КОНСТИТУЦИЯЛЫҚ РЕФОРМА ЕҢ АЛДЫМЕН ҚАЗАҚ ХАЛҚЫНЫҢ МҮДДЕСІН ҚОРҒАУҒА ТИІС!

| Jan 26, 2017

Мемлекеттік биліктің тармақтары арасында өкілеттіктерді қайта бөлу мәселелері жөнінде жұмыс тобы құрылып, оның алғашқы отырыстары өткізілгенінен бұрын да хабарымыз бар. Алдымызда конституциялық өзгерістер күтіп тұрған анық. Бір ай талқылауға мүмкіндік те беріліп отыр. Президенттің қырық шақты өкілеттігін Парламент пен Үкіметке беретін болғаны әрине, жақсы. Бірақ қазақ халқы күтіп отырған конституциялық өзгерістер бұдан әлдеқайда тереңде еді.

Ең алдымен Конституция аңдатпасында Қазақстан мемлекеті қазақ халқының өзін өзі билеу формасы екендігі, қазақ халқының мемлекет құраушы ұлт екендігі жазылуға тиіс. Мемлекет ең алдымен қазақ мемлекеттілігін дамытуға қызмет етуі керек. Егер мұндай қазықты қағидалар көзделмейтін болса онда Ата заңның алдағы ықтимал өзгерістері тек косметикалық сипатта қалатынын ішіміз сезеді.

1995 жылы 30-тамызда өткен референдумда қабылданған Негізгі Заңға 22 жылдың ішінде 59 түзету мен толықтыру енгізілгені туралы былтыр Конституция күні қарсаңында жазғанмын. Енді енгізілетін бір топ түзетудің (18!) мазмұны елді шынайы демократиялық деңгейге жеткізе алмайтыны тағы да айқын. Сот билігі президент билігінен жоғары тұрмай демократия ауылы алыс болатындығын әлемдік тәжірибе көрсетіп келеді.

Бұрынғы 59 түзету мен өзгерістерге соңғы 18 түзету қосылса бәрінің саны 77 болады екен. Референдумда бүкілхалықтық жолмен қабылданған, 98 баптан тұратын Негізгі заңға Парламент 77 түзету мен өзгеріс енгізсе, мұндай «конституциялық бораннан» Ата заңның о бастағы легитимдік нұсқасынан не қалады?! Сондықтан Парламенттің Конституцияны өзгерту құқығын алып тастау қажет.

Украинаның бұрынғы бас прокуроры Святослав Пискун айтпақшы: «Конституциясына жиі өзгерістер енгізген мемлекет стагнацияға ұшырайды». Негізгі заңды өзгерте беру жағдайды тұрақсыздандырады деп қауіптеніп Ресейдің өзі мұндай қадамнан бас тартып отырған жоқ па?!. Өкінішке қарай бізде билік көп жағдайда мемлекетті тиімді басқара алмағанын Конституция мен заңдардың жетілмегендігінен көріп жатады. Іс жүзінде биліктің Конституцияны өз ыңғайына қарай өзгертіп отыруы нашар әдет.

Меніңше Қазақстанға қайта-қайта өзгерістер жасала беретін Уақытша (уақытша демеске амалымыз жоқ!) Ата заңнан гөрі ұрпақтарға тұрақты қызмет ететін, таяу 50-100 жылда өзгертуге тыйым салынған жаңа Конституция қажет. Әрі ол шынайы демократиялық Конституция болуы керек. Конституциялық өзгерістер жөніндегі комиссия көкейтесті осы проблемаларды назарда ұстаса деймін.

Марат Токашбаевтың facebook парақшасынан алынды

Tags Марат Токашбаев Святослав Пискун

Зеленскийдің “жалғыз сенері әрі оң қолы”. Андрей Ермак кім?

kerey.kz

Рэй ФЕРЛОНГ Андрей Ермак (сол жақта) пен Украина президенті Владимир Зеленский (оң жақта). 2019 жыл. Андрей Ермак ұшақтан түсе сала өзінің бастығын құшақтады. 2019 жылы қыркүйекте президент Зеленскиймен жылы жүздесу жаңадан басталып келе жатқан саяси серіктестіктің басы еді. Бұл – Ермактың Ресей түрмесінде отырған 35 украиналықты Мәскеуден алып келген сәті. Ал 2020 жылы Ермак Зеленский әкімшілігінің басшысы болды. Бірақ Украинадағы жемқорлық шуынан кейін оның қызметіне жұрттың назары ауды. Себебі Ермак Украина энергетикалық инфрақұрылымына бөлінген қаржы жымқырылған коррупция схемасында негізгі рөлде болған деген ақпарат тараған. Бірақ тергеушілер бұл жайттың жай-жапсарын толық ашқан жоқ. Ермактың өзі Азаттықтың Украина қызметінің ресми сауалдарына жауап берген жоқ. Сонымен Зеленскийдің кеңсесін басқарып отырған Ермак кім? ТЕЛЕВИДЕНИЕДЕН
ТАРИХ ҒЫЛЫМЫ ҚАЗІР ЭЗОТЕРИКАЛЫҚ ТОПТАРДЫҢ МЕНШІГІНДЕ

