|  |  | 

Суреттер сөйлейді Әлеумет

Сіргелі қазақтары

Осыдан 50 жыл бұрын 1966 жылғы сәуірдің 26-сында Ташкент аймақ тарихындағы күшті жер сілкінісін бастан кешті. Тоғыз балдық зілзаладан қаланың орталық бөлігі түгелге жуық қирап қалды. Табиғи апат кезінде оншақты адам өліп, екі миллион шаршы метр тұрғынжай талқан болып, 300 мың тұрғын баспанадан айырылды. Өзбекстан астанасын қалпына келтіруге СССР-дің барлық республикалары қатысты. Сол кезеңде қайта салынған Ташкенттегі Сіргелі шағын ауданында негізінен этникалық қазақтар тұрып жатыр. Азаттықтың фототілшісі жуырда олардың тұрмыс-тіршілігін көріп қайтты.
Түгелін оқыңыз

1966 жылдан кейін Сіргеліде көптеген үйлер қайта салынып, жаңа көшелер пайда болды. Қыпшақ көшесінде тұрған мына үй сол кезде салынған.
1

1966 жылдан кейін Сіргеліде көптеген үйлер қайта салынып, жаңа көшелер пайда болды. Қыпшақ көшесінде тұрған мына үй сол кезде салынған.

Үй құрылысына әскер де тартылыпты. Жергілікті халық баспананың шұғыл түрде бес жыл мерзімге деп салынғанын, бірақ содан бері 50 жыл өткенін айтады.
2

Үй құрылысына әскер де тартылыпты. Жергілікті халық баспананың шұғыл түрде бес жыл мерзімге деп салынғанын, бірақ содан бері 50 жыл өткенін айтады.

Қыпшақ көшесін бойлай аққан су. Тұрғындардың сөзінше, Сіргелі де, басқа да ауылдар сулы жерлерде ірге көтерген.
3

Қыпшақ көшесін бойлай аққан су. Тұрғындардың сөзінше, Сіргелі де, басқа да ауылдар сулы жерлерде ірге көтерген.

Сіргелі жұрты әулие санайтын Әшірмат Оразов атты шайқының қабірі. 1961 жылы қайтыс болған шайқыны ауыл халқы ишан деп білген. Бұл зират қазір Сіргелінің ортасында шағын арал құсап қалған.
4

Сіргелі жұрты әулие санайтын Әшірмат Оразов атты шайқының қабірі. 1961 жылы қайтыс болған шайқыны ауыл халқы ишан деп білген. Бұл зират қазір Сіргелінің ортасында шағын арал құсап қалған.


Сіргелінің Қыпшақ көшесінде тұрған аралас мектеп. Оқушылар өзбек және қазақ тілдерінде оқиды. Жергілікті тұрғындар бұл көшенің орнында бұрындары Қыпшақ ауылы болғанын айтады.
5

Сіргелінің Қыпшақ көшесінде тұрған аралас мектеп. Оқушылар өзбек және қазақ тілдерінде оқиды. Жергілікті тұрғындар бұл көшенің орнында бұрындары Қыпшақ ауылы болғанын айтады.

Сіргелі ауылындағы мектеп ауласында ойнап жүрген оқушы қыздар.
6

Сіргелі ауылындағы мектеп ауласында ойнап жүрген оқушы қыздар.

Сіргелідегі аралас мектептің оқу ісі бойынша меңгерушісі Гүлсара Тұрдымұратова физика және еңбек пәндерінен сабақ береді. Сынып бөлмесі оның оқушылары жасаған бұйымдарға толы.
7

Сіргелідегі аралас мектептің оқу ісі бойынша меңгерушісі Гүлсара Тұрдымұратова физика және еңбек пәндерінен сабақ береді. Сынып бөлмесі оның оқушылары жасаған бұйымдарға толы.

7-сынып оқушысы Арыстан Саттаров.
8

7-сынып оқушысы Арыстан Саттаров.


Қазақ тілінде оқитын 7-сынып оқушылары Аслиддин Салибаев пен Асқар Қаппаров
9

Қазақ тілінде оқитын 7-сынып оқушылары Аслиддин Салибаев пен Асқар Қаппаров

7-сыныптың және бір оқушысы Әзиз Әкімбеков
10

7-сыныптың және бір оқушысы Әзиз Әкімбеков

Әбибулла Оразов соңғы 10 жыл бойы Қыпшақ махалласы комитетінің төрағасы болған.
11

Әбибулла Оразов соңғы 10 жыл бойы Қыпшақ махалласы комитетінің төрағасы болған.

Әуелі Сіргелі деп тұтас шағын ауданды емес, темір жол станциясын атаған. Бұл аудан арқылы темір жол өтеді. 
12

Әуелі Сіргелі деп тұтас шағын ауданды емес, темір жол станциясын атаған. Бұл аудан арқылы темір жол өтеді.


Сіргелі шағын ауданындағы Спутник қалашығының бір көрінісі.
13

Сіргелі шағын ауданындағы Спутник қалашығының бір көрінісі.

Спутник қалашығы тұрғындарының бірі Рафик (сол жақта) "бәріміз бір атаның баласымыз" деп әзілдеп қояды. Мұнда да этникалық қазақтар аз тұрмайды.
14

Спутник қалашығы тұрғындарының бірі Рафик (сол жақта) “бәріміз бір атаның баласымыз” деп әзілдеп қояды. Мұнда да этникалық қазақтар аз тұрмайды.

Спутникке келгенімізде қайтыс болған отағасының жылын беріп жатқан үйдің үстінен түстік. Түрлі түсті реңкпен боялған үйдің ауласында тұрғындар қой сойып, ас әзірлеп жатты.
15

Спутникке келгенімізде қайтыс болған отағасының жылын беріп жатқан үйдің үстінен түстік. Түрлі түсті реңкпен боялған үйдің ауласында тұрғындар қой сойып, ас әзірлеп жатты.

Сіргелінің жастары ас беріп жатқан бір үйге қазан әкеліп, жәрдем қылып жатыр. "Ұлтқа бөлінбейміз" дейді сол жақтағы жігіт.
16

Сіргелінің жастары ас беріп жатқан бір үйге қазан әкеліп, жәрдем қылып жатыр. “Ұлтқа бөлінбейміз” дейді сол жақтағы жігіт.

1966 жылғы жер сілкінісінен соң Сіргелі ауданында салынған жаңа үйге көшірілген өзбек отбасылардың бірі сумаляк атты ұлтық асын пісіріп жатыр.
17

1966 жылғы жер сілкінісінен соң Сіргелі ауданында салынған жаңа үйге көшірілген өзбек отбасылардың бірі сумаляк атты ұлтық асын пісіріп жатыр.

Сіргеліде қазақтардан бөлек бірнеше этникалық азшылық өкілдері тұрады. 
18

Сіргеліде қазақтардан бөлек бірнеше этникалық азшылық өкілдері тұрады.

Қазақ отбасы тұратын пәтердің терезесі.
19

Қазақ отбасы тұратын пәтердің терезесі.

Шағын аудандағы ағаштан салынған үйлер "Спутник" деп аталып кеткен. Атау сол күйі өзгермей қалыпты.
20

Шағын аудандағы ағаштан салынған үйлер “Спутник” деп аталып кеткен. Атау сол күйі өзгермей қалыпты.

Тып-тыныш аулалардың ар жағында қала өмірі қайнап жатқанына сену қиын.
21

Тып-тыныш аулалардың ар жағында қала өмірі қайнап жатқанына сену қиын.

Зілзаладан кейінгі баспана мәселесі арада 50 жыл өтсе де, әлі өзекті күйінде қалған. Әсіресе орыс тілді Ташкент тұрғындары жиі қоныс ауыстырып, пәтер іздеумен жүреді. Мынадай хабарландыру қабырғалары жиі кездеседі.
22

Зілзаладан кейінгі баспана мәселесі арада 50 жыл өтсе де, әлі өзекті күйінде қалған. Әсіресе орыс тілді Ташкент тұрғындары жиі қоныс ауыстырып, пәтер іздеумен жүреді. Мынадай хабарландыру қабырғалары жиі кездеседі.

Азат Еуропа / Азаттық радиосы

Related Articles

  • Герб ауыстыру мәселесі немесе «терістеу синдромы» қалай пайда болды?!

    Еліміздің гербін ауыстыру туралы Президенттің ұсынысы (о баста ұсыныс суретші-дизайнер мамандардан шыққан сияқты) тұтас қоғамда болмағанмен, әлеуметтік желілерде әжептәуір қарсылық тудырды. Бірақ, байыптап қарасақ, бұл қарсылықтың қазіргі гербтің қазақ үшін ерекше қастерлі немесе эстетикалық тұрғыдан мінсіз болуына еш қатысы жоқтығын аңғарасыз. Соңғы уақыттары, ауыр індетпен қатар келген қаңтар трагедиясынан бастап, халық айтарлықтай күйзеліске ұшырады. Қазақстанның еркінен тыс, соғысқа, басқа да себептерге байланысты болып жатқан экономикалық қиындық салдарынан халықтың әл-ауқаты төмендеді. Осының бәрі қазір қоғамда байқалып қалған «терістеу синдромына» түрткі болды. «Терістеу синдромы» – дұрысты да бұрысқа шығаратын, қандай бастамаға болсын қарсы реакция шақыратын құбылыс. Әлеуметтік психологияны зерттеушілердің пайымдауынша, осы құбылысты барынша күшейтіп тұрған фактор – әлеуметтік желілер. Яғни, алдағы уақытта

  • Шағын сараптама:Шыңжаң өлкелік үкіметі, шетелге оқушы жіберу жұмысы

    Шағын сараптама 1934-35 жылы жаңа Шыңжаң өлкелік үкіметі құрылған соң шетелден оқу, шетелге оқушы жіберу жұмысы кешенді жүзеге асты. Соның негізінде өлкелік үкімет Совет Одағынан оқитын жас талапкерлерге конкурс жариялап арнайы үкіметтің оқу стипендиясын бөлді, нәтижесінде 1935-39 жылдары ұзын саны 300-ге тарта студент Совет Одағында білім алды. 1935 жылдары Шығыс Түркістандық студенттердің ең көп оқуға түскен білім ордасы- Ташкендегі САГУ еді, атап айтқанда Орталық Азия Мемлекеттік Университеті. Ташкеннен оқыған Шыңжаңдық студенттер Шығыс Түркістанның барлық аймақтарында түрлі қызметте жұмыс істеді, оларды кейін “Ташкентшілдер” деп те атады. 1939 жылдан кейін Мәскеу мен Шыңжаң өлкелік үкіметтің арасы дипломатиялық дағдарысқа ұшырады, соның кесірінен ресми Үрімжі Совет Одағы құрамындағы студент азаматтарды елге шақыртып алды. Білім

  • Чунциндегі кездесу

    Тарихи сурет Уақыты: 28 тамыз 1945 ж.; Орыны: Чунцин (重慶) қ-сы; Түсініктеме: Тарихи суретте АҚШ-тың қытайдағы өкілетті елшісі Патрик Херли және Қытай президенті Чан Кайши мен ҚКП төрағасы Мао. Чунциндегі кездесу кезінде диалогқа келе бастаған қытайлық партия өкілдері алпауыт ел АҚШ пен Совет Одағының “қытай саясатын” жаңа дағдарысқа әкелді. Көріністе азаматтық соғысты тоқтатып бүкілқытайлық мәселені шешу болғанымен үлкен қастандықтың басы содан басталды. Алпауыт тараптар қытай картасын өзгертетін жаңа диалогтарды қызу талқылап жатқанда Шығыс Түркістан аумағында бір уақытта үш бірдей уақытша үкімет өмір сүрді. Олар: Бірінші, отставкадағы Шэн Шицай кланы; Екінші, Ву Чжунсинның уақытша үкіметі; Үшінші, Шығыс Түркістан уақытша үкіметі. АҚШ-тың қытайдағы өкілетті елшісі Патрик Херли Шығыс Түркістан аумағын назарға ала

  • Жер сілкінді, ал санамыз сілкіне ме?

    Бірінші, Алматы жер сілкініс белдеуі аймағына жатады, ол ғылымда әлдеқашан дәлелденген, оған құмалақ ашып жаңалық айтудың керегі жоқ. Орталық Азияның қауіпті сілкініс белдеуінің бір жолағы Қазақстанның біраз аймағын қамтып жатыр. Жер кеше сілкінген, бүгін сілкінді, түптің түбінде ертең де сілкінеді және сілкіне береді. Жер- күнәнің көптігі үшін сілкінді деп аңыраған жұртқа құрғақ ақыл айтатын қаймана уағыз қай қоғамда болсын табылады, жер- атеист пен тәңіршілге “Аллаһты еске салды” дейтін міскін ой, асығыс тұспал қай жамағатта болсын табылады, бірақ табылмай тұрғаны ҒЫЛЫМ, мән берілмей тұрғаны да осы. Екінші, жерді кім сілкісе де мейлі, маңыздысы ол емес, онсыз да сілкініс белдеуінде тұрып жатырмыз, “ұйқыдағы” сілкініс пен жанар тау бізде онсыз да баршылық. Мәселе

  • 87. КІП-КІШКЕНЕ ФОТОБОМБА

    Уэббтың MIRI аспабын сынау деректерін қарастырып отырған ғалымдар күтпеген жаңалық ашты. Сынақ кезінде басқа нысан бақыланса да, Уэбб телескопы үлкендігі небәрі 100–200 метрлік астероидты кездейсоқ түсіріп алыпты! Марс пен Юпитер орбиталары арасындағы Негізгі астероидтар белдеуінде орналасқан дене Уэбб көрген ең кішкентай нысан болса керек. Негізгі белдеудегі кішкентай астероидтар ірі көршілеріне қарағанда нашар зерттелген, өйткені оларды осынша қашықтан бақылау қиын. Уэббтың болашақ арнайы бақылаулары астрономдарға мұндағы 1 километрден кіші астероидтарды зерттеп, Күн жүйесінің түзілу модельдерін нақтылауға мүмкіндік береді. Астроном Томас Мюллердің пікірінше, тосынсый үшін Уэббтың осы кішкене денені 100 миллион километр қашықтықтан көре алатын таңғажайып сезімталдығына рақмет айтуымыз керек. Және бұл соңғы тосынсый болмас. Ғылыми ұжым Күн жүйесі жазықтығын (ал Күн

Пікір қалдыру

Электорнды поштаңыз сыртқа жарияланбайды. Белгі қойылған өрісті толтыру міндетті *

Аты-жөні *

Email *

Сайты

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: