Жүгіртпелер
 |  |  | 

Жаңалықтар Мәдениет

Назарбаев енді апострофты әліпбидің жаңа нұсқасын бекітті

<span>kerey.kz</span>kerey.kz
 |  Feb 20, 2018

Қазақстан президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың 2018 жылдың 19 ақпандағы қаулысына сай ұсынылған латын графикасына негізделген қазақ әліпбиінің жаңа нұсқасы. Сурет Ақорданың ресми сайтындағы қаулыға тіркелген қосамшадан алынды. 20 ақпан 2018 жыл.

Қазақстан президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың 2018 жылдың 19 ақпандағы қаулысына сай ұсынылған латын графикасына негізделген қазақ әліпбиінің жаңа нұсқасы. Сурет Ақорданың ресми сайтындағы қаулыға тіркелген қосамшадан алынды. 20 ақпан 2018 жыл.

Қазақстан президенті Нұрсұлтан Назарбаев латын графикасына негізделген қазақ тілі әліпбиінің кезекті рет жаңа нұсқасын бекітті. Ақорда баспасөз қызметінің 20 ақпан күні хабарлауынша, Назарбаев 19 ақпанда 2017 жылдың 26 қазанында шығарған «Қазақ тілі әліпбиін кириллицадан латын графикасына көшіру туралы» жарлығына өзгеріс енгізу туралы қаулы қабылдаған.

Ол қаулыда бұған дейін бекітілген латын графикасына негізделген қазақ әліпбиіне аздаған өзгеріс енгізілген. Бұған дейінгі нұсқа бойынша, қазақ тіліне тән кейбір дыбыстар және тағы бірнеше әріп апастрофпен (дәйекше) белгіленген еді. Соңғы нұсқадағы әліпби де негізінен апострофты әліпбиге ұқсас болғанымен, бірер дыбыс қана өзгеше белгіленген.

Қазақстан президенті Нұрсұлтан Назарбаев былтыр жыл басында жасаған мәлімдемесінде «2017 жылдың соңына дейін латынша қазақ әліпбиінің жобасын әзірлеу, үкіметке қазақ тілін латын әліпбиіне көшірудің» нақты кестесін жасауды тапсырған еді.

Былтыр қыркүйек айында Қазақстан парламентінде латын әліпбиінің диграфты (қосарланған әріптер – ред.) нұсқасы таныстырылып, ол жаппай сынға ұшыраған еді.

Оқи отырыңыз: Диграфты латынша әліпбиді сынау күшейді

Билік одан бас тартып, бір айдан соң әліпбидің басқа нұсқасы бекітілген. 2017 жылы қазанның 27-сі күні Қазақстан президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың жарлығымен бекітілген әліпбиде қазақ тіліне тән кей дыбыстарды апостроф (дәйекше) арқылы белгілеу ұсынылған.

Апострофты латын әліпбиі қоғамда қызу талқыланып, әрқилы реакция туғызған. Кейбір тіл мамандары жаңа әліпбиді асығыс қабылданды деген де пікір білдірген.

Оқи отырыңыз: Сарапшылар әліпбиді қолдауды «ресми дүрмекке» балауға бейіл

Азат Еуропа / Азаттық радиосы

Related Articles

  • Қазіргі заңнама аясында мемлекеттік тілді қалай дамытуға болады?

    Қазіргі заңнама аясында мемлекеттік тілді қалай дамытуға болады?

