|  |  | 

Suretter söyleydi Twlğalar

Dañqtı batır, jazuşı Bauırjan Momışwlııñ mauzeri

Baukeñniñ mauzeri

Dañqtı batır, jazuşı Bauırjan Momışwlı öziniñ fotosuretterin, kündelikti ömirde paydalanğan ıdıstarın, kitaptarın, mauzerin, sonımen qosa temeki tartatın müştegin, kartasın jäne qoyın däpterin 1965 jılı YAltada jazğan ösiet hatında Jambıl oblıstıq muzeyine qaldırğanın aytqan. Bügingi tañda atalğan tarihi-ölketanu muzeyiniñ «Jambıldıqtar – Wlı Otan soğıs jıldarında» attı zalında Bauırjan Momışwlınıñ jeke zattarı ekspoziciyada orın alğan. Tek ötken jılı batırdıñ soğısta paydalanğan kartası men qoyın däpteri Astana qalasındağı «Äskeri muzeyge» berilgen eken.

Muzeyde oq pen ottıñ kuäsindey bolıp twrğan mauzer batırdıñ közi ğana emes, aybar-sesi, ruhı bolıp asqaqtaydı. «Kündey kürkirep ötken» soğıstıñ qayğısı men qasiretin mauzer de boyına bügip, bolmısına jasırıp twrğanday.

Jädigerdiñ twsında «Mauzer polkovnika Bauırjana Momışulı» degen jazu bar. Bar ömirin äskeri qızmetke arnap, Wlı Otan soğısına qatısqan dañqtı qolbasşı bwl mauzerdi sol ottı jıldarı paydalanıp, keyinnen köziniñ tirisinde Äulieata muzeyine tapsırğan. Muzeydiñ ğılımi ekspoziciyalıq jwmıs jäne qordı esepke alu böliminiñ meñgeruşisi Möldir Qızdarbekovanıñ aytuınşa, Bauırjan Momışwlı Äulieata jerine bir kelgeninde öziniñ qılışı men dombırasın da jergilikti muzeyge sıylaytın oyı bar ekenin aytqan eken. Ökinişke qaray, äldebir kisiden berip jibergen qwndı jädigerler sol küyi mwnda jetpegen. Eger qwndı qazına Jambıl jerine jetip, muzey törinen orın alğanda jwrtşılıq büginde tağı bir tağdırlı jädigerdiñ kuägeri bolatın edi.

Jambıl oblıstıq tarihi-ölketanu muzeyi 1931 jılı 25 tamızda Äulieata ölketanu muzeyin aşu turalı qabıldanğan şeşim negizinde qwrılğan. Büginde 85 jıldıq tarihı bar muzeyge keluşilerdiñ qatarı qalıñ. Äsirese, Bauırjan Momışwlınıñ twtınğan bwyımdarı jäne özge de zattarı jastardı patriottıq ruhta tärbielep keledi.

Hamit ESAMAN,

«Egemen Qazaqstan»

Jambıl oblısı

Related Articles

  • SARBAS RUI JÄNE SARTOQAY BATIR

    Tarihtı tügendeu, ötkenniñ şejiresin keyinge jalğau – atadan balağa jalğasqan ejelgi dästür. Şejire, wlt-ru, taypa tarihı – atanı bilu, arğı tarihtı bilu bolıp qalmastan wlttıñ wlt bolıp qalıptasuı jolındağı bastan keşken san qilı oqiğaları men auır tağdırınan da mol derek beredi. Şejire – twtas halıq tarihınıñ irgetası ğana emes, wlt pen wlıs tanudıñ älippesi  sanaladı. «Qazaq halqı 200-den asa rudan qwralsa da är rudıñ öz şejiresi bolğan. Şejireşiler jüz, taypa, ru, ata tarihın tereñ talday bilgen»(1). Patşalıq reseydiñ däureni ayaqtalar twsta qazaqtıñ memlekettigin qalpına keltirudi maqsat twtqan Alaş kösemi Älihan Bökeyhan (1866-1937) alğaşqı bolıp qazaq tarihınıñ qajettiligin alğa tartıp, başqwrttıñ äygili ğalımı Uälidi Toğanmen kezdesipti. Uälidi Toğan öziniñ esteliginde: «Men birneşe

  • Gerb auıstıru mäselesi nemese «teristeu sindromı» qalay payda boldı?!

    Elimizdiñ gerbin auıstıru turalı Prezidenttiñ wsınısı (o basta wsınıs suretşi-dizayner mamandardan şıqqan siyaqtı) twtas qoğamda bolmağanmen, äleumettik jelilerde äjeptäuir qarsılıq tudırdı. Biraq, bayıptap qarasaq, bwl qarsılıqtıñ qazirgi gerbtiñ qazaq üşin erekşe qasterli nemese estetikalıq twrğıdan minsiz boluına eş qatısı joqtığın añğarasız. Soñğı uaqıttarı, auır indetpen qatar kelgen qañtar tragediyasınan bastap, halıq aytarlıqtay küyzeliske wşıradı. Qazaqstannıñ erkinen tıs, soğısqa, basqa da sebepterge baylanıstı bolıp jatqan ekonomikalıq qiındıq saldarınan halıqtıñ äl-auqatı tömendedi. Osınıñ bäri qazir qoğamda bayqalıp qalğan «teristeu sindromına» türtki boldı. «Teristeu sindromı» – dwrıstı da bwrısqa şığaratın, qanday bastamağa bolsın qarsı reakciya şaqıratın qwbılıs. Äleumettik psihologiyanı zertteuşilerdiñ payımdauınşa, osı qwbılıstı barınşa küşeytip twrğan faktor – äleumettik jeliler. YAğni, aldağı uaqıtta

  • Şağın saraptama:Şıñjañ ölkelik ükimeti, şetelge oquşı jiberu jwmısı

    Şağın saraptama 1934-35 jılı jaña Şıñjañ ölkelik ükimeti qwrılğan soñ şetelden oqu, şetelge oquşı jiberu jwmısı keşendi jüzege astı. Sonıñ negizinde ölkelik ükimet Sovet Odağınan oqitın jas talapkerlerge konkurs jariyalap arnayı ükimettiñ oqu stipendiyasın böldi, nätijesinde 1935-39 jıldarı wzın sanı 300-ge tarta student Sovet Odağında bilim aldı. 1935 jıldarı Şığıs Türkistandıq studentterdiñ eñ köp oquğa tüsken bilim ordası- Taşkendegi SAGU edi, atap aytqanda Ortalıq Aziya Memlekettik Universiteti. Taşkennen oqığan Şıñjañdıq studentter Şığıs Türkistannıñ barlıq aymaqtarında türli qızmette jwmıs istedi, olardı keyin “Taşkentşilder” dep te atadı. 1939 jıldan keyin Mäskeu men Şıñjañ ölkelik ükimettiñ arası diplomatiyalıq dağdarısqa wşıradı, sonıñ kesirinen resmi Ürimji Sovet Odağı qwramındağı student azamattardı elge şaqırtıp aldı. Bilim

  • TÄÑİRİ QALAUI TÜSKEN JAN

    Mandoki Qoñırdıñ tuğanına 80 jıl toluına oray «Täñiri meni tañdadı»  Mwhtar Mağauin Mandoki Qoñır Iştvan – otanı Majarstan ğana emes, külli türki düniesi qasterleytin wlıq esimder qatarındağı körnekti twlğa. Şıñğıs jorığı twsında Karpat qoynauındağı madiyarlar arasınan pana tapqan qwman-qıpşaq jwrtınıñ tuması Mandoki Qoñır onnan asa tildi erkin meñgergen, bwğan qosa zertteuşilik qarımı eren, Twran halıqtarınıñ fol'klorlıq-dünietanımdıq sanasın boyına darıtqan ğalım. Ol türkologiya ğılımımen dendep aynalısıp qana qoymay, HH ğasırdıñ törtinşi şireginde Şığıs pen Batıs­tıñ arasında altın köpirge aynaldı, milliondardıñ ıqılas alqauına bölendi. YAki ol halıqtar arasın jaqındas­tırğan mämileger, ozıqtarğa oy salğan köregen edi. Zamana alğa jıljığan sayın mereytoy ieleri turalı aytılatın jayttar estelik pen ötken şaq enşisine köşedi. Közi tiri

  • Çuncindegi kezdesu

    Tarihi suret Uaqıtı: 28 tamız 1945 j.; Orını: Çuncin (重慶) q-sı; Tüsinikteme: Tarihi surette AQŞ-tıñ qıtaydağı ökiletti elşisi Patrik Herli jäne Qıtay prezidenti Çan Kayşi men QKP törağası Mao. Çuncindegi kezdesu kezinde dialogqa kele bastağan qıtaylıq partiya ökilderi alpauıt el AQŞ pen Sovet Odağınıñ “qıtay sayasatın” jaña dağdarısqa äkeldi. Köriniste azamattıq soğıstı toqtatıp bükilqıtaylıq mäseleni şeşu bolğanımen ülken qastandıqtıñ bası sodan bastaldı. Alpauıt taraptar qıtay kartasın özgertetin jaña dialogtardı qızu talqılap jatqanda Şığıs Türkistan aumağında bir uaqıtta üş birdey uaqıtşa ükimet ömir sürdi. Olar: Birinşi, otstavkadağı Şen Şicay klanı; Ekinşi, Vu Çjunsinnıñ uaqıtşa ükimeti; Üşinşi, Şığıs Türkistan uaqıtşa ükimeti. AQŞ-tıñ qıtaydağı ökiletti elşisi Patrik Herli Şığıs Türkistan aumağın nazarğa ala

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: