TALASBEK – ARAĞA 40 JIL SALIP…

| Apr 3, 2016

Wşqan qwsqa jetkizbes qayran uaqıt.
Bauır basqan inilerimniñ biri Talasbek edi. Sol Talasbek Otan aldındağı borışın ötep jürip, jerdiñ tübi Murmanskden 1976 jılı hat jazdı.

TALASBEK:

Amandıq hat

Amansızdarma Jarqın ağa, jeñgey, tağı basqalar?

Haldarıñız jaqsı, denderiñiz sau ma?

Al menen hal jay bilmek bolsañızdar halım jaqsı, denim sau, birqalıptı jürip jatırmın. Jazğan hatıñızdı aldım. Quanıp qaldım. PLASTINKAM turalı jäne televizordağı habar turalı jazıpsız.

Rahmet Jäke! Osınıñ bäri Sizdiñ eñbegiñiz ğoy Jäke. Siz bolmasañız men kimge kerekpin. Halıqtıñ aldına da şığarğan Siz ğoy, Jäke!

«Er moynında qıl arqan şirimeydi» – degen maqal bar ğoy. Men de keyin Sizdiñ bir keregiñizge jararmın!

Talasbek Äsemqwlov. Murmansk. 1976 jıl. 03.01.76

Iä, ol kezde men jatpay-twrmay, qajımay-talmay jürip Talasbek bauırımnıñ Bayjigit küylerin orındağan küytabaq-plastinkasınıñ şığuına sebepker bolıp, redaktorı bolıp jarıqqa şığardım. Ol kezde Talasbek 19 jasta, al men 27 jastamın. Endi mine arada şamamen 40 jıl ötkende kelin balamız Zira Naurızbaeva şüyinşi habar jetkizdi. Talasbektiñ jazğan sol hatında plastinkası jaylı aytılağnday däl 40 jılday uaqıt ötkende 2016 jılı Talasbektiñ 73 küy orındağan al'bomı jarıq kördi. Jarıq körgende Qıtay elinde, Qwlja qalasında «TALTÜS» atalğan SD-al'bom.

Küni keşe 2016 jıldıñ 1 säuiri küni Iqılas atındağı halıq aspaptar mwrajayında Talasbek bauırımnıñ özi jasağan dombırası muzeyge tabıstalıp bwl da bir dürildep ötken toy boldı. Muzeydiñ ekspoziciya söresine qoyu mümkindigi el serisi, änşi äri akter Erlan Töleutayğa bwyırdı.

Bir ğajabı däl sörege qoyılar sätte köne aspaptar mwrajayı işinde bir tılsım küş, erekşe körinis, äser payda boldı. Bwl Talasbektiñ ruhı edi. Qwlaq ünsizdigin ğarıştan jetken guil äserindey, tipti Erlannıñ qolındağı Talasbektiñ dombırası «Men de mäñgilik osı jerde qonıs tebemin» degendey san türli eleske aynalğanday, közimiz bwldırap ketkendey boldı. Bärimiz de Talasbek ruhınıñ keremeti-ay destik. Sol sätte aynalayın Talasbekke Alla aldıñnan jarılqasın, janıñ jannatta bolsın. Jwmaqtan orın al dep ernimiz kübirledi, tileu tiledik. Talasbektiñ süygen jarı Zira Naurızbaevağa jäne sol sätte birge bolğan wl-qızına wzaq ğwmır, sät sapar tiledik. Ärine osı keşti wyımdastırğan muzey direktorı Wljan Baybosınovağa alğısımız şeksiz.

Jarqın Şäkärim | Avtorlıq sayt

Alaştıñ beymälim beynesi tabıldı

kerey.kz

Quanıştı, süyinişti jañalıq! Alaştıñ beymälim beynesi tabıldı Arma, qadirli oqırman! «Iskrı» jurnaldıñ 1907 jılğı bir sanında qazaq qayratkerleriniñ bizge beymälim beynesi saqtalğan. Ayta keteyik, «Iskrı» suretti jurnalı 1901-1917 jıldarı «Russkoe slovo» gazetiniñ qosımşası retinde şığıp twrğan. “Dumadağı mwsılman frakciyası” dep atalatın suretti habarda patşalıq Resey qwramındağı mwsılman deputattarınıñ beynesi körsetilgen. İşinde dumağa müşe bolğan qazaq deputattarı da bar. Atap aytsaq tört tarihi twlğanıñ beynesi saqtalıptı: Birinşi suret: M. Tınışbaywlı, Jetisu oblısı; Ekinşi suret: B. Qarataywlı, Oral oblısı; Üşinşi suret: A. Birimjanwlı, Torğay oblısı; Törtinşi suret: Ş. Qosşığwlwlı, Aqmola oblısınan. Wlıstıñ wlı merekesi qwttı bolsın! Eldes ORDA 19.03.2025
1922 jılı Taşkent qalasında jarıq körgen kitabındağı sureti.

kerey.kz

Abaydıñ töte jazumen 1922 jılı Taşkent qalasında jarıq körgen kitabındağı sureti.(Erden Nwrahmettiñ paraqşasınan)
Urañhay tañbaları

kerey.kz

Bwl qoljazba pol'yak tekti orıs zertteuşisi G.E. Grumm-Grjimaylonıñ 1903 jılı Tuva men Batıs Moñğoliyağa jasağan ekspediciyası barısında jazğan kündeliginen alındı. Jazbada Urañhay tañbaları berilgen. Olardıñ qaydan alınğanı jäne atauları jazılğan. Joşı Wlısı tañbalarımen wqsastıq bayqaladı Qajımwrat Tölegenwlı
ALDAĞI 30 JILDA AŞILUI IQTIMAL ASTRONOMIYALIQ JAÑALIQTAR

kerey.kz

Kelesi milliard sekundta, yağni basqaşa sanağanda, otız jılda astronomiyada qanday jañalıq aşıluı mümkin? Astrofizik, ğılım nasihatşısı, Abdus Salam atındağı Halıqaralıq teoriyalıq fizika ortalığınıñ (Triest, Italiya) zertteuşisi Sergey Popovtıñ maqalasın ıqşamdap audarıp berip otırmız. *** Aldımen ötken 30 jılğa köz tastayıq. Otız jıl bwrın KÜNGE WQSAS JWLDIZDI AYNALATIN PLANETA aşılmağan-twğın jäne ÄLEMNİÑ QAZİR ÜDEY KEÑEYİP bara jatqanın bilmeytinbiz. Birinşi aşılımdı aldın-ala boljau mümkin edi, ekinşisin — joq. Birinşisi ekzoplanetalardı izdeuge bağıttalğan jüyeli eñbektiñ nätijesi bolsa, ekinşisin ğalımdardıñ köbi kütpegen-di. Bwlardı 1960-şı jıldardan bergi eki eñ bastı astronomiyalıq jañalıq dey alamın. Demek bolaşaq iri jetistiktiñ de keybirin boljay alamız, al basqaları tosınnan aşıladı. Jalpı, ğılımi aşılımdardı nelikten boljauğa boladı? Öytkeni köptegen mañızdı
1893 jılı 25 qaraşada

kerey.kz

1893 jılı 25 qaraşada, Daniyalıq ğalım V.Tomsen qwlpıtastağı bitik jazudıñ qwpiyasın aştı. Ğılımi jañalıq europa qoğamın dür silkindiredi. Tosmen alğaş «türik», «kültegin», «täñiri» degen sözderdi şeşip oqidı. Bitiktastağı jazudıñ kelesi beti qıtay ieroglifimen bädizdelgen-di. Tomsen ierogliftegi esimderdiñ rettik (qaytalanu) jiligine qarap otırıp kelesi betindegi qwpiya tañbalardı birtindep söylete bastaydı. Sol däuirde şığıstanu sonıñ işinde türkitanu salası jeke ğılım retinde abroylı zertteu nısanına aynaldı. V.Tomsen tañbanı şeşip qwpiyasın aşqanımen köne türik tilin bilmeuşi edi, sol sebepti «bwl mätindi oqısa Radlov oqidı» degen. Köp ötpey Radlov, Tomsen şeşken tañbanıñ izinşe mätin joldarın oqığan. Sonımen jwmbaq küyde qalğan tastağı bitik jazuı söyley bastağan… 25 qaraşa küni mañızdı kün. Bitik jazu küni qwttı bolsın!