جۇگىرتپەلەر
 |  |  | 

سۋرەتتەر سويلەيدى تاريح

ءبايدىلدا دوسكەنوۆ (1902-1974)

<span>kerey.kz</span>kerey.kz
 |  Feb 16, 2021
150226466_1971985769631667_1740889200321612460_n
1943-46 جج شىعىس تۇركىستانداعى ۇلت-ازاتىق توڭكەرىسكە قاتىسقان. سوۆەت وداعىنىڭ كومەككە جىبەرگەن اسكەري مامانى.
ب.دوسكەنوۆ قىزىلوردا وبل، قىزىلوزەك ەلدى-مەكەنىنىڭ تۋماسى. ەكىنشى جاھان سوعىسىنا قاتىسقان. 1943 جىلدان كەيىنگى ءومىرى قىتايداعى اسكەري ءىس-قيمىلداردا وتكەن. كەيىن 1946 جىلى ەلگە ورالعان.
قۇلجادا قۇرىلعان ۋاقىتشا ۇكىمەت تۋرالى ادەبيەتتەردە (كىتاپ، ماقالا) ب.دوسكەنوۆتىڭ اتى كەزدەسىپ جاتادى. سول دەرەكتەردى وقىپ وتىرعاندا اسىرەسە، قوجاي دوقاسۇلى جازعان “وفيتسەردىڭ قويىن داپتەرىنەن” كىتابى مەن حاكىم بەكىشەۆتىڭ “ازاتتىق مۇراتى” اتتى كىتابىندا ءبايدىلدا دوسكەنوۆتىڭ اتى بىرقانشا جەردە كەزدەسەتىن ەدى.
سۋرەتتىڭ الىنعان سىلتەمەسى:
جالپى، 1943-1946 جىلدارى سوۆەت وداعى التاي، تارباعاتاي، ىلەدەگى ۇلت-ازاتتىق توڭكەرىستى اسكەري ماماندارمەن قامتاماسىز ەتتى. نەشە مىڭداعان اسكەرلەر شەكارادان جاسىرىن ءوتىپ ول جاقتاعى پارتيزاندارمەن بىرگە كۇرەسكە قاتىستى. 1946 جىلى كومەككە كەلگەن اسكەري مامانداردىڭ ءبىربولىمى قايتىپ كەتتى. اسكەري مىندەت اسا قۇپيا تۇردە ورىندالعاندىقتان ولار كۇنشىعىس سوعىس مايدانى تۋرالى اشىپ ايتۋان شەكتەلىپ كەلدى. بۇگىنگى جاس ۇرپاق وسى تاريحتى تىڭنان زەرتتەۋى كەرەك دەپ ويلايمىن.
ەلدەس وردا
14.02.2021

Related Articles

  •    ەروفەەۆانىڭ عىلىمداعى بەيباستاقتىعى  

       ەروفەەۆانىڭ عىلىمداعى بەيباستاقتىعى  

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

       القيسسا ابىلقايىر حان جايلى وربىگەن قولايسىز اڭگىمەلەرگە بايلانىستى كولەمدى سىن ماقالا جازىپ ەك بۇدان جيىرما جەتى جىل بۇرىن. اراشا ءتۇسىپ. بىرەۋلەردىڭ ايتىپ جۇرگەنىندەي ەمەس دەپ. دالەلدەرىمىزدى كەلتىرىپ. «انا ءتىلى» گازەتىنە جاريالادىق، 1998 جىلى. بىردە كىتاپ دۇكەنىنە باس سۇققانىمدا كوزىم سورەدەگى «حان ابۋلحاير: پولكوۆودەتس، پراۆيتەل ي پوليتيك» اتتى كىتاپقا ءتۇستى. قۋانىپ، قولىما الدىم. اقتارا باستادىم. باسپادان 1999 جىلى شىعىپتى. اۆتورى – يرينا ەروفەەۆا ەسىمدى تاريحشى ەكەن. تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى. بۇل – 2000 جىلى جاز ايى-تىن. ساتىپ الدىق. وقىدىق. 1710 جىلى ءۇش ءجۇزدىڭ قازاعى قاراقۇمدا ابىلقايىردى حان قىپ سايلاپ الىپتى. عازيز تاۋكەنىڭ كوزى تىرىسىندە-اق. وسىعان ءسال شۇبالاندىق. بىراق راس تا شىعار، وقيعانى ارنايى زەرتتەگەن تاريحشى ايتىپ وتىر عوي دەپ كۇدىگىمىزدى سەيىلتىك.

  • جۇمابەك تاشەنەۆتىڭ تۋعانىنا 110 جىل

    جۇمابەك تاشەنەۆتىڭ تۋعانىنا 110 جىل

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    بۇگىن جۇمابەك تاشەنەۆتىڭ تۋعانىنا 110 جىل تولىپ وتىر. قۇجاتتاردى وقىساق، حرۋششەۆ قىرىمدى ۋكرايناعا بەرگەن سوڭ رەسپۋبليكالاردىڭ ايماقتارىن باسقاشا بولمەك بولعان ەكەن. قازاقستاندا تسەليننىي كراي قۇرىپ، ەلدىڭ وڭتۇستىك بولىگىن كورشى ەلدەرگە بەرۋگە ءۇزىلدى-كەسىلدى قارسى بولعان. بۇل ماسەلەنىڭ ءتىپتى قاراستىرىلۋىنا قارسى شىققان. كەيىن وسى ۇستانىمى ءۇشىن قىزمەتى تومەندەتىلدى. مينيسترلەر كابينەتىنىڭ توراعاسى قىزمەتىندە ب.مومىشۇلى، ر.قوشقارباەۆتى ۇلى وتان سوعىسىنىڭ باتىرى اتاعىنا بىرنەشە رەت ۇسىنىپتى. س.نۇرماعامبەتوۆكە كومەكتەسىپتى. 1960ج 212 پاتەرلى ءۇيدى قازاق ونەرىنىڭ مايتالماندارىنا بەرگىزىپتى. 1955ج قىتايدان ورالعان 100 وتباسى دالادا قالعاندا ولاردىڭ ماسەلەسىن شەشۋ ءۇشىن ۇكىمەتتەن ارنايى كوميسسيا قۇرۋدى سۇراعان ەكەن. ەلگە قىزمەت ەتكەن ازامات قوي. p.s. مۇنداي پرينتسيپشىلدىك – بۇگىندە سيرەك كەزدەسەتىن قاسيەت. Nurmukhamed Baigarayev

  • ناۋرىز تۋرالى ماڭىزدى قۇجات

    ناۋرىز تۋرالى ماڭىزدى قۇجات

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    اشىق دەرەككوزدەردەن 1920 جىلعى 20 ناۋرىزدا تاشكەنتتە تۇرار رىسقۇلوۆ قول قويعان ناۋرىزدى اتاپ ءوتۋ تۋرالى بۇيرىققا كوزىم ءتۇستى. دەمەك، بيىل بۇل تاريحي قۇجاتقا – 105 جىل! الايدا، ارادا نەبارى التى جىل وتكەن سوڭ 1926 جىلى ناۋرىزعا تىيىم سالىندى. ال، 1920 جىلى تۇركىستان كەڭەستىك رەسپۋبليكاسىنىڭ ورتالىق اتقارۋ كوميتەتىنىڭ توراعاسى بولىپ قىزمەت ەتكەن تۇرار رىسقۇلوۆتىڭ تاعدىرى قانداي قايعىمەن اياقتالعانى بارشامىزعا ءمالىم. ونى “حالىق جاۋى” دەپ تانىپ، 1938 جىلدىڭ 10 اقپانىندا اتۋ جازاسىنا كەسكەن… ناشەل ۆوت تاكوي دوكۋمەنت ۆ وتكرىتىح يستوچنيكاح: پريكاز، يزداننىي ۆ تاشكەنتە تۋراروم رىسكۋلوۆىم وت 20 مارتا 1920 گودا و پرازدنوۆاني ناۋرىزا. پولۋچاەتسيا، ۆ ەتوم گودۋ ەتومۋ يستوريچەسكومۋ دوكۋمەنتۋ يسپولنيلوس 105 لەت! ۆ 1926 گودۋ ناۋرىز وكازالسيا پود زاپرەتوم. ا

  • قازاق-جوڭعار ءدىن ءۇشىن سوعىسپاعان!

    قازاق-جوڭعار ءدىن ءۇشىن سوعىسپاعان!

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    قازاق-جوڭعار ءدىن ءۇشىن سوعىسقان دەگەندەر مىنا دەرەككە سۇيەنسە كەرەك: 1691 جىلى 6 اقپاندا يركۋتسك قالاسىندا جوڭعار حانى گالدان بوشوگتۋ (موڭعول. گالدان بوشيگت; قالم. گالدان-بوشيگت; 1644 – 1697) ەلشىلەرىنىڭ قازاق حاندىعى تۋرالى اڭگىمەسى. «…شابارماندار: «وسىدان ون جىلداي بۇرىن ولار، قالماق بۋشۋحتۋ حانى مەن كازاك ورداسى، ءدىنى ءارتۇرلى بولعان. بۋشۋحتۋ حان قالماقتارمەن جانە باسقا دا وردا مۇشەلەرىمەن بىرگە دالاي-لاماعا سەنەدى، ال كازاك ورداسى اسىرەسە مۇحامەتكە قىرىمدىق جولمەن سەنەدى، بۇسۋرماندىق جولمەن سۇندەتتەلەدى. ال بۋشۋحتۋ حان كازاك ورداسىنا ونىمەن، قالماق بۋشۋحتۋ حانىمەن جانە وردانىڭ باسقالارىمەن ءبىر دالاي لاماعا بىرىگىپ بۋدداعا سەنسىن دەپ جىبەردى. سوندىقتان دا ولارمەن جانجال تۋىندادى، ويتكەنى ولار قالماق جولىمەن دالاي-لاماعا سەنگىسى كەلمەدى، وسىنىڭ سالدارىنان ۇلكەن شايقاستار بولىپ، بۋشۋحتۋ حان ولاردىڭ كوپتەگەن

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى:

Zero.KZ