|  |  | 

رۋحانيات الەۋمەت

بايلاردا كەدەيلەردىڭ قاقىسى بار

بايلاردا كەدەيلەردىڭ قاقىسى بار

بىردە قولى قاتتى ءبىر كىسى بازاردا كەتىپ بارا جاتسا ءبىر تىلەمسەك – ءبىر دەگەنە ايران بەر نەمەسە سوڭى ساتىپ الاتىن اقشا بەر دەپ سوڭىنان قالماي قويادى. «كەت باسقا جاققا» دەسە دە قويمايدى. بۇل شاراسىزدىقتان قالتاسىنان اقشا شىعارىپ جەرگە لاقتىرىپ جىبەرەدى. ول سول كۇنى كەشكە ۇيىنە كەلىپ ۇيىقتاعاندا تۇسىندە جۇماقتى كورەدى. ءوزى جۇماقتا ءجۇر ەكەن دەيدى. كەڭ جازىقتا ۇلكەن اعاش ادەمى بۇلاقتار سىلدىرلاپ اعىپ جاتىر. ءارى بەرى ءجۇرىپ شارشايدى. قارنى اشادى. بىراق اعاش پەن سۋدان باسقا جەيتىن ەشنارسە جوق. ءدال سول كەزدە قارسى الدىنان ءبىر پەرىشتە كەزىگەدى. وعان: – جۇماقتا نەشە ءتۇرلى ءتاتتى تاعامنىڭ ءبارى بار دەيتىنى قانە؟ اشتان ولەيىن دەپ جاتىرمىن، – دەيدى. پەرىشتە: – ءيا، راس ايتاسىڭ بۇگىن كەشتە ءبىر مۇساپىرگە ءبىر تاباق قاتىق بەرىپ ەدىڭ؟ سوڭى ساعان اكەلەيىن، – دەپ الدىنا ءبىر تاباق ايران الىپ كەلەدى. بۇنىڭ نانى قايدا؟ دەپ سۇرايدى. نانىڭ بەرگەن جوقسىن، – دەگەن جاۋاپ ەستيدى. سودان: ە ە، بۇل دۇنيەدە نە جىبەرسەڭ سوڭى قيامەتتە تابادى ەكەنسىڭ عوي، –دەپ ويلاپتى.

اللا تاعالا ادام بالاسىن بۇل دۇنيەگە سىناق ءۇشىن جىبەرگەنى بەلگىلى. سول ءۇشىن باي بايلىعىنان، مالىنان زەكەت بەرۋ ارقىلى جۇرەگىنە ساراڭدىق سياقتى جامان قاسيەتتەردى ورىندىقتىرماي، قولى اشىق جۇرەگى جومارت سياقتى جاقسى قاسيەتتەردى ورىندىقتىرۋى كەرەك. بايلاردا كەدەيلەردىڭ قاقىسى بار. ەگەر زەكەت سياقتى اللانىڭ پارىز ەتكەن امالدارىن ورىنداماسا كەدەيدىڭ مالىنا قيانات جاساعان بولادى. ءسۇيتىپ اللا تاعالا ادامدارعا ءبىر-بىرىنە قول-ۇشىن بەرىپ، كومەكتەسۋگە ساراڭدىق اتاۋلىدان تىيىپ، مۇسىلمانداردى جومارت بولۋعا شاقىرادى. اللا تاعالا قۇران كارىمدە: «نەگىزى، سەندەر اللا جولىندا مال جۇمساۋعا شاقىرىلۋداسىڭدار. الايدا، ارالارىندا ساراڭدار بار. كىمدە-كىم ساراڭدىق جاساسا، وزىنە ساراڭدىق جاساعانى. ويتكەنى، اللا باي، سەندەر كەدەيسىڭدەر. ەگەر اللادان تەرىس اينالساڭدار سەندەردىڭ ورىندارىڭا باسقا قاۋىم اكەلەدى. ولار سەندەر سەكىلدى بولمايدى» («مۇحاممەد» سۇرەسى، 38-ايات) دەيدى. اللا ءبىزدىڭ بەرگەندەرىمىزگە مۇقتاج ەمەس، اللا رازىلىعى ءۇشىن مالىمىزدان زەكەت، ساداقا بەرمەسەك، ول ءوزىمىزدىڭ ساراڭدىعىمىز. تاعى ءبىر اياتتا:«اللانىڭ كەڭشىلىگىنەن وزدەرىنە بەرىلگەن نارسەلەرىندە ساراڭدىق ەتكەندەر، بۇنى وزدەرى ءۇشىن قايىرلى دەپ ويلاماسىن. جوق، بۇل ولارعا جاماندىق اكەلەدى. ساراڭدىق ەتكەن نارسەلەرى قيامەت كۇنى ولاردىڭ مويىنا ورالادى. كوكتەر مەن جەردىڭ مۇراسى اللاتىكى. اللا تاعالا سەندەردىڭ ىستەگەندەرىڭنەن تولىق حاباردار»(«ءالي-يمران» سۇرەسى، 180-ايات), دەلىنگەن.

نۇرسۇلتان قالدارحانۇلى

mazhab.kz

Related Articles

  • قازىرگى زاڭناما اياسىندا مەملەكەتتىك ءتىلدى قالاي دامىتۋعا بولادى؟

    قازىرگى زاڭناما اياسىندا مەملەكەتتىك ءتىلدى قالاي دامىتۋعا بولادى؟

    Zhalgas Yertay         قازاقستان بيلىگى مەملەكەتتىك ءتىلدى دامىتۋ ءۇشىن قاتاڭ شەشىمدەرگە بارعىسى كەلمەيدى دەيىك. بىراق قازىرگى زاڭناما اياسىندا مەملەكەتتىك ءتىلدى قالاي دامىتۋعا بولادى؟ سونى ويلانىپ كورەيىك. قازاق ءتىلىن دامىتۋ جايىن ايتقان كەزدە قازاقستان بيلىگى قوعامدى ەكىگە بولەدى. ءبىرى – ءتىلدى دامىتۋدىڭ راديكال شەشىمدەرىن ۇستانادى، ەكىنشى جاعى – قازىرگى ستاتۋس-كۆونى ساقتاعىسى كەلەدى، ياعني ەشتەڭە وزگەرتپەي-اق قويايىق دەيدى. بىراق ەكى جولدى دا تاڭداماي، ورتاسىمەن ءجۇرۋدى ۇسىنىپ كورسەك قايتەدى!؟ باتىل قادامدارعا بارايىق، بىراق ول راديكال جول بولماسىن. قازاق ءتىلىن كۇشپەن ەمەس، ورتانى دامىتۋ ارقىلى كۇشەيتسەك بولادى. ياعني ادامدار ءتىلدى ۇيرەنىپ اۋرە بولماي-اق، حالىق جاي عانا قازاق ءتىلى اياسىندا ءومىر ءسۇرۋدى ۇيرەنسىن. نەگىزگى وي وسى. ءبىز وسى ۋاقىتقا دەيىن ادامدار ورتانى

  • ەلدەس وردا، تاريحشى: «تۇركىستان» اتاۋىن قولدانۋ – ايماقتاعى جۇمساق كۇش پوزيتسياسىن نىعايتۋ ءتاسىلى

    ەلدەس وردا، تاريحشى: «تۇركىستان» اتاۋىن قولدانۋ – ايماقتاعى جۇمساق كۇش پوزيتسياسىن نىعايتۋ ءتاسىلى

    فوتو اشىق دەرەككوزدەردەن الىندا وتكەن اپتادا تۇركيانىڭ ۇلتتىق ءبىلىم مينيسترلىگى مەكتەپ باعدارلاماسىنا «تۇركىستان» دەگەن تەرميندى ەنگىزگەن ەدى. شەتەل باسىلىمدارىنىڭ جازۋىنشا، بۇل اتاۋ ەندى «ورتالىق ازيا» ۇعىمىنىڭ ورنىنا قولدانىلماق. ءبىلىم ءمينيسترى يۋسۋف تەكين جاڭا اتاۋ تۇركى الەمىنىڭ بىرلىگىن قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعانىن ايتادى. ونىڭ سوزىنشە، ۇكىمەت وقۋ باعدارلاماسىنان يمپەريالىق ماعىناسى بار گەوگرافيالىق اتاۋلاردى الىپ تاستاماقشى. ەڭ قىزىعى، «تۇركىستان» اۋماعىنا قازاقستاننان بولەك، قىرعىزستان، وزبەكستان، تۇركىمەنستان مەن تاجىكستان جاتادى ەكەن. سونداي-اق كەيبىر باسىلىمدار بۇل تەرميننىڭ قىتايدىڭ باتىسىندا ورنالاسقان شىڭجان ولكەسىنە قاتىسى بارىن دا اتاپ ءوتتى.  كەيبىر عالىمدار «ورتالىق ازيا» تەرمينى كولونياليزمنەن قالعانىن ءجيى اتاپ ءجۇر. حح عاسىرداعى الەمدىك اكادەميالىق عىلىمدى سول كەزدەگى ءىرى يمپەريالار قالىپتاستىرعاندىقتان، بۇگىندە مۇنداي تەرميندەر مەن اتاۋلار حالىق ساناسىنا ابدەن ءسىڭىپ

  • «العاشقى كىتاپ» دەرەكتى بەينەفيلمى

    «العاشقى كىتاپ» دەرەكتى بەينەفيلمى

    قازاقستان رەسپۋبليكاسى مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگىنىڭ مادەنيەت كوميتەتىنە قاراستى ۇلتتىق كينونى قولداۋ مەملەكەتتىك ورتالىعىنىڭ تاپسىرىسىمەن «JBF company» كومپانياسى سەمەي قالاسىندا، شىڭعىستاۋ وڭىرىندە، الماتى وبلىسىنىڭ جامبىل اۋدانىندا  «العاشقى كىتاپ» اتتى دەرەكتى بەينەفيلم تۇسىرۋدە. دەرەكتى فيلم ابايدىڭ 1909 جىلى سانكت پەتەربۋرگتەگى يليا بوراگانسكي باسپاسىندا باسىلعان العاشقى شىعارمالار جيناعىنىڭ جارىق كورۋىنە ارنالادى. ۇلى اباي مۇراسىنىڭ قاعاز بەتىنە تاڭبالانۋ تاريحىن باياندايدى. قازىرگى ادامدار بۇرىنعى ۋاقىتتىڭ، اباي زامانىنىڭ ناقتى، دەرەكتى بەينەسىن، سول كەزدەگى ادامداردىڭ الپەتىن، كيىم ۇلگىسىن كوز الدارىنا ەلەستەتۋى قيىن. كوپشىلىكتىڭ ول ۋاقىت تۋرالى تۇسىنىگى تەاتر مەن كينوفيلمدەردەگى بۋتافورلىق كيىمدەر مەن زاتتار ارقىلى قالىپتاسقان. الايدا اباي ۋاقىتىنداعى قازاق تىرشىلىگى، قازاقتاردىڭ بەت-الپەتى، كيىم كيىسى، ءۇي – جايى، بۇيىمدارى تاڭبالانعان مىڭداعان فوتوسۋرەتتەر ساقتالعان. بۇلار رەسەي، تۇركيا، ۇلىبريتانيا

  • جالبىرۇلى قويباس جايىنداعى كۇماندى كوڭىرسىك اڭگىمەلەر

    جالبىرۇلى قويباس جايىنداعى كۇماندى كوڭىرسىك اڭگىمەلەر

                          1. اماندىق كومەكوۆتىڭ ايتىپ جۇرگەنى – ايعاقسىز بوس سوزدەر        قازاقستاننىڭ باتىس ايماعىندا عۇمىر كەشكەن ونەرپازدىڭ ءبىرى – جالبىرۇلى قوجانتاي  جايلى سوڭعى كەزدە قيسىنى كەلىسپەيتىن نەشە ءتۇرلى اڭگىمەلەر ءورىپ ءجۇر. مۇنىڭ باسىندا تۇرعانداردىڭ ءبىرى – اماندىق كومەكوۆ. بۇرىندا دا ونىڭ، باسقا دا كىسىلەردىڭ ەلدى اداستىراتىن نەگىزسىز سوزدەرىنە بايلانىستى ناقتى دالەلدەر كەلتىرىپ، «قۇلان قۇدىققا قۇلاسا، قۇرباقا قۇلاعىندا وينايدى» دەگەن اتاۋمەن تۇزگەن سىن ماقالامىزدى رەسپۋبليكالىق «تۇركىستان» گازەتى (28.09. 2023 جىل) ارقىلى جۇرت نازارعا ۇسىنعانبىز-دى. الەۋمەتتىك جەلىدە ازامات بيتان ەسىمدى بلوگەردىڭ جۋىردا جاريالاعان ۆيدەو-تۇسىرىلىمىندە ا. كومەكوۆ ءوزىنىڭ سول باياعى «الاۋلايىنە» قايتا باسىپتى. ءسوزىن ىقشامداپ بەرەيىك، بىلاي دەيدى ول: «1934 الدە 1936 جىلى (؟) ماسكەۋدە وتكىزىلەتىن

  • جارايسىڭدار، ازەربايجان

    جارايسىڭدار، ازەربايجان

    ولار قر ۇلتتىق قورعانىس ۋنيۆەرسيتەتىندە ورىس تىلىندە وقۋدان باس تارتقان. نەگە سولاي ؟ ويتكەنى ولار قازاق ءتىلىن تاڭداعان! قازىر ۋنيۆەرسيتەتتە قازاق ءتىلى كۋرستارى اشىلىپ جاتىر. ايتقانداي، ازەربايجاندارعا ءتىلىمىزدى قولداعانى ءۇشىن قۇرمەت پەن قۇرمەت. ولار ناعىز باۋىرلاس حالىق ەكەنىن كورسەتتى. بىراق قازىر ءبىزدىڭ قورعانىس مينيسترلىگىنە سۇراقتار تۋىندايدى. بۇعان دەيىن بارلىق شەتەلدىكتەردى ورىسشا ۇيرەتىپ پە ەدى؟ بىرەۋ نە سۇرايدى؟ ايتەۋىر، ءبىلىم – قازاق ءتىلىن ناسيحاتتاۋدىڭ ەڭ جاقسى ءتاسىلى. ال نەگە ورىس تىلىندە وقىتادى؟ ال كىم ءۇشىن؟ ەڭ قىزىعى، وسىنىڭ ءبارىن تەك ازەربايجانداردىڭ ارقاسىندا عانا بىلەتىن بولامىز. ال نەگە بۇرىن قازاقشا وقىتپاعان، ەڭ بولماسا كەيبىر ەلدەردە. نەگە سول قىتاي ءتىلىن ورىسشا ۇيرەتەدى؟ رۋسلان تۋسۋپبەكوۆ

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: