ەڭ قىزىعى، بايانولگەي قالاسىنىڭ دا، ايماقتاعى اۋىلداردىڭ دا شاتىرلارى وسىلاي قىزىلدى-جاسىلدى، ءتۇرلى-ءتۇستى بولىپ كەلەدى. كورگەن، قوناققا كەلگەن ادامعا كوتەرىڭكى كوڭىل-كۇي سىيلارى انىق، دەپ جازادى islam.kz سايتى.

قوناقتاردى قالانىڭ كىرەبەرىسىنەن وسىنداي دومبىرا ەسكەرتكىشى قارسى الادى. بۇل ەسكەرتكىش تە قالامەن جاستى بولسا كەرەك.

دەمالىس كۇنى بولعاننان كەيىن قالا ورتالىعىندا ادام از.

ولگەيدىڭ نەگىزگى جيىندارى وسى ورتالىق الاڭدا وتەدى.

كوشەدەن تاقيالى اتالار مەن جاۋلىقتى اپالاردى ءجيى كەزدەستىرۋگە بولادى.

الماتىنىڭ “كوكتوبەسى”، استانانىڭ “بايتەرەگى” سىندى قالانى بيىكتەن تاماشالايتىن “دوستىق” شىڭى.

بايانولگەي حالقىنا بيىل بۇرىن جوق مىنەز كورسەتىپ، ارناسىنان تاسىعان قوبدا وزەنى وسى.

جەرگىلىكتى سۋپەرماركەتتەردىڭ ءبىرى.

مۇندا قازاقتىڭ باياعى كوشپەلى عۇمىرى ءالى ساقتالعان. بۇل ولكەدەگى قازاقتار جازدا قىستىق ۇيلەرىن بەكىتىپ، جايلاۋعا، كيىز ۇيگە كوشىپ كەتەدى ەكەن. ال كەيبىرى جايلاۋعا كەتپەسە دە، وسىلاي ەسىكتەرىنىڭ الدىنا كيىز ءۇي تىگىپ، سوندا كوشىپ الادى، جازعى قوناعىن دا سوندا كۇتەدى. موڭعولياعا جازدا بارساڭىز، ءار قازاقتىڭ ۇيىنەن وسىنداي كيىز ءۇيدى كورەتىنىڭىزگە كەپىلدىك بار.

كيىز ءۇيدىڭ ىشكى جابدىعى شامامەن وسىنداي بولىپ كەلەدى. تەك  ار دۇنيە ورنىندا، رەت-رەتىمەن ورنالاسقان. جانە وسىنداي كيىز ءۇيدىڭ جابدىقتالۋى ارقىلى ءۇي يەسىنىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىن بايقاۋعا بولادى.

كەيبىر ۇيلەردىڭ الدىندا ەكى كيىز ءۇي تۇر. ءبىرى قوناق كۇتۋگە، تاماق ىشۋگە ارنالسا، ەكىنشىسى – جاتىن ءۇي.

مىنا كەستەلەردىڭ ءبارىن ءۇي يەلەرىنىڭ بايبىشەلەرى وزدەرى تىككەن. مۇندا قىز بالاعا – قولونەر مەڭگەرۋ مىندەتتى.

قوبدادان ولگەيدەگى تۋىستارىنا قوناققا كەلگەن بالا ماساعا ابدەن تالانىپتى.

مىنا ءبىر اجەي بالالارىنا ءۇي تىگىسىپ ءجۇر. ۋىق قاداۋدىڭ ءوزى – ءبىر ونەر.

ء“ۇيدى وزىمىزگە ەمەس، تۋريست بوپ كەلەتىن اعىلشىندارعا ارناپ تىگىپ جاتىرمىز. جىلدا تالايىن كۇتىپ الىپ، شىعارىپ سالامىز. بالام سولارعا گيد بولىپ اقشا تابادى” دەيدى اجەي. جالپى، موڭعوليا – تۋريستەر ەڭ كوپ كەلەتىن، اسىرەسە وركەنيەت دامىعان ەلدەردى ەرەكشە قىزىقتىراتىن جۇمباق ەل.

اجەسىنە ءۇي تىگىسۋگە ايشا دا كەلدى.

ءۇيدىڭ قاڭقاسى دايىن سەكىلدى.

بايانولگەيدە جاڭا، ۇلكەن ءۇي سالىپ جاتقان قازاقتاردى ءجيى كەزدەستىرۋگە بولادى. مىنا اعا – سونىڭ ايعاعى. ءۇيدىڭ ابىگەرىمەن ءجۇر.

مىنا ءسابيدىڭ دۇنيەگە كەلگەنىنە 10 كۇن دە تولماعان ەكەن. اتى دا قويىلماپتى. قازاقتىڭ سالتىمەن كورىمدىك ۇسىندىق، ولار ءبىزدى قوناقجاي داستارحاندارىنا شاقىردى.

بايانولگەي قازاقتارىنىڭ داستارحانىنان قۇرت، ىرىمشىك، جەنت ۇزىلمەيدى. بىزدەگىدەي كامپيت، پىراندىك سەكىلدى تاتتىلەر دۇكەندەردە تولىپ تۇرسا دا، داستارحانعا سيرەك قويادى.

موڭعوليا قازاقتارى ءشايدى قانتپەن ەمەس، تۇزبەن ىشەدى. ءارى بەتىندە وسىلاي ماي قالىقتاپ جۇرەدى.

مۇندايدى كورگەن قوناق ىشە الماي العاشىندا قينالۋى مۇمكىن، بىراق بۇل جاقتىڭ بالالارى قانت سۇراپ جىلامايدى.

موڭعوليا قازاقتارى – وتە قوناقجاي. تانيتىن-تانىمايتىنىنا قارامايدى، ءبىر قويىن سويىپ، بىردەن دامگە شاقىرادى.

بۇل جاقتا جاس ەتكە قامىر سالمايدى. وسى كۇيىندە الدىڭىزعا تارتادى. قامىر تەك ءسۇر ەتكە تيەسىلى ەكەن.

ارتىنان بالالاردىڭ سىباعاسى – قوستاباق كەلەدى.

ەنشىسىنە قۇلاق ءتيىپ، ءماز بولعان ايزەرە.

ال مىنا ءبىر ءبۇلدىرشىن قاتىقتى جاقسى كورەتىن سەكىلدى.

قويدىڭ باسىن جەگىزىپ، ابدەن سىي كورسەتكەن سوڭ، ءۇي يەسى قىسقى سوعىمنان قالعان ءسۇر ەتىن اسادى.

ەتپەن قاتار ۇسىنىلاتىن بۇل جاقتىڭ قىمىزى تۋرالى اڭگىمە بولەك. ەش جەردەن مۇنداي ءتاتتى قىمىزدى ىشپەگەنىڭىز ءسوزسىز. قاي ۇيگە، مەيرامحاناعا بارساڭىز دا، وندا مىندەتتى تۇردە، قىمىز بولادى. بۇل ەل قىمىزدىڭ بابىن بىلەدى.

ءسۇر ەتپەن جاسالاتىن “قۋىرداق” – ولگەيدە ءجيى جاسالاتىن ءدامنىڭ ءبىرى.

اتا-بابامىزدىڭ يگى سالت-ءداستۇرىن بەرىك ۇستانىپ كەلە جاتقان ولگەي ولكەسىنە بارار بولساڭىز، باسقا-باسقا، بىراق تاماقتان قينالماسىڭىز انىق.

قالا كوشەلەرىنەن موتوتسيكل مىنگەن وسىنداي جىگىتتى كورسەڭىز، ول تەگىن تۇرعان جوق.

ولار وسىلاي كەزەككە تۇرىپ، “تاكسوۆات” ەتەدى. ءبىر ساتكە ءوزىڭىزدى موتوتسيكل-تاكسيدە وتىرعان كۇيدە ەلەستەتىپ كورىڭىزشى.

بايانولگەي كوشەلەرىنەن ءتۇرلى ادامداردى كەزدەستىرۋگە بولادى.

فوتوعا ءتۇسىرىپ جۇرگەن ءبىز سەكىلدى جۇرتقا، تاڭدانىسپەن قارايدى.

قالادا موڭعولدار كوپ بولماسا دا، اراكىدىك وسىلاي ۇلتتىق كيىمىن كيىپ العان موڭعولداردى دا كەزدەستىرۋگە بولادى.

ولگەي بازارى – تىرشىلىكتىڭ قايناپ جاتقان ورتاسى. مۇندا اسىرەسە، قولونەر ونىمدەرى ءجيى كەزدەسەدى. سوسىن تۇيە جۇنىنەن جاسالعان زاتتارعا سۇرانىس كوپ.

مىنا ەكى كەلىنشەكتىڭ اياقتارىنداعى ەتىككە قاراساڭ، قىردان جاڭا كەلگەن سەكىلدى. جالپى، ولگەي بازارى ماعان ءوزىمىز كىتاپتاردان وقيتىن حح عاسىرداعى قازاق اۋىلىنا ءتۇسىپ كەتكەندەي اسەر قالدىردى. ادامداردىڭ جۇزدەرى دە، كيىم كيىستەرى دە، ءتىپتى ىقىلاس-پەيىلدەرى دە وتكەن عاسىردى ەلەستەتە بەردى…

موڭعوليادا ۇلتتىق مەرەكەلەر وتە جوعارى دەڭگەيدە تويلانادى. جۇمىس توقتاپ، دۇكەندەر جابىلىپ، جالپىحالىقتىق تويعا اينالادى. سونداي ءبىر مەرەكەنىڭ ۇستىنەن ءبىز دە تۇستىك. قىرداعى تويىنا قاتىستىق.

تويعا حالىق ءتۇرلى كولىكپەن كەلگەن.

اراسىندا ماشينامەن، موتوتسيكلمەن، ءتىپتى اتپەن كەلگەندەرى دە كەزدەسەدى.

بايگەگە شاباتىن تۇلپار.

موڭعوليادا كۇرەس جاقسى دامىعان. قانداي دا ءبىر مەرەكە نەمەسە توي بولسىن، مىندەتتى تۇردە كۇرەس بولادى. ءارى پالۋاندار موڭعولدىڭ كۇرەسەتىن وسىنداي ارنايى كيىمىن كيىپ كۇرەسەدى.

جەڭىمپاز پالۋاندى كورىپ قالايىن دەپ ەنتەلەگەن جۇرت. قۇددى “مەنىڭ اتىم – قوجا” فيلمىندەگى قوجا مەن سۇلتاننىڭ جايلاۋعا بارعاندا كورەتىن تويى سەكىلدى.

توي اسىرەسە، بالالار ءۇشىن قىزىق. قالاعانىن جەپ، كوڭىلىندەگىسىن ءىشىپ، اسىر سالىپ ءبىر ويناپ الاتىن ۋاقىت. مۇنداعى بالالاردىڭ بىزدەگىدەي پلانشەت نەمەسە تەلەفون ويناپ وتىرعانىن سيرەك كورەسىز.

قازاق بالالارى تويعا وسىلاي اتا-اجەسىنە ەرىپ بارادى.

توي – كوپتەن كورىسپەگەن قۇربىلاردىڭ كەزدەسەتىن كۇنى.

تويعا جينالعان حالىق كيىز ۇيلەرگە قاراي توي داستارحانىنا اعىلدى.

وعان دا اتپەن بارامىز.

نەمەسە موتوتسيكلمەن دە جەتۋگە بولادى.

تويعا جينالعان اعالاردىڭ كيىمدەرىنەن قازاقىلىقتىڭ ءيىسى اڭقيدى.