|  | 

تۇلعالار

ءامىرجان قوسانوۆ

Amirjanبيوگرافيا

ءامىرجان ساعيدراحمانۇلى قوسانوۆ (13 مامىر 1964 جىل، ساپاق اۋىلى، ارال اۋدانى، قىزىلوردا وبلىسى) — قازاقستاندىق ساياساتكەر، قويعام قايراتكەرى، جۋرناليست.

وتباسى جانە بالالىق شاعى

1964-جىلى 13-مامىردا قىزىلوردا وبلىسى ارال اۋدانىنىڭ ساپاق بەكەتىندە كوپبالالى تەمىرجولشىنىڭ وتباسىندا دۇنيەگە كەلدى.

1981-جىلى قىزىلوردا وبلىسى جاڭاقازالى ستانساسىنداعى №17 قازاق ورتا مەكتەبىن ءبىتىردى.

1981-1982 جىلدار – جاڭاقازالى ستانساسىنداعى  №716 قۇرىلىس-مونتاج پويىزىنىڭ سلەسارى.

1982-جىلدان – قازمۋ جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىنىڭ ستۋدەنتى.

1983-1985-جىلدارى – كەڭەس ارمياسىنىڭ قاتارىندا قىزمەت اتقاردى (ماسكەۋ قالاسى).

1985-جىلى وقۋىن جالعاستىردى. فاكۋلتەت كومسومول كوميتەتىنىڭ حاتشىسى بوپ سايلاندى. لەنيندىك ستيپەنديا يەگەرى بولدى.

1989-جىلى ۋنيۆەرسيتەتتى ۇزدىك ءتامامدادى.

اكەسى – ساعيدراحمان اعىبەتۇلى قوسانوۆ. اناسى – اققىز ناعاشىبايقىزى قوسانوۆا.

جۇبايى – روزا مۇراتقىزى قوسانوۆا.

بالالارى – ينديرا، توميريس، عالىمجان

قىزمەت جولى جانە ساياسي مانساپ

1989-جىلدىڭ ناۋرىزىنان – رەسپۋبليكالىق «سوتسياليستىك قازاقستان» (قازىرگى «ەگەمەن قازاقستان») گازەتىنىڭ ءتىلشىسى. 1990-جىلدىڭ ماۋسىمىندا بالاما نەگىزدە (4 ۇمىتكەردىڭ اراسىنان) الماتى قالاسى فرۋنزە (قازىرگى مەدەۋ) اۋداندىق كومسومول كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشىسى حاتشىسى بوپ سايلاندى. كەيىنىرەك – قازاقستان لكجو ورتالىق كوميتەتىنىڭ ساياسات ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، قر جاستار ىستەرى جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميتەتىنىڭ باق-پەن جۇمىس ءبولىمىنىڭ باستىعى.

1993-جىلدىڭ ساۋىرىنەن – جاستار ءىسى جونىندەگى جاستار كوميتەتى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى. 1994-جىلدىڭ ناۋرىزىنان – قر جاستار ىستەرى، تۋريزم جانە سپورت ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى.

1994-جىلدىڭ قىركۇيەگىنەن 1997-جىلدىڭ قىركۇيەگىنە دەيىن – قر پرەمەر-ءمينيسترىنىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى – مينيسترلەر كابينەتى ءباسپاسوز قىزمەتىنىڭ جەتەكشىسى.

1998-جىلدىڭ ناۋرىزىنان – «رەفورما» الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جانە قوعامدىق-ساياسي باستامالار ورتالىعىنىڭ پرەزيدەنتى.

1998-جىلدىڭ جەلتوقسانىنان – قازاقستان رەسپۋبليكالىق حالىقتىق پارتياسى (قرحپ) اتقارۋ كوميتەتى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى. 2000-جىلدان – قرحپ اتقارۋ كوميتەتىنىڭ توراعاسى، قازاقستان دەموكراتيالىق كۇشتەرى فورۋمىنىڭ تەڭتوراعاسى.

2006-جىلدىڭ ساۋىرىنەن – «ادىلەتتى قازاقستان ءۇشىن» (اقۇ) قوزعالىسىنىڭ باس حاتشىسى.

