Abaq kerey
Abaq kerey 12 atağa bölinedi.
ABAQ – bwdan segiz jüz jıl bwrın, yağni Şıñğıs han zamanına deyin-aq Bayqal köliniñ oñtüstiginde ALTAY taularında ömir sürgen, KEREY eliniñ beldı taipası bolğan, quattı jeke bilik qwrğan el. sol kezde abaqtardı ABAQ tıñ bir RUI merktter bilep türğan kez edi. .. Şıñğıstıñ abaqtardıñ bileuşilerine degen jeke bastıq öşpendiligi saldarınan 1204 jılı qırğınğa wşırap, jeñilgen abaqtar Sarıarqağa qaşqandığına, 1216 jılı Joşı äskeri qazirgi Irğız-Torğay ölkesinde Sübedey äskeriniñ abaqtardi tolıq talqandağandı öz qüzırlarına qarattı. abaqtar keyinen kereydiñ qwramına qaita qosılp ABAQKEREY dep ataldı.
12 Abaqkerey bolıp bertingi kezde bölindi..
Bwl bölinis Qıtay qaramağına ötken kezden bastaladı. Abaq kereydiñ qaydan, qalay taratılatını turalı şejireler köp jäne olarda birizdilik joq, yağni «ärkimdiki özine jön» degenge sayadı. Oyğırlıq Mäsäli, Döyten, Sahariya qariyalardıñ maqwldauı negizindegi atam Janattıñ (A.J) jazıp qaldırğan şejiresinde Abaqtan Izen, Jusan. Izennen Mağınalı, Sidalı, Jabaydı taratadı. Mağanalıdan Qoylau, Baylau delinedi. Qoylaudan-Iteli. Abaq Kereydiñ işinde iteli ruı «noqta ağa» ataladı. Abaq kereydiñ ata-tek şejiresiNoqta ağanıñ jolı- ertede el köşkende kösem tüyeni jeteleydi jäne dastarqanğa bata beru, tabaqtağı sıylı müşeni kesude basımdılıq beriledi. Baylaudan jäntekey, jädik, şeruşi ruları taraydı. Sidalıdan jastaban, şimoyın, könsadaq ruları tarağan. Jastaban ruı negizinen Şığıs Qazaqstan oblısınıñ bwrınğı Şwbartau (qazir Ayagöz audanınıñ qwramında) audanın mekendeydi. Kerey Altayğa bet alğanda Qabanbay batır men Aqtamberdi batır jıraumen dos-jar Şaqantay, Nwralı batırlar naymannan qonıs alıp, mekendep qalğan delinedi. Keyinnen bwl ölkede Abay eli tobıqtılar qoñsılas boladı. Jastaban-belgili ğalım-jazuşı Mwhtar Mağauinniñ eli.Jabaydan qaraqas, molqı, sarbas ruları taraydı. Mağınalınıñ qızı Mäulimnen şwbarayğır taraydı delinedi. Şejireşiler şwbarayğırdı kereydiñ jieni, On eki ruğa bölinu Kögeday töre twsında, Mänji qıtayğa bağınu kezeñinen beri payda bolsa kerek. Şındığına kelgende On eki kereyge birde şimoyındı, birde, jäntekey işindegi qwltaybolattı jatqızuı osını meñzeydi. Är rudıñ öz tañbası, wranı bar. Olar är rudıñ joñğarlarğa, keyinnen qalmaqtarğa qarsı küresken batırlarınıñ esimderi:
1. Iteli (Bwqarbay)
2. Jäntekey (Şaqabay)
3. Şeruşi (Baytaylaq)
4. Molqı (Maşan)
5. Qaraqas (Qaptağay)
6. Merkit (Qwlsarı)
7. Jastaban (Jobalay)
8. Könsadaq (Jabay)
9. Şwbarayğır (Qojabergen)
10. Sarbas (Sarıtoqay)
11. Jädik (Janat)
12. Şimoyın (Älmembet)
2 Comments
Kalibekov Aybek
Abaq Jädik Janat Tileke Jarasapay Janwzaq Bäyterek Jolbarıs Şöki Ürpejan Ibığan Qalibek Qaynar Aybek
Anonymous
tugırıl hannıñ kezi 1100 şi jıldardan bastaladı