|  | 

Twlğalar

Aqmola oblısınıñ sakraldı orındarı. Batır Kiikbay Bayğarawlınıñ jerlengen jeri…

71497621_134048891219287_4202635768402804736_n
Ornalasqan jeri: Aqmola oblısı Atbasar audanı Sergeevka auılı.
Qısqaşa aqparat: Kiikbay batır (1693-1741 j) ğwmır keşken zamanı qazaq-joñğar arasında eki ğasırğa sozılğan qanqasap soğıstıñ endi twtanıp, endi şielenisip, birte-birte eki köşpeli eldiñ taktikası men strategiyasınıñ sınğa tüse bastağan kezi edi. Bwl kezde qazaq halqınıñ derbes el bolıp, irge bekitip, birtwtas etnikalıq sana-sezimniñ ornıqqanına eki ğasırdıñ jüzi bolğan. Sodan da bolar, qazaq-joñğar arasındağı ört twtanğan kezde eli men jerin qorğau üşin alğaş ret atqa qonıp, eldiñ şetine, jeldiñ ötine, jaudıñ betine şığıp, erlik körsetken batırlardıñ sapında Kiikbay batır da boldı.
Kiikbay batır at jalın tartıp, sarbazdar sapına twrğan kezde köşpeli eki el arasındağı soğıs täsilderi, qorğanıs ädisterine äbden şıñdaldı. Mine, bwl twrğıdan kelgende, qazaq halqınıñ wlttıq patriotizmin, erlik dästürin alğaş ret qalıptastıru, ornıqtıru missiyası Kiikbay qatarlı batırlardıñ peşenesine jazılğan.
Mazarı – keyingi ortağasırlıq säulet eskertkişi. Qazaq-joñğar şayqasında qaza tapqan, erjürek jauınger Kiikbay batırdıñ mazarı 275 jıl bwrın twrğızılğan. Qazaq halqında är rudıñ köşi jüretin öz jolı bolğan. Qazaqtar bükil ömirin köş üstinde ötkizgen halıq, sondıqtan da Kiikbay batır turalı ärtürli tarihi estilikter qalıptasqan. Kiikbay batırdı kerey ruına jatqızadı.
Osılayşa, erligi men dañqı aybındı qazaqtıñ Kiikbay batır esimi ğasırlardan jalğasın tauıp wrpaqtan-wrpaqqa tarih bolıp saqtalğan.
Kiikbay batır mazarına audan jäne oblıs qonaqtarı eske alıp, dwğa bağıştau üşin arnayı keledi.
Qazirgi kezde kölemi döñgelek mazardıñ aldıñğı böligi jartılay saqtalğan, qarama-qarsı qabırğası bwzılğan jäne qwm tastarmen toltırılğan. HH ğ. ayağında Kiikbay batırğa arnalğan tağı bir mazar qoyılğan. Qabırğası döñgelek jaña ülgide tastan qalanğan mazar ortağasırdağı eskertkişterge wqsaydı.Joğarı jağı jartılay aşıq, jalpaq, keñ kölemde tönkerilgen islam rämizin rastaytın jartı aydıñ belgisi kümistelip, jasalğan. Eske aslu taqtayşasında: «Bayqarawlı Kiikbay 1693-1741 j.j.» dep jazılğan.
HH ğasırdıñ bası 50-jıldarı men HVIII ğasırğa bwl jerlerde, qazaq jauıngeriniñ sauıtı tabıldı dep ataydı. Keydesoq jädigerler jer jırtu kezinde anıqtalıp, Atbasar audanınıñ tarihi-ölketanu muzeyiniñ qorında saqtalğan.
Derekteme: Atbasar audanınıñ tarihi-ölketanu muzeyi.
Paydalanılğan ädebiet tizimi: Jergilikti ölketanuşı Klara Ämirqızınıñ “Qiılğan ğwmırlar” attı kitabında Kiikbay batırdıñ tarihi ömiri men qızmeti turalı jazılğan.

Related Articles

  • Twrsın Jwmanbay «Üysinbay kitabı»

    Twrsın Jwmanbay «Üysinbay kitabı»

    Bwl Dağandel, Baqanas ölkesinen şıqqan bi Üysinbay Janwzaqwlı haqında qwrastırılıp jazılğan kitap. Tıñ tolıqtırılğan eñbekte bolıs Äldeke Küsenwlı, Dağandeli bolısınıñ basşıları men bilerimen qatar Äbdirahman Älimhanwlı Jünisov sındı aytulı twlğalar jaylı äñgime qozğalğan. Olardıñ el aldındağı eñbekteri, bilik, kesim – şeşimderi, halıq auzında qalğan qanattı sözderi men ömir joldarı, ata – tek şejiresi qamtılğan. Sonımen qatar mwrağat derekterindegi mälimetter keltirilgen. Kitapqa esimi engen erlerdiñ zamanı, üzeñgiles serikteri turalı jazılğan key maqalalar, jır –dastandar, üzindiler engen. Kitap qalıñ oqırman qauımğa arnalğan. Twrsın Jwmanbay «Üysinbay kitabı», - Jebe baspası, Şımkent qalası.134 bet tolıq nwsqasın tömendegi silteme arqılı oqi alasız. Üysinbay kitap kerey.kz

  • Zelenskiydiñ “jalğız seneri äri oñ qolı”. Andrey Ermak kim?

    Zelenskiydiñ “jalğız seneri äri oñ qolı”. Andrey Ermak kim?

    Rey FERLONG Andrey Ermak (sol jaqta) pen Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiy (oñ jaqta). 2019 jıl. Andrey Ermak wşaqtan tüse sala öziniñ bastığın qwşaqtadı. 2019 jılı qırküyekte prezident Zelenskiymen jılı jüzdesu jañadan bastalıp kele jatqan sayasi seriktestiktiñ bası edi. Bwl – Ermaktıñ Resey türmesinde otırğan 35 ukrainalıqtı Mäskeuden alıp kelgen säti. Al 2020 jılı Ermak Zelenskiy äkimşiliginiñ basşısı boldı. Biraq Ukrainadağı jemqorlıq şuınan keyin onıñ qızmetine jwrttıñ nazarı audı. Sebebi Ermak Ukraina energetikalıq infraqwrılımına bölingen qarjı jımqırılğan korrupciya shemasında negizgi rölde bolğan degen aqparat tarağan. Biraq tergeuşiler bwl jayttıñ jay-japsarın tolıq aşqan joq. Ermaktıñ özi Azattıqtıñ Ukraina qızmetiniñ resmi saualdarına jauap bergen joq. Sonımen Zelenskiydiñ keñsesin basqarıp otırğan Ermak kim? TELEVIDENIEDEN

  • «Alğaşqı kitap» derekti beynefil'mi

    «Alğaşqı kitap» derekti beynefil'mi

    Qazaqstan Respublikası Mädeniet jäne aqparat ministrliginiñ Mädeniet komitetine qarastı Wlttıq kinonı qoldau memlekettik ortalığınıñ tapsırısımen «JBF company» kompaniyası Semey qalasında, Şıñğıstau öñirinde, Almatı oblısınıñ Jambıl audanında  «Alğaşqı kitap» attı derekti beynefil'm tüsirude. Derekti fil'm Abaydıñ 1909 jılı Sankt Peterburgtegi Il'ya Boraganskiy baspasında basılğan alğaşqı şığarmalar jinağınıñ jarıq köruine arnaladı. Wlı Abay mwrasınıñ qağaz betine tañbalanu tarihın bayandaydı. Qazirgi adamdar bwrınğı uaqıttıñ, Abay zamanınıñ naqtı, derekti beynesin, sol kezdegi adamdardıñ älpetin, kiim ülgisin köz aldarına elestetui qiın. Köpşiliktiñ ol uaqıt turalı tüsinigi teatr men kinofil'mderdegi butaforlıq kiimder men zattar arqılı qalıptasqan. Alayda Abay uaqıtındağı qazaq tirşiligi, qazaqtardıñ bet-älpeti, kiim kiisi, üy – jayı, bwyımdarı tañbalanğan mıñdağan fotosuretter saqtalğan. Bwlar Resey, Türkiya, Wlıbritaniya

  • Milliarder Bill Geyts bar baylığın Afrika elderine audarmaq

    Milliarder Bill Geyts bar baylığın Afrika elderine audarmaq

    Microsoft kompaniyasınıñ negizin qalauşı jäne älemdegi eñ bay adamdardıñ biri sanalatın Bill Geyts öziniñ baylığın qayda jwmsaytının resmi mälimdedi. Käsipker Afrika elderindegi densaulıq saqtau, bilim beru jäne kedeylikpen küres salalarına şamamen 200 milliard dollar investiciya saludı josparlap otır. «Juırda men öz baylığımdı 20 jıldıñ işinde tolıqtay taratu jöninde şeşim qabıldadım. Qarajattıñ basım böligi osı jerde, Afrikada, türli mäselelerdi şeşuge kömektesuge bağıttaladı», – dedi Bill Geyts öziniñ qorımen birlesken baspasöz mäslihatında. Bastı basımdıqtar: – infekciyalıq aurularmen küres (sonıñ işinde bezgek, tuberkulez, VIÇ); – ana men bala densaulığın jaqsartu; – auıldıq audandardağı bilim beru sapasın arttıru; – taza auızsu men sanitariya infraqwrılımın damıtu; Bill Geyts: «Bwl – qayırımdılıq emes, bwl – investiciya.

  • ŞOQAN UÄLIHANWLI DEGEN EKEN..

    ŞOQAN UÄLIHANWLI DEGEN EKEN..

    El auzında qazaq oqımıstıları ayttı degen sözder az emes. Belgili ğalım, etnograf A. Seydimbek qwrastırğan tarihi twlğa, asqan oqımıstı Şoqan babamızdıñ tapqır sözderin nazarlarıñızğa wsınamız. * * * Ombığa oquğa jürer aldında bala Şoqan äkesiniñ el işi mäselesin şeşudegi keybir öktem, ojar qılıqtarına köñili tolmay, «oquğa barmaymın» dep qiğılıq salsa kerek. Tipten könbey bara jatqan balasın qatal Şıñğıs järdemşi jigitterine baylatıp almaqqa ıñğaylanıp: «Şıqpasa köterip äkeliñder, arbağa tañıp alamız!» − deydi. Sonda därmeni tausılğan Şoqan äkesine: «Baylatpa! Abılay twqımınan baylanğandar men aydalğandar jeterlik bolğan!» − dep til qatadı. Bala da bolsa aqiqat sözdi aytıp twrğan balasınan tosılğan äke dereu Şoqandı bosattırıp jiberedi. * * * Peterburgte Sırtqı İster ministrliginiñ bir

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: