سۋديالار ەندى مەملەكەتتىك تىلدەن كۇردەلەندىرىلگەن ەمتيحان تاپسىرىپ، پسيحولوگيالىق تەستىلەۋدەن ءارى ءبىر جىلدىق ستاجيروۆكادان ءوتۋى ءتيىس.
kerey.kz
قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ جانىنداعى ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىندە ، سۋديالاردى ىرىكتەۋ جۇيەسىن جەتىلدىرۋ جانە ولارعا قويىلاتىن بىلىكتىلىك تالاپتارىن ارتتىرۋ، سونداي-اق ينۆەستيتسيالىق سوتتاردى قۇرۋ تاقىرىبىنا ارنالدى.
ءىس-شاراعا جوعارعى سوتتىڭ قىلمىستىق ىستەر جونىندەگى قاداعالاۋشى سوت القاسىنىڭ توراعاسى اباي راحمەتۋلين، جوعارعى سوتتىڭ ازاماتتىق جانە اكىمشىلىك ىستەر جونىندەگى قاداعالاۋشى سوت القاسىنىڭ سۋدياسى نۇرجان قايىپجان سپيكەر رەتىندە قاتىستى.
قازىرگى تاڭدا ەلىمىزدە 2606 سۋديا قىزمەت اتقارادى. وتكەن جىلى پرەزيدەنتتىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس سوت كورپۋسى 450 سۋدياعا ارتتى. 2001 جىلدان باستاپ جاريالى جانە كوپساتىلى سيپاتقا يە كونكۋرستىق ىرىكتەۋ جۇيەسى ەنگىزىلدى. سۋديالار بىلىكتىلىك ەمتيحانىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا نەمەسە قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى جانىنداعى مەملەكەتتىك باسقارۋ اكادەمياسىنا قاراستى سوت تورەلىگى ينستيتۋتىنداعى وقۋدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ىرىكتەۋدەن وتەدى. ۇمىتكەرلەردىڭ كانديداتۋراسىن قۇرامىنا جەرگىلىكتى جۇرتشىلىق، ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمداردىڭ وكىلدەرى كىرەتىن وڭىرلەردەگى قوعامدىق كەڭەس جاريالى تۇردە تالقىلايدى. كەيىننەن ولاردىڭ كانديداتۋرالارى جوعارعى سوت كەڭەسىندە قاراستىرىلادى.
زامان تالابىنا سايكەس، سوت كورپۋسىنا قويىلاتىن تالاپ تا تۇراقتى تۇردە ارتۋدا. قازىرگى تاڭدا ەلىمىز قارقىندى دامۋدا، قوعامدىق قاتىناستاردىڭ، الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق پروتسەستەردىڭ اۋقىمى كەڭەيۋدە، قازاقستاندى الەمدەگى دامىعان 30 ەلدىڭ قاتارىنا ەنگىزۋ مىندەتىن ورىنداۋ كوزدەلۋدە. سوندىقتان دا سوتتار مەن سۋديالاردىڭ ەڭ جوعارعى تالاپتارعا ساي كەلۋى ۋاقىت تالابىنا تۋىنداعان مىندەت بولىپ تابىلادى.
جوعارعى سوت سۋديالىققا ۇمىتكەرلەرگە قويىلاتىن بىلىكتىلىك تالاپتارىن قايتا قاراۋ بويىنشا بىرقاتار ۇسىنىستاردى ازىرلەدى. اتالعان ۇسىنىستار جاڭعىرتۋ جونىندەگى ۇلتتىق كوميسسيانىڭ قاراۋىنا رەسمي تۇردە جولداندى.
اتاپ ايتقاندا، بارلىق سۋديالاردى مىندەتتى تۇردە سوت تورەلىگى ينستيتۋتىنىڭ ماگيستراتۋراسىندا دايارلىقتان ءوتۋى ءتيىس. وسى رەتتە، ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق جانە دامۋ ۇيىمىنىڭ اتالعان وقۋ ورنىنىڭ جوعارعى سوتقا باعىنىستى بولۋى تۋرالى ۇسىنىمى قولداۋعا لايىق دەپ ەسەپتەلۋدە. مۇنداي تاجىريبە فرانتسيادا ءساتتى ىسكە اسىرىلۋدا. بىلىكتىلىك ەمتيحانىن تاپسىرۋ ءتارتىبى قايتا قارالاتىن بولادى. ۇسىنىم بەرۋ ينستيتۋتىن، («ا» كورپۋسىنا ۇمىتكەرلەردى ىرىكتەۋ جۇيەسى بويىنشا) مەملەكەتتىك ءتىلدى ءبىلۋ دەڭگەيىن تەستىلەۋ، تاپسىرمالار (كەيستەر) ەنگىزۋ ارقىلى بىلىكتىلىك ەمتيحانىن جەتىلدىرۋ، ۇمىتكەرلەردىڭ قۇقىق قولدانۋ بويىنشا قابىلەتىن باعالاۋ ءۇشىن مىندەتتى پسيحولوگيالىق تەستىلەۋ ەنگىزۋ شارالارى زاڭنامالىق تۇرعىدا بەكىتىلەتىن بولادى. سۋديالىق لاۋازىمعا ۇسىنىلعان تۇلعالار ءۇشىن ءبىر جىلدىق سىناق مەرزىمىن ەنگىزۋ كوزدەلۋدە.
سۋديالار قىزمەتىن كەزەڭدىك كاسىبي باعالاۋ جۇيەسىن ەنگىزۋ ماسەلەسى تۇبەگەيلى شارا رەتىندە قاراستىرىلاتىن بولادى. سۋديالىق ءوتىلى 15 جىلدان اساتىن سۋديالاردى ساناماعاندا، سۋديالاردىڭ بىلىكتىلىگىن 5 جىلدا ءبىر رەت، سونداي-اق جوعارى تۇرعان سوتتاعى سۋديا لاۋازىمىنا، سوت نەمەسە سوت القاسىنىڭ توراعاسى قىزمەتىنە جاريالانعان كونكۋرسقا قاتىسقان سۋديالاردىڭ كاسىبي دەڭگەيىن باعالاۋ جۇرگىزۋ فۋنكتسياسىن سوت جيۋريىنە بەرۋ قاراستىرىلۋدا.
اۋداندىق سوت سۋدياسىنىڭ لاۋازىمدىق جالاقىسىنىڭ 70% كولەمىندەگى ەڭبەكاقىسىن تولەي وتىرىپ، بوساتىلعان نەگىزدە سۋديالاردىڭ تاعىلىمدامادان ءوتۋ جۇيەسىن ەنگىزۋ ماسەلەسى قاراستىرىلۋدا.
قازىرگى تاڭدا ينۆەستيتسيالىق داۋلاردى شەشۋ بويىنشا سوت ءىسىن جۇرگىزۋدىڭ جاڭا مودەلىن قۇرۋ ماسەلەلەرى پىسىقتالۋدا. ماسەلەن، پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ ەكىنشى وقىلىمىندا ماقۇلدانعان جاڭا رەداكتسياداعى ازاماتتىق پروتسەستىك كودەكس جوباسىندا جوعارعى سوتتا ينۆەستيتسيالىق داۋلاردى قارايتىن القا جانە استانا قالاسىنىڭ سوتىندا مامانداندىرىلعان سۋديالار قۇرامىن قۇرۋ قاراستىرىلعان. جوعارعى سوتتا قۇرىلاتىن القادا ءىرى ينۆەستورلاردىڭ قاتىسۋىمەن بولاتىن داۋلاردى، ال قالعان ينۆەستورلاردىڭ قاتىسۋىمەن بولاتىن داۋلاردى استانا قالاسى سوتىنىڭ مامانداندىرىلعان سۋديالار قۇرامى قارايدى دەپ جوسپارلانۋدا. بۇل مودەل شەتەلدىك ساراپشىلاردىڭ عىلىمي-كونسۋلتاتيۆتىك كەڭەس جۇمىسىنا قاتىسۋى ارقىلى ينۆەستيتسيالىق داۋلاردى قاراۋعا تارتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
بۇعان قوسا، سوت تورەلىگىن ودان ءارى مامانداندىرۋ ماقساتىندا ينۆەستورلاردىڭ جانە استانا وڭىرلىك قارجى ورتالىعى قاتىسۋشىلارىنىڭ قاتىسۋىمەن داۋلاردى قاراستىراتىن وبلىستىق سوتقا تەڭەستىرىلگەن مارتەبەگە يە مامانداندىرىلعان ينۆەستيتسيالىق سوت قۇرۋ ماسەلەسى زەردەلەنۋدە.
وسى ماسەلەنى پىسىقتاۋ ماقساتىندا جوعارعى سوت توراعاسى باستاعان سۋديالار دەلەگاتسياسى بىرىككەن اراب امىرلىكتەرى مەن سينگاپۋرعا ارنايى بارىپ قايتتى. ءىسساپار شەڭبەرىندە دۋباي حالىقارالىق قارجى ورتالىعى مەن سينگاپۋر حالىقارالىق كوممەرتسيالىق سوتىنىڭ جۇمىس تاجىريبەسى زەردەلەندى. ءىسساپار ناتيجەسىندە زەردەلەنگەن تاجىريبەنى جاڭا ينۆەستيتسيالىق سوتتار قۇرۋ كەزىندە كەڭىنەن پايدالانۋ كوزدەلۋدە.
بريفينگ بارىسىندا سپيكەرلەر باق وكىلدەرىنىڭ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەردى.
باسپا ءسوز ورتالىعى
پىكىر قالدىرۋ