2006-جىلدىڭ قىركۇيەگىنەن – جالپىۇلتتىق سوتسيال-دەموكراتيالىق پارتيانىڭ (جسدپ) ءبىرىنشى ورىنباسارى.

2009–2012- جىلدارى – بىرىككەن وپپوزيتسيالىق «ازات» جسدپ پارتياسىنىڭ باس حاتشىسى.

2012-جىلدان – تاۋەلسىز ساياساتكەر.

ساياسي كوزقاراسى ءۇشىن قىلمىستىق ايىپ تاعىلىپ، ءبىر جىل باس بوستاندىعىنان شارتتى تۇردە ايىرىلعان (2003 جىل).

رۇقسات ەتىلمەگەن ميتينگىلەر ۇيىمداستىرىپ، جۇرگىزگەنى ءۇشىن ءۇش رەت 15 تاۋلىككە اباقتىعا قامالعان.

ونىڭ وزىنە جانە وتباسىنا قارسى بىرنەشە دۇركىن ارانداتۋلار مەن ۇركىتۋ اكتسيالارى ۇيىمداستىرىلعان. 1998 جىلى ماسكا كيىپ، قولىنا شوقپار ۇستاعان ءبىر توپ ادام ءتۇن ىشىندە ونى ءۇيىنىڭ ماڭىندا اياعى اۋىر جۇبايىنىڭ كوزىنشە اياۋسىز سوققىعا جىقتى. ول اۋىر جاراقات الىپ، اۋرۋحاناعا ءتۇستى.

2000 جىلدىڭ باسىندا ءتۇن جامىلعان قاسكويلەر پاتەرىنىڭ ەسىگىن سىرتىنان بەتونداپ كەتتى. تەرەزەسىنە تاس لاقتىردى. ءتىپتى كەلەسى كۇنگە ونىڭ جانازاسىن تاعايىنداپ، ءمايىتىن الىپ جۇرۋگە قاجەتتى اۆتوكولىككە تاپسىرىس بەرىلگەن، جەرلەۋ ءراسىمىنىڭ اقشاسى تولەنگەن!

2018 جىلى ارىپتەستەرىمەن بىرگە «جاڭا قازاقستان» فورۋمىن قۇردى. ونىڭ قۇرامىنا تانىمال قوعام قايراتكەرلەرى ەندى. بىراق فورۋم تىركەلۋدەن وتە المادى.

2019 جىلى 9 ماۋسىمدا وتەتىن سايلاۋ الدىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتتىگىنە كانديجات رەتىندە تىركەلدى.

ماراپاتتارى

  • 1994-جىلى قازاق تەلەديدارىندا جاساعان اۆتورلىق حابارلار تسيكلى ءۇشىن قازاقستان جاستار وداعىنىڭ سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى اتاندى.
  • قازاقستان جۋرناليستەر وداعى سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى.
  • 2002-جىلى ورتا-ازيالىق ساياسي زەرتتەۋلەر اگەنتتىگى ونى «جىل ساياساتكەرى» اتادى.
  • ماقالالارى باسپاسوزدە ءجيى جاريالانىپ ءجۇر، بىرقاتار رەسپۋبليكالىق باسىلىمداردا اۆتورلىق باعانالار جۇرگىزىپ كەلەدى.
  • ولەڭدەرى پوەزيالىق جيناقتاردا، ادەبي جۋرنالدار مەن گازەتتەردە جاريالانعان.

Related Articles

  • سارباس رۋى جانە سارتوقاي باتىر

    تاريحتى تۇگەندەۋ، وتكەننىڭ شەجىرەسىن كەيىنگە جالعاۋ – اتادان بالاعا جالعاسقان ەجەلگى ءداستۇر. شەجىرە، ۇلت-رۋ، تايپا تاريحى – اتانى ءبىلۋ، ارعى تاريحتى ءبىلۋ بولىپ قالماستان ۇلتتىڭ ۇلت بولىپ قالىپتاسۋى جولىنداعى باستان كەشكەن سان قيلى وقيعالارى مەن اۋىر تاعدىرىنان دا مول دەرەك بەرەدى. شەجىرە – تۇتاس حالىق تاريحىنىڭ ىرگەتاسى عانا ەمەس، ۇلت پەن ۇلىس تانۋدىڭ الىپپەسى  سانالادى. «قازاق حالقى 200-دەن اسا رۋدان قۇرالسا دا ءار رۋدىڭ ءوز شەجىرەسى بولعان. شەجىرەشىلەر ءجۇز، تايپا، رۋ، اتا تاريحىن تەرەڭ تالداي بىلگەن»(1). پاتشالىق رەسەيدىڭ داۋرەنى اياقتالار تۇستا قازاقتىڭ مەملەكەتتىگىن قالپىنا كەلتىرۋدى ماقسات تۇتقان الاش كوسەمى ءاليحان بوكەيحان (1866-1937) العاشقى بولىپ قازاق تاريحىنىڭ قاجەتتىلىگىن العا تارتىپ، باشقۇرتتىڭ ايگىلى عالىمى ءۋاليدي توعانمەن كەزدەسىپتى. ءۋاليدي توعان ءوزىنىڭ ەستەلىگىندە: «مەن بىرنەشە

  • ءتاڭىرى قالاۋى تۇسكەن جان

    ماندوكي قوڭىردىڭ تۋعانىنا 80 جىل تولۋىنا وراي «ءتاڭىرى مەنى تاڭدادى»  مۇحتار ماعاۋين ماندوكي قوڭىر يشتۆان – وتانى ماجارستان عانا ەمەس، كۇللى تۇركى دۇنيەسى قاستەرلەيتىن ۇلىق ەسىمدەر قاتارىنداعى كورنەكتى تۇلعا. شىڭعىس جورىعى تۇسىندا كارپات قويناۋىنداعى ماديارلار اراسىنان پانا تاپقان قۇمان-قىپشاق جۇرتىنىڭ تۋماسى ماندوكي قوڭىر وننان اسا ءتىلدى ەركىن مەڭگەرگەن، بۇعان قوسا زەرتتەۋشىلىك قارىمى ەرەن، تۇران حالىقتارىنىڭ فولكلورلىق-دۇنيەتانىمدىق ساناسىن بويىنا دارىتقان عالىم. ول تۇركولوگيا عىلىمىمەن دەندەپ اينالىسىپ قانا قويماي، حح عاسىردىڭ ءتورتىنشى شيرەگىندە شىعىس پەن باتىس­تىڭ اراسىندا التىن كوپىرگە اينالدى، ميلليونداردىڭ ىقىلاس القاۋىنا بولەندى. ياكي ول حالىقتار اراسىن جاقىنداس­تىرعان مامىلەگەر، وزىقتارعا وي سالعان كورەگەن ەدى. زامانا العا جىلجىعان سايىن مەرەيتوي يەلەرى تۋرالى ايتىلاتىن جايتتار ەستەلىك پەن وتكەن شاق ەنشىسىنە كوشەدى. كوزى ءتىرى

  • نۇرالى باتىردىڭ كەسەنەسى  جونىندە

    كەيىنگى كەزدە نۇرالى باتىردىڭ كەسەنەسى جونىندە ءارتۇرلى اڭگىمەلەر شىعىپ جۇرگەن كورىنەدى. ونىڭ ءبىرى موڭعوليادان كەلگەن ءبىر تۋىسقانىمىز باسقا ءبىر بەلگىلى جەرلەسىمىزدىڭ نۇرالى باتىردىڭ زيراتى دەپ كيگىز ءۇي سياقتى سامان كىرپىشتەن قالانعان  ادەمى زيراتتىڭ جانىنا بارىپ قۇران وقىعانىنا كۋا بولعانىن كەلتىرىپتى. ول جىگىتتىڭ  كورگەنى دە، ايتىپ وتىرعانى دا شىڭدىق. ويتكەنى 1982 جىلعا دەيىن ەلدىڭ كوپشىلىگى، ونىڭ ىشىندە  مەن دە سولاي  ويلادىم. اڭگىمە تۇسىنىكتى بولۋ ءۇشىن مەن سول كەزدەگى وقيعادان باستاپ باياندايىن. مەن 1961 جىلى سەمەيدىڭ  مال دارىگەرلىك ينستيتۋتىن ءبىتىرىپ كەلدىم. مەنى  سول كەزدەگى  س.م. كيروۆ اتىنداعى  كولحوزعا مال دارىگەرى ەتىپ جىبەردى. 1962 جىلى بۇل كولحوز «گورنىي» سوۆحوزىنا اينالدى. ءبىز بالا كەزىمىزدەن: «نۇرالى اتامىزدىڭ زيراتى س.م كيروۆ اتىنداعى كولحوزدىڭ جەرىندە ورنالاسقان،   بابامىز باتىر بولعان كىسى، ال ونىڭ جانىنداعى قابىردىڭ  ۇزىندىعى جەتى كەز، ءبىزدىڭ  بابامىزدان  دا  اسقان

  • الىستاعى اعايىننىڭ اتامەكەنگە ورالۋ جولىن تۇڭعىش اشقان قازاقتىڭ قاھارمان قىزى

    ول كىم دەيسىز عوي، تۋراسىن ايتسام ول ساعات زاقانقىزى. توقسانىنشى جىلدارداعى العاشقى كوش موڭعوليا قازاقتارتارىنان باستالعان. سول كوشتى العاش باستاعان ادام ساعات زاقانقىزى. بۇعان ەشكىمنىڭ داۋى جوق. جارعاق قۇلاعى جاستتىققا تيمەي، سوناۋ قيىن-قىستاۋ زامانىندا الىستاعى اعايىنداردىڭ جولىن اشقان وسى ادامدى قازاقتىڭ قاھارمان قىزى اتاۋىمىزدىڭ وزىندىك سەبەبى بار. “كوش باسشىسىمەن كورىكتى”  “كورگەنى جاقسى كوش باستار”  دەيدى اتام قازاق.   وسى ەكى اۋىز ءسوزدىڭ استارىنا ءۇڭىلىپ قاراساق، وندا، ۇلكەن ءمان ماعىنا بار ەكەنىنە كوز جەتكىزەمىز.       بۇرىنعى اۋىل كوشىنىڭ وزىندە، كوش باسشىلارى ءتورت تۇلىك مالدىڭ ءورىسىنىڭ جاعدايىنا قاراي، ءار مەزگىلدەگى اۋارايىنىڭ وزگەرىسىنە ساي، كوشىپ قونۋدا ءبىر باسىنا جەتىپ ارتىلار  ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك  جۇكتەسە، موڭعوليادا تۇراتىن قانداستارىمىزدىڭ ءبىر جارىم عاسىر عۇمىر كەشكەن ەل جەرىنەن ،

  • كەنەسارى حانعا تاعزىم

    ءجۇز ەلۋ جىل! بيىل كەنەسارى حاننىڭ ءشايىت بولعانىنا ءبىر ءجۇز ەلۋ جىل تولدى. كەنەسارى عانا ەمەس. ناۋرىزباي باحادۇر سۇلتان، ەرجان سۇلتان، قۇدايمەندە سۇلتان. قىپشاق يمان باتىر، تاما قۇرمان باتىر، دۋلات بۇعىباي باتىر، دۋلات جاۋعاش باتىر، دۋلات مەدەۋ بي، قىلىشتىڭ ءجۇزى، نايزانىڭ سۇڭگىسى بولعان تاعى قانشاما ازامات. قازاق ورداسىنىڭ ەڭ سوڭعى جاراقتى جاساعىندا قالعان ءۇش مىڭنان استام الامان. ءبارى دە ءشايىت بولدى.كەنەسارى حاننىڭ، ونىڭ ەڭ سوڭعى جاۋىنگەر سەرىكتەرىنىڭ قاسيەتتى قانى شاشىلعان اقىرعى ساعاتتا ءتورت عاسىر بويى تورە تاڭبالى قىزىل تۋى جەلبىرەگەن ۇلى مەملەكەت قازاق ورداسى شايقالىپ بارىپ قۇلادى. الاش بالاسى سوناۋ ءۇيسىن، عۇن، تۇرىك زامانىنان تارتىلعان، التىن ورداعا جالعاسقان، قازاق ورداسىنا ۇلاسقان، ورتالىق ازيا توسىندە جيىرما عاسىردان استام، عالامات ۇزاق ۋاقىت

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: