زۋقا باتىردىڭ وسپان باتىردىڭ سىناپ، باتا بەرۋى….
kerey.kz
وسپان ەر جەتە باستاعاندا، كوكتوعايدىڭ كۇرتىسىنىڭ اياق جاعىنداعى ەكىقىزىل دەگەن جەردە اقتاستىدان كومەي الىپ، ەگىن سالعان. اكەسى قىستا وزەن بويىنا قىستاپ، جازدا جايلاۋعا بارعاندا وسپان ويدا قالىپ، ەگىنشىلىكپەن شۇعىلداناتىن.
سول كەزدە وسپان قاينى جارىمبەتتەن ءبىر ات اكەلىپ، ەگىن باسىندا جاتقاندا، زۋقانىڭ جىگىتتەرى اتىن ۇرلاپ ءمىنىپ، زورىقتىرىپ دالاعا تاستايدى دا، ات ولەدى. «مال اشۋى – جان اشۋى» بولىپ جۇرگەن سول كۇندەردىڭ بىرىندە ءبىر توپ ۇرى اكەسىنىڭ جىلقىلارىن قۋىپ كەتەدى. ۇرىلاردىڭ سوڭىنان اتىن جايداق ءمىنىپ، قۋىپ بارعان وسپان شۇڭعىل قايسا، توماجان، كارمەن، تولەگەتاي باستاعان ۇرىلاردىڭ ءبارىن بىردەي ۇرىپ جىعىپ، بايلاپ اكەلەدى. ۇرىلاردىڭ تاعى دا زۋقانىڭ جىگىتتەرى ەكەنىن كورگەن اكەسى قويا بەرگىزەدى.
جالعىز ءوزى بەس بىردەي جىگىتتى ۇرىپ جىققانىن ەستىگەن زۋقا وسپاندى شاقىرىپ الادى.
– وۋ، بالام، بەس كىسىنى بىردەي قولعا تۇسىرگەنىڭ راس پا؟ – دەيدى.
– راس، – دەپ، وسپان شۇڭعىل قايسا باستاعان بەس تەنتەكتىڭ ايىبىن مويىنداتادى.
– راس بولسا، دالادا ءبىر ماس جاتىر، سونى اكەلىپ اناۋ توسەككە جاتقىز، – دەيدى زۋقا.
وسپان سىرتقى ىرگەدە سەرەيىپ جاتقان الپامساداي بىرەۋدى باس سالعاندا، اناۋ ماس ەمەس ەكەن، جاعالاسا كەتەدى. وسپان دا كۇش جيناپ، الىپتىڭ قول-اياعىن سىعىمداپ كوتەرىپ اكەلەدى دە، ءۇيدىڭ وڭ جاعىنا كۇرس ەتكىزەدى.
– جارايسىڭ، بالام! – دەيدى باتىر. الگى الىپ ماس ەمەس، وسپاندى سىناماققا جاتقان ومىراۋقارا دەگەن بالۋان ەكەن.
باتىر قاجى وسپاندى ۇيىنە قوندىرىپ كۇتىپ، ەرتەڭىنە ات مىنگىزىپ، اسىلدان شاپان جاۋىپ، تەرەڭ ويعا شومىپ، كۇبىرلەپ ءبىراز وتىرادى دا، ءىشىپ وتىرعان ءشايىن ۇسىنىپ، بىلاي دەيدى:
– ە-ە، بالام، كەشتىم تەنتەكتىگىڭدى. ءسىلامنىڭ باسىن وڭعا قاراتادى ەكەنسىڭ. ءبىر تەنتەكسىز ەل دە تەكتى بولماس. كەلە-كەلە كەرەيدىڭ كەرجاق ءبيى اتانادى ەكەنسىڭ. اتاعىڭدى ەستىپ، التى الاش ەلەڭدەيدى. ودان سوڭعىسى ما، سوڭعىسى… اتتەڭ، كەش، ارتى بۇلىڭعىر، كوزىم جەتپەيدى… بايقا، بالام، بايقا! اسا قايرات باس جارار، – ءسوزىنىڭ اياعىن جۇتىپ بارىپ توقتايدى دا، «ەرى جوق – ەل جەتىم»، اللاھ الدىڭنان وڭعارسىن، جورتقاندا جولىڭ بولسىن! – دەپ باتا بەرەدى.
مۇسىلمانشىلىقپەن ايتقاندا زۋقانىڭ قۇلاعىنا پەرىشتەلەر سىبىرلاپ تۇردى ما، الدە ونىڭ ايتقانىنا پەرىشتەلەر: «ءاۋمين!» دەدى مە، ايقانى اۋماي كەلەدى. وسپان باتىر شىنىندا اتاقتى باتىر بولادى، ايقانىنان قايتپايتىن ەر جۇرەك دالا پەرزەنتى تىك تۇرعان قالپىندا جۇرەگىن وققا توسەيدى.
زۋقا باتىر دا باس يمەگەن كۇيى شاھيتتتىك تابادى.
بيىل سول زۋقا باتىردىڭ تۋعانىنا 150 جىل تولسا، وسپان باتىردىڭ ومىردەن وزعانىنا دا تۇپ-تۋرا 65 جىل بولىپتى.
ۇلت رۋحىن جوقتاعان باھادۇرلەردىڭ باتىرلىق ءداستۇرى ۇرپاق بويىنا ۇلاعات، ەرلىك سىيلاسىن دەپ تىلەيىك!
baq.kz
پىكىر قالدىرۋ