kerey.kz

Шығыстанушы-тарихшы Өмір Тұяқбайдың бұрында да «Қазаққа қандай тарих керек? Тәуелсіздік кезеңінде жасалған тарихи мистификациялар хроникасы» деп аталатын мақаласын (22.05. 2025. Zhasalash.kz) оқып ем. Риза болғам. Жақында Ө. Тұяқбайдың «Қазақстанда тарихи бұрмалаулар мен мифтерге тосқауыл қоюдың жолдары» (02.10. 2025. Zhasalash.kz) атты тағы бір мақаласымен және таныстық. Өте өзекті мәселені көтеріпті. Тарихта орын алып жүрген жағымсыз жайттар турасында ой толғапты. Журналистерді, блогерлерді айыптапты. Тарихтан арнайы кәсіби дайындығы жоқ, бәрін бүлдіріп болды деп. Келеңсіздікті тоқтатудың нақты жолдарын ұсыныпты. Бұған да көңіліміз бек толды. Әйтсе де тарихты бұрмалауға, өз өтіріктерін насихаттауға тек журналистер мен блогерлер ғана емес, «арнайы кәсіби дайындығы бар» «тарихшылардың» да «зор үлес» қосып жатқанын баяндап, айтылған пікірді одан әрі өрбітіп, жалғастырайық.
Тоқаев Нью-Йоркте Зеленскиймен кездесті

kerey.kz

Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Нью-Йоркте Украина президенті Владимир Зеленскиймен кездесті. 22 қыркүйек 2025 жыл. Тоқаев пен Зеленский. Сурет: Ақорда 21 қыркүйек күні Қазақстан президенті БҰҰ Бас ассамблеясына барған сапарында Нью-Йоркте Украина президенті Владимир Зеленскиймен кездесті. Ақорда баспасөз қызметінің хабарлауынша, президенттер екіжақты экономикалық және гуманитарлық ынтымақтастық мәселелерін талқылаған. Сондай-ақ, Зеленский “Украинадағы жағдайға байланысты көзқарасын” білдірген, ал Қазақстан басшысы “қақтығысты тоқтату мақсатында дипломатиялық жұмыстарды жалғастыру қажет” деген. Зеленский осы кездесу туралы мәлімдемесінде Украина, АҚШ, Еуропа және өзге елдердің соғысты тоқтату жөніндегі талпынысын талқылағанын айтты. Оның сөзінше, қос басшы сондай-ақ екіжақты сауда-экономикалық әріптестікті, қазақстандық компаниялардың Украинаны қалпына келтіру ісіне қатысуға деген қызығушылығын сөз еткен. 2022 жылғы ақпанда Украинаға басып кірген Ресей Қазақстанның ең
ЖАЛБЫРҰЛЫ ҚОЙБАС ЖАЙЫНДАҒЫ КҮМӘНДІ КӨҢІРСІК ӘҢГІМЕЛЕР

kerey.kz

1. АМАНДЫҚ КӨМЕКОВТІҢ АЙТЫП ЖҮРГЕНІ – АЙҒАҚСЫЗ БОС СӨЗДЕР Қазақстанның батыс аймағында ғұмыр кешкен өнерпаздың бірі – Жалбырұлы Қожантай жайлы соңғы кезде қисыны келіспейтін неше түрлі әңгімелер өріп жүр. Мұның басында тұрғандардың бірі – Амандық Көмеков. Бұрында да оның, басқа да кісілердің елді адастыратын негізсіз сөздеріне байланысты нақты дәлелдер келтіріп, «Құлан құдыққа құласа, құрбақа құлағында ойнайды» деген атаумен түзген сын мақаламызды республикалық «Түркістан» газеті (28.09. 2023 жыл) арқылы жұрт назарға ұсынғанбыз-ды. Әлеуметтік желіде Азамат Битан есімді блогердің жуырда жариялаған видео-түсірілімінде А. Көмеков өзінің сол баяғы «әләуләйіне» қайта басыпты. Сөзін ықшамдап берейік, былай дейді ол: «1934 әлде 1936 жылы (?) Мәскеуде өткізілетін
Украина “өрмегі” заманауи соғысты қалай өзгертті? Әскери сарапшылар пікірі

kerey.kz

Украина “өрмегі” заманауи соғысты қалай өзгертті? Әскери сарапшылар пікірі Амос ЧЭПЛ Ресейлік “Белая” әуе базасын шабуылдаған украин дронынан түсірілген видеодан скриншот. Фото:Source in the Ukrainian Security 1 маусым күні жарияланған видеода бомбасы бар квадрокоптерлер жүк көлігінен ұшып жатқаны көрінеді, арғы жағында өрт болып жатыр. Сол күні Украина қауіпсіздік қызметі Ресей аэродромдарына соққы жасағанын, нәтижесінде Кремльдің стратегиялық бомбалаушы ұшақтары жойылғанын мәлімдеді. Әскери тактика бөлмелерінде бұл видеоларды мұқият зерделеп жатқаны анық. “Бұл шабуылды бүкіл әлем әскери қызметкерлері дабыл деп қабылдауы қажет” деді Жаңа америкалық қауіпсіздік орталығының Қорғаныс бағдарламасы директоры Стейси Петтиджон (ханым) Азаттық радиосына. “[1 маусымдағы шабуыл] көптеген қыры бойынша Украинаның ұзаққа ұшатын дрондар шабуылынан тиімді бола шықты. Өйткені шағын дрондар шашырап кетіп, әртүрлі нысандарды көздей алады