تاراپ جاتىر ەكەن؟ ءوز باسىم وسى پوستتى جازۋ ءۇشىن ول ازاماتتىڭ (ازاماتشانىڭ) ۆيدەوداعى بەينەسىن قارا بوياۋمەن ءوشىرىپ تاستاۋدى ءجون كوردىم. جانە رۇقساتىنسىز فوتو بەينەسىن جەكە پاراقشاما سالعانىم ءۇشىن ودان كەشىرىم سۇرايمىن. ءدىني ۇستانىمى، ويى بولەك بولعانىمەن ول دا وسى ەلدىڭ تۋماسى، ءبىزدىڭ وتانداسىمىز. ەكىنشى، وتانداسىمىزدىڭ ءدىني ۇستانىمىنا بايلانىستى ايتقان سوزدەرى قوعامدا قاتتى پىكىر تۋدىرعان ەكەن. ءتىپتى ونى “ۇلت دۇشپانى”

  • باقسىلار ينستيتۋتى

    ساراپتاما (وقىساڭىز وكىنبەيسىز) ءبىرىنشى، ىلكىدە تۇركى بالاسىندا ارنايى قاعان قۇزىرەتى ءۇشىن جۇمىس ىستەيتىن كورىپكەل باقسىلار ينستيتۋتى بولعان. اتى باقسى بولعانىمەن حاننىڭ قىرىق كىسىلىك اقىلشىسى ەدى. كورىپكەل باقسىلار حان كەڭەسى كەزىندە الداعى قاندايدا ءبىر ساياسي وقيعا مەن سيتۋاتسيانى كۇنى بۇرتىن بولجاپ، ءدوپ باسىپ تالداپ ءھام ساراپتاپ بەرە الاتىن سونى قابىلەتتىڭ يەسى-ءتىن. ولاردى ساياسي كورىپكەلدەر دەپ اتاسا دا بولادى. حان ەكىنشى ءبىر ەلدى جەڭۋ ءۇشىن بىلەك كۇشىنەن بولەك كورىپكەل باقسىلاردىڭ ستراتەگيالىق بولجاۋىنا دا جۇگىنەتىن. قارسىلاس ەلدىڭ كورىپكەل باقسىلارى دا وڭاي ەمەس ارينە. ەكىنشى، ۋاقىت وتە كەلە ساياسي كورىپكەل باقسىلار تۇركىلىك بولمىستاعى ستراتەگيالىق مەكتەپ قالىپتاستىردى. تۇركى باقسىلارى قىتاي، ءۇندى، پارسى، ۇرىم ەلدەرىن جاۋلاپ الۋدا ماڭىزدى ءرول اتقاردى. ول كەزدەگى جاھاندىق جاۋلاسۋلار جەر، سۋ،

  • ءتاڭىرى قالاۋى تۇسكەن جان

    ماندوكي قوڭىردىڭ تۋعانىنا 80 جىل تولۋىنا وراي «ءتاڭىرى مەنى تاڭدادى»  مۇحتار ماعاۋين ماندوكي قوڭىر يشتۆان – وتانى ماجارستان عانا ەمەس، كۇللى تۇركى دۇنيەسى قاستەرلەيتىن ۇلىق ەسىمدەر قاتارىنداعى كورنەكتى تۇلعا. شىڭعىس جورىعى تۇسىندا كارپات قويناۋىنداعى ماديارلار اراسىنان پانا تاپقان قۇمان-قىپشاق جۇرتىنىڭ تۋماسى ماندوكي قوڭىر وننان اسا ءتىلدى ەركىن مەڭگەرگەن، بۇعان قوسا زەرتتەۋشىلىك قارىمى ەرەن، تۇران حالىقتارىنىڭ فولكلورلىق-دۇنيەتانىمدىق ساناسىن بويىنا دارىتقان عالىم. ول تۇركولوگيا عىلىمىمەن دەندەپ اينالىسىپ قانا قويماي، حح عاسىردىڭ ءتورتىنشى شيرەگىندە شىعىس پەن باتىس­تىڭ اراسىندا التىن كوپىرگە اينالدى، ميلليونداردىڭ ىقىلاس القاۋىنا بولەندى. ياكي ول حالىقتار اراسىن جاقىنداس­تىرعان مامىلەگەر، وزىقتارعا وي سالعان كورەگەن ەدى. زامانا العا جىلجىعان سايىن مەرەيتوي يەلەرى تۋرالى ايتىلاتىن جايتتار ەستەلىك پەن وتكەن شاق ەنشىسىنە كوشەدى. كوزى ءتىرى

  • ۇلكەن مىرزا…….

    مۇسا شورمانۇلى (1818-1884) – باياناۋىل اعا سۇلتانى، مەتسەنات، اعارتۋشى. ول جايلى گ.ن.پوتانين: “مۇسا شورمانۇلى – شوقاننىڭ تۋىس اعاسى، ول دالاداعى وتە بەدەلدى ادام ەدى، دالا باسشىلارىنىڭ قۇرمەتىنە يە بولدى، ورىس پولكوۆنيگى دەگەن شەن العان. ءبىراز جىلداي ومبىدا تۇردى، ەكى رەت پەتەربورعا بارعان، جالپى ايتقاندا قازاقتىڭ ناعىز ەۋروپالانعان تۇلعاسى” دەپ جازدى. ءبىرجان سال: “قازاقتا ءبىر قۇتىم بار مۇسا شورمان، ۇزىلمەي كەلە جاتىر ەسكى قوردان” دەسە، ءماشھۇر ءجۇسىپ: “بەس جاستا ء“بىسمىللا” ايتىپ جازدىم حاتتى، بۇل دۇنيە جاستاي ماعان ءتيدى قاتتى. سەگىزدەن توعىزعا اياق باسقان كەزدە، مۇسا ەدى قوساقتاعان ءماشھۇر اتتى” دەپ جىرلاعان. مۇسانى باياناۋىل ورىستارى “بولشوي گوسپودين”، اۋىل قازاقتارى “مۇسا مىرزا” دەپ اتاعان. ءوز قارجىسىنا باياناۋىلدا مەشىت، مەدرەسە سالدىرادى. ءىنىسى يسامەن بىرگە

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: