Жүгіртпелер
 |  | 

Тұлғалар

ҚАЛИХАНДЫ ЖАБЫЛЫП ҰРЫП, ҚАБЫРҒАСЫН СЫНДЫРҒАН ОРЫСТАРДЫ ОЛЖАС ИТШЕ ТЕПКІЛЕГЕН ЕКЕН…

<span>kerey.kz</span>kerey.kz
 |  Mar 2, 2018

Айбек Оралхан суреті.28379401_1993697110885172_5881122810782499036_n
Олжас Сүлейменовтің найзағай намысты азамат екенін көпшілік біледі. Ол шығармашылығы мен ғылыми зерттеушілік жолында түркі нәсілінің орны әмәнда төрде екенін дәлелдей білді. Замандастарына, бауырларына жасаған қамқорлығы, жомарттығы мен намысын жыртуы да талай әңгіменің жүгі. Сондай оқиғаның бірін қазына тілді қаламгер, әйгілі драматург, Мемлекеттік сыйлықтың иегері Қалихан Ысқақ “Келмес күндер елесі” роман-эссесінде былай суреттейді. Ол кезде жазушы Мәскеуде әдебиет институтында бір топ қазақ қаламгерлерімен қатар оқып жатса керек.
“Бір күні кешқұрым бөлмеме суретші Ыдырыс Қарсақбаев кіріп келді. Бір көзі шодырайып ісіп кеткен. Келіншегі Сара лағман созып, мені шақырып кел деп жұмсап жіберсе керек. Литинститутта оқитын ақынсүрей Предреев, Иванов бастаған бес жігіт баспалдақта кездесіпті де темекі сұрапты. Ыдырыс шылым шекпейтін. Жөнін айтса, әй-шәй жоқ құлақ-шекеден салып жіберіпті. Күнде көріп жүретін салбөксе бәдік жігіттер еді, оқығандарынан өтірік оқырануы көп, бірде келіп темекі сұрап, тағы келіп нан сұрап әкететін. Таныс болған соң, жігіттер, бұларың не деп реніш айтуға бармаймын ба, бір ауыз сөзге келместен есікті тарс жауып жабылып берсін…
Екі қабырғам сынып корсетпен жатсам… … Бұралып төсекте жатыр едім Олжас келе қалғаны. Америка сапарынан оралған беті екен. Хал-жағдайымды сұрады. Отырып шай ішкен соң сақал-мұртын қырды да сөмкесін ашып, әлі кір шалмаған қара шалбарды маған қарай атып ұрды. Америка сапарына әдейі арнап тіктірген екен. Төбелесемін деп жүргенде жалғыз кәстөмнің шалбары қапталынан қақырап түскен, тысқа шықпағаныма да біраз күн болған еді, Олжас келмегенде жалаңбұт қалғандай екенмін. Жымиып күлді де кетерінде:
-Старик, мынау дастарханыңды сүртіп, реттеп қоймайсың ба,- деп ескерту жасады.
Дастарханның алып-жұлып бара жатқан ештеңесі жоқ сияқты еді, дегенмен тәртіпке келтірейін деп асжаулықты көтеріп қалып едім, астынан қызыл құлақ кіл онсомдықтар еденге шашылып түсті. Тура жүз сом екен. Курсанттың бір айлық стипендиясы. Әрі шалбарлы, әрі ақшалы болып қарқ боп қалғаным. Кейін жігіттерден білдім, Олжас сол күні Предреев бастаған төрт-бес бұзақыны қонақ үйге шақырып, араққа тойғызыпты да Мәскеу каналының көк мұзына шығарып алып итше тепкілепті…

Айбек Оралханның facebook парақшасынан алынды

Related Articles

  • ТӘҢІРІ ҚАЛАУЫ ТҮСКЕН ЖАН

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Мандоки Қоңырдың туғанына 80 жыл толуына орай «Тәңірі мені таңдады»  Мұхтар Мағауин Мандоки Қоңыр Иштван – отаны Мажарстан ғана емес, күллі түркі дүниесі қастерлейтін ұлық есімдер қатарындағы көрнекті тұлға. Шыңғыс жорығы тұсында Карпат қойнауындағы мадиярлар арасынан пана тапқан құман-қыпшақ жұртының тумасы Мандоки Қоңыр оннан аса тілді еркін меңгерген, бұған қоса зерттеушілік қарымы ерен, Тұран халықтарының фольклорлық-дүниетанымдық санасын бойына дарытқан ғалым. Ол түркология ғылымымен дендеп айналысып қана қоймай, ХХ ғасырдың төртінші ширегінде Шығыс пен Батыс­тың арасында алтын көпірге айналды, миллиондардың ықылас алқауына бөленді. Яки ол халықтар арасын жақындас­тырған мәмілегер, озықтарға ой салған көреген еді. Замана алға жылжыған сайын мерейтой иелері туралы айтылатын жайттар естелік пен өткен шақ еншісіне көшеді. Көзі тірі

  • Нұралы батырдың кесенесі  жөнінде

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Кейінгі кезде Нұралы батырдың кесенесі жөнінде әртүрлі әңгімелер шығып жүрген көрінеді. Оның бірі Моңғолиядан келген бір туысқанымыз басқа бір белгілі жерлесіміздің Нұралы батырдың зираты деп кигіз үй сияқты саман кірпіштен қаланған  әдемі зираттың жанына барып құран оқығанына куә болғанын келтіріпті. Ол жігіттің  көргені де, айтып отырғаны да шыңдық. Өйткені 1982 жылға дейін елдің көпшілігі, оның ішінде  мен де солай  ойладым. Әңгіме түсінікті болу үшін мен сол кездегі оқиғадан бастап баяндайын. Мен 1961 жылы Семейдің  мал дәрігерлік институтын бітіріп келдім. Мені  сол кездегі  С.М. Киров атындағы  колхозға мал дәрігері етіп жіберді. 1962 жылы бұл колхоз «Горный» совхозына айналды. Біз бала кезімізден: «Нұралы атамыздың зираты С.М Киров атындағы колхоздың жерінде орналасқан,   Бабамыз батыр болған кісі, ал оның жанындағы қабырдың  ұзындығы жеті кез, біздің  бабамыздан  да  асқан

  • Алыстағы ағайынның Атамекенге оралу жолын тұңғыш ашқан қазақтың қаһарман қызы

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Ол кім дейсіз ғой, турасын айтсам ол Сағат Зақанқызы. Тоқсаныншы жылдардағы алғашқы көш Моңғолия қазақтартарынан басталған. Сол көшті алғаш бастаған адам Сағат Зақанқызы. Бұған ешкімнің дауы жоқ. Жарғақ құлағы жасттыққа тимей, сонау қиын-қыстау заманында алыстағы ағайындардың жолын ашқан осы адамды қазақтың қаһарман қызы атауымыздың өзіндік себебі бар. “Көш басшысымен көрікті”  “Көргені жақсы көш бастар”  дейді атам қазақ.   Осы екі ауыз сөздің астарына үңіліп қарасақ, онда, үлкен мән мағына бар екеніне көз жеткіземіз.       Бұрынғы ауыл көшінің өзінде, көш басшылары төрт түлік малдың өрісінің жағдайына қарай, әр мезгілдегі ауарайының өзгерісіне сай, көшіп қонуда бір басына жетіп артылар  үлкен жауапкершілік  жүктесе, Моңғолияда тұратын қандастарымыздың бір жарым ғасыр ғұмыр кешкен ел жерінен ,

  • КЕНЕСАРЫ ХАНҒА ТАҒЗЫМ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Жүз елу жыл! Биыл Кенесары ханның шәйіт болғанына бір жүз елу жыл толды. Кенесары ғана емес. Наурызбай бахадұр сұлтан, Ержан сұлтан, Құдайменде сұлтан. Қыпшақ Иман батыр, Тама Құрман батыр, Дулат Бұғыбай батыр, Дулат Жауғаш батыр, Дулат Медеу би, қылыштың жүзі, найзаның сүңгісі болған тағы қаншама азамат. Қазақ Ордасының ең соңғы жарақты жасағында қалған үш мыңнан астам аламан. Бәрі де шәйіт болды.Кенесары ханның, оның ең соңғы жауынгер серіктерінің қасиетті қаны шашылған ақырғы сағатта төрт ғасыр бойы төре таңбалы қызыл туы желбіреген ұлы мемлекет Қазақ Ордасы шайқалып барып құлады. Алаш баласы сонау Үйсін, Ғұн, Түрік заманынан тартылған, Алтын Ордаға жалғасқан, Қазақ Ордасына ұласқан, Орталық Азия төсінде жиырма ғасырдан астам, ғаламат ұзақ уақыт

  • НКВД атқан ҚАЗАҚТЫҢ ҚАЙСАР ҚЫЗЫ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Сталиндік репрессия жылдарында Алаш қайраткерлерімен бірге атылған қазақтың қайсар қызы Шахзада Шонанова атылған қазақтың үш қызының бірі. НКВД жендеттерін Шахзаданың шыққан тегі шошытты, сондықтан айуандықпен әбден азаптап болғасын атып тастады. Сонымен Шахзада Шонанова кім ? Шахзада Аронқызы Шонанова-Қаратаева 1903 жылы Батыс Қазақстан облысы Сырым (Жымпиты) ауданында дүниеге келді. Әкесі Арон Қаратаев, алаш қайраткері, Ресей Думасына депутат болып сайланған Бақытжан Қаратаевтың інісі. Шахзаданың өзі Шыңғысханныі тікелей ұрпағы еді. Шахзаданың тегі былай: Шыңғысхан-Жошыхан-Тоқай Темір-Өз Темір-Өз Темір хожа Бадақұл ұғылан-Орысхан-Құйыршық хан-Барақ хан-Жәнібек хан-Өсік сұлтан-Қаратай сұлтан-Бисәлі-Дәулетжан-Арон-Шахзада. Шахзаданың анасының да тегі мықты, Бөкей ордасының ханы Жәңгірдің немересі Хұсни-Жамал Нұралыханова. Қазақтан шыққан тұңғыш жоғары білімді мұғалима 1894 жылы Бөкей ордасында қазақ қыздарына арналған алғашқы мектеп ашты,

Пікір қалдыру

Электорнды поштаңыз сыртқа жарияланбайды. Белгі қойылған өрісті толтыру міндетті *

Аты-жөні *

Email *

Сайты

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: