|  |  | 

Köz qaras Şou-biznis

Türikten wyalğan qazaq zañgeri wşaqtağı til mäselesimen özi aynalısatının mälimdedi

Eyr-Astanadağı şulı oqiğa qazaqtar üşin masqara bolıp tındı. Bortserikten qazaq tilinde qızmet körsetudi swrağan türik azamatı qamauğa alınıp, oğan ayıppwl salındı.

Täuelsizdik alğanda, eñ birinşi bop quanğan türik ağayın bwl jayttan habardar bop jatsa, äbden tüñiletin şığar bizden. 25 jıl merzimde ana tili mäselesin birjaqtı ete almağan özimizge de obal joq.

„Mäseleni sayasatqa nemese basşılıqqa silteytin tügi joq„ degen qazaq zañgeri Abzal Qwspan mwnıñ barlığın özimizdiñ erinşektigimiz ben qorqaqtığımızdan köredi.

Äytpese, zañgerdiñ aytuınşa, Qazaqstandağı zañdar memlekettik til qoldanısın eş şektemeydi, tek onı orındamaytındar bar. Bwl turalı zañger Facebook-tegi jeke paraqşasında jazdı.

„Keşeli-beri lentadan tüspegen, kinäli taraptıñ keşirim swraudıñ ornına, ädetteginşe, mwrnın şüyire qarauınıñ saldarınan, dau uşığa bastağan, «Eyr Astana» äue kompaniyasına tiesili wşaqtağı jağdayğa oray, zañger retinde özimniñ naqtı pikirim men wstanımımdı bildirgim keledi.

Sebebi, bwl taqırıp — men üşin etene jaqın, qoğamdıq negizde bwrınnan aynalısıp kele jatqan şarualarımnıñ biri.

Birinşi aytqım kelgeni, Oğız Doğan ağamızdiki nağız azamattıq, negizi qazaqtar, yağni, bwl Siz ben Biz jasau kerek is, biraq ol biz jasay almay jürgen isti atqarıp, ülgi körsetti.

Ekinşi aytayın degenim,

Oğız Doğan ağamızdıñ talabı 100 procent zañdı äri negizdi. Eger talabı mwqalmay, mäseleni sotqa deyin jetkizer bolsa, bwl isten nätije şığarına men kepilmin.

Oğan mına dälelder ayğaq. Kez-kelgen salanıñ qızmetin rettep otıratın salalıq, yağni, profil'di zañdarı boladı.

Mäselen, äue salasına qatıstı «Qazaqstan Respublikasınıñ äue keñistigin paydalanu jäne aviaciya qızmeti turalı» zañ bar. Ol Qazaqstan Respublikasınıñ 2010 jılğı 15-şildedegi № 339-IV Zañı bolıp tabıladı.

Atalğan Zañnıñ 56-babı, 6-böliginde bılay dep körsetilgen (sözbe-söz):

«Qazaqstan Respublikasınıñ azamattıq äue kemesiniñ kabina ekipajınıñ müşeleri jolauşılarğa qızmet körsetude qazaq tilin erkin meñgeruge mindetti».

Bwl zañ talabı täpsirlep, tüsindirip jatudı qajet etpeydi dep oylaymın?

Odan bölek, Oğız Doğan ağamız — «Eyr Astana» kompaniyasınıñ qızmetin twtınuşı, al kompaniya — qızmet körsetuşi. Endeşe «Twtınuşılardıñ qwqığın qorğau turalı» Qazaqstan Respublikasınıñ 2010 jılğı 4-mamırdağı № 274-IV Zañınıñ 24, 25, 26 baptarında

qızmet körsetuşiniñ twtınuşığa aqparattardı qazaq jäne orıs tilinde jetkizu mindeti,

dep, tayğa tañba basqanday anıq körsetilgen!

Bwl arada men Til turalı Zañğa nemese Konstituciyağa silteme jasamay-aq qoyayın, joğarıdağı eki zañmen aq, «Eyr Astananıñ» mäselesin may şammen qarauğa boladı!

Tek… Oğız Doğan ağamız «qazaqtardıñ özderine kerek emes til, mağan nege kerek?» — dep, orta joldan qayırılmasa!

Söz soñında aytarım, «Eyr Astanağa» til mäselesi turasında osığan deyin öz basım biraz mäsele köterippin, äzirge issaparda jürgendikten, tabılğanı mına qağazdar bolıp twr.

Jäne aytqım kelgeni,

«Eyr Astana» til mäselesinde men sotqa tarta qoymağan mekemelerdiñ biri edi, eger Piter Foster mırza jağdaydı öz baqılauına almay, osılay betimen jibere berse, amalsız bwl mäselemen özime aynalısuğa tura keledi…

Al, jalpı aytarım, qazaq tiliniñ mäselesi biliktiñ emes, sol tildiñ twtınuşısı retinde Siz ben Bizdiñ ğana qolımızda. Bilik öz tarapınan zañdar şığardı, sol zañdardı jwmıs jasatatın kim? Ärine biz! Eger biz, öz qwqığımızdı talap etuden qorıqsaq, bir bet arız jazuğa erinsek, memlekettik organdar qaytip iske aralaspaq? Sizdiñ qwqığıñızdıñ bwzılıp jatqanın olar bal aşıp bilmek pe?

Wzın sözdiñ qısqası, äuede jürseñiz de, jerde jürseñiz de öz ana tiliñizde, memlekettik tilde qızmet körsetiluin talap etiñiz, eger ol talabıñız orındalmasa, tiisti memlekettik organğa nemese sotqa arız, talap qoyudı jappay qolğa alayıq. BAQ-tı şulatqannan göri, bwl ädeqayda tiimdi de paydalı is. Ana tilimizdiñ abıroyın asqaqtatuğa sözben emes, ispen üles qosayıq!„ — dep jazadı Abzal Qwspan mırza äleumettik jelidegi jeke paraqşasında.

365info.kz

Related Articles

  • Qazirgi zañnama ayasında memlekettik tildi qalay damıtuğa boladı?

    Qazirgi zañnama ayasında memlekettik tildi qalay damıtuğa boladı?

    Zhalgas Yertay         Qazaqstan biligi memlekettik tildi damıtu üşin qatañ şeşimderge barğısı kelmeydi deyik. Biraq qazirgi zañnama ayasında memlekettik tildi qalay damıtuğa boladı? Sonı oylanıp köreyik. Qazaq tilin damıtu jayın aytqan kezde Qazaqstan biligi qoğamdı ekige böledi. Biri – tildi damıtudıñ radikal şeşimderin wstanadı, ekinşi jağı – qazirgi status-kvonı saqtağısı keledi, yağni eşteñe özgertpey-aq qoyayıq deydi. Biraq eki joldı da tañdamay, ortasımen jürudi wsınıp körsek qaytedi!? Batıl qadamdarğa barayıq, biraq ol radikal jol bolmasın. Qazaq tilin küşpen emes, ortanı damıtu arqılı küşeytsek boladı. YAğni adamdar tildi üyrenip äure bolmay-aq, halıq jay ğana qazaq tili ayasında ömir sürudi üyrensin. Negizgi oy osı. Biz osı uaqıtqa deyin adamdar ortanı

  • Eldes Orda, tarihşı: «Türkistan» atauın qoldanu – aymaqtağı jwmsaq küş poziciyasın nığaytu täsili

    Eldes Orda, tarihşı: «Türkistan» atauın qoldanu – aymaqtağı jwmsaq küş poziciyasın nığaytu täsili

    Foto aşıq derekközderden alında Ötken aptada Türkiyanıñ wlttıq bilim ministrligi mektep bağdarlamasına «Türkistan» degen termindi engizgen edi. Şetel basılımdarınıñ jazuınşa, bwl atau endi «Ortalıq Aziya» wğımınıñ ornına qoldanılmaq. Bilim ministri YUsuf Tekin jaña atau türki äleminiñ birligin qamtamasız etuge bağıttalğanın aytadı. Onıñ sözinşe, ükimet oqu bağdarlamasınan imperiyalıq mağınası bar geografiyalıq ataulardı alıp tastamaqşı. Eñ qızığı, «Türkistan» aumağına Qazaqstannan bölek, Qırğızstan, Özbekstan, Türkimenstan men Täjikstan jatadı eken. Sonday-aq keybir basılımdar bwl terminniñ Qıtaydıñ batısında ornalasqan Şıñjan ölkesine qatısı barın da atap ötti.  Keybir ğalımdar «Ortalıq Aziya» termini kolonializmnen qalğanın jii atap jür. HH ğasırdağı älemdik akademiyalıq ğılımdı sol kezdegi iri imperiyalar qalıptastırğandıqtan, büginde mwnday terminder men ataular halıq sanasına äbden siñip

  • ABAQ ANA JÄNE TASBIKE ANA

    ABAQ ANA JÄNE TASBIKE ANA

    Mämi bi Jwrtbaywlınıñ şejiresinde aytıluınşa Kerey wlısınıñ arğı tegi – Şep, Sep, Baylau, Qoylau, Eldey, Köldey, Izen, Jusan sekildi taypalardan taraladı eken. Atalğan taypalardıñ birazı eski tarih betterinen kezdesse, endi bir bölimi qazirge deyin Kerey ruındağı atalardıñ esimi retinde atalıp keledi. Mwnıñ bir sebebin arğı tarihtağı atalardıñ atı öşpesin dep keyingi wrpaqtarınıñ atalar atın qayta jañğırtıp qoyğan dästürinen qarau kerek. Abaq atauına kelsek, arıda Kerey hanzadaları men hanışalarınıñ arasında Abaq, Abaqberdi, Abahan, Abaqtay, Abaqay, Abaq bike sındı esimder bolğan. Sol ata-apalarınıñ jolın jalğağan, tozıp ketken Kerey eliniñ basın qosıp, oğan äz ana bolğan Abaq esimdi qasietti ana ömirde bolğan adam. Qazaq tarihında ru atına aynalğan äz analar az bolmağan. Körnekti jazuşı,

  • TARIH ĞILIMI QAZİR EZOTERIKALIQ TOPTARDIÑ  MENŞİGİNDE

    TARIH ĞILIMI QAZİR EZOTERIKALIQ TOPTARDIÑ  MENŞİGİNDE

         Şığıstanuşı-tarihşı Ömir Twyaqbaydıñ bwrında da «Qazaqqa qanday tarih kerek? Täuelsizdik kezeñinde jasalğan tarihi mistifikaciyalar hronikası» dep atalatın maqalasın  (22.05. 2025. Zhasalash.kz) oqıp em. Riza bolğam. Jaqında Ö. Twyaqbaydıñ «Qazaqstanda tarihi bwrmalaular men mifterge tosqauıl qoyudıñ joldarı» (02.10. 2025. Zhasalash.kz) attı tağı bir maqalasımen jäne tanıstıq. Öte özekti mäseleni köteripti. Tarihta orın alıp jürgen jağımsız jayttar turasında oy tolğaptı. Jurnalisterdi, blogerlerdi ayıptaptı. Tarihtan arnayı käsibi dayındığı joq, bärin büldirip boldı dep.  Keleñsizdikti toqtatudıñ naqtı joldarın wsınıptı. Bwğan da köñilimiz bek toldı. Äytse de tarihtı bwrmalauğa, öz ötirikterin nasihattauğa tek jurnalister men blogerler ğana emes, «arnayı käsibi dayındığı bar» «tarihşılardıñ» da «zor üles» qosıp jatqanın bayandap, aytılğan pikirdi odan äri örbitip, jalğastırayıq.

  • Thai AirAsia X Almatı – Bangkok tikeley reysterin iske qosadı: vizasız*

    Thai AirAsia X Almatı – Bangkok tikeley reysterin iske qosadı: vizasız*

     Taylandtıñ san qırlı dämderimen, boyaularımen jäne mädenietimen tanısıñız — bir bağıtqa 199 USD-den bastaladı Almatı, 2025 jılğı 8 qırküyek – Thai AirAsia X Almatı (Qazaqstan) men Bangkoktı (Tayland, Don Muang äuejayı) baylanıstıratın jaña äue bağıtınıñ iske qosıluın quana habarlaydı. Endi qazaqstandıq sayahatşılar qısqı mausımda jaylı äri qoljetimdi bağamen jılı samalğa bölengen, kün şuağımen nwrlanğan äri jarqın ömirimen tanımal Bangkokqa wşa aladı. Jaña reys 2025 jılğı 1 jeltoqsannan bastap aptasına tört ret – düysenbi, särsenbi, jwma jäne jeksenbi künderi orındaladı. Wşular sıyımdılığı 367 jolauşığa arnalğan keñfyuzelyajdı Airbus A330 wşağımen jüzege asırıladı. İske qosıluına oray Thai AirAsia X bir bağıtqa 199 AQŞ dollarınan bastalatın arnayı promo-tarifti wsınuda. Biletterdi 2025 jılğı 8–21 qırküyek aralığında,

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: