Ресей СІМ: Латын графикасына өту – Қазақстанның ішкі ісі
Ресей сыртқы істер министрінің орынбасары Григорий Карасин ресми Мәскеу Қазақстанның латын әліпбиіне көшу туралы шешіміне “байыппен қарайтынын және оны Қазақстанның ішкі мәселесі деп білетінін” мәлімдеді. Бұл жайында ол “Россия-24″ телеарнасына берген сұхбатында айтты.
“Меніңше, бұл жағдайда біздің ұстанымымыз байсалды, түптеп келгенде, қай тілді қандай деңгейде қолдану – бұл Қазақстанның ішкі ісі” деді Карасин. Оның сөзіне қарағанда, жаңа әліпбиге көшуге қатысты жаңа жағдайға бейімделу біраз уақытты алады және айтарлықтай проблема туындамайды.
Бұған дейін Ресейдің Қазақстандағы елшісі Михаил Бочарников та Мәскеу Қазақстанның қазақ әліпбиін латын графикасына көшіру шешіміне “түсіністікпен және құрметпен қарайтынын” мәлімдеген.
Қазақстан президенті Нұрсұлтан Назарбаев 26 қазанда қазақ тілі әліпбиінің латын графикасындағы жаңа нұсқасын бекітутуралы жарлық шығарған. Президент үкіметке қазақ тілі әліпбиін латын графикасына көшіру жөніндегі ұлттық комиссия құруды, 2025 жылға дейін қазақ тілі әліпбиін латын графикасына кезең-кезеңімен көшіруді қамтамасыз етуді және жарлықты іске асырудың басқа да шараларын жасауды тапсырған.
Қазақстан президенті Нұрсұлтан Назарбаев биыл жыл басында жасаған мәлімдемесінде “2017 жылдың соңына дейін латынша қазақ әліпбиінің жобасын әзірлеу, үкіметке қазақ тілін латын әліпбиіне көшірудің” нақты кестесін жасауды тапсырған еді.
12 қазанда Астанада өткен баспасөз конференциясында Шаяхметов атындағы тілдерді дамыту республикалық үйлестіру-методикалық орталығының директоры Ербол Тілешов пен Байтұрсынов атындағы тіл білімі институтының аға ғылыми қызметкері, профессор Әлімхан Жүнісбек 32 әріптен тұратын латын әліпбиінің жаңа нұсқасын ұсынған. Онда қазақ тіліне ғана тән кейбір дыбыстарды апостроф (дәйекше) арқылы белгілеу ұсынылған.
Назарбаев бұған дейін латын әліпбиіне көшу үрдісі “орыс тілді тұрғындардың, орыс тілі мен басқа да тілдердің құқығына тимейтінін” бірнеше рет айтқан.
Азат Еуропа / Азаттық радиосы
Пікір қалдыру