БІР АУЫЛДАҒЫ ЕКЕУДІҢ ТАҒДЫРЫ

| Mar 27, 2023

Жұмат ӘНЕСҰЛЫ

( Махаббат туралы әңгіме)

“МЕН СЕНЕН БАСҚАНЫ ӨЛГЕНШЕ КӨРМЕЙМІН ДЕП СЕРТ БЕРІП ЕДІМ ӨЗІМЕ” “ДЕДІ БУЫНЫП ӨЛЕЙІН ДЕП ЖАТҚАН МАЙСА ДЕГЕН ҚЫЗ..

Бұл БАЙТӨБЕ деп аталатын ауыл. БҰРЫН ҮЛКЕН ШАРУАШЫЛЫҚТАРЫ БОЛҒАН.ОҚУ АЯҚТАЛЫП, МЕКТЕП БІТІРУШІЛЕР МЕКТЕПТІҢ ЖАНЫНДАҒЫ АЛМА БАҒЫНДА МЕКТЕП БІТІРУШІЛЕРДІҢ ТОЙЫ МЕН СЫНЫПТАС ЖАРАС ПЕН МАЙСАНЫҢ ТОЙЫ БІРГЕ ӨТЕІЗІЛЕТІН БОЛҒАН. ЖАРАСТЫҢ ƏКЕСІ ФЕРМЕР, АЗДАП ЕГІСТІГІ БАР. Ал Жараспен біргн оқыған Əміренің əкесі əкімшілікте қызмет жасайды, əрі жеміс өсіреді.

БҰЛ ЖАРАС ПЕН МАЙСАНЫҢ ҮЙЛЕНУ ТОЙЫ БАСТАЛАЙЫН ДЕП ЖАТҚАНДА БОЛҒАН ТРАГЕДИЯ.

ЖАРАС ПЕН МАЙСА МЕКТЕП БІТІРІП,, ӨЗ СЫНЫПТАСТАРЫМЕН МЕКТЕПТІҢ ЖАНЫНДАҒЫ ҮЛКЕН БАҚТА ҮЙЛЕНУ ТОЙЛАРЫН МЕКТЕП БІТІРУ ТОЙЫМЕН ЖАЛ,ҒАСТЫРМАҚШЫ ЕДІ. МЕКТЕПТІҢ БАҒЫ АЛҚЫЗЫЛ ГҮЛМЕН ЖАЙНАП ТҰР. оҒАН ТҮРЛІ ТҮСТІ ЛАМПАЛАР ҚОСЫЛҒАН. сЫРТЫНАН ҚАРАСАҢ, ЖҰМАҚ САРАЙЫ ТӘРІЗДІ КӨРІНЕР ЕДІ. тойға соңғы даындықтар жүріп жатқан. МАЙСА ДОС ҚЫЗДАРЫМЕН ШЕТКІ АҒАШ ТҮБІНДЕ МАКИЯЖ ЖАСАП ЖАТЫР ЕД.СОЛ КЕЗДЕ ТӨМЕНГІ КЛАСТЫҢ БІР ҚЫЗЫ МАЙСАҒА КЕЛІП ” СЕНІ ГЕОГРАФИЯДАН БЕРЕТІН АПАЙ “ТЕЗ КЕЛСІН” ДЕП ШАҚЫРЫП ЖАТЫР” ДЕДІ. МАЙСА АПАЙДЫҢ ТОЙҒА ҚАТЫСАТЫНЫН БІЛЕТІН, БІРАҚ, МЫНА ТОСЫН ШАҚЫРУДЫ ТҮСІНБЕЙ,гЕОГРАФИЯ АПАЙЫНЫҢ ҮЙІНЕ ЖҮГІРЕ ЖӨНЕЛГЕН. шЕТ ЖАҚ ҚАРАҢҒЫЛАУ ЕДІ, мЕКТЕПТЕН ҮШ ЖҮЗ МЕТРДЕЙ ҰЗАҒАНДА БІР АҒАШТЫҢ ТҮБІНЕН АУЫЛДАСЫ, КЛАСТАСЫ ƏМІРЕ ҚҰШАҚТАЙ АЛЫП, АҒАШТЫҢ ТҮБІНЕ қарай ҚЫСТЫ, АЙҒАЙЛАУҒА МҰРША БЕРГЕН ЖОҚ. ƏМІРЕ, ЖАРАС, МАЙСА бір класта оқитын. Оның «мен сені сүйемін” деп хат жазып қоятыны бартын.Әміре ағаштың түбінде тұрып ” Мен сені баяғыдан сүйіп келе жатырмын. Бір ауыз сөз айтуға жарамадың. Сен қазір бәрібір мендік боласың, деді де, Майсаның мойнынан қылғындырып, ойлаған АРАМ ОЙЫНА жетті. ЖАСАР ШЕТКІ АҒАШТЫҢ ТҮБІНДЕ ОТЫРҒАН, МАЙСАНЫҢ КӨРІНБЕЙ КЕТКЕНІНЕ ҚЫРЫҚ МИНУТТАЙ УАҚЫТ ӨТКЕН,ЖАСАР бірдеңеден күдіктеніп, алма ағаштарын аралап шықты. ЕШНӘРСЕ КӨЗГЕ ТҮСПЕДІ. ЖАСАР ҮЛКЕН ЛАМПА АЛЫП ШЕТ ЖАҚТАРДЫ ҚАРАП ЕДІ БІР АҒАШТАН АҚ КӨЙЛЕК БҰЛҒАҢДАП КӨЗГЕ ТҮСТІ. Барса, АСЫЛЫП ТҰРҒАН МАЙСА ЕКЕН. ЖАСАР ТЕЗ АҒАШҚА ӨРМЕЛЕП ШЫҒЫП, МАЙСАНЫ ҚЫЛҒЫНЫП ТҰРҒАН ЖЕРІНЕН Арқанды БОСАТЫП АЛДЫ. МАЙСА ШАЛА ТІРІ-бірақ өте әлсіз ” ЖАСАР МӘҢГІЛІК ЖАРЫМ БОЛАМ БА ДЕП АРМАНДАУШЫ ЕДІМ, ЖАҢА ҒАНА КЛАСТАСЫҢ ƏМІРЕ МЕНІ ЗОРЛАП КЕТТІ. ӨЛГІМ КЕЛГЕНІ СОЛ. МЕНІҢ ДЕМІМ БІТІП БАРАДЫ, СҮЙІКТІМ, ММАХАББАТЫМ !СҮЙШІ МЕНІҢ ЕРНІМНЕН, СҮЙШІ ҚАТТЫРАҚ! АҚЫРҒЫ ДЕМІМ ТАУМЫЛЫП БАРАДЫ,ҚОШ! СОДАН КЕЙІН МАЙСАНЫҢ БАСЫ СЫЛҚ ЕТЕ ҚАЛДЫ. ЖАЛПЫ ҚЫРЫҚ ТҮНДІ ҚАҚ АЙЫРЫП, ЖЫЛАСЫН, БІРАҚ, ОДАН ҚАЙЫР НЕ?

Акиматттағы Жапардың баласы 2,5-сотталды.

УАҚЫТ ДЕГЕН ЗЫМЫРАП ӨТЕ ШЫҒАДЫ ЕКЕН, ЕГІНІ ЖАЙҚАЛЫП КҮЗ КЕЛДІ. АТ ЖАРЫС БОЛАТЫН БОЛДЫ.ЖАРАСТЫҢ ƏКЕСІ ТҮРКІСТАННАН КҮРЕҢ ҚҰЛАН САТЫП АЛҒАН, СОНЫ АТ ЖЫРЫСЫНА ДАЙЫНДАДЫ. ЖАРАСТА ДА АТЫ ШЫҚҚАН ТОРЫҚАСҚА АТ БАР ЕДІ, ЕКЕУІ БƏСКЕ ТҮСТІ- ЖЕҢУШІГЕ МАШИНА СЫЙЛАНАТЫН БОЛДЫ.

КҮН АШЫҚ, 25ГРАДУС ШАМАМЫНДА ЫСТЫҚ БОЛЫП ТҰРДЫ.ЖАРЫСҚА ТҮСЕТІН ЖЕРДЕ АДАМ САНЫ ҚҰЖЫНАҒАН. Қамщы сабы табақты ұрған кездеекі атта сары жолға түсіп алға тартты. МƏРЕ- 30 ШАҚЫРЫМ. АТТАР ШАУЫП БАРА ЖАТҚАН ЖЕРЛЕР ШАҢНАН КӨРІНБЕЙДІ. КЕЙДЕ БІРЕУІ АЛДА, КЕЙДЕ БІРЕУІ АРТТА ҚАЛҒАН СИЯҚТЫ.МІРЕШЕ БІР АЙНАЛЫМ ҚАЛҒАНДА ЖАРАСТЫҢ ШАБАНДОЗЫ КҮРЕҢ ҚҰЛАНҒА ҚАМШЫНЫ БАСТЫ.БЕС МИНУТТА ЖАРАСТЫҢ АТЫ 200 МЕТРДЕЙ АЛҒА ШЫҒЫП, МƏРЕГЕ БІРІНШІ БОЛЫП КЕЛДІ. ƏМІРЕ БƏЙГЕГЕ БЕРІЛЕТІН ТОЙОТАСЫН ƏМІРЕГЕ ƏКЕЛІП АЛДЫНА ТАРТЫ. ЖАРАС МАШИНДАН БАС ТАРТТЫ.

ЖАРАС ƏМІРЕГЕ “АЛЛАНЫҢ МАҢДАЙЫМЫЗҒА ЖАЗҒАН ТАҒДЫРЫН ҮШ РЕТ сЫНАП КӨРЕЙІК” ДЕГЕНГЕ ƏМІРЕ КЕЛІСТІ.

ЕРТЕҢ АУЫЛШАРУАШЫЛЫҒЫ МЕЙРАМЫНЫҢ ҮШІНШІ КҮНІ-ДЗЮДО-БОКС БОЛАДЫ.

СОНДА ЖАРАС ПЕН ƏМІРЕ КЕЗДЕСПЕК.

ҮШІНШІ КҮНГІ МЕЙРАМ БАСТАЛЫП ТА КЕТТІ.БҰЛ ЖОЛҒЫ ЖАРЫСТАР СПОРТ ЗАЛДАРЫНДА ӨТІП ЖАТТЫ. БОКС ЗАЛЫНДАҒЫ ЩАЙҚАСҚА АЛҒАШҚЫЛАР БОЛЫП, ЖЕҢІЛ САЛИАҚТАҒЫЛАР ТҰСКЕН.

МІНЕ, ЖАРАС ПЕН ƏМІРЕ ДЕ ТҮРНИРГЕ ШЫҚТЫ.ЕКЕУІНҢҢ АЛҒАШҚЫ АЙҚАСЫ БІРІН БІРІН БАЙҚАУ СИЯҚТЫ ӨТТІ. ЕКІНШІ АЙҚАС ДЗЮДО МЕН БОКСТЫҢ ƏДІСТЕРІ ЖИІ ПАЙДАЛАНДЫ. ҮШІНШІ РАУНДТА ЖАРАС ƏМІРЕГЕ БІРНЕШЕ НОКДАУН БЕРІП ҮЛГЕРДІ.ҮШІНШІ РАУНДТА ЖАРАС ƏМІРЕНІ БАР КҮШІН САЛЫП ҰРҒАНЫ БАЙҚАЛДЫ.ƏМІРЕ ҚҰЛАҒАН ЖЕРІНЕН ТҰРА АЛМАЙ ҚАЛДЫ.ƏМІРЕНҢ САНИТАРНЫЙ МАШИНА КЕЛІП АУРУХАНА,ҒА АЛЫП КЕТТІ. Əміре содан кейін спорт алаңына шыққан емес, мүгедек болып қалған екен.

Бүгінгі жастардыңи махаббаты ерекше.Бірінбірі шынайы сүйіп жүретіндер де бар. Бір қызға екі жігіт ғашақ болатындарыда бар. Майса мен Әміренің үйі көрші, Әміре «менен қашып қайда барасың» дегендей сыңайда еді.Жарас пен Майсаның . Әміренің бір бала арқыла арқылы шақыртып алып,қызулықпен Майсаны зорлап жіберуі содан еді.Өтен істің орны тола ма, ақырында екі жыл түрмге отырып келді.Ал Жарас Майсаны шынайы сүйгенін ұмыта алмады. Ол кекшіл еді. Кек қайтарудың бір орайы келер деп жүрген.т Соның осы күздегі егіншілер тойында реті келді.Жарастың бәйгеге қосқан күреңіи Әміренің қарақұйрығынан озып келсе де, берген машинасын алмай қойды. Жарас үшінші сәтті күткендей. Ертеңіне спорт залында күрес өтетін еді.Жарас әрі палуан, әрі боксер едіұАлдыңғы үш кезеңде оқушылардың күресі өткен. Міне кілемге Жарас пен Әміре де шықты. Әміре дзюдошы еді. Шайқасты белсенді бастаған. Үшіншікезеңде Жарас бар күшін жинағандай Әміреден басым түсе бастады. Соңғы минут ЖАРАС

Әмірені жылдам да әрі қатты соққандай болды. Әміре сол кездесуден кейін мүгедек болып қалды .Бұл бір ауылдың екі баласын махаббат оты күйдірген тағдырлар еді

ЖҰМАТ ƏНЕСҰЛЫ, ақын, жазушы, тарихшы

Тұрсын Жұманбай «Үйсінбай кітабы»

kerey.kz

Бұл Дағандел, Бақанас өлкесінен шыққан би Үйсінбай Жанұзақұлы хақында құрастырылып жазылған кітап. Тың толықтырылған еңбекте болыс Әлдеке Күсенұлы, Дағанделі болысының басшылары мен билерімен қатар Әбдірахман Әлімханұлы Жүнісов сынды айтулы тұлғалар жайлы әңгіме қозғалған. Олардың ел алдындағы еңбектері, билік, кесім – шешімдері, халық аузында қалған қанатты сөздері мен өмір жолдары, ата – тек шежіресі қамтылған. Сонымен қатар мұрағат деректеріндегі мәліметтер келтірілген. Кітапқа есімі енген ерлердің заманы, үзеңгілес серіктері туралы жазылған кей мақалалар, жыр –дастандар, үзінділер енген. Кітап қалың оқырман қауымға арналған. Тұрсын Жұманбай «Үйсінбай кітабы», - Жебе баспасы, Шымкент қаласы.134 бет толық нұсқасын төмендегі сілтеме арқылы оқи аласыз. Үйсінбай кітап kerey.kz
«Алғашқы кітап» деректі бейнефильмі

kerey.kz

Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Мәдениет комитетіне қарасты Ұлттық киноны қолдау мемлекеттік орталығының тапсырысымен «JBF company» компаниясы Семей қаласында, Шыңғыстау өңірінде, Алматы облысының Жамбыл ауданында «Алғашқы кітап» атты деректі бейнефильм түсіруде. Деректі фильм Абайдың 1909 жылы Санкт Петербургтегі Илья Бораганский баспасында басылған алғашқы шығармалар жинағының жарық көруіне арналады. Ұлы Абай мұрасының қағаз бетіне таңбалану тарихын баяндайды. Қазіргі адамдар бұрынғы уақыттың, Абай заманының нақты, деректі бейнесін, сол кездегі адамдардың әлпетін, киім үлгісін көз алдарына елестетуі қиын. Көпшіліктің ол уақыт туралы түсінігі театр мен кинофильмдердегі бутафорлық киімдер мен заттар арқылы қалыптасқан. Алайда Абай уақытындағы қазақ тіршілігі, қазақтардың бет-әлпеті, киім киісі, үй – жайы, бұйымдары таңбаланған мыңдаған фотосуреттер сақталған. Бұлар Ресей, Түркия, Ұлыбритания
ШОҚАН УӘЛИХАНҰЛЫ ДЕГЕН ЕКЕН..

kerey.kz

Ел аузында қазақ оқымыстылары айтты деген сөздер аз емес. Белгілі ғалым, этнограф А. Сейдімбек құрастырған тарихи тұлға, асқан оқымысты Шоқан бабамыздың тапқыр сөздерін назарларыңызға ұсынамыз. * * * Омбыға оқуға жүрер алдында бала Шоқан әкесінің ел іші мәселесін шешудегі кейбір өктем, ожар қылықтарына көңілі толмай, «оқуға бармаймын» деп қиғылық салса керек. Тіптен көнбей бара жатқан баласын қатал Шыңғыс жәрдемші жігіттеріне байлатып алмаққа ыңғайланып: «Шықпаса көтеріп әкеліңдер, арбаға таңып аламыз!» − дейді. Сонда дәрмені таусылған Шоқан әкесіне: «Байлатпа! Абылай тұқымынан байланғандар мен айдалғандар жетерлік болған!» − деп тіл қатады. Бала да болса ақиқат сөзді айтып тұрған баласынан тосылған әке дереу Шоқанды босаттырып жібереді. * * * Петербургте Сыртқы Істер министрлігінің бір
Кітапқұмар жасқа тегін оқу бақыты бұйырды

kerey.kz

Адамзат кітапқа ғұмыр бойы қарыздар. Кітапсыз келешектің алтын кілтін ешкім қолына мықтап ұстай алмаған. Мардан Рахматулла – кітапқұмар он жеті жасар жігіттің бойында өз қатарластарының бойынан табыла бермейтін ұлы қасиет бар. Ол – кітапқа деген махаббат. Бұл махаббаттың сәт санап артуының да сыры бар. Мардан – Асылы Осман, Дархан Қыдырәлі сынды бүгінгі қазақ руханиятының тірегі саналатын азаматтар туған топырақт туып-өскен. Топырақтың киесін дәл осы кезде еріксіз мойындай түсесің. Қоғамдағы «жастар кітап оқымайды» деген қасаң пікірді жоққа шығаруға тырысқан жастардың да саны басым. Күн санап олардың саны артып, кітаптың құдіретін жер-жерде дәлелдеп бағуда. Кітапқа жаны құмар жан бір күнін кітапсыз елестете алмайды. Ғұмыры кітаппен етене байланған, оқу ғұмырының мәніне айналған жастарды
«Бейсенбі ме бүгін деп, Жұмаға қарсы өткені-ай…» (Абай)

kerey.kz

Қазақ халқының даңқты перзенті, ұлы жазушы Мұқтар Мағауин 85 жасқа қараған шағында дүниеден озды. «Бейсенбі ме бүгін деп, Жұмаға қарсы өткені-ай…» (Абай) Шұбартауда дүниеге келді. Жондағы Жобалай Керейдің ең үлкен Аруағы Жобалай бидің ұрпағы еді. Байқотан би, Томан би, Бегеш шешен, Уәйіс, Төлеу ақын… Атағы Аталарынан асып кетті… Тірісінде олай деген жоқ… Бұл сөзді дүниеден өткен соң біз айтып отырмыз… Өмірінің соңғы кездері шетте өтті. «Үкіметке, басқаларға да өкпем жоқ, өкпелейтін олардың жағдайы жоқ!» (М.Мағауин) деген еді өзі бертінде. Астары ауыр, еңсеңді езердей салмақты сөз… Данышпан адам неге елден жырақ кетті. Бұл «Оңаша жатқанды ұнатамын, Елімді ел қылмасын ерте сезіп… Елден кеттім жырақ…» (Шәкәрім) дейтін кетіс сияқты. Сонда да «Көк