|  |  | 

Көз қарас Спорт

Терроршыл Челахтың қайталанбауына кім кепіл?!

DSC03496

2019 жылдың 8-21 қыркүйегінің аралығында, ресейлік Екатеринбург
қаласында әуесқой бокстан кезекті әлем біріншілігі өтті. Мен осы жаһандық
додаға журналис ретінде аккредитацияланған едім. Алты медаль жеңіп алған
қазақ құрама командасы тағы да жер жүзіндегі жұдырықтасудың
көшбасшысы екендігін дәлелдеді. Сатқын қазы-билердің зымияндығы
болмаған жағдайда, Свердловск аймағы шаршы алаңындағы былғары қолғап
шеберлеріміздің жетістіктері одан әрі ұлғая түсер еді. Дегенмен, 81 келіге
дейін салмақ дәрежесіндегі жаңа әлем жеңімпазы, соққылары жойқын
маңғыстаулық Бекзат Нұрдәулетовтың қарқынды өрлеуіне ешкім тұсау сала
алмады. Әр қарсыласын есеңгіретіп жіберді жас чемпионымыз! Тіпті, аты
аңызға айналған кубалық Олимпия жеңімпазы Хулио Ла Крустың өзі біздің
боксшыдан ойсырата ұтылды. Бір қызығы, ширек финалындағы жеңісінен
кейін Ла Крустың қолтаңбасын алдым және ақтық сындағы жеңісінен кейін
Бекзат те маған автограф берді.
Аса ауыр салмақ дәрежесіндегі күміс жүлдегеріміз Қамшыбек
Қоңқабаевтың жүрек жұтқан тегеурінді жұдырықтасушы екендігіне көзіміз
жетті. Алайда, қызылордалық батырдың батыл шабуылдарына техникалық,
комбинациялық қасиеттердің жетіспеушілігі сезіледі. 91 келіге дейін салмақ
дәрежесінде өнер көрсететін қостанайлық ардагеріміз Василий Левиттің
таңғажайып тәжірибесіне ешбір күмәніміз жоқ. Бірақ, оның дөп тиетін
жойқын соққылардың аздығына орай, парақор қазылардың жымысқы
әрекеттерінің пайда болуына таң қалмайсың. Сонымен қатар, байрақты
бәсекенің басты ұйымдастырушыларының бірі, Свердловск аймағының әкімі
Евгений Владимирович Куйвашевпен бірнеше рет жүздесуге сәті түсті.
Әрине, осы жетекші еңбегінің арқасында да мынадай ірі халықаралық жарыс
тиісті дәрежеде өткізілді. Айтпақшы, көрнекті большевик Яков Михайлович
Свердловтың қазақтар үшін сіңген еңбегі – орасан зор. Өйткені, қас жаумыз –
казачествоны – Кеңес өкіметтің қаулысымен құртқан тұлға дәл осы Яков
Михайлович болып табылады.DSC03497
Бірақ, мынадай керемет спорт оқиғаға бара жолымда келеңсіз жағдайға
душар бодым. 2019 жылдың 17 қыркүйегінде, Ресейдің Троицк қаласының
қарама-қарсы тұсында орналасқан Қостанай аймағындағы қазақстандық
шекара бекетінде оның қызметкерлері Помазан Вадим және Байділдина
Айгүл менімен мемлекеттік тілімізде сөйлесе алмады. Олардың екеуіне де
айттым: «Ағылшын тілінде де сөйлей аламын. Алайда, Қазақстанда болған
соң, мемлекеттік тілде сөйлесуге тиіспіз». Тіпті, әлгі Вадим «Мемлекеттік
тілде сөйлеңіз!» менің талабыма ашуланып, мені «Нацист!» деп балағаттады.

2
Жауап ретінде оған былай айттым: «Сіз Ресейде орыс тілін білмесеңіз, тіпті
сыпырушының жұмысына орналаса алмайсыз. Ал, біздің елімізде қазақ тілін
білмей, керемет қызметке қол жеткіздіңіз». Осы қызметкерлер және басқа
шекарашылар да маған орынсыз сұрақтарды қойды: «Намаз оқисыз ба?»
Шекарашылар, кеденшілер жолаушылардың құжаттары мен багажын
тексерсе – бір жөн. Бірақ, пәлен кісінің діни ой-пікірлеріне қатысты
шекарашылардың қандай жұмысы бар?! Мен – атеистпін. Сондықтан,
ашықтан-ашық айттым: «Жоқ, намаз оқымаймын!» Тағы айта кетерлік жәйт,
олар шоқыншақтардан сұрамайды: «Шіркеуге барып тұрсыздар ба?» Иуда
балаларына да тиіспейді: «Синагогаға барып тұрсыздар ма?»
Олар менің атеист көзқарасыма ренжіген шығар. Әйтеуір, мені басқа
жолаушылардың арасынан жұлып алып, қызметтік бөлмеге жетектеді. Бүкіл
багажым, киім-кешегіме тінту жасады. Беттері былқ етпей, менің
қолжазбаларымды оқыды, қалтафонымдағы фото мен бейнематериалымды
қарап шықты. Ол ол ма, содан соң мені бастықтардың бөлмесіне апарды. Бұл
шекара бекеттің жетекшілері маған тесіле қарап, сұрады: «Неге құдайға
сенбейсіз?» Әйтеуір, түсінбедім: мен қай мекемеге түстім? Қазақстан
Республикасының шекара бекеті ме, әлде діни фанатиктердің жын ойнасы
ма? Тек қана, қалтафонымдағы кескіндердің арасында белгілі ақын Олжас
Сүлейменовтың менімен бірге Киевте түскен фотосуретін көрген соң, осы
заңсыз әрекеттерді доғарды айдаладағы біреулер. Әйтеуір, күтпеген жерден
Олжекеңнің де көмегі тиді.
Мынадай тәртіпсіздікке тап болғаннан соң, дана ақынымыз Ахмет
Байтұрсынұлының шерлі жолдары еріксіз есіме түседі:

Қинамайды абақтыға жапқаны,
Қиын емес дарға асқаны, атқаны.
Маған ауыр осылардың бәрінен,
Өз ауылымның иттері үріп, қапқаны!

Данияр НАУРЫЗ

kerey.kz

Related Articles

  • Қазіргі заңнама аясында мемлекеттік тілді қалай дамытуға болады?

    Қазіргі заңнама аясында мемлекеттік тілді қалай дамытуға болады?

    Zhalgas Yertay         Қазақстан билігі мемлекеттік тілді дамыту үшін қатаң шешімдерге барғысы келмейді дейік. Бірақ қазіргі заңнама аясында мемлекеттік тілді қалай дамытуға болады? Соны ойланып көрейік. Қазақ тілін дамыту жайын айтқан кезде Қазақстан билігі қоғамды екіге бөледі. Бірі – тілді дамытудың радикал шешімдерін ұстанады, екінші жағы – қазіргі статус-квоны сақтағысы келеді, яғни ештеңе өзгертпей-ақ қояйық дейді. Бірақ екі жолды да таңдамай, ортасымен жүруді ұсынып көрсек қайтеді!? Батыл қадамдарға барайық, бірақ ол радикал жол болмасын. Қазақ тілін күшпен емес, ортаны дамыту арқылы күшейтсек болады. Яғни адамдар тілді үйреніп әуре болмай-ақ, халық жай ғана қазақ тілі аясында өмір сүруді үйренсін. Негізгі ой осы. Біз осы уақытқа дейін адамдар ортаны

  • Елдес Орда, тарихшы: «Түркістан» атауын қолдану – аймақтағы жұмсақ күш позициясын нығайту тәсілі

    Елдес Орда, тарихшы: «Түркістан» атауын қолдану – аймақтағы жұмсақ күш позициясын нығайту тәсілі

    Фото ашық дереккөздерден алында Өткен аптада Түркияның ұлттық білім министрлігі мектеп бағдарламасына «Түркістан» деген терминді енгізген еді. Шетел басылымдарының жазуынша, бұл атау енді «Орталық Азия» ұғымының орнына қолданылмақ. Білім министрі Юсуф Текин жаңа атау түркі әлемінің бірлігін қамтамасыз етуге бағытталғанын айтады. Оның сөзінше, үкімет оқу бағдарламасынан империялық мағынасы бар географиялық атауларды алып тастамақшы. Ең қызығы, «Түркістан» аумағына Қазақстаннан бөлек, Қырғызстан, Өзбекстан, Түркіменстан мен Тәжікстан жатады екен. Сондай-ақ кейбір басылымдар бұл терминнің Қытайдың батысында орналасқан Шыңжан өлкесіне қатысы барын да атап өтті.  Кейбір ғалымдар «Орталық Азия» термині колониализмнен қалғанын жиі атап жүр. ХХ ғасырдағы әлемдік академиялық ғылымды сол кездегі ірі империялар қалыптастырғандықтан, бүгінде мұндай терминдер мен атаулар халық санасына әбден сіңіп

  • АБАҚ АНА ЖӘНЕ ТАСБИКЕ АНА

    АБАҚ АНА ЖӘНЕ ТАСБИКЕ АНА

    Мәми би Жұртбайұлының шежіресінде айтылуынша Керей ұлысының арғы тегі – Шеп, Сеп, Байлау, Қойлау, Елдей, Көлдей, Изен, Жусан секілді тайпалардан таралады екен. Аталған тайпалардың біразы ескі тарих беттерінен кездессе, енді бір бөлімі қазірге дейін Керей руындағы аталардың есімі ретінде аталып келеді. Мұның бір себебін арғы тарихтағы аталардың аты өшпесін деп кейінгі ұрпақтарының аталар атын қайта жаңғыртып қойған дәстүрінен қарау керек. Абақ атауына келсек, арыда Керей ханзадалары мен ханышаларының арасында Абақ, Абақберді, Абахан, Абақтай, Абақай, Абақ бике сынды есімдер болған. Сол ата-апаларының жолын жалғаған, тозып кеткен Керей елінің басын қосып, оған әз ана болған Абақ есімді қасиетті ана өмірде болған адам. Қазақ тарихында ру атына айналған әз аналар аз болмаған. Көрнекті жазушы,

  • ТАРИХ ҒЫЛЫМЫ ҚАЗІР ЭЗОТЕРИКАЛЫҚ ТОПТАРДЫҢ  МЕНШІГІНДЕ

    ТАРИХ ҒЫЛЫМЫ ҚАЗІР ЭЗОТЕРИКАЛЫҚ ТОПТАРДЫҢ  МЕНШІГІНДЕ

         Шығыстанушы-тарихшы Өмір Тұяқбайдың бұрында да «Қазаққа қандай тарих керек? Тәуелсіздік кезеңінде жасалған тарихи мистификациялар хроникасы» деп аталатын мақаласын  (22.05. 2025. Zhasalash.kz) оқып ем. Риза болғам. Жақында Ө. Тұяқбайдың «Қазақстанда тарихи бұрмалаулар мен мифтерге тосқауыл қоюдың жолдары» (02.10. 2025. Zhasalash.kz) атты тағы бір мақаласымен және таныстық. Өте өзекті мәселені көтеріпті. Тарихта орын алып жүрген жағымсыз жайттар турасында ой толғапты. Журналистерді, блогерлерді айыптапты. Тарихтан арнайы кәсіби дайындығы жоқ, бәрін бүлдіріп болды деп.  Келеңсіздікті тоқтатудың нақты жолдарын ұсыныпты. Бұған да көңіліміз бек толды. Әйтсе де тарихты бұрмалауға, өз өтіріктерін насихаттауға тек журналистер мен блогерлер ғана емес, «арнайы кәсіби дайындығы бар» «тарихшылардың» да «зор үлес» қосып жатқанын баяндап, айтылған пікірді одан әрі өрбітіп, жалғастырайық.

  • ЖАЛБЫРҰЛЫ ҚОЙБАС ЖАЙЫНДАҒЫ КҮМӘНДІ КӨҢІРСІК ӘҢГІМЕЛЕР

    ЖАЛБЫРҰЛЫ ҚОЙБАС ЖАЙЫНДАҒЫ КҮМӘНДІ КӨҢІРСІК ӘҢГІМЕЛЕР

                          1. АМАНДЫҚ КӨМЕКОВТІҢ АЙТЫП ЖҮРГЕНІ – АЙҒАҚСЫЗ БОС СӨЗДЕР        Қазақстанның батыс аймағында ғұмыр кешкен өнерпаздың бірі – Жалбырұлы Қожантай  жайлы соңғы кезде қисыны келіспейтін неше түрлі әңгімелер өріп жүр. Мұның басында тұрғандардың бірі – Амандық Көмеков. Бұрында да оның, басқа да кісілердің елді адастыратын негізсіз сөздеріне байланысты нақты дәлелдер келтіріп, «Құлан құдыққа құласа, құрбақа құлағында ойнайды» деген атаумен түзген сын мақаламызды республикалық «Түркістан» газеті (28.09. 2023 жыл) арқылы жұрт назарға ұсынғанбыз-ды. Әлеуметтік желіде Азамат Битан есімді блогердің жуырда жариялаған видео-түсірілімінде А. Көмеков өзінің сол баяғы «әләуләйіне» қайта басыпты. Сөзін ықшамдап берейік, былай дейді ол: «1934 әлде 1936 жылы (?) Мәскеуде өткізілетін

Пікір қалдыру

Электорнды поштаңыз сыртқа жарияланбайды. Белгі қойылған өрісті толтыру міндетті *

Аты-жөні *

Email *

Сайты

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: