Алаш орда | Kerey.kz/Керей.кз

Sayasat

“Alğaşqı jäne soñğı demokratiyalıq saylau”

kerey.kz
| Apr 17, 2019 | 4,397 views

Asılhan MAMAŞWLI Alaş Orda wlttıq-territoriyalıq avtonomiyası ükimetiniñ müşeleri Alaş qalasına (Zareçnaya Slobodka, Semey) köşip kelip qonıstanğan 1918 jılı. Qazaqstan biligi biıl mausımda tağı bir kezekten tıs prezident saylauın ötkizgeli jatır. Postsovettik eldegi bwğan deyingi saylaulardıñ eşbirin halıqaralıq wyımdar «erkin» dep tanığan emes. Osı twsta Azattıq sovettik kezeñge deyingi Qazaqstanda ötken alğaşqı jäne soñğı aşıq saylaudıñ tarihına üñilip kördi. 1917 jılı jeltoqsan ayında «qazaq-qırğız biligin qolına alğanın» mälimdegen Alaş Orda ükimeti – Wlt keñesiniñ törağasın sayladı. Köpşilik dauıs alğan Älihan Bökeyhan ükimet pen keñes törağası bolıp saylandı. Azattıq tilşisimen söylesken zertteuşilerdiñ aytuınşa bwl saylau «bwrınğı handıq dästürge süyenbegen, patşalıq Reseydiñ eski zañdarınan qwtılğan, qazaq halqına saylau qwqığın berip, demokratiyalıq dästürmen ötkizgen
1812
Ruhaniyat

«ALAŞ ORDA» MEN HALIFA ALTAYĞA 100 JIL

kerey.kz
| Jul 10, 2017 | 7,560 views

Elimizdiñ täuelsizdik alıp, örkendep damumen birge tamırlı tarihımız qayta jañğırıp, egemendigimizdiñ eñsesi biik, irgesi bekem. Wlı dala Köş basşısı Nwrswltan Nazarbaevtiñ 2017 jılğı halıqqa joldauı men 12 Säuir küngi «Bolaşaqqa bağıdar: ruhani jañğıru» taqırıbındağı maqalasına saykes, el tarihında attarı altın ärippen jazılğan, keyingi wrpaqqa öşpes önege bolğan Alaş arıstarın eske alıu, olardıñ wlı eñbekterin wrpaq sanasına siñiru nıqtap qolğa alındı. Osığan oray, ğwlama-ğalım, jazuşı, din tanuşı, aqın Halifa Altay Ğaqıpwlınıñ tuılğanna ğasır toluına baylanıstı onıñ eñbekteri men ömir keşirmelerin, otanşıldıq ruhın näsihattau jäne ruhına arnap as berip, qwran bağıştau maqsatında 2017 jılı 29 mausım küni «Halifa Altay» halqaralıq qayırımdılıq qorı, Halifawlı Abdırayım Altay, Qaynola Zeynollawlı, Barlıbay Baurjan Äbdimanatwlı, Däuletjan Şaymwranwlı,
1305
Tarih

AĞAYINDI ÄDİLOVTER TAĞDIRI

kerey.kz
| Feb 2, 2017 | 4,860 views

Äriptiñ kölemi: Qalıptı HH ğasırdağı qazaq wlt-azattıq qozğalısı alğan biik şıñ – «Alaş-Orda» Halıq Keñesiniñ qwrıluı bolatın. Osı oqiğağa biıl 100 jıl tolğalı twr. Bol'şevizmniñ bwl wlttıq avtonomiya ğwmırın eki-aq jılda üzgeni, al qozğalısqa qatısı barlardı 20-şı jıldardıñ soñına qaray sayasi quğın-sürginge tüsirgeni, 1930 jılı «alaşordaşılardıñ», yağni «wltşıldardıñ» alğaşqı leginiñ törteuin atıp, basqasın türli merzimge sottap jibergeni belgili. Mäskeudegi Birikken memlekettik sayasi bas basqarma (OGPU) büginde «Alaş isi» dep atalatın № 78754 is boyınşa şığarğan Ayıptau qorıtındısımen 44 adam jauapqa tartıldı. Olardıñ mınanday «kontrrevolyuciyalıq qızmetteri» däleldendi dep twjırımdaldı: birinşiden, 1921–1922 jj. astırtın wyım qwrğan, keyinnen, sol wyımğa jatatındıq belgileri boyınşa olar özara qarım-qatınasta bolıp, antisovettik qızmetter jürgizgen; ekinşiden, şekara sırtında jürgen
1399
Köz qaras

Sol kezde Sovet Odağı bizge genocid jasamağanda, qazir halqımızdıñ sanı 40-50 mln bolatın edi.

kerey.kz
| May 31, 2015 | 3,989 views

20 ğasırdıñ basında Älihan Bökeyhanov: “Älhamdulillah, halqımızdıñ sanı 6 mln-ğa jetti” – depti ğoy… Sol kezde Sovet Odağı bizge genocid jasamağanda, qazir halqımızdıñ sanı 40-50 mln bolatın edi. 20 ğasırdıñ basında halqımızdıñ sanı Mısır halqımen ten bolğan, qazir biz 10-12 mln, Mısırda 80 mln. halıq bar. Sovet Odağınıñ bizden asa keremet jau jäne intellektualdı bäsekeles körui mına fakttermen ayğaqtaladı. Mısalğa tek qana 1937 jılı «halıq jauı» retinde täjikterden 1 kisi atılsa, özbekterden 7 kisi, qırğızdardıñ özinen 40 adam atılsa, qazaqtardan birden 25 mıñ adam «halıq jauı» retinde qwrbandıqqa şalınğan (Mekemtas Mırzahmetwlı). Sebebi Qazaq qoğamı intellektualdı potencialı bar adamdarğa tolı bolğan. Bir ğana Twrar Rısqwlovtıñ özi Stalinge bäsekeles bola alğan. Qazaq
880
Qazaq handığına 550 jıl

Mwhtar Mağauin. ŞIÑĞISHAN

kerey.kz
| May 3, 2015 | 42,779 views

AYQINDAMA SÖZİMİZ Düyim alaş jwrtına tağzım! Hİİİ ğasırdıñ alğaşqı şireginde bükil Euraziya keñistigin öz ğwzırımen qayta qwrğan, al tiyanaqtap, bağdarlap ketken bar isi bwdan soñğı zamanda mağlwm älemdi mülde basqaşa qalıptauğa negiz bolğan Şıñğıs han – adamzat tarihındağı eñ wlı twlğalardıñ biregeyi ekeni kümänsiz. Keñinen qamtıp, tereñine boylay almasaq ta, söz wqqan, hat tanığan kezimizden kökirekke ornağan özgeşe beyne, Alıp Er eken. Şıñğıstau – Şıñğıs hannıñ atımen atalatın, wlı Abay örinde tuıp, bar ğwmırın ötkergen, mına Men tüstik qwlamasında düniege kelip, jarıq säule, ayqın samalağa talap qılğan kieli Şıñğıstau – ejelgi tarihpen birge jasasıp kele jatsa, wlı qağan nege qazaqtan alıs boluı kerek? Erjettik. Tanım aymağı qalıpqa tüsti. Jaza bastadıq.
20509