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Zhalgas Yertay         Қазақстан билігі мемлекеттік тілді дамыту үшін қатаң шешімдерге барғысы келмейді дейік. Бірақ қазіргі заңнама аясында мемлекеттік тілді қалай дамытуға болады? Соны ойланып көрейік. Қазақ тілін дамыту жайын айтқан кезде Қазақстан билігі қоғамды екіге бөледі. Бірі – тілді дамытудың радикал шешімдерін ұстанады, екінші жағы – қазіргі статус-квоны сақтағысы келеді, яғни ештеңе өзгертпей-ақ қояйық дейді. Бірақ екі жолды да таңдамай, ортасымен жүруді ұсынып көрсек қайтеді!? Батыл қадамдарға барайық, бірақ ол радикал жол болмасын. Қазақ тілін күшпен емес, ортаны дамыту арқылы күшейтсек болады. Яғни адамдар тілді үйреніп әуре болмай-ақ, халық жай ғана қазақ тілі аясында өмір сүруді үйренсін. Негізгі ой осы. Біз осы уақытқа дейін адамдар ортаны

  • Елдес Орда, тарихшы: «Түркістан» атауын қолдану – аймақтағы жұмсақ күш позициясын нығайту тәсілі

    Елдес Орда, тарихшы: «Түркістан» атауын қолдану – аймақтағы жұмсақ күш позициясын нығайту тәсілі

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Фото ашық дереккөздерден алында Өткен аптада Түркияның ұлттық білім министрлігі мектеп бағдарламасына «Түркістан» деген терминді енгізген еді. Шетел басылымдарының жазуынша, бұл атау енді «Орталық Азия» ұғымының орнына қолданылмақ. Білім министрі Юсуф Текин жаңа атау түркі әлемінің бірлігін қамтамасыз етуге бағытталғанын айтады. Оның сөзінше, үкімет оқу бағдарламасынан империялық мағынасы бар географиялық атауларды алып тастамақшы. Ең қызығы, «Түркістан» аумағына Қазақстаннан бөлек, Қырғызстан, Өзбекстан, Түркіменстан мен Тәжікстан жатады екен. Сондай-ақ кейбір басылымдар бұл терминнің Қытайдың батысында орналасқан Шыңжан өлкесіне қатысы барын да атап өтті.  Кейбір ғалымдар «Орталық Азия» термині колониализмнен қалғанын жиі атап жүр. ХХ ғасырдағы әлемдік академиялық ғылымды сол кездегі ірі империялар қалыптастырғандықтан, бүгінде мұндай терминдер мен атаулар халық санасына әбден сіңіп

  • Тұрсын Жұманбай «Үйсінбай кітабы»

    Тұрсын Жұманбай «Үйсінбай кітабы»

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Бұл Дағандел, Бақанас өлкесінен шыққан би Үйсінбай Жанұзақұлы хақында құрастырылып жазылған кітап. Тың толықтырылған еңбекте болыс Әлдеке Күсенұлы, Дағанделі болысының басшылары мен билерімен қатар Әбдірахман Әлімханұлы Жүнісов сынды айтулы тұлғалар жайлы әңгіме қозғалған. Олардың ел алдындағы еңбектері, билік, кесім – шешімдері, халық аузында қалған қанатты сөздері мен өмір жолдары, ата – тек шежіресі қамтылған. Сонымен қатар мұрағат деректеріндегі мәліметтер келтірілген. Кітапқа есімі енген ерлердің заманы, үзеңгілес серіктері туралы жазылған кей мақалалар, жыр –дастандар, үзінділер енген. Кітап қалың оқырман қауымға арналған. Тұрсын Жұманбай «Үйсінбай кітабы», - Жебе баспасы, Шымкент қаласы.134 бет толық нұсқасын төмендегі сілтеме арқылы оқи аласыз. Үйсінбай кітап kerey.kz

  • «Алғашқы кітап» деректі бейнефильмі

    «Алғашқы кітап» деректі бейнефильмі

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Мәдениет комитетіне қарасты Ұлттық киноны қолдау мемлекеттік орталығының тапсырысымен «JBF company» компаниясы Семей қаласында, Шыңғыстау өңірінде, Алматы облысының Жамбыл ауданында  «Алғашқы кітап» атты деректі бейнефильм түсіруде. Деректі фильм Абайдың 1909 жылы Санкт Петербургтегі Илья Бораганский баспасында басылған алғашқы шығармалар жинағының жарық көруіне арналады. Ұлы Абай мұрасының қағаз бетіне таңбалану тарихын баяндайды. Қазіргі адамдар бұрынғы уақыттың, Абай заманының нақты, деректі бейнесін, сол кездегі адамдардың әлпетін, киім үлгісін көз алдарына елестетуі қиын. Көпшіліктің ол уақыт туралы түсінігі театр мен кинофильмдердегі бутафорлық киімдер мен заттар арқылы қалыптасқан. Алайда Абай уақытындағы қазақ тіршілігі, қазақтардың бет-әлпеті, киім киісі, үй – жайы, бұйымдары таңбаланған мыңдаған фотосуреттер сақталған. Бұлар Ресей, Түркия, Ұлыбритания

  • Thai AirAsia X Алматы – Бангкок тікелей рейстерін іске қосады: визасыз*

    Thai AirAsia X Алматы – Бангкок тікелей рейстерін іске қосады: визасыз*

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

     Тайландтың сан қырлы дәмдерімен, бояуларымен және мәдениетімен танысыңыз — бір бағытқа 199 USD-ден басталады Алматы, 2025 жылғы 8 қыркүйек – Thai AirAsia X Алматы (Қазақстан) мен Бангкокты (Тайланд, Дон Муанг әуежайы) байланыстыратын жаңа әуе бағытының іске қосылуын қуана хабарлайды. Енді қазақстандық саяхатшылар қысқы маусымда жайлы әрі қолжетімді бағамен жылы самалға бөленген, күн шуағымен нұрланған әрі жарқын өмірімен танымал Бангкокқа ұша алады. Жаңа рейс 2025 жылғы 1 желтоқсаннан бастап аптасына төрт рет – дүйсенбі, сәрсенбі, жұма және жексенбі күндері орындалады. Ұшулар сыйымдылығы 367 жолаушыға арналған кеңфюзеляжды Airbus A330 ұшағымен жүзеге асырылады. Іске қосылуына орай Thai AirAsia X бір бағытқа 199 АҚШ долларынан басталатын арнайы промо-тарифті ұсынуда. Билеттерді 2025 жылғы 8–21 қыркүйек аралығында,

1 пікір

  1. Galiý Baýsymaq

    May 12, 2018
    Reply

    Memleket bekitken álippiýdi qoldagan jón. Bunyñ bári túsingen adamga óte úlken iýgilikti is. Ulttyñ keleshegine jasalyp jatqan sharua bolyp otyr. Latynga cóshiu bizge óte úlken tiýimdilik paýda ákeledi. Ulttyq til óz qalpyna ornasady. Jeke dara táuelsiz ómir súrip tabiýgiý damiý beretin bolady. Endi orus tiliniñ basymdygy yqpaly birtindep azaýa túsiuge tiýisti dep oýlaýmyn. Ýagniý bir ultty tutas elge aýnaluvga úlken múmkindik tuvyp tur degen sóz. Osyny iske asyriu jolynda cóp eñbek siñirer bolsaq keleshek urpaq aldynda iýgilikti is jasaganymyz bolyp tabylady. Tarih aldynda altyn árippen jazylgan oqiýga bolgaly otyr. Osy iske barshamyz at salysyp cómek córsetkenimiz jón. Bul Latynga cóshiu reformasy ulttyñ tarihinda asa mañyzdy oryn alatyn reforma dese artyq aýtqandyq emes. Bul tañdau joly bizdi máñgilik elge aýbaldyriuga tiýisti. Jaziu arqyly biz álemdik órkeniýette óz ornymyzdy saqtap qalamyz. Jaziui bar tili bar ult jogalmaýdi degen qagiýda bar. Osy latyn graficasi negizinde jaziu myñ jylga tipti odan da cóp zamannga cósh bastauimizga aparary haq.

Пікір қалдыру

Электорнды поштаңыз сыртқа жарияланбайды. Белгі қойылған өрісті толтыру міндетті *

Аты-жөні *

Email *

Сайты

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: